အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဥပေဒအႀကံေပး ေရွ႕ေနဦးကိုနီ လုပ္ႀကံခံရတာ တလေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႔ ရဲခ်ဳပ္နဲ႔ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနက သတင္းစာရွင္းလင္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ရရွိေရးထက္ တရားခံေတြဘက္က ကာကြယ္မႈေတြပဲ ပိုကဲေနတယ္ဆိုတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေဝဖန္မႈေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ လူထုေတြၾကားမွာ လူငယ္သဘာဝဆိုၿပီး ေနာက္ေျပာင္ေျပာဆိုတာေတြ၊ အစြန္းေရာက္မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ေၾကာင့္ လုပ္တာဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာဆိုမႈေတြ ျပည္သူလူထုၾကားမွာ ေဝဖန္မႈေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးသြားမွာျဖစ္ၿပီး ဒီေန႔ ေဆြးေႏြးမယ့္သူေတြကေတာ့ Myanmar Now သတင္းေအဂ်င္စီက အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ကိုေဆြဝင္းနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနမ်ားအဖဲြ႔က တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးႀကီးျမင့္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) ကုိေဆြဝင္းကိုပဲ စေမးပါရေစခင္ဗ်ာ။ အခု ဒီျဖစ္စဥ္မွာ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ၊ အရင္တုန္းကေတာ့ သမၼတ႐ံုးကလုပ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ ရဲတပ္ဖဲြ႔က လုပ္ေဆာင္လာတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ သတင္းသမားေတြအတြက္ တိက်လံုေလာက္တဲ့ အခ်က္အလက္ရရွိမႈ ဘယ္လိုရွိလဲ။ ေနာက္ ျပည္သူေတြသိခ်င္ေနတဲ့ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ တကယ့္အာဏာပိုင္ေတြဆီက သတင္းရယူခြင့္ ဘယ္လိုေတြ ႀကံဳေတြ႔ေနရလဲဆိုတာ စၿပီး ေဆြးေႏြးေပးပါခင္ဗ်ာ။ ကိုေဆြဝင္း (အယ္ဒီတာခ်ဳပ္၊ Myanmar Now) သတင္းရယူခြင့္၊ ျပည္သူလူထုအေပၚ သတင္းထုတ္ျပန္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္မွာ အင္မတန္ကို အားနည္းတယ္၊ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ေတြရွိတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ အထူးတလည္ ေျပာစရာမလိုဘူး။ ဒါေပမယ့္ အာဏာပိုင္ေတြဘက္ကေန၊ အထူးသျဖင့္ တိတိက်က်ေျပာရရင္ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ စစ္တပ္ေပါ့။ ဒီအမႈကို ကိုင္တြယ္ေနတဲ့ စစ္တပ္ကေန ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ကြင္းဆက္တရားခံေတြ လြတ္ေျမာက္သြားမွာစိုးလုိ႔ သတင္းေတြကို ျပည့္ျပည့္ဝဝ မထုတ္ျပန္ေပးႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ ဆင္ေျခကို က်ေနာ္တို႔ လက္မခံဘူးဆိုတာ ေျပာခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူလူထုက သိခ်င္ေနတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက လံုၿခံဳေရးအားျဖင့္ လွ်ဳိ႕ဝွက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို သိခ်င္ေနတာမဟုတ္ဘူး။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူလူထုကို ထုတ္ျပန္လုိ႔ရတဲ့ အခ်က္အလက္ကိုပဲ သိခ်င္တာ။ အဲဒီထုတ္ျပန္လို႔ရတဲ့အပိုင္းကိုပဲ သူတို႔က ထိမ္ခ်န္ထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဖမ္းဆီးရမိတဲ့ တရားခံေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဥပမာ… ေအာင္ဝင္းေဇာ္ကို ဖမ္းမိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာ္ေတာ္ေလးရက္ျခားၿပီးမွ ထုတ္ျပန္တယ္။ အမွန္တကယ္ဆို ဘယ္သူပဲ ဖမ္းဆီးရမိ၊ အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ ထုတ္ျပန္ေပးရမယ္။ ဒီလူဟာ ဘာလဲ၊ ဒီလူဟာ ဘယ္အခန္းက႑ကေန လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈမွာ ပါဝင္ခဲ့တာလဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီလူရဲ႕ ေနာက္ခံအေၾကာင္းတရားက ဘာလဲ။ ဒီလူဟာ ဥပမာ ေအာင္ဝင္းေဇာ္ဆိုရင္ စစ္တပ္ကေန အရာရွိဘဝနဲ႔ ျဖဳတ္ခံရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေထာင္က်တယ္။ ဒီအခ်က္အလက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ေနာက္ဆံုး သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြက်မွ က်ေနာ္တို႔ သိရတယ္။ အရင္က ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လံုးဝ ဖံုးကြယ္ထားတာေတြ ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုကိုေရာ၊ သတင္းေထာက္ေတြကိုေရာ ထုတ္ျပန္ေပးရမယ့္ ေလဆိပ္စီစီတီဗီြ၊ အခုအခ်ိန္အထိ မထုတ္ျပန္ေသးဘူး။ စီစီတီဗီြ မွတ္တမ္းထဲမွာ ေအာင္ဝင္းေဇာ္၊ ေအာင္ဝင္းခိုင္အျပင္ ေလဆိပ္မွာ ကိုၾကည္လင္းနဲ႔အတူ ပူးတဲြလႈပ္ရွားတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ သကၤာမကင္းဖြယ္ရာလူေတြကို ရဲတပ္ဖဲြ႔ကေနၿပီးေတာ့ ျပဳစုထားတာရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ အခိုင္အမာသိရွိထားတယ္။ Idetified လုပ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလူေတြကို အခုခ်ိန္အထိ ဘာလို႔ မထုတ္ျပန္တာလဲ။ အခုအခ်ိန္အထိ က်ေနာ္ စကားေျပာေနတဲ့အခ်ိန္အထိ ဒီလူေတြကို မထုတ္ျပန္ဘူး။ က်ေနာ္က တိတိက်က် သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြကို ေမးခ်င္တာတခုက ဒါဆိုရင္ သူတို႔ သကၤာမကင္းဖြယ္ရာဆိုတဲ့ လူေတြကို ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္တာကို ျပည္သူလူထုက မဖမ္းမိႏိုင္ေအာင္၊ ျပည္သူလူထုက သတင္းမေပးႏိုင္ေအာင္ပဲ တမင္သက္သက္ လုပ္ႀကံထားတာလား။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သတင္းေတြကို ထိမ္ခ်န္ထားတာလားဆိုတဲ့ အပိုင္းေတြကို က်ေနာ္ ေမးခြန္ထုတ္ခ်င္တယ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့ သတင္းထုတ္ျပန္တဲ့အပိုင္းမွာဆုိရင္ ေရွ႕ေနာက္ မညီတာေလးေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဟာကြက္ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တိတိက်က် ေျဖရွင္းတာ မရွိဘူး။ ဥပမာအားျဖင့္ ေအာင္ဝင္းေဇာ္ကဆိုရင္ ေလဆိပ္ကေန ထြက္ေျပးသြားၿပီ ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုကဘယ္လို ထြက္ေျပးသြားတာလဲ။ ဘားအံမွာ ဖမ္းမိတယ္ ၾကားတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ရရွိတဲ့သတင္းေတြဆိုရင္ သူ႔ကို ျမဝတီမွာ ဖမ္းမိၿပီးေတာ့ ျမဝတီမွာရွိတဲ့ တရားသူႀကီးကေနၿပီး ရမန္ယူၿပီးေတာ့မွ သူ႔ကို ရန္ကုန္ပို႔တယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ ၾကားသိရတယ္။ ေအာင္ဝင္းေဇာ္နဲ႔အတူ ဘယ္သူေတြပါသလဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ မသိရဘူး။ ေအာင္ဝင္းခိုင္ ထြက္ေျပးတယ္။ ထြက္ေျပးတဲ့အခါမွာ ေဇယ်ာၿဖိဳးဆိုတဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးဗိုလ္ႀကီးေဟာင္းရဲ႕ညီျဖစ္သူ ရဲထြဋ္လိႈင္က ေနျပည္ေတာ္ ဥပၸါတသႏၲိ တဝိုက္ကို ပို႔ၿပီးေတာ့မွ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ေပ်ာက္ဆံုးသြားတယ္ ေျပာတယ္။ ဒါဆုိရင္ ဒီအမႈမွာ ရဲထြဋ္လိႈင္ဟာ ဘာလုိ႔မပါတာလဲ။ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ေနတဲ့ တရားခံတေယာက္ကို အင္မတန္ႀကီးမားတဲ့၊ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးကို စိန္ေခၚတဲ့၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးတခုလံုးကို စိန္ေခၚတဲ့ျပစ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ပါဝင္ပတ္သက္သူကို ဘာလို႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္ေဆာင္တာလဲ။ ဒါေတြ သတင္းထုတ္ျပန္တဲ့ အခါက်မွ က်ေနာ္တို႔သိရတယ္။ ထုတ္ျပန္တဲ့အခါက်ေတာ့လည္း အခုလို ေမးခြန္းေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒီေမးခြန္းေတြကို ဘယ္သူေျဖမလဲ။ ေနာက္ပိတ္ဆံုး က်ေနာ္ တခုေမးခ်င္တာက ဒီလုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈမွာ အေရးႀကီးဆံုးကိစၥတခု ရွိပါတယ္။ ဒါက လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္တဲ့ဓာတ္ပံုကို ဘယ္သူ႐ိုက္သလဲ။ ဘယ္သူ႐ိုက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္သူတင္သလဲ။ ဒါဟာ လူမႈကြန္ရက္ကို သံုးၿပီးေတာ့မွ လူေတြ ေခ်ာက္ခ်ားမႈကို အျမင့္ဆံုးေရာက္ေအာင္ လုပ္ခဲ့တဲ့ကိစၥပဲ။ သက္ဆိုင္ရာရဲတပ္ဖဲြ႔၊ အာဏာပိုင္တေယာက္က ဂ်ာနယ္တေစာင္ကို ေျဖထားတာရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ လံုၿခံဳေရးအဖဲြ႔ထဲကပါပဲခင္ဗ်ာ။ လူႀကီးလမ္းေၾကာင္းကို လိုက္ရင္းနဲ႔ ဗီြဒီယုိမွတ္တမ္းတင္ရင္းနဲ႔မွ ဒါေလးကို မွတ္တမ္းတင္မိရက္သား ျဖစ္သြားၿပီးမွ သူကေန ဒါကို ျဖတ္ညႇပ္ကပ္လုပ္ၿပီး တင္လိုက္တာပါဆိုတဲ့ ဒါမ်ဳိးေလး လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ပတ္ေလာက္က ေျပာထားတာရွိတယ္။ အခု သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ဘာမွမလာဘူး။ ဘယ္သူက႐ိုက္သလဲ။ ဒါ ဒီအမႈကြင္းဆက္မွာ ေတာ္ေတာ္အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတခုပဲ။ ဆိုေတာ့ ေမးစရာေမးခြန္းေတြ ေျမာက္ျမားစြာ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဘာခံစားရလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူလူထုတေယာက္ အေနနဲ႔ေရာ၊ သတင္းသမားတေယာက္အေနနဲ႔ေရာ အမႈမွန္ေပၚေရး၊ မေပၚေရး ဆိုတာထက္ ဒီအမႈကို ဘယ္ေလာက္အထိ တိတိက်က် အဂတိကင္းကင္းနဲ႔ ခြန္စိုက္အားစိုက္ လုပ္ေဆာင္ေနသလဲ။ ဒါဟာ က်ေနာ္တုိ႔သိခ်င္တဲ့အေျဖ။ ႏိုင္ငံတကာမွာလည္းပဲ ဒီလိုမ်ဳိး အင္မတန္လွ်ဳိ႕ဝွက္ၿပီးေတာ့မွ မေပၚတဲ့အမႈေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ေပၚတာ၊ မေပၚတာကက်ေတာ့ ရဲရဲ႕လုပ္ငန္းစဥ္မွာ သက္ဆိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သတင္းထုတ္ျပန္တဲ့ေနရာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ အပိုင္းကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ အားရေက်နပ္စရာ မရွိဘူးလုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ာ။ ကိုေဆြဝင္းကေတာ့ တိက်မွန္ကန္တဲ့ သတင္းထုတ္ျပန္မႈေတြ အားရေက်နပ္မႈ မရွိသလို တခ်ဳိ႕သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကလည္း ျပန္ၿပီး Verify လုပ္စရာေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရွ႕ေနႀကီး ဆရာဦးႀကီးျမင့္ကို ေမးပါရေစ။ ဥပေဒ႐ႈေထာင့္ကေန ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လံုေလာက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ထုတ္ေပးမႈရွိလား၊ ေနာက္ၿပီး ဥပေဒအရ ဘာေတြ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ရွိဖို႔လိုတယ္ဆိုတာေလးကို ဆရာ ျဖည့္စြက္ၿပီး ေဆြးေႏြးေပးပါဦးခင္ဗ်ာ။ ဦးႀကီးျမင့္ (တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန၊ ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနမ်ားအဖဲြ႔) က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒ႐ႈေထာင့္အျမင္ကေတာ့ အခု ဒီေန႔ ဂ်ာနယ္တခုမွာပါလာတဲ့ မက္ေဆ့ခ်္က်ေတာ့ သူက ႐ိုး႐ိုးလူသတ္မႈ၊ ပုဒ္မ ၃၀၂ နဲ႔႔ဲပဲ တရားစဲြမယ့္သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါက မွားေနတယ္။ ဒါက စေျပာခ်င္တယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥပေဒအမွတ္ ၂၃ နဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒဆိုၿပီး ျပ႒ာန္းထားတယ္။ အဲဒါ ဒီဥပေဒနဲ႔ အေရးယူရမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီဥပေဒနဲ႔ အေရးယူရမလဲဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ဗိုလ္ႀကီးအုန္းေက်ာ္ျမင့္တို႔ အမႈေတြ၊ မန္းေငြေအာင္တို႔ အမႈေတြ။ အဲဒီအမႈေတြမွာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈအေနနဲ႔ ေျပာၿပီးသြားရင္ ဒီ ၃၀၂ နဲ႔ပဲ တင္ၾကတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ လိုက္ခဲ့တဲ့ ဖဒိုမန္းၿငိမ္းေမာင္ အမႈေတြ၊ ဆရာဦးကိုယုတို႔လိုက္ခဲ့တဲ့ အလံနီသခင္စိုးတို႔ အမႈေတြဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈနဲ႔ သြားတယ္။ ဒါက်ေတာ့ ႐ိုး႐ိုးလူသတ္မႈ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈလည္း မဟုတ္ဘူး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈလည္း မဟုတ္ဘူး။ အခု ကမာၻနဲ႔အဝန္း လိုအပ္ခ်က္အရ Up to Date ျဖစ္တဲ့ ေခတ္အမီဆံုး ဥပေဒျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒနဲ႔ အေရးယူရမယ္။ အဲဒီမွာ အၾကမ္းဖက္မႈဆိုတာ ဘာလဲဆိုရင္ လူႏွစ္ဦးထက္ပိုၿပီး ဖဲြ႔စည္းထားတဲ့ Group တခုက လုပ္တယ္ဆိုရင္ ဒါ အၾကမ္းဖက္မႈပဲ။ အဲဒီအခါမွာ ေငြေၾကးေတြကို ဘယ္လိုသိမ္းရမယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ ေထာက္ပံ့သူေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္၊ လံႈ႔ေဆာ္မႈေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္။ အဲဒီမွာ Definition ေတြ အကုန္ပါတယ္။ ၃၀၂ မွာ အဲဒီေလာက္ မပါဘူး။ အခု ျပည္ထဲေရးက ၃၀၂ နဲ႔ပဲ တင္ျခင္းဆိုတာက အမႈကို ဖံုးဖိဖို႔ ႀကိဳးစားတယ္၊ Target လဲႊဖုိ႔ လုပ္ေနတယ္ဆိုတာ သြားေတြ႔ရတယ္။ ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ာ။ ဒီအမႈကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း စိတ္ဝင္စားတယ္။ ဆရာတို႔ ဥပေဒ႐ႈေထာင့္က စဲြတဲ့အမႈကိုက လူသတ္မႈလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ႀကီးက်ယ္တဲ့ Organize Crime ေပါ့၊ အၾကမ္းဖက္မႈလားဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ ကိုေဆြဝင္း ေျပာသလုိပဲ တခ်ဳိ႕အခ်က္အလက္ေတြက Verify လုပ္ဖုိ႔လိုတယ္။ အဲဒီလုိပဲ အာဏာပိုင္ေတြက ေျဖဖို႔လုိတယ္။ က်ေနာ္တိ႔ု သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒမွာလည္း သတင္းေတာင္းခံပိုင္ခြင့္ဆိုတာ ရွိေနတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလိုပဲ သတင္းေတာင္းခံပိုင္ခြင့္ကို အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈကိုေရာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ျဖစ္ေစခ်င္လဲ။ အဲဒီလိုမွ တံု႔ျပန္ခြင့္မရရင္ေရာ သတင္းေထာက္ေတြအေနနဲ႔ေရာ အခ်က္အလက္အမွန္ေတြရေအာင္ ဘာေတြ ဆက္လုပ္သင့္လဲ။ အဲဒါေလး ကိုေဆြဝင္း ျဖည့္စြက္ ေဆြးေႏြးေပးပါဦး။ ကိုေဆြဝင္း (အယ္ဒီတာခ်ဳပ္၊ Myanmar Now) ဇန္နဝါရီ ၂၉ ရက္ေန႔က ဆရာဦးကိုနီ လုပ္ႀကံခံရတယ္။ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁ ရက္ေန႔မွာ ရဲခ်ဳပ္ဆီကို က်ေနာ္ ေမးခြန္း ၈ ခုနဲ႔ ဒီကေန Fax ထိုးၿပီး ပို႔လိုက္တယ္။ ဒါေတြ သိခ်င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ဘာမွ အေျဖမရခဲ့ဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြ လုပ္လိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ေတြ ရွိေပမယ့္လည္း ေက်းဇူးတင္တယ္။ ဒီတိုင္းျပည္မွာ က်ေနာ္တုိ႔က ျပည့္ျပည့္ဝဝ အရပ္သားအစိုးရတရပ္ မေပၚေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ တိတိက်က် ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အရပ္သားတပိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္တယ္၊ စစ္တပ္က တပိုင္းအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အေျခအေနမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြ လုပ္ေပးတယ္ဆိုေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ ေကာင္းတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေမးခြန္းေမးျမန္းခြင့္ရတာ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္းပဲ အဲဒီေန႔က အစီအစဥ္မွာဆိုရင္ သတင္းေမးျမန္းခြင့္ရဖို႔ဆိုတာကို ၁၅ မိနစ္၊ မိနစ္ ၂၀ ေလာက္ပဲ အခ်ိန္ေပးထားၿပီးေတာ့ သူတို႔က ရွင္းျပတာကိုပဲ နားေထာင္ဖုိ႔ ဆိုတဲ့အပိုင္းက ပိုမ်ားတယ္ေပါ့။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းေထာက္ေတြက ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သတင္းရရွိေရး တရားဝင္ေရာ၊ ေတာင္းဆိုတာေတြ က်ေနာ္တို႔ေတြ ဆက္လုပ္သင့္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ အကူအညီနဲ႔ လႊတ္ေတာ္မွာ အဆိုတင္သြင္းၿပီးေတာ့ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အေရးႀကီးတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္းပဲ။ ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ ေကာလာဟလေတြ မ်ဳိးစံုျဖစ္ေနတယ္။ မွန္တာေတြေရာ၊ မမွန္တာေတြေရာ ေရာယွက္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ စိုးရိမ္မႈက ႀကီးမားတယ္။ ေနာက္တခုက်ေတာ့ မီဒီယာရဲ႕ သိပိုင္ခြင့္ဆိုတာထက္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ သိပိုင္ခြင့္ဆိုတာ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတယ္။ ဒါကို က်ေနာ္တုိ႔ေတြအားလံုးက လိုက္နာႏိုင္ရမယ္။ အခု က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာက်ေတာ့ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္းေတြက သတင္းအခ်က္အလက္တခုရလာရင္ ဒါ ငါ့ပစၥည္း၊ ငါ့ဥစၥာ ဆိုၿပီးေတာ့ လုပ္ထားတဲ့ အပိုင္းေတြ၊ ဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔ေတြက ေခ်ဖ်က္ဖို႔ လိုအပ္ပါေသးတယ္ခင္ဗ်ာ။ ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ Right to Information ေပါ့ေနာ္။ သတင္းသိပိုင္ခြင့္ဥပေဒတရပ္ လိုတယ္ဆိုတာကို သတင္းေထာက္ေတြတင္မက ျပည္သူျပည္သားေတြပါ သိပိုင္ခြင့္ရွိတာမ်ဳိး ေပၚလာမယ္ဆိုရင္ ေကာင္းမယ္ဆိုတာမ်ဳိး ေျပာဆိုေနတဲ့ အခ်ိန္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တခု ဆရာဦးႀကီးျမင့္ကို ေမးပါရေစ။ တကယ္လို႔မ်ား ဒီအမႈဟာ လူသတ္မႈထက္ ပိုေက်ာ္တယ္ဆိုရင္ ဥပေဒအရ ဘာလုပ္သင့္လဲ။ ဥပမာ စဲြဆိုတဲ့တရား႐ံုးေတြ၊ ဘယ္လိုအဖဲြ႔ေတြမ်ဳိးနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္ထံုးလုပ္နည္းအရ ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ အႀကံေပးခ်က္ေလး ဆရာ့အေနနဲ႔ ျဖည့္စြက္ေျပာေပးပါဦး။ ဦးႀကီးျမင့္ (တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန၊ ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနမ်ားအဖဲြ႔) ဒီအၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဥပမာဆိုပါစို႔၊ အၾကမ္းဖက္သမားဆိုတာ ဘာလဲ။ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုဆိုတာ ဘာလဲ။ လံႈ႔ေဆာ္မႈဆိုတာ ဘာလဲ။ ေငြေၾကးသံုးစဲြမႈ ေထာက္ပံ့တယ္ဆိုတာ ဘာလဲ။ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘာလဲ။ ေသေသခ်ာခ်ာကို အေသးစိတ္၊ ဗဟိုအဖဲြ႔ ဖဲြ႔စည္းရမယ္။ အဲဒီဗဟိုအဖဲြ႔ကေန ထပ္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ဖဲြ႔ရမယ္။ အဲဒီလို တိတိက်က် တဆင့္ၿပီးတဆင့္ သြားတာ။ ဥပမာ အခန္း (၁) ဆိုရင္ အမည္စီရင္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ အဓိပၸာယ္ဆိုရင္ ဤဥပေဒအရ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အၾကမ္းဖက္မႈကို က်ဴးလြန္သူ၊ က်ဴးလြန္ရန္ အားထုတ္သူ၊ အားေပးကူညီသူ၊ လံႈ႔ေဆာ္သူ သို႔မဟုတ္ ႀကံရာပါအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သူမ်ားအေပၚ စီရင္ပိုင္ခြင့္ ရွိေစရမည္။ ဒါကို တိတိက်က်။ ၂(ဃ) မွာ ဘယ္လိုေရးထားလဲဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္မႈကို က်ဴးလြန္ေသာ သို႔မဟုတ္ က်ဴးလြန္ေသာ အၾကမ္းဖက္သမား တဦးဦးကိုျဖစ္ေစ၊ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုတစုကိုျဖစ္ေစ အားေပးကူညီရာေရာက္ေသာ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ။ ဒါမ်ဳိးေတြ။ အဲဒါေတြက ေသဒဏ္ေတြခ်ည္းပဲ။ အခုလည္းက်ေရာ ေတြ႔လိုက္ေတာ့ ၃၀၂ နဲ႔ဆို တသက္တကြၽန္းပဲ ခ်ႏိုင္တယ္။ ေနာက္တခါ ၁၉(စ) လက္နက္ဥပေဒတို႔ ဘာတို႔။ လူသတ္မႈႀကီးျဖစ္ေနမွေတာ့ လက္နက္ဥပေဒနဲ႔ ထပ္လုပ္မေနနဲ႔ေတာ့။ သေဘာက ဒါေတြကို အပိုေတြေပါ့။ ပုဒ္မေတြ မ်ားလာသလုိ ေလွ်ာက္လုပ္ေနတာ။ ေနာက္တခါ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒပုဒ္မ ဘယ္ေလာက္ဆိုတာမ်ဳိးေတြ၊ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒပုဒ္မ ၆၇ ဆိုတာမ်ဳိးေတြ။ ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒပုဒ္မ ဆိုတာမ်ဳိးေတြ။ ဒီဟာေတြက ေသဒဏ္ေပးႏိုင္တာေတြ။ အဲဒီဟာကို ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ရမယ့္အစား ဒီလို တခါတည္း လူထုကို နည္းတဲ့ပုဒ္မေတြ မဟုတ္ဘူး၊ တပ္ထားတာ။ အဲဒီပုဒ္မေတြက ၁ ႏွစ္ေလာက္ ခ်ႏိုင္တာေတြ၊ ၃ ႏွစ္ေလာက္ ခ်ႏိုင္တာေတြ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဥပေဒကိုသာ တိတိက်က် လိုက္နာမယ္ဆိုရင္ အခု အဲဒီလႊတ္ေတာ္အမတ္လည္း မလြတ္ဘူး။ ဘာျဖစ္လု႔ိလဲဆိုေတာ့ သူကအားေပးသူ၊ လံႈ႔ေဆာ္သူထဲမွာ ပါသြားၿပီ။ သူက ဒီအေၾကာင္းေတြကို ေဆြးေႏြးတာကိုး၊ လုပ္ခိုင္းတာသာ မဟုတ္တာ။ ဒီ ကိုနီ ဆိုတဲ့ေကာင္က ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ဘယ္လိုတက္သလဲ။ ဒါ လံႈ႔ေဆာ္တာပဲေလ။ ဒီလႊတ္ေတာ္အမတ္ မလြတ္ဘူး။ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒအရ ဘယ္သူမွ မလြတ္ဘူး။ ေနာက္ဆံုးမွာ သတ္ၿပီး ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာလည္း ဒါမ်ဳိးလုပ္တာ ေကာင္းတယ္၊ အဲဒါဆို လံႈ႔ေဆာ္သူ၊ ထပ္အေရးယူလို႔ရတယ္။ ဟိုပုဒ္မၿပီးတဲ့အျပင္ ေနာက္ လံႈ႔ေဆာ္သူ ပုဒ္မနဲ႔ ထပ္အေရးယူလို႔ရတယ္။ အဲဒီလို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္ႏိုင္တဲ့ ဥပေဒနဲ႔ အေရးမယူဘဲနဲ႔ သာမန္လူသတ္မႈ၊ တျပည္လံုးမွာျဖစ္တဲ့ ၁၃၀၀ ေလာက္ရိွတဲ့အထဲမွာ လုပ္လိုက္တာသည္ ဒါဟာ ႐ိုးသားပါရဲ႕လား၊ တာဝန္ေက်ပါရဲ႕လားဆိုတာ မ်ားစြာေသာ ေမးခြန္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) အခု ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ကိုေဆြဝင္းကိုပဲ ေမးပါတယ္။ အခု က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေရြးခ်ယ္တဲ့ အစိုးရေပါ့ေနာ္။ အဓိကကေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ေတာ္ေတာ္ ဦးစားေပးၿပီး ေျပာတယ္။ ဒီကိစၥမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေအာင္၊ မွန္ကန္တဲ့ အခ်က္အလက္ရေအာင္ အာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ အေရးအႀကီးဆံုး ဘာလုပ္သင့္တယ္ဆိုတာ ေျပာေပးပါဦးခင္ဗ်။ ကိုေဆြဝင္း (အယ္ဒီတာခ်ဳပ္၊ Myanmar Now) ဒါ အင္မတန္ခက္ခဲတဲ့ ေမးခြန္းတခုပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အရပ္သားအစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အာဏာပိုင္ေတာင္မွ ဒီေမးခြန္းမ်ဳိးကို ေျဖႏိုင္မယ့္ အေနအထားရွိမယ္လို႔ မထင္ပါဘူးခင္ဗ်ာ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သံသယျဖစ္စရာေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒီသံသယေတြက တကယ္လည္း ဟုတ္ခ်င္မွလည္း ဟုတ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီသံသယေတြ ဘာေၾကာင့္ေပၚလာသလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖဲြ႔က တရားစီရင္ေရးေအာက္မွာ မရွိေသးဘူးဆိုတဲ့ ျပႆနာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ျပႆနာတက္ေနပါၿပီ၊ ဒီအမႈမွာတင္ကိုက။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ရဲတပ္ဖဲြ႔ဟာ အရပ္သားအစိုးရလက္ေအာက္မွာ ရွိရပါမယ္။ ရဲတပ္ဖဲြ႔က ဘာကိုလိုက္နာရမလဲ၊ ဘာကိုေၾကာက္ရမလဲ၊ ဘာကိုအေလးထားရမလဲ ဆိုေတာ့ ဥပေဒကို အေလးထားရပါမယ္။ စစ္တပ္လံုၿခံဳေရးကို အေလးထားစရာမလိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္တခု ေပၚေပါက္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ မေပၚေပါက္ေသးသေရြ႕ေတာ့ ဘယ္လိုေတြပဲလုပ္လုပ္၊ ဘယ္လိုေတြပဲေျပာေျပာ အခုလုိမ်ဳိး သံသယျဖစ္စရာေကာင္းတဲ့ ဖံုးဖိမႈေတြ၊ ကြယ္ဝွက္မႈေတြ ဒါေတြအကုန္လံုး ဆက္ၿပီးေတာ့မွ ေနာက္ေနာင္ အမႈေတြလည္းပဲ ဆက္ျဖစ္ေနဦးမယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။