ကမၻာေျမရဲ႕ရာသီဥတုဟာ အလ်အျမန္ေျပာင္းလဲေနတယ္လို႔ ေျပာရမွာထက္ ကၽြမ္းက်င္သူ ပညာရွင္ေတြ ေတြးထင္ထားတာထက္ကို ပိုၿပီး အလ်င္အျမန္ ေျပာင္းလဲေနတယ္လို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ရတာရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကလည္း မွန္လံုအိမ္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ အဓိကအားျဖင့္ ေလာင္စာဆီေတြ၊ ေက်ာက္မီးေသြးေတြနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေတြရဲ႕ ေလာင္ကၽြမ္းမႈကေန ထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ေတြေၾကာင့္ပဲျဖစ္တယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေျမႀကီးဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ရာစုႏွစ္ခုေက်ာ္က ၀ ဒသမ ၈ ဒီဂရီ ပူေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေလာက္အပူခ်ိန္ဟာ လာမယ့္ ရာစုႏွစ္ေတြမွာ ပင္လယ္ျပင္ကို  ၂ မီတာေလာက္နီးနီး ျမင့္တက္လာေစႏိုင္ေလာက္တဲ့ အထိ ပူေႏြးတာပါ။ အဲဒါကို ဘယ္လိုလူမ်ိဳးကမွ မတားဆီးႏိုင္ပါဘူး။ သန္းေပါင္းရာနဲ႔ ခ်ီတဲ့ ျပည္သူလူထုေတြဟာ မေျပာင္းမေနရ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းၾကရပါလိမ့္မယ္။ အစားအစာ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ဖို႔ ေျမဟက္တာေပါင္း သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုးရံႈးၾကရပါလိမ့္မယ္။ ဒါတင္မက ေသးပါဘူး။ ၿမိဳ႕ျပေဒသေတြဟာလည္း အႏၱရာယ္ကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ တိမ္းေရွာင္ေပးၾကရပါလိမ့္မယ္။ ေတာင္ဘက္ေဒသမွာ ေနထိုင္တဲ့လူေတြျဖစ္တဲ့ တာ၀န္ရွိမႈ အနည္းဆံုး ျပည္သူလူထုေတြဟာ အဲဒီအက်ိဳးဆက္ကို အမ်ားဆံုးထိခိုက္ခံစားၾကရမယ့္သူေတြ ျဖစ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေတြဟာ ျဖစ္တန္ရာေခ်အမ်ားဆံုး ႀကိဳတင္တြက္ဆခ်က္ေတြ ျဖစ္ေနေပမယ့္ ႏိုင္ငံေတြက အဲဒီ သတိေပးေျပာဆိုခ်က္ေတြကို လစ္လွ်ဴရႈ မသိက်ိဳးကၽြံျပဳထားၾကပါတယ္။ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ မွန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႔ထုတ္လႊတ္မႈ ရီယိုဒီ ဂ်နီရီုး ညီလာခံႀကီး ၿပီးလို႔ ၂၃ ႏွစ္ အၾကာမွာေတာ့ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္း စီးပြားေရးပ်က္ကပ္ေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေပမယ့္ ႏွစ္ပတ္လည္ ကမၻာတ၀ွမ္း မွန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႔ထုတ္လႊတ္မႈဟာ ၂ ဆေလာက္ အလ်င္အျမန္ ျမင့္တက္လာခဲ့ တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဒီႏႈန္းအတိုင္းဆိုရင္ ခု ရာစုႏွစ္အကုန္မွာ ကမၻာေျမရဲ႕ ပူေႏြးမႈဟာ ၂ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီရပ္စ္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ၆ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီရပ္စ္ အထိျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီလို ပူေႏြးမႈ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ လူေတြ လံုး၀ေတြးဆလို႔ မရႏိုင္တဲ့ ေၾကာက္စရာ ကပ္ေဘးသင့္မႈႀကီးေတြ ျဖစ္လာနိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အေရးေပၚေဆာင္ရြက္ဖို႔ေတြက ပိုၿပီးျပင္းျပင္းထန္ထန္ လိုအပ္လာေနပါၿပီ ဘာလို႔ဆိုေတာ့ အဲဒီ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ဟာေတြကို က်ေနာ္တို႔ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေႏွာင့္ေႏွးေနခဲ့ၿပီး ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ ဖြံၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ မွန္လံုအိမ္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ထုတ္လႊတ္မႈေတြကို တႏွစ္မွာ အနည္းဆံုး ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့ခ်ပစ္ႏိုင္ဖို႔ ခ်က္ခ်င္းစတင္ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ၿပီး ၂၀၅၀ ခုႏွစ္ ေနာက္ဆံုးထားၿပီး အလံုးစံု ဖယ္ရွင္းပစ္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အဓိက အဲဒီဓာတ္ေငြ႔ေတြ ထုတ္လႊတ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ အျမန္ဆံုး လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြကေတာ့ အတိမ္းအေစာင္းခံႏိုင္ေသးေပမယ့္ အလ်င္အျမန္ေတာ့ ေလ်ာ့ခ် လာေနပါၿပီ။ တကယ္လို႔မ်ား ဘာအေျပာင္းအလဲမွ မရွိဘူးဆိုရင္  ကမၻာတ၀ွမ္းက ေလာင္ကၽြမ္းေနဆဲျဖစ္တဲ့ ေလာင္စာဆီ၊ ေက်က္မီးေသြးနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေတြရဲ႕ ေလာင္ကၽြမ္းထုတ္လႊတ္မႈပမာဏဟာ ကမၻာႀကီး ပူေႏြးမႈရဲ႕ ၂ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီရပ္စ္ထက္ မပိုလြန္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ၂၀၃၀ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ကုန္ခန္းသြားႏိုင္ပါတယ္။ ၂၁ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ ရာသီဥတုဆိုင္ရာညီလာခံႀကီး (COP 21)ကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီၿမိဳ႕မွာ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထံုးစံအတိုင္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ ဒီတႀကိမ္မွေတာ့ ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးမားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ တခုကို ခ်မွတ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္လို႔ ကမၻာ့ျပည္သူေတြကို လွည့္စားေျပာဆို ၾကဦးမယ္လို႔ပဲ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့လည္း သူတို႔ေတြ မ်က္ႏွာမပ်က္ရေအာင္ အဖတ္ဆယ္ဖို႔ အဲဒီလို သေဘာတူညီခ်က္တခုကို ရယူႏိုင္ေကာင္း ရယူႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမွ်ာ္လင့္ရတာကေတာ့ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္ဟာ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္အရ လံုး၀ လံုေလာက္မႈ မရွိသလို လူမႈေရး နယ္ပယ္အရလည္း အမ်ားႀကီး မမွ်မတ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ေ၀ဖန္သံုးသပ္သူေတြက ဆိုပါတယ္။ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္ထဲမွာ ပါ၀င္လာမွာေတြဟာ အဓိက သဘာ၀ပတ္၀န္က်င္ကို ညစ္ညမ္းေအာင္ လုပ္ေနၾကတဲ့ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံလို ႏိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔ ႀကိဳတင္ၿပီး အဆံုးအျဖတ္ေပးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအေျခခံအရဆိုရင္ ကမၻာေျမပူေႏြးလာမႈဟာ ဒီရာစုႏွစ္အကုန္မွာ အနည္းဆံုး ၃.၆ ကေန ၄ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီရပ္စ္အထိရွိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီယံုႀကည္ စူးနစ္ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို  စက္မႈလုပ္ငန္းဆိုင္ရာနဲ႔ ဘ႑ာေငြေၾကးဆိုင္ရာ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းမႈေတြ လုပ္ၿပီးညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားေတြနဲ႔လည္း တဆက္စပ္တည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီႀကီးေတြက တကယ္တန္းမွာ ကာဘြန္ေစ်းကြက္၊ သဘာ၀စိမ္းလမ္းနည္းပညာ၊ သစ္ေတာ မြမ္းမံထိန္းသိမ္းေရး၊ ခ်န္လွပ္ဖယ္ရွားေရးသိမ္းသြင္းမႈ၊ ကမၻာေျမႀကီး ပူေႏြးမႈရဲ႕ သက္ေရာက္မႈမ်ားန႔ဲ လိုက္ေလ်ာအဆင္ေျပေစေရး   စတဲ့ ေစ်းကြက္သစ္ေတြ ဖြင့္လွစ္လာမႈရဲ႕ အလားအလာေတြအေပၚ ေတာင့္တ အာရံုက်ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာေျမ ၄ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီရပ္စ္အထိ ပူေႏြးလာမႈဟာ ေရရွည္မွာ ပင္လယ္ျပင္ေရမ်က္ႏွာျပင္ အျမင့္ ၁၀ မီတာျမင့္တက္မႈကိုျဖစ္ေစႏိုင္သလို လတ္တေလာ ပိုက်တဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြကိုလည္း ျဖစ္ေပၚ လာေစႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ သက္ရွိအမ်ိဳးမ်ိဳး ပူးတြဲျဖစ္တည္မႈ က်ဆင္းမႈ ျမန္ဆန္လာတာ။ ေလျပင္းမုန္တိုင္းေတြ၊ ဆိုင္ကလုန္းေတြ၊ မိုးေခါင္မႈေတြ၊ ေရႀကီးမႈေတြ၊ အပူလိႈင္းေတြနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေရး ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာမႈ စတာမ်ိဳးေတြကို ႀကံဳေတြ႔လာရႏိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွာ မၾကာခင္က ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ျပင္းထန္ဆိုး၀ါးတဲ့ ေရႀကီးမႈေတြ၊ ေျမၿပိဳမႈ၊ မုန္တိုင္းက်မႈစတဲ့ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေတြဟာ သူသဘာ၀အတိုင္း ျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ဘဲ ကမၻာေျမႀကီး ေပၚမွာ ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ လူသားေတြရဲ႕ပေရာဂေႀကာင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးလာရာကေန ကမၻာ့ရာသီီဥတု ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးလာလို႔ ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ ကေတာ့ ဒီကေန႔ သတင္းေခတ္မွာ အထူးေျပာေနစရာ လိုမယ္ မဟုတ္ပါဘူးး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကေန႔ က်ေနာ္တို႔ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူျပည္သားေတြ အေနနဲ႔ စဥ္းစားဖို႔ ျဖစ္လာတဲ့အခ်က္က အရင္းရွင္စနစ္ကို ထိန္းသိမ္းကယ္တင္ၾကမွာလား ရာသီဥတုကို ထိန္းသိမ္း ကယ္တင္ၾကမွာလား ဆိုတဲ့ အခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ အမွန္တရားကို ေတြ႔ရွိထားတာ ကေတာ့ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ နည္းပညာအရေရာ ဘ႑ာေငြေႀကးအရပါ အေျဖေတြက ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာျဖစ္လို႔ အစိုးရေတြက လိုအပ္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို မလုပ္ၾက တာပါလဲ။ ေနာက္တခုက ဘာျဖစ္လို႔မ်ား အစိုးရေတြက ေရွးလ္ဓာတ္ေငြ႔(shale gas)၊ စိုက္ပ်ိဳးေလာင္စာ၊ ႏ်ဴးကလီးယားစြမ္းအင္နဲ႔ ဘူမိအင္ဂ်င္နီယာရင္းစတဲ့ မွားယြင္း ဒါမွမဟုတ္ အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ အေျဖေတြကို အားေပး တိုက္တြန္းေနၾကတာလဲလို႔ ေမးရမယ့္အခ်ိန္ပါပဲ။ ကမၻာ့ရာသီဥတုကို ကယ္တင္ဖို႔ဆိုရင္ ၁။ သိၿပီးျဖစ္တဲ့အရံ ရုပ္ႂကြင္းေလာင္စာေတြရဲ႕ ၄/၅ ဟာေျမေအာက္မွာပဲ ရွိေနရပါမယ္။ ၂။ အဲဒီရုပ္ႂကြင္းေလာင္စာေတြနဲ႔ (ႏ်ဴးကလီးယားစြမ္းအင္) အေျချပဳ စြမ္းအင္စနစ္ေတြကို ေလ်ာ္ေၾကးမဲ့ ျဖစ္နိုင္သမွ် ျမန္ျမန္ ဖ်က္ဆီးပစ္ရပါမယ္။ ၃။ စီမံကိန္းခ်ထားၿပီး အသံုးမတည့္ေတာ့တာေတြအေပၚ အေျခခံထားတဲ့ မလိုအပ္တဲ့ ဒါမွမဟုတ္ အႏၱရာယ္ ေပးႏိုင္တဲ့ ထုတ္လုပ္မႈေတြကို စြန္႔ပစ္ၾကရပါမယ္။ ၄။ အာဏာရွင္ဆန္ၿပီး မညီမွ်တဲ့ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ / စားသံုးမႈစနစ္ေတြေနရာမွာ အခ်ိန္တိုအတြင္း အက်ိဳးမ်ား၊ ဗဟိုထိန္းခ်ဳပ္မႈမရွိ၊ လူမႈေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအရ အသစ္ျပန္လုပ္ႏိုင္တဲ့ စနစ္တခုကို အစားထိုးေပးရပါမယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အားလံုးအတြက္ ဂုဏ္သေရရွိတဲ့ဘ၀ေတြကို အာမခံခ်က္ေပးရင္း ရာသီဥတုကပ္ေဘးေတြ ကို ရပ္တန္႔ပစ္လို႔ရပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အေျခအေနတရပ္ကေတာ့ အရင္းရွင္စနစ္တိုက္ဖ်က္ေရး နည္းလမ္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရေတြဆိုတာကေတာ့ ကမၻာၿဂိဳဟ္ကို ဖ်က္ဆီးပစ္ဖို႔၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈရဲ႕ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ႏွင့္ခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္တဲ့ သန္းရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ မရွိဆင္းရဲသားေတြ၊ အလုပ္သမား၊ လယ္သမားေတြနဲ႔ အမ်ိဳးုသမီးေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြရဲ႕ဘ၀ေတြကို အႏၱရာယ္ေပးဖို႔ ၀န္မေလးသလို လက္နက္ကုန္သည္ ေတြက အျမတ္အစြန္းထြက္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ လူေလာကကို အရိုင္းအစိုင္းဆန္တဲ့ ပရမ္းပတာ လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္တာေတြ လုပ္ဖို႔လည္း ၀န္မေလးၾကတဲ့သူေတြျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါပဲ။ အရင္းက သဘာ၀နဲ႔ အလုပ္ကို သူပိုင္ပစၥည္းလို႔ စဥ္းစားပါတယ္။ ရာသီဥတုအေရးေပၚ အေျခအေနျဖစ္မႈနဲ႔ တရားမွ်တမႈၾကားမွာ ေရြးခ်ယ္စရာ မရွိပါဘူး။ ကမၻာ့ ျပည္သူေတြ ရုန္းကန္တိုက္ခိုက္ၾကရမွာပါ။ ေပါင္းစုစည္းရံုးၾကရမွာပါ။ ကုလသမဂၢ ရာသီဥတုဆိုင္ရာ ညီလာခံႀကီး(COP21)အလြန္မွာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီး မွာရွိတဲ့ ျပည္သူလူထုေတြအတြက္ အခြင့္အေရးေတြ အခိုင္အမာရရွိၿပီး ျပည္သူ႔တိုက္ပြဲဖြံ႔ၿဖိဳးျမင့္တက္လာဖို႔ က်နာ္တို႔ အားလံုးရဲ႕ ဘံုလႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈေတြကို တည္ေဆာက္ၾကရမွာျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့ၿဂိဳဟ္ဆိုင္ရာ လူထု လႈပ္ရွားမႈႀကီးတခု လုပ္ေဆာင္ၾကရေအာင္ပါ။ ဒါမွပဲ က်ေနာ္တို႔ကမၻာႀကီးရဲ႕က်န္းမာေရးနဲ႔ ကမၻာသူ ကမၻာသားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ ေအးခ်မ္းနိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။   ။ စိုးေနလင္း Ref: Climate: disaster is on its way!(FI bureau)