တရုတ်နိုင်ငံအလံ မီးရှို့ရင်း ဖရဲသီးတော်လှန်ရေးလုပ်လိုက်တဲ့ ရန်ကုန် လှိုင်မြို့နယ်က ဧပြီ ၁၃ ရက်နေ့ ပျော်ရွှင်ခြင်းမဲ့သင်္ကြန်သပိတ် ပုံရိပ်များ
Photo - MPA
Independent media are under attack by the Myanmar junta. DVB continues reporting the facts, but needs support for the safety of our journalists. You help with any donation. Thank you.
Donateဂီတအနုပညာရှင် အဆိုတော် အောင်ထက် အပါအဝင် နောက်ထပ် လူပုဂ္ဂိုလ် အယောက် ၂၀ ကို ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ အမှုဖွင့်အရေးယူ ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ရဲ့မီဒီယာက ဧပြီ ၁၂ ရက်စွဲနဲ့ ထပ်မံ ကြေညာပါတယ်။
အမှုဖွင့်ခံထားရသူတွေအထဲမှာ အောင်ထက်၊ ရဲမင်းကြည်၊ မွန်လေး၊ သဇင်သော်၊ ဝင်းနိုင်၊ တင်မောင်ဝင်း၊ အိမ့်ဖူးဝေသော်၊ ပြည့်စုံအောင်၊ အေးအေးမွန်၊ ဝင်းမြင့်၊ နိုင်ဇော်၊ သင်းသင်းနွယ်၊ အောင်သူရဇော်၊ နန်းပန်၊ သန့်ဇင်အောင်၊ အောင်ပြည့်စုံ၊ အောင်ကြီး၊ ဘုန်းနိုင်ရွှေနဲ့ ဗစ်တာမြင့်ဆွေတို့ ပါဝင်ပါတယ်။
အလားတူ ထင်ရှားတဲ့ အကယ်ဒမီ ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်တွေ၊ အဆိုတော်တွေ၊ ရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာတွေ၊ မော်ဒယ်တွေ အနုပညာရှင်တွေနဲ့ အွန်လိုင်းမှာလူသိများသူတွေ အပါအဝင် ဒီကနေ့အထိ ပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ အမှုဖွင့်အရေးယူခံထားရသူပေါင်း အယောက် ၂၀၀ လောက် ရှိသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။
ပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ အမှုဖွင့်ခံထားရတဲ့ နာမည်ကြီးသရုပ်ဆောင်တွေဖြစ်တဲ့ ပြေတီဦး၊ အိန္ဒြာကျော်ဇင်နဲ့ မော်ဒယ်ပိုင်တံခွန်ကိုလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ပိုင်းက ရန်ကုန်ရှိ သူ့တို့ရဲ့နေအိမ်မှာ စစ်တပ်က ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။
Photo- Credit
ဂီတအနုပညာရှင် ခြူးစစ်ဟန်အပါအဝင် နောက်ထပ် လူပုဂ္ဂိုလ် အယောက် ၂၀ ကို ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ အမှုဖွင့်အရေးယူ ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ရဲ့မီဒီယာက ဧပြီ ၁၁ ရက်စွဲနဲ့ ထပ်မံ ကြေညာပါတယ်။
အမှုဖွင့်ခံထားရသူတွေအထဲမှာ ခြူးစစ်ဟန်၊ ဒေါက်တာရွှေပုံ၊ ကောင်းမြတ်သူ၊ မိုးဇော်အောင်၊ ကျော်နိုင်ဦး၊ နေကိုအောင်၊ ဘရန်စိုင်း၊ အောင်ကျော်ကျော်၊ မောင်မောင်နိုင်၊ ဥက္ကာချမ်းငြိမ်း၊ နန်းအိအိစံ၊ တင်မြင့်ဇော်၊ အောင်ကျော်သူ၊ တင်ထွန်းအောင်၊ ဒေါက်တာ စိုင်းသော်ဇင်ဦး၊ အေးအေးသန့်၊ လွန်းမောင်၊ ခင်လး ၊ သိန်းမြင့်နဲ့ မိုးမိုးဝင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။
အလားတူ ထင်ရှားတဲ့ အကယ်ဒမီ ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်တွေ၊ အဆိုတော်တွေ၊ ရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာတွေ၊ မော်ဒယ်တွေ အနုပညာရှင်တွေနဲ့ အွန်လိုင်းမှာလူသိများသူတွေ အပါအဝင် ဒီကနေ့အထိ ပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ အမှုဖွင့်အရေးယူခံထားရသူပေါင်း အယောက် ၁၅၀ လောက် ရှိသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။
ပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ အမှုဖွင့်ခံထားရတဲ့ နာမည်ကြီးသရုပ်ဆောင်တွေဖြစ်တဲ့ ပြေတီဦး၊ အိန္ဒြာကျော်ဇင်နဲ့ မော်ဒယ်ပိုင်တံခွန်ကိုလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ပိုင်းက ရန်ကုန်ရှိ သူ့တို့ရဲ့နေအိမ်မှာ စစ်တပ်က ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။
Photo- Credit
ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးနောက် နာရီအနည်းငယ်အကြာ ဘုန်းကြီးတပါး ပျံလွန်သွားခဲ့တဲ့အပေါ် ထိုင်းပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး အနုတင် ချန်ဗီရာကူလ်က ဝမ်း နည်းစိတ်မကောင်း ဖြစ်ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အသက် ၇၁ နှစ်အရွယ် ရှိနေပြီဖြစ်တဲ့ အဆိုပါ ဘုန်းကြီးဟာ ဝပ် ဆမ်ဖန်သ ဝေါင်ဘုန်းကြီးကျောင်းမှ လက်ထောက်ကျောင်းထိုင်ဘုန်းကြီးတပါးဖြစ်ကာ ကျန်းမာရေး မကောင်းသူလည်း ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ပျံလွန်တော်မူရတဲ့ အကြောင်းရင်းကို စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်ပြီးရင်တော့ ဘာ ကြောင့်ဖြစ်ရတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းရင်းကို သိနိုင်မယ်လို့ အနုတင်က ပြောပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ခုလိုပျံလွန်တော်မူရတဲ့ အကြောင်းရင်းဟာ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး ကြောင့် မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ သူက ယုံကြည်နေတာပါ။
ထိုင်းပြည်သူတွေကို ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုတွေ မလုပ်ဆောင်ခင်မှာ ဆေးသိပ္ပံဌာနနဲ့ အစားအသောက်နဲ့ ဆေးဝါးကွပ်ကဲမှုဌာနတွေရဲ့ အတည်ပြုချက်နဲ့ စမ်း သပ်မှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီးဖြစ်တယ်လို့လည်း အနုတင်က ပြောပါတယ်။
ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြည်သူတွေကို အထိတ်တလန့်ဖြစ်စေမယ့် အ ကြောင်းရင်းတခုမဟုတ်ဘူးလို့ ဝန်ကြီးက ပြောလိုက်ပြီး ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဆေးစစ် ချက်ရလဒ်ကို စောင့်ကြည့်သင့်ပြီး ဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ဘယ်တော့မှ ဖုံးကွယ်ထားမှာမ ဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုအခြေအနေစီမံခန့်ခွဲရေးဗဟိုဌာန(CCSA)ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒေါက်တာထဝီးဆင် ဝိစနုယိုးထင်ကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်ကနေ ဧပြီ ၁ ရက်နေ့ထိ လူပေါင်း ၁၆၆,၂၄၃ ယောက်ကို ကာကွယ်ဆေးပထမအ သုတ်အနေနဲ့ ထိုးနှံပေးခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ၃၇,၄၀၇ ယောက်ကိုတော့ ဒုတိယအသုတ် အ နေနဲ့ ထိုးနှံပေးခဲ့ပြီးဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အဲဒီထဲက လူ ၄ ယောက်မှာသာ ခန္ဓာကိုယ်မှာ အဖုအပိန့်ထွက်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာ တွေ ပေါ်လာခဲ့ကာ အင်တီဟစ်တမင်းဆေးပေးပြီးနောက်မှာတော့ ပြန်လည်သက်သာ ကောင်းမွန်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံတဝန်းမှာတော့ ဒီကနေ့အထိ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရသူပေါင်း ၂၈,၉၄၇ ယောက်၊ သေဆုံးသူ ၉၄ ယောက်နဲ့ ရောဂါပြန်လည်သက်သာလာသူပေါင်း ၂၇,၆၀၆ ယောက် ရှိနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက် လဝကရဲ အချုပ်ခန်းထဲမှာ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ တရားမဝင်အ ရွေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအကြား ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ခံရသူ ရာနဲ့ချီတွေ့ရှိတဲ့နောက် သူတို့ကို သီးသန့်ကုသပေးဖို့ ယာယီဆေးရုံတစ်ခုကို ထိုင်းအစိုးရက တည်ဆောက်လိုက်ပါတယ်။
အဆိုပါ ယာယီဆေးရုံမှာ ဘန်ကောက် ဝိဖားဝဒီရန်းဆစ်လမ်းရှိ ထိုင်းအမျိုးသားရဲတပ်ဖွဲ့ပိုင် ခြံဝင်းထဲမှာတည်ရှိပြီး ခုတင်ပေါင်း ၁၀၀ ရှိကာ အဲယားကွန်းမတပ်ထားပေမယ့် ကျန်းမာရေးနဲ့ အညီ စံချိန်မီဆောက်လုပ်ထားတာဖြစ်ကြောင်း၊ ခုတင်တွေက ကပ်ဖာစက္ကူတွေနဲ့ လုပ်ထား တာဆိုပေမယ့် လူ့ခန္ဓာအလေးချိန် ၁၀၀ ကီလိုထိ ခံနိုင်ရည်ရှိတယ်လို့ ထိုင်းကျန်းမာရေး ဒုဝန်ကြီး ဒေါက်တာအနုထင်း ချန်ဝီရကွန်းက သတင်းထောက်တွေကို ပြောပါတယ်။
ဒီမတိုင်ခင်က ဘန်းခင်နယ်မေ လဝကရဲစခန်းနဲ့ ဆွန်ဖရူးနယ်မြေ လဝကရဲစခန်းရှိ အချုပ်သားပေါင်း ၁၆၁၅ ဦးကို ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုးစစ်ဆေးရာမှာ ၃၉၃ ဦးမှာ ပိုးရှိကြောင်း အဖြေ ထွက်ပြီး အများစုမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အားလုံးဟာ အလုပ်လုပ်တဲ့ အရွယ်ကောင်းတွေမို့ ရောဂါလက္ခဏာမပြဘူးလို့ ကျန်းမာရေးဒုဝန်ကြီးက ဆက်ပြောပါတယ်။
သူတို့ဟာ နိုင်ငံထဲကို တရားမဝင် ဝင်ရောက်မှု၊ အလုပ်သမားဥပဒေနဲ့ မညီညွတ်လို့ ဖမ်း ဆီးခံထားရတာဖြစ်ကြောင်း၊ အချို့မှာ ပြည်နှင်ဒဏ်ခံထားရပြီး နေရပ်သို့ပြန်မပို့ခင် ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ခံရလို့ ရောဂါပျောက်ကင်းအောင်အရင်ကုသပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ခံထားရတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အချုပ်သားတွေထဲက ကနဦးအနေနဲ့ အယောက် ၁၀၀ ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၄ ရက်နေ့က ယာယီဆေးရုံသို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ကြောင်း ၊ ရောက်ခါစည က စီမံခန့်ခွဲမှုပေါ် နားလည်မှုလွဲမှားတာတွေရှိလို့ အကျဉ်းသားလူနာတွေ ဆူပူမှုအနည်း ငယ်ရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အဆိုပါ ယာယီဆေးရုံဟာ ဘန်ကောက်မြို့လယ်မှာရှိတာကြောင့် အနီးနားပတ်ဝန်းကျင်က ပြည်သူတွေ ရောဂါပိုးပျံ့လွင့်လာမှာကို စိုးရိမ်နေပေမယ့် လူနာတွေကို စနစ်တကျ သယ်ဆောင်သလို အပြင်ထွက်ခွင့်လည်းမပြုကြောင်း၊ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းအားလုံးဟာလည်း PPE ကာကွယ်ရေး ဝတ်စုံနဲ့သာ ဝင်ရတာကြောင့် စိုးရိမ်စရာမရှိဘူးလို့ ထိုင်းကျန်းမာရေးဒုဝန်ကြီးက သတင်း ထောက်တွေကို ပြောသွားပါတယ်။
ကိုးကား - မန်နေဂျာအွန်လိုင်း/ ထိုင်းရတ်
မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းတွေမှာရှိတဲ့ တိုင်းနဲ့ မြို့နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ ဥက္ကဋ္ဌတွေ၊အတွင်းရေးမှူးတွေနဲ့ ဦးစီးမှူးတွေကို အာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်ညက လိုက်လံဖမ်းဆီးလိုက်ပါတယ်။
မကွေးတိုင်းရှိ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌတွေနဲ့ ဦးစီးမှူးတွေတို့ ခေါ်ယူ ထိန်းသိမ်းထားတယ်လို့ ချောက်မြို့နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌက ပြောပါတယ်။ မကွေးတိုင်း၊ ခရိုင်မြို့နယ် ၂၆ မြို့နယ်လုံးက ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ လူကြီးတွေအားလုံးကိုလည်း သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်အလိုက် တပ်တွေမှာ ခေါ်ထားတာသိရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ပဲခူးတိုင်းအတွင်းမှာလည်း မြို့နယ်ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ဦးစီးမှူတွေကို စစ်တပ်က ညသန်းခေါင်ကျော်မှာ လာရောက်ခေါ်ဆောင်သွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၄ ရက်ကတည်းက မြို့နယ်ကော်မရှင်ရုံးတွေမှာ စာရွက်စာတမ်းတွေကို တပ်က လာရောက်သိမ်းဆည်းစစ်ဆေးနေတာတွေ ရှိနေပါတယ်။
ရန်ကုန်တိုင်းရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ခရိုင်လေးခုက ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ ဥက္ကဋ္ဌတွေကိုလည်း ရန်ကုန်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်က ဆွေးနွေးစရာရှိတယ်ဆိုပြီး ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ရက် မနက် ၁၁ နာရီက ဆင့်ခေါ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်အခုရက်ပိုင်းအတွင်း ရန်ကုန်တိုင်းရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ အတွင်းရေးမှူး ဦးတင်မောင်အေး ထိန်းသိမ်းခံထားရတယ်လို့ ရန်ကုန်တိုင်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကြည်မြင့်က အတည်ပြုပြောပါတယ်။
မရမ်းကုန်းမှာရှိတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်ကို ကိုယ့်အစီအစဉ်နဲ့ကိုယ်သွားရတာလို့ ရန်ကုန် အနောက်ပိုင်းခရိုင်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်မောင်ဝင်းက ပြောပါတယ်။
တိုင်းအဆင့်နဲ့ ခရိုင်အဆင့် ဥက္ကဋ္ဌတွေကို ရန်ကုန်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်က ဆင့်ခေါ်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြို့နယ်အဆင့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ တာဝန်ရှိသူတွေက စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ အလားတူ ရန်ကုန်မြို့ ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ်မှာလည်း တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးကျော်ဟိုးကို မနေ့ညက နေအိမ်မှာ တံခါးတွေရိုက်ချိုးပြီး ဝင်ရောက်ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ပဲခူးတိုင်းအနောက်ခြမ်း၊ သာယာဝတီခရိုင်၊ သာယာဝတီမြို့နယ် ပြည်သူလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးအောင်မြင့်နဲ့ မြို့နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်မောင်သင်တို့ နှစ်ဦးကို မနေ့ည သန်းခေါင်လောက်မှာ ရဲနဲ့စစ်သားတွေ လာရောက်ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။
သာယာဝတီမြို့နယ်မှာ စစ်အာရှင်စနစ်အားဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲကို ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်နေ့က စတင်ပြီး ပြည်သူတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့ရာမှာ ပါဝင်တဲ့ လူငယ် ၃ ဦးရဲ့နေအိမ်တွေကိုလည်း ဒီနေ့မနက် ၃ နာရီလောက် ရဲနဲ့စစ်သားတွေ ဝင်ရောက်ရှာဖွေခဲ့တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။
သာယာဝတီမြို့နယ် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲမှာ ပါဝင်ခဲ့သူ ကိုဂျာလေးက "ဒီနေ့မနက် ၃ နာရီ အချိန်က ပြည်သူလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဦးအောင်မြင့် နေအိမ်နဲ့ ကျနော်တို့ အိမ်တွေကို ရဲတပ်ဖွဲ့နဲ့ စစ်သားတွေရောက်လာပြီး ဆွေးနွေးစရာရှိလို့ ခဏလိုက်ခဲ့ပေးပါ။ ဆွေးနွေးပြီးလို့ မနက်ကို ပြန်ပို့ပေးပါမယ်ဆိုပြီး ဝင်ခေါ်တယ်လို့သိရတယ်။ ကျနော်တို့က အဲလိုသတင်းတွေကြားလို့ ကြိုရှောင်နေတော့ မတွေ့ခဲ့ရဘူး။ မြို့နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ကိုတော့ ည ၁၂ နာရီလောက်က ခေါ်သွားတာ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးလည်းပါတယ်လို့ သိရတယ်။ မနက်ဖြန်ကိုတော့ ကျနော်တို့ ကိုယ်တိုင်ဦးဆောင်ပြီး ပြည်ထောင်စု သပိတ်ဆင်နွဲသွားမယ်။ ကျနော်တို့ကိုအဖမ်းခံရရင်လည်း နောက်လူတွေက ဆက်ပြီးလုပ်ဆောင်သွားမှာပါ" လို့ ပြောပါတယ်။
တောင်တွင်းကြီးမြို့က မြို့နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်သာနဲ့ အတွင်းရေးမှူး ဒေါ်တင်ဇာအောင် တို့ကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက် ၁၂ နာရီလောက်မှာ စ.ခ.တ (၇) တပ်က စစ်သားတွေက လာရောက်ခေါ်ဆောင်သွားပြီး စ.ခ.တ (၇) တပ်ထဲမှာ ထိန်းသိမ်း ထားတယ်လို့ ရွေးကော်အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက အတည်ပြုပြောပါတယ်။
အလားတူ ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူခရိုင် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ အတွင်းရေးမှူးတွေကို စစ်တပ်က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်နေ့ညမှာ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ကျောက်ဖြူခရိုင်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်ထွန်းနေအိမ်ကို မနေ့ည ၁၁ နာရီခွဲအချိန်က တပ်မတော်သား ၃၀ ဝန်းကျင်လောက် လာဝိုင်းပြီး စစ်ဆေးမေးမြန်းစရာရှိတယ်ဆိုကာ ခေါ်ယူသွားတာလို့ တူမဖြစ်သူ မအေးနိုင်က ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။
“ည ၁၁ နာရီခွဲအချိန်လောက် ကျမတို့နေအိမ်ခြံထဲကို စစ်သားအများကြီးလာတယ်၊ ကျမတို့က တံခါးဖွင့်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ ဦးတင်ထွန်းရှိလားဆိုပြီး မေးတဲ့အချိန်မှာ ကျမတို့ကရှိပါတယ်၊ ဘာကိစ္စကြောင့်လည်းမေးတော့ သူတို့ကမေးမြန်းစရာတွေရှိလို့ပါ၊ ခဏခေါ်သွားမလို့ အဲဒီလိုပြောပါတယ်။ ခေါ်တဲ့အချိန်မှာတော့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တော့ မတွေ့ရဘူး။ ကျွန်မအထင်တော့ စစ်သားတွေချည်းပဲ အယောက် ၂၀၊ ၃၀ လောက်တော့ရှိမယ်။ နေအိမ်ခြံဝင်းထဲရဲ့ တစ်ဖက်တစ်ချက်မှာလည်း အကုန်ဝိုင်းထားကြတယ်။”
အခုလို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌတွေနဲ့ အတွင်းရေးမှူးတွေကို တပ်ကခေါ်ယူသွားတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သိရှိနိုင်ဖို့ကို ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရုံးက တာဝန်ရှိသူတွေကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပင်မဲ့လည်း ဆက်သွယ်လို့မရခဲ့ပါဘူး။
ရှမ်းပြည်နယ် တာချီလိတ်မြို့မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင် ၄ ဦးကို စစ်တပ်က မနေ့ညက ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားပါတယ်။
တာချီလိတ်မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၂)က အန်အယ်လ်ဒီပါတီဝင် ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးခင်မောင်တင့်အပါအဝင်၊ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ခရိုင်/မြို့နယ် ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ အတွင်းရေးမှူးတို့ကို မေးမြန်းစရာရှိတယ်ဆိုပြီး တာချီလိတ် တပ်နယ်ထဲခေါ်ဆောင်သွားတာပါ။
ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးခင်မောင်တင့်ကို ဘယ်မှာထိမ်းသိမ်းထားတယ်ဆိုတာ မသိရပေမယ့် ခရိုင် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်တွေကိုတော့ ခမရ(၅၂၆)တပ်ရင်းမှာ ထိမ်းသိမ်းထားပြီး မြို့နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်တွေကိုတော့ ခမရ(၃၃၁)တပ်ရင်းမှာ ထိမ်းသိမ်းထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။
လက်ရှိ တာချီလိတ်မှာ တပ်မတော်က ဖမ်းဆီးထိမ်းသိမ်းထားသူ ၇ ဦးရှိပြီး အန်အယ်လ်ဒီ ပါတီဝင်တစ်ဦးနဲ့ မဇ္ဇျိမလူမှုကူညီရေးအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင့်ဆွေတို့ကို သဘာဝဘေးအက်ဥပဒေနဲ့ တရားစွဲဆိုထားကာ ကျိုင်းတုံအကျဉ်းထောင်ကို ပို့ဆောင်ထားပါတယ်။
ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်းမှာ တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းပြီး ၁၁ ရက်အတွင်း ကျိုင်းတုံမြို့က ၅ ဦးနဲ့ တာချီလိတ်မြို့က ၇ ဦး စုစုပေါင်း ၁၂ ဦးအထိဖမ်းဆီးထိမ်းသိမ်းထားတယ်လို့ ဒီဗွီဘီရဲ့ စုံစမ်းချက်အရ သိရပါတယ်။
စစ်တပ်က နိုင်ငံတော်အာဏာကိုသိမ်းယူတာဟာ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းမှားယွင်းတာတွေကြောင့်လို့ အကြောင်းပြထားပါတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီး နောက်မှာ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အသစ်ကိုလည်း စစ်အစိုးရက ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်အခုရက်ပိုင်းအတွင်း ရန်ကုန်တိုင်းရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ အတွင်းရေးမှူး ဦးတင်မောင်အေးကို စစ်အစိုးရက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းသွားတယ်လို့ ရန်ကုန်တိုင်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကြည်မြင့်က အတည်ပြုပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် တိုင်းဥက္ကဋ္ဌဖြစ်တဲ့ သူ့ကိုလည်း လာခေါ်မယ်ဆိုတဲ့သတင်းတွေကြောင့် လိုက်ဖို့ အဆင်သင့်ပြင်ဆင်ထားတယ်လို့လည်း ဦးကြည်မြင့်က ပြောပါတယ်။
မြန်မာတနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ တိုင်းရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ အတွင်းရေးမှူးတွေ၊ ခရိုင်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ အတွင်းရေးမှူးတွေအပါအဝင် မြို့နယ်ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ အတွင်းရေးမှူးတွေအထိ စစ်တပ်က ခေါ်ယူထိန်းသိမ်း နေတယ်လို့ သတင်းတွေထွက်ပေါ်နေပါတယ်။
လက်ရှိမှာ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲတာဝန်ရှိသူတွေကို ဘာကြောင့်ခေါ်ယူထိန်းသိမ်းနေတယ်ဆိုတာ မသိရသေးသလို ဘယ်အဖွဲ့ကနေ ခေါ်တယ်ဆိုတာလည်း မသိရသေးဘူးလို့ ရန်ကုန်တိုင်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ ဥက္ကဋ္ဌက ဆိုပါတယ်။
တပ်မတော်အပါအဝင် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရေးပါတီတွေအနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို လက်ခံပြီး ရွေးကောက်ပွဲအလွန် နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းကာ အာဏာလွှဲပြောင်းမှုဖြစ်စဉ် ချောမွေ့ရေးဝိုင်းဝန်း ဆောင်ရွက်ကြဖို့ ပြည်တွင်းရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့တွေက ဇန်နဝါရီလ ၂၉ ရက်မှာ ပူးတွဲကြေညာချက်ထုတ်ပြန် တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်အပေါ်အခြေခံကာ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ အငြင်းပွားမှုတွေကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲအလွန်ကာလမတည်မငြိမ်ဖြစ်မှု၊ အာဏာလွှဲပြောင်းမှုကြန့်ကြာစေနိုင်သလို မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းမှုလုပ်ငန်း နှောင့်နှေးတုံ့ဆိုင်းသွားမှာကို နိုင်ငံအတွင်း စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ပေါ်ပေါက်နေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ပြည်တွင်းရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့် လေ့လာသူတွေအနေနဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ စောင့်ကြည့်လေ့လာမှုတွေအရ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေမူဘောင်နဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း အားနည်းချက်တွေအပြင် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ အကန့်အသတ်ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ အားနည်းချက်တွေလေ့လာတွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ဟာ မဲဆန္ဒရှင်အများစုရဲ့ သဘောထားနဲ့အညီ ရရှိလာတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်တွေဖြစ်တာကို ပြည်တွင်းရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့တွေ အနေနဲ့ တွေ့ရှိတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ဒါကြောင့် အားနည်းချက်တွေကို သင်ခန်းစာယူပြီး နိုင်ငံရေးပါတီတွေအကြား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်း ပြင်ဆင်တာဟာ အနာဂတ်ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ် ပိုမို ကောင်းမွန်လာရေးအတွက် မှန်ကန်တဲ့ နည်းလမ်းဖြစ်တယ်လို့ ပူးတွဲကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။
ပူးတွဲကြေညာတဲ့အဖွဲ့တွေထဲမှာ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာပြည်သူ့လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ (PACE)၊ မြန်မာနိုင်ငံရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်လေ့လာသူများကွန်ရက်၊ မြန်မာနိုင်ငံ မသန်စွမ်းသူများ ရှေ့ဆောင်အဖွဲ့၊လူထုရပိုင်ခွင့် ညှိနှိုင်းဖော်ဆောင်ရေးအဖွဲ့၊ ပဲခူးဒေသလေ့လာ စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့၊ အောက်ချင်းအရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့၊ ကဒူးလူငယ်ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း၊ မြန်ဖရယ်၊ Rainmaker၊ နယူးမြန်မာ ဖောင်ဒေးရှင်း၊ ငြိမ်းချမ်းမျှတလူမှုအဖွဲ့အစည်းနဲ့ ဖန်တီးအိမ် စတဲ့အဖွဲ့တွေ ပါဝင်ပါတယ်။
မဲစာရင်းချို့ယွင်း အားနည်းချက်ကြောင့် မဲမသမာမှု အခြေအနေဖြစ်နိုင်စရာမရှိတဲ့ အကြောင်းနဲ့ မဲဆန္ဒရှင်လူထုဆန္ဒကို မည်သည့်ပုဂ္ဂိုလ် အဖွဲ့အစည်းကမျှ ဥပဒေ ကျော်လွန်ပြီး ပြောင်းလဲလို့မရဘူးလို့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲမသမာမှုဖြစ်စေနိုင်တဲ့ မဲစာရင်းအရေအတွက် ၈ သန်းကျော်ရှိတယ်လို့ တပ်မတော်က မနေ့က စွပ်စွဲထုတ်ပြန်လိုက်ပြီးနောက် ကော်မရှင်က ဒီကနေ့ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက် နေ့စွဲနဲ့ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန် တုံ့ပြန်လိုက်တာပါ။
ကော်မရှင်ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာ “ ၂၀၀၈ ခုနှစ်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ဆန္ဒခံယူပွဲ၊ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်နှင့် ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများတွင်လည်း မဲစာရင်းအချက်အလက်များ အားနည်းခဲ့သည်ကိုတွေ့ရှိခဲ့ကြပြီးဖြစ်ပါသည်။ ယခုရွေးကောက်ပွဲတွင်လည်း မဲစာရင်း ချို့ယွင်းချက် အားနည်းချက်ကြောင့် မဲမသမာမှု အခြေအနေ မဖြစ်နိုင်ပါ” လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
မဲစာရင်းမှာ အသက်ကြီးလွန်းသူ၊ ငယ်လွန်းသူ၊ အသက်မပြည့်သူ၊ ကွယ်လွန်သူ၊ မဲစာရင်း ထပ်နေသူတွေ ရှိကောင်းရှိမှာဖြစ်ပေမဲ့ ဒီလူတွေဟာ တနေ့တည်းမှာ မဲအကြိမ်ကြိမ်ပေးဖို့ ဘယ်လိုမှ စွမ်းဆောင်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့လည်း ဆိုပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေမှာ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ရှိမှသာ မဲပေးခွင့်ရမယ်လို့ ပြဋ္ဌာန်းမထားဘဲ အသက် ၁၈ နှစ်ပြည့်ပြီးသူတိုင်း နိုင်ငံသားဖြစ်ကြောင်း အထောက်အထားပြနိုင်ရင် နိုင်ငံသား တစ်ဦးရဲ့ မဲပေးခွင့် မဆုံးရှုံးစေရေး မဲပေးခွင့်ပြုရမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ကော်မရှင်က ရှင်းလင်း ထားပါတယ်။
ဆန္ဒမဲရလဒ်တွေ ရေတွက်ရာမှာလည်း အများပြည်သူရှေ့မှောက်မှာ သက်ဆိုင်ရာ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်တွေ၊ မဲရုံမှူးတွေ၊ မဲရုံအဖွဲ့ဝင်တွေ၊ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ၊ ရွေးကောက်ပွဲ ကိုယ်စားလှယ်တွေ၊မဲရုံကိုယ်စားလှယ်တွေ၊ ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်လေ့လာသူတွေ၊ မီဒီယာတွေ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေ ရှေ့မှောက်မှာ တစ်ရွက်ခြင်းထောင်ပြပြီး မဲရေတွက်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ လည်း ကော်မရှင်က ဆိုပါတယ်။
ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေမှာ ပါရှိတဲ့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာဟာ နိုင်ငံသားတွေထံက ဆင်းသက်ပြီး နိုင်ငံတော်တဝန်းလုံးမှာ တည်တယ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံတော်အခြေခံမူအရ မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူလူထုရဲ့ ဆန္ဒသဘောထားကို ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းပြီး အတိုးအလျော့ အပေးအယူနဲ့ မည်သည့်ပုဂ္ဂိုလ် မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းကမျှ ဥပဒေကို ကျော်လွန်ပြီးကာ တစ်မျိုးတစ်ဖုံ ပြောင်းလဲလို့ရတဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ဘူးလို့လည်း ကော်မရှင်ရဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို မလေးစားဘူး၊ မလိုက်နာဘူးဆိုရင် ဖျက်ပစ်ရမယ်လို့ ပြောကြားထားသလို တပ်မတော် အနေနဲ့ အာဏာမသိမ်းဘူးလို့ မပြောနိုင်ကြောင်း တပ်မတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိ သူကလည်း ထုတ်ဖော်ပြောထားပါတယ်။
PHOT0-MPA