“အိမ္ေဖာ္လိုလား ေကာ္ရီး (ကိုႀကီး)” ဆိုတဲ့စကားကို လူမႈကြန္ရက္ သံုးစြဲသူေတြ ရင္းႏွီးၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီစကားနဲ႔အတူ တဆက္တည္း ေဒၚခင္မာျမင့္ ဆိုသူကိုလည္း ျမင္ေယာင္လာပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလုိင္လ ဒုတိယအပတ္မွာ ဟိုးေလးတေၾကာ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္ သီဟတင္စိုးကို မုဒိမ္းမႈနဲ႔ တရားစြဲဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ အသက္ ၄၀ အရြယ္ အိမ္အကူ ေဒၚခင္မာျမင့္ရဲ႕ တိုင္တန္းခ်က္ဟာ ရက္ပိုင္းမွာပဲ အမႈမွန္ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာေတြကေနတဆင့္ သတင္းခ်ိတ္ဆက္မႈေတြ၊ စြပ္စဲြခံရတဲ့ မိသားစုကို ခ်စ္ခင္အားေပးမႈေတြဟာ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ တစိတ္တပိုင္း အေရးပါခဲ့တယ္ဆိုတာ ျငင္းလုိ႔မရပါဘူး။ ဒီလုိနဲ႔ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာ ေဒၚခင္မာျမင့္ဟာ အမႈဆင္ၿပီး လိမ္လည္တုိင္ၾကားခဲ့တယ္ ဆိုတာကို ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးရဲတပ္ဖြဲ႔က ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ လိမ္လည္အမႈဆင္ခဲ့တဲ့ ေဒၚခင္မာျမင့္ဟာ တရားလိုအျဖစ္ကေန တရားခံဘဝ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ဒါဟာ မုဒိမ္းမႈနဲ႔ မတရားစြပ္စဲြခံရသူေတြအတြက္ မဂၤလာရွိတဲ့ သတင္းေကာင္းတခု ျဖစ္သလို မုဒိမ္းမႈကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး လိမ္လည္လုပ္စားေနသူေတြကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းႀကီး သင္ခန္းစာေပးလုိက္ႏုိင္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈတခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚခင္မာျမင့္နဲ႔ အေပါင္းပါေတြရဲ႕ လုပ္ႀကံမႈႀကီး ေပၚေပါက္ၿပီး အ႐ႈံးနဲ႔ရင္ဆိုင္ရတာ ဝမ္းသာစရာပါ။ ဒါေပမယ့္ သူနဲ႔အတူ ဘယ္အရာေတြ က်႐ႈံးခဲ့ရပါသလဲ။ အဲဒါကေတာ့ victim blaming (က်ဴးလြန္ခံရသူကို အျပစ္တင္ျခင္း) အေလ့အထနဲ႔ အသားက်ေနတဲ့ က်မတုိ႔ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းႀကီးပါပဲ။ ဒီက်႐ံႈးမႈဟာ ေဒၚခင္မာျမင့္လို လိမ္လည္လုပ္ႀကံတာ မဟုတ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္ခံရသူေပါင္း မ်ားစြာအတြက္ မသိမသာနဲ႔ အထိနာလွတဲ့ က်႐ံႈးမႈတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေဒၚခင္မာျမင့္ က်ဴးလြန္တဲ့အမႈ မွန္ျခင္း၊ မွားျခင္း ဦးတည္ၿပီး ဆုိလုိျခင္းမဟုတ္ပါ။ အမႈတခု ထြက္ေပၚလာတဲ့အခါ လူပုဂၢဳိလ္အေျခခံၿပီး က်ဴးလြန္ခံရသူလုိ႔ ယူဆရသူ (တရားလုိ) အေပၚ က်ား၊ မ အေျချပဳ ပံုစံခြက္ေတြထဲကေန ခန္႔မွန္းေဝဖန္မႈေတြရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ေတြကို အဓိက ေျပာခ်င္တာပါ။ ပထမတခ်က္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အသက္အရြယ္အေပၚ အေျခခံတဲ့ ယူဆခ်က္ပါ။ “ပိုင္ဆုိင္ထားတဲ့႐ုပ္နဲ႔ ပုိင္ဆုိင္ထားတဲ့ အသက္အရြယ္အရ ေျပာမယ္ဆုိရင္ မုဒိမ္းက်င့္ရမယ့္ တန္းထဲေတာ့ မပါဘူး….” ဆုိၿပီး လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ သတင္းဓာတ္ပံုေတြနဲ႔အတူ အမ်ဳိးသားတဦးက ေရးတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို အဓိပၸာယ္မ်ဳိးနဲ႔ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေဝဖန္ ေျပာဆုိေနၾကတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလို သံုးသပ္ေျပာဆိုမႈေတြေၾကာင့္ မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္ခံရသူေတြမွာ အသက္အရြယ္ ကန္႔သတ္ခ်က္ ရွိသလားဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္တုန္းကလည္း အသက္ ၇၀ ေက်ာ္အရြယ္ သီလရွင္ အဘြားအုိတဦးကို မုဒိမ္းက်င့္မႈနဲ႔ လူလတ္ပိုင္း လူရြယ္တဦး အဖမ္းခံရတဲ့ သတင္းကို စံေတာ္ခ်ိန္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလထဲမွာလည္း လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ဘက္မွာ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္အရြယ္ အဘြားအိုတဦးကို အသက္ ၂၀ ဝန္းက်င္ရွိ လူငယ္တဦးက မုဒိမ္းက်င့္ခဲ့လို႔ ေဆး႐ံုပို႔ခဲ့ရေၾကာင္း က႐ုဏာမ်က္ဝန္း လူမႈကူညီေရးအဖြဲ႔က ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မုဒိမ္းမႈ ေျမာက္၊ မေျမာက္ကိုေတာ့ အခုထိ ႐ံုးတင္စစ္ေဆးေနေသးတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ တဖက္မွာလည္း သက္ငယ္မုဒိမ္းကေတာ့ အသက္ ၂ ႏွစ္ကစလို႔ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ မိန္းကေလးငယ္ေတြကို အျပင္လူ သူစိမ္း၊ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြကသာမက ဖခင္အရင္းအခ်ာကေတာင္ မုဒိမ္းျပဳက်င့္မႈေတြ ရွိေနတာ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြအရ ျငင္းခ်က္ထုတ္စရာ မရွိပါဘူး။ ဒီလို အသက္အရြယ္ ႀကီးမားသူေတြ၊ လူမမည္ ကေလးငယ္ေတြကို ဘာလို႔ ပစ္မွတ္ထားၿပီး က်ဴးလြန္ေနၾကသလဲဆုိတာ ေသခ်ာတိက်တဲ့ အေျဖ ဘယ္သူမွ မေပးႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာတခုက ဒီအသက္အရြယ္ေတြကို လြယ္လြယ္နဲ႔ မုဒိမ္းက်င့္ခြင့္ေပးေနတဲ့ အေျခအေနကုိ လူ႔အသုိင္းအဝိုင္းက ဖန္တီးေပးေနတယ္ ဆိုတာပါ။ “ဒီအရြယ္ႀကီး ဘယ္သူမွ လာမလုပ္ဘူး”၊ “ကေလးပဲဟာ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး” ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ယူဆခ်က္က သူတို႔ေတြရဲ႕ လံုၿခံဳမႈတံခါးကို အခြင့္အေရးသမားေတြအတြက္ အဆံုးမဲ့ ဖြင့္ေပးလုိက္တာပါပဲ။ ဒီယူဆခ်က္ေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ဒီအသက္အရြယ္နဲ႔ မိန္းကေလးငယ္၊ အမ်ဳိးသမီးႀကီးေတြ၊ အဘြားအရြယ္ေတြက ပစ္မွတ္ျဖစ္လာတာပါပဲ။ ဒီအသက္အရြယ္ေတြဟာ အင္အားအရ အားနည္းႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အျပင္ “ဒီ႐ုပ္ ဒီရည္နဲ႔ မျဖစ္ႏုိင္” ဆိုတဲ့ ယူဆခ်က္တခုက မုဒိမ္းသမားေတြကို ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးေနတာပါ။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ ဒီလုိအယူအဆေတြ မ်ားလာေလေလ က်ဴးလြန္ခံရသူေတြအေနနဲ႔ တရား႐ံုးေရွ႕ ေရာက္တဲ့အထိ အကူအညီေတာင္းခံဖို႔ အဟန္႔အတား ျဖစ္လာေလေလ ျဖစ္လာတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္အသက္အရြယ္ကျဖင့္ မုဒိမ္းက်င့္ရမယ့္တန္းမွာ မရွိလုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆုိတဲ့ ယူဆခ်က္ေတြ လူအမ်ားစုရဲ႕ ေတြးေခၚမႈထဲ စိမ့္ဝင္ေနတာဟာ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ ဘယ္လိုမွ အေထာက္အကူ မျဖစ္သလို အမွန္တကယ္ က်ဴးလြန္ေနသူေတြဘက္ကေတာင္ တဖက္တလမ္းက ကာကြယ္ေပးေနတဲ့ အေတြးအေခၚဆိုးလို႔ သတ္မွတ္လို႔ရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လိမ္လည္အမႈဆင္ၿပီး မုဒိမ္းမႈကို ေျခကုပ္ယူလို႔ မဟုတ္မမွန္ လုပ္စားေနသူေတြအတြက္ ဆုိလိုျခင္းမဟုတ္ဘူးဆုိတာ ထပ္မံေျပာလိုပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္အတြက္ ဥပေဒအရ အေရးယူႏုိင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြ ရွိထားၿပီးသားပါ။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါပါ။ “က်င့္လုိက္တဲ့ မိန္းမက အရမ္းေခ်ာ အရမ္းလွလို႔ စိတ္မထိန္းႏုိင္လို႔ မွားသြားတယ္ ထင္ေနတာ၊ အခု ဘြားေတာ္႐ုပ္ကိုၾကည့္ရင္ တေရးႏိုး ထထုိင္ရင္ေတာင္ ၾကည့္ခ်င္စရာ တကြက္မွမရွိ..” ဆုိၿပီး အမ်ိဳးသမီးတဦးက လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့တာပါ။ ဒီလိုသေဘာမ်ဳိးပါတဲ့ မွတ္ခ်က္မ်ဳိးေတြကိုလည္း လူအေတာ္မ်ားမ်ား၊ အခ်ဳိ႕မီဒီယာကတဆင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ ျဖန္႔ေဝသူေတြၾကားထဲမွာတင္ ဟာသလုပ္ၿပီး ေျပာေနၾကသူေတြ တပံုတပင္ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပိုဆိုးတာက အမ်ဳိးသမီးေတြထဲမွာပင္ ဒါကို ေထာက္ခံ ေျပာဆုိေနၾကတာပါ။ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္ ဘယ္လုိေနရင္၊ ဘယ္လိုဝတ္ရင္၊ ဘယ္လိုလွေနရင္ျဖင့္ “မုဒိမ္းပါ က်င့္ခ်င္တယ္” ဆုိတဲ့ အယူအဆေတြဟာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ႏႈတ္ဖ်ားမွာ ယဥ္ပါးေနတာဟာ မုဒိမ္းမႈကို လက္သင့္ခံနည္း တမ်ဳိးပါပဲ။ ဒါဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတရပ္အတြက္ အေတာ္ဝမ္းနည္းစရာ ေကာင္းပါတယ္။ တဖက္မွာ ေယဘုယ် သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႐ုပ္ရည္မရွိတဲ့သူေတြဟာ မုဒိမ္းက်င့္ခ်င္စရာ မရွိဘူးဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚမ်ဳိးကလည္း မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို အခြင့္အေရးေပးေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း လမ္းေဘးေလလြင့္ေနတဲ့၊ ေတာက္ေတာက္ေျပာင္ေျပာင္ မရွိတဲ့၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ခ်ဳိ႕ယြင္းၿပီး လမ္းေဘးမွာေနရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ မုဒိမ္းမႈေတြဟာ ဥပေဒေရွ႕ေမွာက္ ေရာက္လာဖို႔ ေနေနသာသာ ပတ္ဝန္းက်င္ရဲ႕ အာ႐ံုစိုက္မႈေတာင္ မရတဲ့အျဖစ္ေတြ မနည္းပါဘူး။ ဒါဟာ အသက္အရြယ္မေရြးမွာ ျဖစ္ေနသလို အပ်ဳိျဖစ္ျခင္း၊ ကေလးအေမျဖစ္ျခင္း၊ ႐ုပ္ဆိုးျခင္း၊ ႐ုပ္ေခ်ာျခင္းအေပၚ မူတည္တာမဟုတ္ဘဲ အခြင့္အေရးရရင္ရသလို မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္ေနၾကတယ္ဆုိတာ ေပၚလြင္ပါတယ္။ မုဒိမ္းမႈတခု စြဲခ်က္ထြက္လာၿပီဆုိရင္ တရားဥပေဒ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအရ အဆင့္ဆင့္ စစ္ေဆးၿပီး တရားဥပေဒကသာ အမႈေျမာက္ မေျမာက္၊ အျပစ္ရွိျခင္း၊ မရွိျခင္းကို အဆံုးအျဖတ္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕အျမင္ကလည္း အမႈတခုျဖစ္လာရင္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိ၊ မရွိ ေဝဖန္သံုးသပ္ၾကတာကလည္း သဘာဝပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လိမ္လည္လုပ္ႀကံေနတာလား၊ ဘယ္လို အက်ဳိးအေၾကာင္းေၾကာင့္ မျဖစ္ႏုိင္သလဲ ဆုိတာကို နည္းလမ္းေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ေဝဖန္ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ရဲ႕ အေတြးအျမင္မွာ ဘယ္လိုအတန္းအစားကေတာ့ မုဒိမ္းက်င့္လုိ႔ရတဲ့ အတန္းအစား၊ ဘယ္အသက္အရြယ္ကေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး၊ ဘယ္လို ေနထုိင္ျပဳမူရင္ေတာ့ မုဒိမ္းက်င့္ခံရတာေတာင္ နည္းေသးတယ္၊ ဘယ္လို႐ုပ္ရည္ကျဖင့္ ဘယ္သူမွ မုဒိမ္းက်င့္ခ်င္မွာ မဟုတ္ဘူး၊ စသျဖင့္ သိမ္ဖ်င္းေသးႏုပ္တဲ့ စဥ္းစား႐ႈျမင္ခ်က္ေတြ လူ႔အသုိင္းအဝိုင္းထဲမွာ သက္ဝင္ရွင္သန္ေနတာဟာ သြယ္ဝိုက္တဲ့နည္းနဲ႔ မုဒိမ္းမႈကို လက္သင့္ခံေနတာပါ။ တဖက္မွာလည္း အဲဒီ အသက္ရြယ္အပိုင္းအျခား၊ (ဒါမွမဟုတ္) လူမႈအသုိင္းအဝိုင္းက သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႐ုပ္ရည္ကန္႔သတ္ခ်က္ရွိတဲ့ က်ဴးလြန္ခံရသူ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အသံေတြ တရား႐ံုးေရွ႕ေမွာက္ မေရာက္လာေအာင္ ဟန္႔တားလိုက္တာပါပဲ။ တခ်ိန္တည္းမွာ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းရဲ႕ ဒီအျမင္ေတြအေပၚ သက္ဝင္မႈႀကီးေလေလ၊ အဲဒီ လူမႈအသုိင္းအဝိုင္းကေန ေပါက္ဖြားလာတဲ့ တရားေရးစနစ္ေအာက္မွာ အမႈထမ္းေနတဲ့သူေတြ အေပၚလည္း အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ အတုိင္းအတာက စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေလေလပါ။ အဲဒီလိုျဖစ္လာခဲ့ရင္ သက္ေသခံ အေထာက္အထား မျပည့္စံုတဲ့ အမႈေတြမွာ တရားသူႀကီးရဲ႕ ဆင္ျခင္တံုတရားနဲ႔ အဆံုးအျဖတ္ေပးရတဲ့အခါ တရားမၽွတမႈဆိုတာ အာမခံခ်က္ မဲ့ေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အဆိုးဆံုးထဲက တခုျဖစ္တဲ့ မုဒိမ္းက်င့္ခြင့္ရတဲ့ လူမႈေရးလုိင္စင္ ေပးထားသလိုပါပဲ။ ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ၊ က်ား၊ မ ဆုိင္ရာ အေျချပဳၿပီး က်ဴးလြန္ခံရသူကို အျပစ္တင္တာဟာ သိမ္ဖ်င္းနိမ့္က်တဲ့ ရွက္စရာ အျပဳအမူအျဖစ္ လူအမ်ားက လက္ခံက်င့္သံုးမႈ မ်ားလာမွ လံုၿခံဳက်န္းမာတဲ့ လူမႈအဝန္းအဝိုင္းတခု တည္ေဆာက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလက္ရွိအခ်ိန္ထိကေတာ့ ေဒၚခင္မာျမင့္လို လိမ္လည္တုိင္ၾကားသူအတြက္ အမႈတႀကိမ္ က်႐ံႈးခဲ့ေပမယ့္ မုဒိမ္းမႈတခု ထြက္ေပၚလာတုိင္း တိုင္ၾကားသူအေပၚ တရားနည္းလမ္းမက်တဲ့ ဓေလ့ထံုးတမ္း၊ အစဲြ၊ အျမင္၊ အယူအဆေတြနဲ႔ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်တတ္တဲ့ အေလ့အထ လႊမ္းမိုးေနေသးတဲ့ ျမန္မာ့လူမႈအသုိင္းအဝိုင္းကေတာ့ အႀကိမ္ႀကိမ္ က်႐ႈံးေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မယ္လြန္း (hiburma.net ဝက္ဘ္ဆုိက္မွ ျပန္လည္ေဖာ္ျပသည္။)