(က)

နာရီပေါင်းများစွာ ကြားနေရတဲ့ ရထားခုတ်သံ......။

သူ့ခန္ဓာကိုယ်ဟာ ပုခက်လွှဲသလို ယိမ်းထိုးလှုပ်ခါ ဖြစ်နေတယ်။ ကျောက်မီးသွေး မီးခိုးမှိုင်းစတွေဟာ နှင်းထုနဲ့အတူရောပြီး သူစီးလာတဲ့ အမိုးမပါတဲ့ ရထားတွဲပေါ် ကျလာနေတယ်။ ရထားတွဲပေါ်မှာ ချောင်းဟန့်သံ၊ ညည်းသံနဲ့ အိပ်ပျော်လို့ ဟောက်တဲ့အသံကလွဲပြီး တခြား ဘာသံမှ မကြားရတော့ဘူး။

သူဟာ မီးခိုးတွေ မိုးသားတွေကြား မထင်မရှား လိုက်ပါလာနေတဲ့ လမင်းကြီးကို မော့ကြည့်နေမိတယ်။ ဆိုက်ဗေးရီးယားဆောင်းက အဝတ်စလွတ်နေတဲ့ သူ့နဖူးပြင်ကို ကျားလျှာနဲ့ ထိုးသလို ဖြစ်နေတယ်။

ဇနီးဖြစ်သူရဲ့ အသက်ရှူသံကို ခက်ခက်ခဲခဲ သူ နားစွင့်နေရတယ်။ ရထားခုတ်သံနဲ့ လေတိုးသံတွေကြားမှာ ဇနီးဖြစ်သူရဲ့ အသက်ရှူသံဟာ ငွေ့ငွေ့လေးသာ ကြားရသလိုရှိနေတယ်။ သူမသည်ကော အိပ်ပျော်နိုင်ပါရဲ့လား။

ကျောက်မီးသွေးနဲ့မောင်းတဲ့ ဒီရထားကြီးပေါ်မှာ အကျဥ်းသားတွေ အလုပ်သမားတွေ စစ်သားတွေနဲ့ အတူ ဆိုက်ဗေးရီးယား အနောက်ပိုင်းတခွင်ကို ဖြတ်ကျော်လာခဲ့တာ သုံးရက်ရှိခဲ့ပြီ။ လူသူကျဲပါးလှတဲ့ တောင်ကုန်းတောင်ကြားတွေကို ဖြတ်ကျော်လာခဲ့ကြတယ်။ ထင်းရှူးတော ဝက်သစ်ချတောနဲ့ မြက်ရိုင်းတောတွေထဲ တိုးဝင်လာခဲ့ကြတယ်။ လမ်းမှာ အာလူးပုပ် ဂေါ်ဖီနွမ်း တချို့ကို ပြုတ်ပြီး စားခဲ့ကြရတယ်။

သူတို့ စီးလာတဲ့ ရထားတွဲထဲက အာဟာရပြတ်ပြီး ဖျားနာ သေဆုံးသွားရတဲ့ အကျဉ်းသား နှစ်ယောက်ကို တွဲပေါ်က တွန်းချထားခဲ့ကြရတယ်။

(ခ)

မိခင်ဖြစ်သူရဲ့ စန္ဒရားလက်သံကို သူ ဘယ်တော့မှ မမေ့နိုင်ဘူး။ ပိုလန် ဂီတဆရာကြီး “ရှိုပင်” ရဲ့ တေးသွားတပိုဒ်ကို မိခင်ဖြစ်သူဟာ မထိတချို့ ထိတချို့ တို့ ဖိ တွန်းတိုက် တီးခတ်နေတဲ့အသံကို သူ စွဲလမ်းနှစ်သက်ခဲ့ရတယ်။ ဂီတသင်တန်းသားတချို့ကို “ရှိုပင်” ရဲ့ တေးသွားတွေအကြောင်း ရှင်းပြနေတဲ့ သူ့မိခင်ရဲ့အသံကို သူ ကြားလာရတယ်။

ရှည်သွယ်သွယ် အရပ်အမောင်းနဲ့ စကားပြောချိုတဲ့ မိခင်ဟာ သူ့ငယ်ဘဝရဲ့ အလင်းရောင်တခု ဖြစ်တယ်။ လေညင်းကလေး ဖြစ်တယ်။ ယဥ်ကျေးမှု အနုပညာလူသားတစ်ဦးအဖြစ် သူ့ဘဝကို စတင် ပုံသွင်းပေးခဲ့သူ.....။ 

သူ့မိခင်ကို သူ အချစ်ဆုံး။

ယဥ်ပါးနေပြီဖြစ်တဲ့  ဒေါင်းတကောင်နဲ့အတူ ရှိနေခဲ့ဖူးတဲ့ သူ့ရဲ့ ငယ်ဘဝ

သူတို့က သက်တံတခုကို

 သူစားသုံးဖို့ဆိုပြီး ပေးထားခဲ့တယ်

နှင်းဆီပွင့်တွေရိုက်ထားတဲ့ ကြွေပန်းကန်နဲ့

နို့ထည့်ပြီး တိုက်ခဲ့တယ်။

တနေ့တော့ ကိဖ်ယက်မြို့ထဲမှာ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်လာခဲ့တယ်လေ။ တိုက်ပွဲပြီးပြီးချင်း မြို့ထဲကို သူ ရောက်သွားတယ်။ မြို့ထဲမှာ သူ့မိခင်မျက်နှာတပ်ထားတဲ့ အမျိုးသမီးတချို့ သူ တွေ့ရတယ်။

ကိဖ်ယက်မြို့ထဲကို ဖြတ်ပြီး

လမ်းပျက် လမ်းအိုတွေကို ဖြတ်ပြီး

မိန်းမတချို့ဟာ

သူတို့ရဲ့လင်သားတွေကို လိုက်ရှာနေကြတယ်

သူတို့ကို ငါ မြင်ဖူးခဲ့ပြီးပြီ

ဖြူရော်တဲ့ ဖယောင်းပါးပြင်နဲ့ ခြောက်သယောင်းနေတဲ့ မျက်လုံးများ....။

ရုတ်တရက်ဆိုသလို တဘက်ကို လှည့်လိုက်တော့ သူ့ဘေးမှာ ဇနီးဖြစ်သူ ထိုင်နေတာ တွေ့လိုက်ရတယ်။ သူ့ဇနီးရဲ့  ငုံ့ကြည့်နေတဲ့ မျက်နှာက သူနဲ့ နီးလာလိုက်၊ ဝေးသွားလိုက်။

လွင့်မျောကျဲပါးနေတဲ့ သူ့စိတ်တွေကို အားယူစုစည်းပြီး အိပ်မပျော်တဲ့ညတွေကို ရေတွက်ကြည့်​​နေမိပြန်တယ်။ မှုန်ရီမှိုင်းပျစွာ တရွေ့ရွေ့ တွားသွားနေသော ညများ...။

ငါ့ဇနီး

ငါ့ဘေးမှာထိုင်

ငါးညတိတိ မအိပ်စက်ခဲ့

အဲဒီ ငါးညစလုံး

အစောင့်တွေဆီကိုပဲ

မျက်လုံးတဖက် မှေးမှိတ်ထား ငေးကြည့်ရင်း

မိုးစင်စင် လင်းခဲ့ကြရပြီ။

ဒီဒေသကိုရောက်လာတဲ့အခါ မဲဇာကို အပို့ခံရတဲ့ မင်းပြစ်မင်းဒဏ်သင့် ကဗျာဆရာတဦးရဲ့ဘဝဟာ ကြေပြုန်းသွားနေချေပြီလား။ ဆိုက်ဗေးရီးယားဒေသကြီးထက် ပိုပြီး ပြင်းထန်ပေါက်ကွဲနေတဲ့ သူ့နှလုံးသားဟာ ဖယောင်းတိုင်မီးလို ဟုပ်ခနဲ ငြိမ်းသွားရမှာလား။ 

ကဗျာဆရာတဦးရဲ့ ဘဝအတွင်းမှာ ဆူးနှင်း၊ လရောင်အက်စစ်၊ လေညင်းမြား၊ မီးရောင်ဂီတကို စနစ်တကျ နေရာချထားပြီး ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ဘယ်သူမှ မသိကြတော့ဘူးလား။

အထီးကျန် သစ်လုံးအိမ်ကလေးအတွင်းမှာ သူ့ဇနီးနှင့် သူ....။ နှစ်ယောက်တည်း နေခဲ့ကြတယ်။ မနက်မိုးလင်းလို့ စူးစူးရှရှ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ခရာတုတ်သံဟာ အလုပ်ကြမ်းစခန်းတခုလုံးအပေါ် ခြအုံကို တုတ်နဲ့ ထိုးမွှေသလို ဖြစ်သွားရတယ်။

သူဟာ လေးလံတဲ့ ကုတ်အကျီအရှည်ကြီးကို အားယူပြီး ဝတ်တယ်။ နားထဲမှာ ပေါက်တူး၊ တူရွင်း၊ ပေါက်ချွန်း တခုနဲ့တခု ထိမိခတ်မိတဲ့အသံကို ကြားရတယ်။ ပြီးတော့ မလှမ်းမကမ်းက လူတယောက် လဲကျသွားတဲ့အသံ။ နှင်းထုဖုံးနေတဲ့ မြေပြင်ပေါ် တစုံတရာကို တရွတ်တိုက် ဆွဲယူသွားနေတဲ့ အသံ။ ပြီးတော့ သေနတ်သံ....။

ဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ သူ ရှိနေခဲ့တယ်။ သူ ရပ်နေခဲ့တယ်။ သူ ကျေနပ်ခဲ့တယ်။

ကွယ်လွန်ခဲ့တဲ့ ကဗျာဆရာများ

နာမည်တခုအတွက်

ဘဝသံသရာမှာ ကျင်လည်ကြရတယ်

ငါ

သင်တို့နဲ့ နီးကပ်လွန်းစွ

သင်တို့နည်းတူ ငါလည်းပဲ

သံသရာလည်နေဆဲ

ပျံဝဲနေတဲ့ သိန်းငှက်တကောင်ပါပဲ

သီတင်းစကား ပါးမယ့်သူ

တယောက်မှ ရောက်မလာသေး

ဘယ်သူ့ခြေသံမှ တံခါးဝမှာ မကြားရသေး။

အခုလို မှုန်မှိုင်းဝေသီတဲ့နေ့ရက်များဟာ တွန့်လိမ်ကောက်ကွေးစွာ ကုန်ဆုံးသွားခဲ့တယ်။

မင်းဟာ

ရှင်သန်လျက် ရှိနေဆဲပါ

မင်းဟာ အထီးကျန်မဟုတ်ဘူး

သူမ

မင့်ဘေးမှာ

ဗလာကျင်းနေတဲ့လက်အစုံနဲ့

ရှိနေဆဲပါ

ကွင်းပြင်ကြီးတွေကို ဖြတ်လာနေတဲ့

ငတ်မွတ်ခြင်း

ပျံဝဲကျလာနေတဲ့ နှင်းတွေကိုဖြတ်ပြီး

ပျော်ရွှင်မှုတခု

မင်းဆီကို ရောက်လာခဲ့ပေါ့။

သူ နားလည်ခဲ့တယ်။ သူ လက်ခံခဲ့တယ်။ မဟုတ်ဘူး။ သူ နားလည်အောင် လက်ခံနိုင်အောင် ကြိုးစားခဲ့တယ်။ ပြီးတော့ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးတွေကို သူကိုယ်တိုင်က လက်ယပ်ခေါ်ခဲ့သူ ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ သူ့အဖို့ ငတ်မွတ်ခြင်း၊ အရိုးကျေမတတ် ချမ်းအေးခြင်း အင်အားကုန်ခန်းခြင်းနဲ့ အိပ်မက်ဆိုးတွေကို မိတ်ဆွေဖွဲ့ရဲ ယှဥ်တွဲနေထိုင်ရဲခဲ့ပြီ။

လူတွေ

ကဗျာကို အလိုရှိကြ

အဲဒီကဗျာကိုပဲ

ကိုယ်စီကိုယ်ငှ

လျှို့ဝှက်သိပ်သည်းစွာ သိမ်းထားကြ

ဒီလိုနဲ့

သူတို့ဘဝ အစဥ်အမြဲ နိုးကြားနေဆဲပ။

ဒီတိုင်းပြည်ကြီးမှာ ပေါင်မုန့်ထက် ကဗျာကို ပိုပြီးမြတ်နိုးကြတယ်လို့ သူက ထပ်ကာတလဲလဲ ကြွေးကြော်ခဲ့တယ်။ ချစ်ခြင်းမေတ္တာနဲ့ စစ်မှန်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဟာ  ကဗျာတွေထဲမှာပဲ ရှိတယ်။ လူတွေကို ပေါင်မုန့်တွေပြပြီး ဒဏ္ဍာရီထဲက ကြွက်တွေလို တန်းစီဦးဆောင် ခေါ်သွားနေတဲ့ ထိပ်ဆုံးကလူကို သူ မုန်းတယ်။

လူသားရဲ့ အန္တိမကိစ္စဟာ ကဗျာ ပဲဖြစ်တယ်။ အနုပညာမှုပဲ ဖြစ်တယ်။ လွတ်လပ်ခြင်း ဖြစ်တယ်။ ငြိမ်းချမ်းခြင်း ဖြစ်တယ်။

လူသားရဲ့ အန္တိမကိစ္စဟာ ကဗျာ ပဲဖြစ်တယ်။ အနုပညာမှုပဲ ဖြစ်တယ်။ လွတ်လပ်ခြင်း ဖြစ်တယ်။ ငြိမ်းချမ်းခြင်း ဖြစ်တယ်။ ချစ်ခြင်းမေတ္တာ ဖြစ်တယ်။ ကမ္ဘာကြီးကို ပေါင်မုန့်တွေနဲ့ အရောင်ပြောင်းလို့ မရဘူး။ ပေါင်မုန့်တွေနဲ့ ပန်းချီဆွဲလို့ မရဘူး။ ပေါင်မုန့်တွေနဲ့ ကဗျာစပ်လို့ မရဘူး။

ဒါကို ဘယ်သူ နားလည်နိုင်မလဲ။ ဒါကို ဘယ်သူ ခံစားနိုင်မလဲ။ ဒါကို ဘယ်သူ ထိတွေ့ခွင့်ရနိုင်မလဲ။ ဒါတွေကို လူတွေ နားလည်လက်ခံလာနိုင်ဖို့ ဘယ်အချိန်ကာလအထိ သူ စောင့်နေရမလဲ။

ဒီလိုနဲ့သူဟာ နှင်းထုကန့်လန့်ကာကြီးကို ဆွဲချဖို့ ကြိုးစားလိုက်တယ်။ ဒီလိုနဲ့ သူဟာ အာဏာရှင်ကြီး “စတာလင်”ဘွဲ့ကဗျာ ရေးစပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ သူ့နှလုံးသားထဲမှာတော့ သွေးတွေ ဆူညံ ပွက်လျှံလာခဲ့ပြီ။

ငါတို့

ဒီလို တိုင်းပြည်ကြီးရဲ့အောက်မှာ

ခံစားမှုမဲ့ နေလာကြရ

ခြေလှမ်းဆယ်လှမ်း မပြည့်မီ

ဒို့စကားတွေ ပျောက်ကွယ်ကြရ

စကားဝိုင်း တဝက်ရောက်ရင်ပဲ

ကရင်မလင်က ခေါင်းဆောင်ကြီးရဲ့နာမည် 

ပါလာမြဲ

သူ့ရဲ့ တုတ်ခိုင်လှတဲ့ လက်ချောင်းဆယ်ချောင်း

သူ့စကားတွေက

အလေးချိန်တိုင်း ကိရိယာတွေပါပဲ။

လူတွေ ပြောပြောနေတဲ့၊ စကားလုံးတွေအပေါ် ခံစားနားလည်နိုင်စွမ်းမရှိတဲ့ အဲဒီလက် ဆယ်ချောင်းကို သူ မုန်းတယ်။ အဲဒီ လက်ဆယ်ချောင်းပေါ်မှာ လ မသာနိုင်ဘူးလေ။

လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်ရက်လောက်ကတည်းက ဝံပုလွေတွေဟာ ကိဖ်ယက်မြို့မှာရှိတဲ့ သူ့အိမ်ကလေးကို ချောင်းမြောင်း စောင့်ကြည့်နေခဲ့ကြတယ်။

တရက်ကျတော့ အိမ်ရှေ့ အုတ်စီခင်းထားတဲ့ လမ်းပေါ် စစ်ဖိနပ်သံတွေ ကြားလိုက်ရတယ်။ ချောက်ချားဖွယ် တံခါးခေါက်သံ ကြားလိုက်ရတဲ့အခါ သူက အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီ။

လျှို့ဝှက်စစ်ပုလိပ်တွေ တံခါးဖွင့်ပြီး အိမ်ခန်းထဲ ဝင်လာကြတဲ့အခါ အထုပ်အပိုးတချို့ ဘေးမှချပြီး ရပ်စောင့်နေတဲ့ ကဗျာဆရာ “အိုစစ် မင်ဒယ်လ်စတန်း”နဲ့ သူ့ဇနီးကို တွေ့ကြရပါတယ်။

(ဂ)

ငါ့ရဲ့

မြို့ကလေးဆီ ပြန်လာခဲ့ပြီ

ဒါတွေဟာ

ငါ့ရဲ့ မျက်ရည်ဟောင်းတွေပါပဲ

ငါ့ရဲ့

နာကျင်မှု တဒင်္ဂပါပဲ။

၁၉၃၈ ခုရဲ့ နံနက်ခင်းတခု....။

ဆိုဗီယက် ရုရှားပြည်ကြီးရဲ့ ရဟူဒီကဗျာဆရာ “အိုစစ် မင်ဒယ်လ်စတန်း” ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပါတယ်။

ဝက်သစ်ချတောအုပ်တခုကို ဖြတ်သန်းမောင်းနှင်သွားနေတဲ့ ရထားတစင်းပေါ်မှာ မင်ဒယ်လ်စတန်း ကွယ်လွန်သွားခဲ့တာပါ။ နှင်းတွေ မြူတွေ အရူးအမူးကျနေတဲ့ ဆိုက်ဗေးရီးယား မဲဇာတောမှာ သူ့မျက်လုံးတွေ မှိတ်သွားခဲ့တာပါ။

သူ အသက်ရှူရပ်သွားတဲ့အခါ သူ့ဘေးမှာ သူ့လိုပဲ အလုပ်ကြမ်းစခန်းတခုကနေတခု ပြောင်းရွှေ့လိုက်ပါလာကြတဲ့ အကျဥ်းသားတွေ၊ အလုပ်သမားတွေ၊ ဖျားနာလို့ ယောင်ယမ်း အော်ဟစ် ငြီးငြူနေတဲ့ လူမမာတွေ...၊ ပြီးတော့ သူ့ဘဝရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတခုဖြစ်တဲ့ သူ့ချစ်သူ....။

မင်ဒယ်လ်စတန်းရဲ့ ဇနီးကတော့ ရထားအပြင်ဘက်ကို ငေးနေတယ်။ သူ့ချစ်သူ သူ့လင်သားရဲ့ အလောင်းကို ရထားတွဲပေါ်က တွန်းချနေတဲ့အသံ သူ ကြားနေရတယ်....။

ငါတို့

ပီတာစဘတ်မှာ

ပြန်လည် ဆုံဆည်းကြပါစို့

နေမင်းကို

ငါတို့

အပြီးအပိုင် မြှုပ်နှံနိုင်ခဲ့ကြတဲ့

အဲဒီမြို့မှာ

တဖန်ပြန်လည် ဆုံတွေ့ကြပါစို့။ ။

ငြိမ်းဝေ(ကဗျာ့အိုးဝေ)

မှီငြမ်း။ ။ The Eyesight of Wasps- Osip Mandelshtam

Selected Poems- Osip Mandelshtam(1986)

Selected poems- Osip Mandelshtam(1983)