ICC ႏွင့္ ျမန္မာျပည္သို႔ ဦးတည္လာနိုင္မည့္ ျမားႏွစ္စင္း
DVB
·
April 21, 2018
International Criminal Court (ICC) မွ ဆြဲခ်ေရွ႔ေန Fatou Bensouda က ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒရွ္ နယ္စပ္ေရာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ား အေရးႏွင္႔ပက္သက္၍ အေရးေပၚစံုစမ္း စြဲခ်က္တင္နိုင္ရန္ (09-April-2018) ရက္ေန႔က တင္သြင္းလိုက္ျခင္းႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရမွ ျပန္လည္တုံ႔ျပန္ခ်က္ကို ေလ႔လာခ်က္အရ ႏွစ္ (၇၀) အရင္က ႏုိင္ငံတကာ စာမ်က္နွာမွာ ရင္ေကာ႔ေခါင္းေမာ့ခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာျပည္အေနနဲ႔ ဒီကေန႔ ႏွာေခါင္းေဖာ္ အသက္လု႐ႉေနရတဲ့ အေျခအေနကို ျမင္ေတြ႔ရသည္မွာ လြန္စြာစိတ္မေကာင္းျဖစ္ရသည္။
Fatou Bensouda ေလွ်ာက္ထားခ်က္။
၁) ICC အဖြဲ႔၀င္နိုင္ငံျဖစ္သည့္ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ဘက္အျခမ္းသို႔ ထြက္ေျပးလာေသာ ဒုကၡသည္မ်ားသည္
၂) ျမန္မာဘက္မွ အတင္းအဓမၼႏွင္ထုတ္ခံရျခင္းျဖစ္သျဖင့္(Rome Statue Article 7-1-d : Deportation of forcible transfer of population) ကို အေျခခံၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံအား စြဲခ်က္တင္ေရးဟု ပါရွိသည္။ ျမန္မာအစိုးရဘက္မွလည္း (ICC အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံ မဟုတ္သည့္အတြက္ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ တရားစြဲခြင့္မရွိေၾကာင္း၊ ေနရပ္စြန္႔ခြာသြားေသာ ရခိုင္ျပည္ေဒသခံ မြတ္ဆလင္မ်ားအား စိစစ္ၿပီး ျပန္လည္လက္ခံနိုင္ေရး ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္အစိုးရႏွင္႔ ညႇိနႈိင္းေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း) ျပန္လည္ေခ်ပခ်က္မ်ားကို ေတြ႔ရွိရသည္။
ပထမျမားတစ္စင္း
အရပ္စကားႏွင္႔ဆိုရလွ်င္ ICC ဆိုသည္႔ရပ္ကြက္တြင္ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ ပါရွိၿပီး အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္ေသာ ျမန္မာ မပါရွိေပ။ Fatou Bensouda ရဲ႕ေလွ်ာက္ထားခ်က္သည္ ေအာက္ပါအခ်က္ ၂ ခ်က္ တို႔ကို အေျခခံသည္။
၁) အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံ) "…the most serious crimes committed in their territories or by their nationals…" (Understanding ICC-page-6)
၂) နွင္ထုတ္ျခင္း "Article 7: Crime against Humanity… Deportation of forcible transfer of population" (Rome Statue Article 7-1-d)
ဤေနရာတြင္ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္သည္ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံအျဖစ္ မွန္ကန္ေသာ္လည္း မိမိတို႔ႏုိင္ငံအတြင္းမွ လူအုပ္ႀကီးအား အတင္းအဓမၼ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ျခင္း ရွိမရွိ ဆိုသည္႔ အသြင္သက္ေရာက္ေနသည္။ ထိုအဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ဳိး သက္ေရာက္ေနသည့္အတြက္ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္နိုင္ငံအတြင္းမွ သူ႔နိုင္ငံသားမ်ားအား အတင္းနွင္ထုတ္ျခင္းမ်ဳိး ရွိသည္မဟုတ္ပဲ ျမန္မာဘက္မွ ဒုကၡသည္မ်ားကို ခိုလႈံခြင့္ ေပးထားရသည့္ အေျခအေနသာ ျဖစ္သည့္အတြက္ ထိုေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ICC ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာအရ စိစစ္စံုစမ္းခြင့္ ရွိမရွိ ခံု႐ုံးမွ ဆံုးျဖတ္မည္။
အကယ္၍ ICC ခံု႐ုံးမွ စံုစမ္းမည္ဟု ဆံုးျဖတ္ပါက ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ႏုိင္ငံဘက္အျခမ္းကိုသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးနိုင္သည္။ စံုစမ္းခ်က္အရ ထြက္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ားသည္ အိမ္နီးခ်င္းျမန္မာဘက္မွဟု အတည္ျပဳၿပီး Article 7-1-d နွင့္ အကံ်ဳး၀င္ပါက ICC အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံမဟုတ္သည့္ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ တရားဆြဲခြင့္ ရရွိေရး ျမန္မာအစိုးရ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ေတာင္းခံရမည္။
"..a State not party to the Statute may decide to accept the jurisdiction of the ICC." (Understanding ICC-page-4)
အထက္ေဖာ္ျပပါ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ ICC မွ စြဲခ်က္တင္နိုင္ေခ်မရွိဟု ဆိုနိုင္ေသာ္လည္း လက္ရွိ နိုင္ငံတကာ ဖိအားမ်ားေၾကာင့္ အဖြဲ႔၀င္နိုင္ငံျဖစ္သည့္ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ႏုိင္ငံဘက္အျခမ္းကို စံုစမ္းျခင္း၊ အခ်က္အလက္မ်ား စုေဆာင္းျခင္းမ်ဳိး ျပဳလုပ္ၿပီး ထိုအေထာက္အထားမ်ားအား UN Security Council သို႔ တင္ျပစြဲခ်က္တင္နိုင္ေရး ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံနိုင္သည့္ ျမားတစ္စင္း ျဖစ္လာနိုင္သည္။
ဒုတိယျမားတစ္စင္း
UN Security Council (UNSC) တြင္ ျမန္မာ့အေရး ICC ကို လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔ ေဆြးေႏြးၾကၿပီဆိုပါစို႔။ အတည္ျပဳခြင္႔ကို VETO အာဏာျဖင့္ပယ္ခ်မည့္ ႐ုရွားႏွင့္ တ႐ုတ္ တို႔က အသင့္ႀကိဳဆိုလ်က္။ ယခင့္ယခင္လည္း UNSC မွာ ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္တိုင္း ေက်းဇူးရွင္ ႐ုရွားနွင့္ တ႐ုတ္ တို႔မွ VETO သံုးခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာျပည္အေပၚ International Sanctions ႏွင့္ ျပည္တြင္းမၿငိမ္သတ္မႈေၾကာင္႔ နိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား ေရွာင္ရွားေနခဲ့ခိ်န္ VETO ပါ၀ါ သံုးကာကြယ္ေပးေနေသာ တ႐ုတ္၏ စီးပြားေရးမ်ားစြာ ျမန္မာျပည္တြင္း ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေစခဲ့သည္မွာမလြဲ။
ဥပမာ- ျမစ္ဆံုေရကာတာ၊ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ-ကူမင္း ေရနံ-ဂက္စ္ တင္ပို႔မႈဆိုင္ရာ၊ ရခိုင္ကမ္းလြန္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းလုပ္ပိုင္ခြင္႔၊ လယ္ယာေျမမ်ား၊ သစ္-ေက်ာက္-ေတာင္-ေျမၾကီး-အဖိုးတန္ သယံဇာတမ်ား- Live stocks မ်ား ျမန္မာျပည္မွ တ႐ုတ္သို႔ အဆက္မျပတ္ တင္ပို႔လ်က္ရွိျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္သို႔ ေငြမ်ား လွိမ္႔၀င္လာသည္ဟု ေယဘူယ်အားျဖင့္ ျမင္နိုင္ေပမယ့္ ဆိုးက်ိဴးကေတာ့မနည္း။
ဆိုးက်ိဳး
- ျမန္မာ႔အမ်ိဳးေကာင္းသားသမီးမ်ား လူကုန္ကူးခံေနရမႈ၊