စက်တင်ဘာ နောက်ဆုံးပတ်အတွင်း ကမ္ဘာပတ်လည်က နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေ သံတမန်ရေးကြွယ်ကြတဲ့ ကုလသမဂ္ဂညီလာခံကြီးကို အစဉ်အလာမပျက် အောင်မြင်စွာ ကျင်းပခဲ့တယ်။ အဲဒီညီလာခံကြီးမှာ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယိုဂူတားရက်စ်က အဖွင့်မိန့်ခွန်း ပြောကြားရာမှာ အစဉ်အလာအပျက် မြန်မာ့အရေးကို ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့တယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဖိနှိပ်မှုတွေရှိနေပြီး ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုတွေ ပိုပိုဆိုးလာသလို ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ရရှိရေး မျှော်လင့်ချက်တွေဟာလည်း ရိုက်ချိုးဖျက်ဆီးခံနေရကြောင်း ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ဆိုပါတယ်။
ကန့်ကွက်မယ်၊ ရှုတ်ချမယ်၊ စိုးရိမ်မယ် ဆိုတဲ့အသံကို မြန်မာပြည်သူတွေ ကြားရဖန်များနေပြီမို့ ကုလထွေချုပ်ရဲ့ ပြောကြားချက်တွေအပေါ် မြန်မာပြည်သူတွေ လက်ခုပ်မတီးတော့တာကြာပြီ ဖြစ်သလို နေပြည်တော်စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေလည်း အရေးလုပ်မနေပါဘူး။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် နိုင်ငံတကာ အစိုးရခေါင်းဆောင်တွေရှေ့ မြန်မာ့အရေးကို ထည့်သွင်းပြောကြားသွားတာဟာ ဘာမှ မပြောတာထက်စာရင် ကျေနပ်ဖွယ်အဆင့်တော့ရှိတာ သေချာပါတယ်။
ဒီနှစ်ညီလာခံမှာ အာဆီယံနိုင်ငံတွေထဲက မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ စင်ကာပူနိုင်ငံတို့က မြန်မာ့အရေးကို ထည့်သွင်းပြောကြားသွားပါတယ်။ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်နဝါ အီဘရာဟင်က မြန်မာ့အရေးဟာ အရှေ့တောင်အာရှအတွက် အကြီးဆုံးစိန်ခေါ်မှုဖြစ်ပြီး လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီတွေ လိုအပ်နေ၊ မြန်မာလူမျိုးတွေဟာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို ခံနေရပြီး အကာအကွယ်မဲ့ ဖြစ်နေ၊ ကုလအပါအဝင် နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် ဖိအားတွေ ဆက်ပေးနေဖို့ အလွန်အရေးကြီးတယ်လို့ ဆိုသလို မြန်မာစစ်တပ်အနေနဲ့ အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက်တွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ မလေးရှားက ထပ်မံတောင်းဆိုကြောင်း ပြောပါတယ်။
အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ရက်တနိုမာဆူဒီကတော့ မြန်မာ့အရေး အာဆီယံမူ ၅ ရပ်ကို ဆက်လက်ကိုင်စွဲထားကြောင်း၊ အာဆီယံအနေနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေကို အကူအညီပေးဖို့ အကောင်းဆုံးကြိုးစားသွားမယ်လို့ အလုပ်မဖြစ်တဲ့ အာဆီယံမူ ၅ ရပ်ကို ကုလစင်မြင့်ထက်ကနေ ဈေးဗန်းထပ်ခင်းသွားပါတယ်။
စင်ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကလည်း “ကျနော်တို့ရဲ့ အရှေ့တောင်အာရှ ကမ္ဘာဘက်အခြမ်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။ မြန်မာလူမျိုးတွေ ထိုက်တန်တဲ့၊ မြန်မာလူမျိုးတွေ လိုလားတောင့်တနေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးတွေ၊ တိုးတက်ရေးတွေဟာ ရိုက်ချိုးဖျက်ဆီးခံနေရပါတယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။
ကုလစင်မြင့်ထက်က အာဆီယံခေါင်းဆောင် ၃ ဦးတို့ရဲ့ မြန်မာ့အရေး ပြောကြားချက်တွေဟာ စစ်တပ်ရဲ့ အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံကြောင်း နိုင်ငံတကာအလယ်မှာ အတိအလင်း ရပ်ခံသွားခြင်းဖြစ်တာကြောင့် ကြိုဆိုရမှာဖြစ်ပေမဲ့ အာဆီယံမူ ၅ ရပ်ကိုပဲ ဘိန်းစွဲသလို စွဲကာ ပိတ်မိနေတာလည်း တွေ့ရပါတယ်။ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုက မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အသက်တွေကို ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်ပြခြင်းနည်းနဲ့ အာဆီယံမူ ၅ ရပ်အပေါ် လက်မခံကြောင်း လက်တွေ့ ငြင်းပယ်ပြနေပေမဲ့ အာဆီယံကတော့ မူ ၅ ရပ်ကို လက်ခံပါလို့ အစဉ်အလာမပျက် တိုက်တွန်းလျက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ကုလညီလာခံ မိန့်ခွန်းတွေထဲမှာ အရှေ့တီမောနိုင်ငံသမ္မတ ဟိုဆေး ရာမို့စ်ဟော်တာရဲ့ မြန်မာ့အရေး ပြောကြားချက်က အပြင်းထန်ဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။ အရှေ့တီမောသမ္မတက အရပ်သားပြည်သူတွေကို မြေလှန်မီးရှို့၊ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သလို မြန်မာပြည်သူတွေဟာ နိုင်ငံတကာရဲ့ အကူအညီကို မျှော်နေပြီး အဲဒီလိုဖြစ်မလာတဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာဟာ သူတို့အပေါ် သစ္စာဖောက်တယ်လို့ ခံစားနေရကြောင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။ အရှေ့တီမောသမ္မတရဲ့ ကုလစင်မြင့်ထက် ပြောကြားချက်တွေဟာ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့အသံကို ရာနှုန်းပြည့်ကိုယ်စားပြုနိုင်တာ အသေအချာပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ကုလစင်မြင့်ထက်က ပြောကြားချက်တွေဟာ အရင်နှစ်တွေတုန်းကလိုပဲ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ ပြီးဆုံးတာနဲ့ လေထဲမှာ ပျောက်သွားရင်တော့ နေပြည်တော် စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေက အနေအစားမပျက် ကုလညီလာခံကြီးမှာ ကြိုက်တာပြော ဟားတိုက်နေမှာပါပဲ။
အမေရိကန် ရောက်နေတဲ့ NUGအစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေက နယူးယောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်နားကို ရောက်လာပြီး ညီလာခံလာတက်တဲ့ နိုင်ငံတကာခေါင်းဆောင်တချို့နဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ အရှေ့တီမောသမ္မတ၊ လစ်သူရေးနီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၊ The Elders အဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ၊ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသရေးရာ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၊ ဗြိတိန်နဲ့ ကနေဒါနိုင်ငံတို့ရဲ့ ကုလသမဂ္ဂအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်တို့နဲ့ NUG အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တချို့တို့ မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း သိရပါတယ်။ NUG ဝန်ကြီးတွေအနေနဲ့ မြန်မာ့နွေဦးကို ထောက်ခံအားပေးတဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံအချို့က ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့လည်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်း မပြုရ ဆိုတဲ့ ကြိုတင်စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်နဲ့ တွေ့ဆုံဖွယ် ရှိပါတယ်။
NUG အစိုးရရဲ့ ကုလညီလာခံပြင်ပ တွေ့ဆုံမှုတွေဟာ သံတမန်ရေးအောင်မြင်မှုတွေလို့ ဖွင့်ဆိုနိုင်ပေမဲ့ မြန်မာ့အရေးဟာ အဲဒီအောင်မြင်မှုထက် အရေးတကြီး လိုအပ်နေတာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းဝိုင်းရဲ့ လက်တွေ့ကျပြီး ထိရောက်တဲ့ကူညီမှု ရရှိရေး ဖြစ်ပါတယ်။
NUG ဝန်ကြီး ဦးတင်ထွန်းနိုင်က “တော်လှန်ရေး အောင်ဖို့အတွက် ဘဏ္ဍာရေးစစ်မျက်နှာမှာ အနိုင်ရဖို့က အရေးကြီးတယ်။ ဘဏ္ဍာရေးစစ်နဲ့ ပတ်သက်ရင် ၂ ပိုင်းပဲရှိတယ်။ တော်လှန်ရေးအတွက် လိုအပ်နေတဲ့ ဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေရှာဖို့ရယ်၊ စစ်ကောင်စီရဲ့ ဝင်ငွေရပေါက်ရလမ်းတွေကို ပိတ်ပင်ဖို့ရယ်ပဲ”လို့ ဆိုပါတယ်။
စစ်အုပ်စုရဲ့ ဝင်ငွေရပေါက်ရလမ်း ပိတ်ပင်ဖို့ဆိုတာ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအပေါ် တော်တော့်ကို မှီတည်နေပါတယ်။ ဒီနေ့အချိန် အမေရိကန်နဲ့ အနောက်အုပ်စုတို့က စစ်အုပ်စု ဘဏ္ဍာရေး လည်မျိုညှစ်မှုဟာ အတန်အသင့် အစ်နေပြီဖြစ်ပေမဲ့ လုံလောက်တဲ့အဆင့်ထိ မရောက်သေးတာ အားလုံး မျက်မြင်ပါပဲ။
တော်လှန်ရေးရန်ပုံငွေ ရရှိရေး ဆိုတာကတော့ အမေရိကန်ကလွဲလို့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းဆီကနေ တစ်ပြားတစ်ချပ်မှ ကျမလာသေးပါဘူး။ အမေရိကန်ရဲ့ ဘားမားအက် ထောက်ပံ့မှုဆိုတာကလည်း ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေနဲ့ တော်လှန်ရေးအတွက် လက်နက်မဟုတ်တဲ့ အကူအညီ ထိထိမိမိရရှိတာ မဟုတ်ပါဘူး။
နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းဆီက လက်နက်မဟုတ်တဲ့ အကူအညီမရရင်တောင် မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီမျိုး ရသင့်ပေမဲ့ စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေအတွက် NUG အစိုးရနဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေကတဆင့် အကူအညီပေးရေးကိုတောင် မျှော်လင့်လို့ မရသေးပါဘူး။
လက်ရှိမှာ စစ်ရှောင်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး NUG အစိုးရ၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ စစ်ရှောင်ကူညီရေးအဖွဲ့တွေက ထမ်းထားရတဲ့ဝန်ဟာ ကြာလာလေ ပိုလေးလံလာလေ ဖြစ်နေပါပြီ။ အဲဒီဝန်ကို နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း သို့မဟုတ် မြန်မာနွေဦး မိတ်ဆွေနိုင်ငံတွေကသာ ထမ်းပေးမယ်ဆိုရင် တော်လှန်ရေးအတွက် တစိတ်တဒေသ အထောက်အကူပြုမှာ သေချာပါတယ်။
အဲဒီလို ဖြစ်လာဖို့အတွက် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ အသိအမှတ်ပြုမှု ရထားတဲ့ NUG အစိုးရက တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ရပါမယ်။ ဘယ်က စရမလဲဆိုတော့ မြန်မာ့အရေး နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက လက်တွေ့ကျတဲ့အကူအညီပေးရေးကို စေတနာကြီးစွာနဲ့ တွင်တွင်ပြောနေကြတဲ့ နိုင်ငံတကာအဆင့် ထင်ရှားသူတွေနဲ့ စရပါမယ်။ သူတို့ရဲ့အသံတွေကို တစုတစည်းတည်းနဲ့ အကျယ်လောင်ဆုံးဖြစ်အောင် စုစည်းရပါမယ်။ မြန်မာ့အရေး နိုင်ငံတကာ အကူအညီရရှိရေးအတွက် ဘယ်လိုနည်းလမ်းတွေနဲ့ သွားကြမလဲဆိုတာ အဖြေထုတ်ကြရပါမယ်။ ဖြစ်နိုင်မယ်ဆိုရင် မြန်မာ့အရေး မြန်မာမိတ်ဆွေများအဖွဲ့ကို တည်ထောင်ကာ အဲဒီအဖွဲ့ကနေ နိုင်ငံတကာအကူအညီရရှိရေးအတွက် ကြိုးပမ်းကြရပါမယ်။
အဲဒီလို ကြိုးပမ်းရာမှာ နောင်ဘဝရောက်ရင်တောင် မဖြစ်နိုင်တဲ့ လက်နက်အကူအညီရရှိရေး ဆိုတာမျိုး ကိုလုံးဝ မမျှော်လင့်ဘဲ မြန်မာစစ်ရှောင်များကို NUG အစိုးရကနေတဆင့် အကူအညီပေးရေးကိုသာ တောင်းဆိုသင့်ပါတယ်။
မြန်မာ့နွေဦး မိတ်ဆွေနိုင်ငံတွေရဲ့ မြန်မာ့အရေး ထောက်ခံတဲ့အသံတွေကို လက်တွေ့ကျတဲ့ အကူအညီအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲနိုင်ခြင်းဟာ တော်လှန်ရေးအတွက် အရေးပါတဲ့ ခြေလှမ်းတရပ် ဖြစ်မှာ သိပ်သေချာနေပါတယ်။
