ကောလာဟလသတင်းတွေကြောင့် ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်သမားတွေနဲ့ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်တွေက နိုင်ငံခြား ငွေလဲလှယ်နှုန်း မြင့်တက်လာအောင် ဆောင်ရွက်နေတာကို သံသယဖြစ်ဖွယ် တွေ့ရှိရတယ်လို့ စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ဒီလိုလုပ်ဆောင်နေတာကို ဘဏ်တွေက ဝင်ရောက် ထိန်းကျောင်းပေးဖို့နဲ့ ဒေါ်လာစျေး ဆွဲတင်နေတဲ့ ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်သမားတွေကို ဖော်ထုတ်ပေးဖို့ကိုလည်း စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်က ဘဏ်တွေကို ညွှန်ကြားထားတာပါ။

ဝင်ရောက် ထိန်းကျောင်းပေးတာမရှိတဲ့ ဘဏ်တွေကို အရေးယူသွားမယ်လို့ ဗဟိုဘဏ်က သတိပေးထားပြီး ဒေါ်လာစျေး ဆွဲတင်နေတယ်လို့ ဖော်ထုတ်ရရှိတဲ့ ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်သမားတွေကို လည်း အရေးယူသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မြန်မာပြည်တွင်း မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ ဒေါ်လာငွေလဲနှန်းဟာ ၂၀၂၃ နှစ်စပိုင်းက စပြီး တရိပ်ရိပ် ပြန်လည်မြင့်တက်လာခဲ့တာမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာလ နှောင်းပိုင်းမှာ တစ်ဒေါ်လာကို ၂၈၄၀ ကျပ် ဝန်းကျင်မှာရှိခဲ့ပြီး ဇန်နဝါရီလ ဒုတိယပတ်မှာတော့ ဒေါ်လာစျေးဟာ ၂,၈၈၀ ကျပ် ထိ မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။

ဇန်နဝါရီလကုန်ပိုင်းမှာတော့ ပြည်တွင်းပုဂ္ဂလိက ဘဏ်တွေက ပြင်ပစျေးကွက်နဲ့အပြိုင် ဈေးပေး ဝယ်ယူနေတာကြောင့် ဒေါ်လာဈေး ပြန်တက်လာတာလို့ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။

အခုလ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ရက်နေ့ ပြင်ပဈေးကွက်မှာတော့ အမေရိကန်ဒေါ်လာဈေးက တစ်ဒေါ်လာကို ၂၈၆၅ ကျပ် ဝန်းကျင်မှာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေတာပါ။

စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်က ပြည်ပပို့ကုန်ရငွေ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်သတ်မှတ်နှုန်း ၂၁၀၀ ကျပ်နဲ့ ကျပ်ငွေ မဖြစ်မနေ လဲစေပြီး ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြင်ပပေါက်ဈေးနဲ့ လွှဲပြောင်း ရောင်းချခွင့်ရှိတယ်လို့ သတ်မှတ်ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အဲဒီ ပို့ကုန်ရငွေ မူဝါဒကြောင့် ပြည်ပပို့ကုန်တွေ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်နဲ့ ယှဉ်ရောင်းချရာမှာ အခက်အခဲ ဖြစ်စေတယ် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်တွေက ထောက်ပြနေကြပါတယ်။

ဒါ့အပြင် စစ်ကောင်စီဟာ ပို့ကုန်ရငွေနဲ့သာ သွင်းကုန်တင်သွင်းတဲ့စနစ်ကို ချမှတ်ထားပြီး သွင်းကုန်တွေကို ရနိုင်သမျှ ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်ထားပါတယ်။

သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “သွင်းကုန်လိုင်စင်ရဖို့ တော်တော်ကြာတယ်။ ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန် မျှအောင် ချမပေးတာလားတော့ မသိဘူး။ ကုန်ပစ္စည်းပြတ်တော့ စားသုံးသူပဲ နစ်နာတယ်။ ရေရှည်မှာ အခုလို တင်းကျပ်ထားတာ အလုပ်မဖြစ်နိုင်ဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ ချမှတ်ထားတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒတွေနဲ့ ငွေကြေးမူဝါဒတွေကြောင့် နိုင်ငံသားပိုင် လုပ်ငန်းတွေသာမက ပြည်တွင်းမှာ လာရောက်လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ ပြည်ပအခြေစိုက် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေပါ အခက်ကြုံနေရတာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလနှောင်းပိုင်းက မြန်မာနိုင်ငံအခြေစိုက် ကိုရီးယားကုန်သည်ကြီးများအသင်းဟာ သွင်းကုန်၊ ပို့ကုန်လိုင်စင် ဖြေလျော့ပေးရေး အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း စီးပွားရေးလုပ်ကိုင်ရာမှာ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရတဲ့ လျှပ်စစ်မီးအခက်အခဲ၊ ဒေါ်လာငွေလဲလှယ်မှုနှုန်းနဲ့ ဈေးကွက်အခက်အခဲတွေ အကြောင်းကို ကုန်သည်စက်မူအသင်းချုပ်ကို လာရောက်တင်ပြခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံအခြေစိုက် ဥရောပကုန်သည်ကြီးများအသင်း EuroCham Myanmar ကလည်းသွင်းကုန်လိုင်စင်တွေ ဖြေလျှော့ပေးရေး၊ တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုတွေကို ထိရောက်စွာ ကာကွယ်ပေးစေရေး အပါအဝင် ကြုံတွေ့နေရတဲ့ အခက်အခဲတွေကို တင်ပြခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလက ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေဟာ နိုင်ငံခြားငွေကြေး ဝယ်ယူဖို့၊ ထုတ်ယူဖို့နဲ့ ပြည်ပငွေပေးချေမှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့၊ သွင်းကုန်လိုင်စင်ရရှိဖို့တို့အတွက် အခက်အခဲတွေ ရှိနေရုံသာမကပဲ နည်းပါးလှတဲ့ ပြည်တွင်း ဝယ်လိုအား၊ မြင့်တက်လာနေတဲ့ သွင်းအားစုစရိတ်တွေအကြားမှာ အကျိုးအမြတ် ဖြစ်ထွန်း နိုင်ဖို့ ရုန်းကန်နေကြရတယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။