တ႐ုတ္သမၼတရဲ႕ အေမရိကန္ခရီးစဥ္နဲ႔ ၾကက္ဥအေရာင္
DVB
·
September 25, 2015
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသမၼတ ရွီက်င္းပင္ဟာ သူ႔ရဲ႕ ပထမဆံုး အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဆီယက္တဲလ္ၿမိဳ႕မွာ စက္တင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔က စတင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ပထမဆံုးခရီးစဥ္ရဲ႕ ပထမေန႔ အစမွာပဲ သမၼတ ရွီက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကအစ အင္တာနက္ တိုက္ခိုက္္မႈ၊ ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ ခိုးယူမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ကသိကေအာက္ ျဖစ္ေနၾကတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႀကီးေတြက အမႈေဆာင္အရာရွိေတြ အပါအ၀င္ တျခားဧည့္သည္ေတာ္ ၆၅၀ ေလာက္ကို မိန္႔ခြန္းစကား ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
တ႐ုတ္သမၼတက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ပို႔ကုန္ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ သူ႔ရဲ႕ေငြေၾကးကို ႀကိဳးကိုင္ခ်ယ္လွယ္မွာ မဟုတ္သလို ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ ခိုးယူမႈေတြမွာလည္း ဘယ္တံုးကမွ မပတ္သက္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံျခား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအေပၚလည္း ခြဲျခား ကိုင္တြယ္ဆက္ဆံမွာ မဟုတ္ဘဲ သူ႔ရဲ႕ ေစ်းကြက္ဖြင့္လွစ္မႈကို လွ်င္ျမန္ေအာင္၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကိုလည္း တိုးတက္ေအာင္ အားထုတ္ေဆာင္ရြက္ေတာ့မွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
သူက “တကယ္လို႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတို႔ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရင္ ၂ ႏိုင္ငံဟာ ကမၻာတ၀ွမ္းလံုး တည္ၿငိမ္မႈအတြက္ ေရခံေျမခံ ျဖစ္လာမွာျဖစ္ၿပီး ဒီ ၂ ႏုိင္ငံက ပဋိပကၡျဖစ္ၾက၊ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၂ ႏုိင္ငံလံုးအတြက္ ေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္သလို ကမၻာတ၀ွမ္းလံုး အတြက္လည္း အႏၱရာယ္ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္” လို႔လည္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ဒီမိန္႔ခြန္းရဲ႕ အေျခခံကေတာ့ တ႐ုတ္ - အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးမွာ တင္းမာေနတဲ့ ျပႆ နာ အဆက္ဆက္ေတြကို ေျဖေလွ်ာ့ ေျပာဆိုသြားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုပဲ ေျဖသိမ့္ေျပာဆိုခဲ့ေပမယ့္ တကယ္က်င့္သံုးေနတဲ့ အစိုးရရဲ႕ မူ၀ါဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမခြန္းထုတ္တာေတြကိုေတာ့ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒီထက္ တိတိက်က်ရွိတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးေတြကို ရွီအေနနဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမားက ဧည့္ခံတည္ခင္းမယ့္ အိမ္ျဖဴေတာ္ ညစာစားပြဲ မတက္ေရာက္ရေသးခင္ နည္းပညာနဲ႔ တျခား ထိပ္ပိုင္း စီးပြားေရး ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုပြဲေတြမွာ ႀကံဳေတြ႔ရဦးမွာပါ။ အဂၤါေန႔အေစာပိုင္းတုန္းကလည္း ဆီယက္တဲလ္ၿမိဳ႕လယ္မွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနၾကသူ ၁၀၀ ေလာက္ရဲ႕ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈနဲ႔လည္း ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရပါေသးတယ္။ အဲဒါဟာ သူ႔ရဲ႕ တပတ္ၾကာ ခရီးစဥ္အတြင္း ႀကံဳေတြ႔ရမယ့္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲေတြထဲက ပထမဆံုးပြဲပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
အေမရိကန္-တ႐ုတ္ စီးပြားေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒လည္းျဖစ္ အဂၤါေန႔ တ႐ုတ္သမၼတနဲ႔ ေတြ႔ဆံုပြဲကို ပူးတြဲစီစဥ္သူလည္းျဖစ္တဲ့ ဂၽြန္ဖရစ္စ္ဘီကေတာ့ သူတို႔အုပ္စုရဲ႕ အဖြဲ႔၀င္ေတြကို ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုး စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈအရ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး႐ႈျမင္ပံုအေပၚ ယံုၾကည္မႈကေတာ့ ဆက္ၿပီး မွန္မွန္ႀကီး ဆုတ္ယုတ္ေလ်ာ့ပါးလာေနတယ္ဆိုတာ ျပေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
တ႐ုတ္သမၼတ အေမရိိကန္ႏုိင္ငံကို အလည္အပတ္ ေရာက္မလာခင္ တ႐ုတ္စီးပြားေရးရာ သံုးသပ္ခ်က္စာေစာင္မွာ ဖရစ္စ္ဘီ ေရးသားခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးတပုဒ္မွာ သူက “တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးမားတဲ့ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ဟာ ၃ ႏွစ္ထဲ ၀င္ေရာက္လာပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥေတြ အေပၚမွာေတာ့ ခုထိ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကေတာ့ မဆိုစေလာက္ပဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေျပာရရင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ သူ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးက႑ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရွိေနတဲ့ေစ်းကြက္ကို ၀င္ေရာက္ႏုိင္ဖို႔ အတားအဆီးေတြကို မဖယ္ရွားရေသး၊ ပိုၿပီး မွ်မွ်တတ ယွဥ္ၿပိဳင္နိုင္မယ့္ ၀န္းက်င္ အေျခအေနကိုလည္း မတည္ေဆာက္ရေသးပါဘူး။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ ေလာက္ေလာက္လားလား ျပနိုင္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အရိပ္လကၡဏာေတြကို ရွာေဖြေနၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ရွိမလာေသးပါဘူး။” လို႕ေရးသားခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြက တ႐ုတ္ - အေမရိကန္
ကုန္သြယ္စီးပြား ဆက္ဆံေရးမွာ အေမရိကန္ေတြဘက္က မေက်မနပ္ ျဖစ္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာ ျပေနပါတယ္။
ေနာက္ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င္းပင္ကို စြပ္စြဲေျပာဆိုလာတာကေတာ့ အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ေဒတာေဘ့စ္ကို ထိခိုက္လာေနတဲ့ အင္တာနက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ တ႐ုတ္အစိုးရလက္ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြပါပဲ။ အဲဒီလို စြပ္စြဲ ေမးခြန္းထုတ္လာတာေတြကို သမၼတ ရွီက်င္းပင္က တ႐ုတ္နို္င္ငံဟာလည္း ဒီလိုပဲ တိုက္ခိုက္ခံေနရတာပါပဲလို႔ တုံ႔ျပန္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူက “တ႐ုတ္အစိုးရဟာ ဘယ္လိုပံုသဏၭာန္မ်ိဳးနဲ႔မွ ကုန္သြယ္ေရး ခိုး၀ွက္မႈေတြမွာ ပါ၀င္ထိစပ္မႈ၊ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳမႈေတြမွာ ပါ၀င္မွာ မဟုတ္သလို တယာက္ေယာက္က အဲဒီလိုလုပ္ဖို႔ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းလာရင္လည္း ေထာက္ခံပံ့ပိုးမွာ မဟုတ္ပါဘူး” လို႔ ကတိေပး ေျဖၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားနဲ႔ သမၼတ ရွီတို႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးရာမွာလည္း အင္တာနက္သူလွ်ိဳလုပ္မႈဟာ အဓိက ေဆြးေႏြးမယ့္ အရာတခု ျဖစ္မယ္လို႔ အိမ္ျဖဴေတာ္အရာရွိေတြက ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကေတာ့ အင္တာနက္ သူလွ်ိဳ လုပ္မႈအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြကိုေတာ့ ၀ါရွင္တန္ကို သမၼတ ရွီ ေရာက္မလာခင္မွာ လုပ္ေဆာင္လိမ့္မယ္လို႔ မေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း အဲဒီ အိမ္ျဖဴေတာ္အရာရွိေတြက ဆိုပါတယ္။ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င္းပင္ရဲ႕ အလည္အပတ္ခရီး အေစာပိုင္းေတြမွာေတာ့ သူလွ်ိဳလုပ္မႈနဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ ခိုးယူမႈတို႔နဲ႔ သံသယရွိလို႔ဆိုၿပီး ၆ လတာ ဖမ္းဆီးထားခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ အမ်ိဳးသမီး ဖန္ဖန္ဂ်ီးလစ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း တစံုတရာ ေဖာ္ျပေျပာဆိုတာမ်ိဳး မလုပ္ခဲ့ေသးပါဘူး။ အေမရိကန္အစိုးရက တ႐ုတ္အေပၚမွာ သိပ္သေဘာထား တင္းမာလိုပံုမရွိဘဲ အေပ်ာ့နည္းနဲ႔ ခ်ည္းကပ္၊ ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုး အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေရးနဲ႔ ေရရွည္ဆက္ဆံေရးကို ၾကည့္ပံုရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ တ႐ုတ္သမၼတဟာ သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အလွ်င္အျမန္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအၿပီး စီးပြားေရး တုံ႔ေႏွးသြားေနမႈ ျဖစ္ေပၚလာေနတဲ့အတြက္ စီးပြားေရးမူ၀ါဒအေပၚ သမၼတ ရွီက်င္းပင္ရဲ႕ ကိုင္တြယ္ႀကီးၾကပ္မႈနဲ႔ အဓိကညႊန္းကိန္းေတြ ကၽြမ္းထိုးေမွာက္ခံု ျဖစ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ သူ႔အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ စေတာ့ခ္ေစ်းကြက္ကို အႀကီးစား ၾကား၀င္စြက္ဖက္ခဲ့တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္ ေမးခြန္းထုတ္တာေတြကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ ပို႔ကုန္ျမႇင့္တင္ႏုိင္ဖို႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက သူ႔ရဲ႕ ေငြေၾကးတန္ဖိုးကို ေလွ်ာ့ခ်တာမ်ိဳး လုပ္ၿပီး ေဆးမီးတို ကုသမႈ လုပ္တာကို ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ တ႐ုတ္သမၼတကို တိုက္တြန္းေျပာဆိုဖို႔ရွိတယ္လို႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ စီးပြားေရး ဦးစီးအရာရွိ ေဂ်ဆန္ ဖားမင္းက ႐ုိက္တာသတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူက တ႐ုတ္ရဲ႕ မၾကာခင္က ယြမ္ေငြအေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မႈ ေရာ့ရဲခဲ့တဲ့အတြက္ ကမၻာ့ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ၀႐ုန္းသုန္းကား ျဖစ္သြားခဲ့ရတာကို အေမရိကန္ တာ၀န္ရွိပုဂၢိဳလ္ေတြက တ႐ုတ္ရဲ႕ မတည္ၿငိမ္တဲ့ စေတာ့ခ္ေစ်းကြက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြကို တင္ျပေဆြးေႏြးဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လို႔ အဂၤါေန႔က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
အင္တာနက္ ထိုးႏွက္တိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သမၼတ ရွီ အေမရိကန္ခရီး မစတင္ခင္မွာ တ႐ုတ္ပုလိပ္အဖြဲ႔က ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အင္တာနက္တိုက္ခိုက္မႈဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ႏွိမ္ႏွင္းရာမွာ သိသိသာသာ တိုးတက္မႈ ရွိခဲ့တယ္လို႔ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ေရးရာ လံုၿခံဳေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဆိုပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းက တ႐ုတ္ပုလိပ္အဖြဲ႔နဲ႔ ႏုိင္ငံေပါင္း ၇၀ ေက်ာ္က ပုလိပ္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အတူတြဲဖက္ၿပီး အင္တာနက္ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ႏွိမ္ႏွင္းခဲ့တာမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသားနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားသားေတြ အပါအ၀င္ သံသယရွိသူေပါင္း ၅၈၀ ေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ျပည္သူ႔ေရးရာ လံုၿခံဳေရးဌာနရဲ႕ သတင္းထုတ္ျပန္မႈမွာ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ အဆိုအရ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ တ႐ုတ္၊ အေမရိကန္၊ အိႏၵိယနဲ႔ ႐ုိေမးနီးယား ပုလိပ္အဖြဲ႔တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး အီးေမးလ္လိပ္စာေပါင္း ၁၀၀၀၀၀ ေက်ာ္ကို ၀င္ေရာက္ေႏွာင့္ယွက္ ဖ်က္ဆီးခဲ့တဲ့ ဟက္ကာဂိုဏ္းတခုကို ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး အင္တာနက္တိုက္ခိုက္သူ ၇ ေယာက္နဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေရး အခ်က္အလက္ ခုိးယူသူ ၇ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္နဲ႔ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံေတြမွာ ရွိေနတဲ့ အင္တာနက္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူလို႔ သံသယရွိသူ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသား ၅၀ ေက်ာ္ကိုလည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို ျပန္ပို႔ႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို အင္တာနက္ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို တ႐ုတ္အစိုးရက ႏွိမ္ႏွင္းဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း တစစ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိလာတဲ့အတြက္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံပက အင္တာနက္လြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ ကန္႔ကြက္ေတာင္းဆိုမႈေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ သူကိုယ္တိုင္လည္း အင္တာနက္ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တာေတြကို ခံေနရၿပီး အင္တာနက္ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တာေတြကို ႏိွမ္ႏွင္းဖို႔ အားထုတ္ေနပါတယ္ ဆုိတာကိုေတာ့ အေမရိကန္က မလြဲမေသြ လက္ခံရမွာပါပဲ။ တ႐ုတ္ သမၼတကလည္း သူ႔ခရီးစဥ္အစမွာပဲ ကတိက၀တ္ျပဳ အာမခံ စကားေျပာခဲ့ပါၿပီ။
ပကတိအေျခအေနအရ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားနဲ႔ အေမရိကန္စီးပြားေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င္းပင္က ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးႏုိင္ခဲ့တာဟာ တ႐ုတ္ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ခဲ့ရမႈနဲ႔ စီးပြားေရး တုံ႔ေႏွးလာမႈေတြနဲ႔ တီယန္က်င္းက ဓာတုစက္႐ုံတခု ေပါက္ကြဲခဲ့လို႔ လူေပါင္း ၁၆၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ေတြအေပၚ အမ်ားအာ႐ုံစိုက္လာတာကို ဒီလ အေစာပိုင္းက က်င္းပခဲ့တဲ့ ဒုတိယကမၻာစစ္ ၿပီးဆံုးမႈေအာင္ပြဲ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားမွာ ေခတ္မီလက္နက္အျပည့္ တပ္ဆင္အသံုးျပဳထားတဲ့ အဆင့္ျမင့္ စစ္ေရးျပ အခမ္းအနားတခု ျပဳလုပ္ အာ႐ုံလႊဲေျပာင္းေပးႏုိင္ခဲ့အၿပီးမွာ တ႐ုတ္သမၼတအဖို႔ သူ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံတြင္း အေရးပါ ထင္ေပၚမႈပံုရိပ္ကို ျမႇင့္တင္ရာမွာ အေထာက္အကူ အမ်ားႀကီးျဖစ္ေစခဲ့တယ္လို႔ ယူဆရပါေၾကာင္း။ ။
စိုးေနလင္း
