ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အိုင္စီတီက႑က ထြက္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ အႏၱရာယ္ေတြအတြက္ ေခတ္ကာလနဲ႔ ေလ်ာ္ညီတဲ့ ဥပေဒေတြ မရွိေသးဘူးလို႔ အစီရင္ခံစာတခုက ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးနဲ႔ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ရွမ္း၊ မြန္နဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္ေတြမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့ သတင္းအခ်က္အလက္၊ ဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ နည္းပညာက႑ရဲ႕ သက္ေရာက္မႈေတြကို ေလ့လာဆန္းစစ္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားတာပါ။ ဒီသုေတသနကို ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာဝန္ယူမႈရွိေရး အေထာက္အကူျပဳဌာန (MCRB)၊ ယူေကအေျခစိုက္ Institute for Human Rights and Business (IHRB) နဲ႔ ဒိန္းမတ္အေျခစိုက္ Danish Institute for Human Rights (DIHR) တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး ျပဳလုပ္ခဲ့တာပါ။ ဒီအစီရင္ခံစာမွာ ေတြ႔ရတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြနဲ႔ အစိုးရ အပါအ၀င္ သက္ဆိုင္သူအသီးသီးကို အႀကံျပဳခ်က္ေတြလည္း ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ နည္းပညာက႑မွာ မူဝါဒ၊ ဥပေဒနဲ႔ စည္းမ်ဥ္းမူေဘာင္ေတြမွာ လစ္ဟာေနတာေတြ၊ အြန္လိုင္းက ဒစ္ဂ်စ္တယ္အႏၱရာယ္ေတြ၊ ေအာ့ဖ္လိုင္း လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥေတြနဲ႔ လူမႈအသိုင္းအဝန္းမွာ  ခြဲျခားခံရတာေတြ ပိုဆိုး၀ါးလာတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ MCRB ရဲ႕ ဒါ႐ုိက္တာ ဗစ္ကီဘိုမန္က “အိုင္စီတီအသံုးျပဳသူေတြရဲ႕ ဒစ္ဂ်စ္တယ္နည္းပညာ နားလည္တတ္ေျမာက္မႈႏႈန္း (Digital Literacy) နဲ႔ ေပါင္းစပ္တဲ့အခါ အဲဒီဟာကြက္ေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ကိုေရာ အျခားသူေတြကိုပါ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ နည္းပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ခိုင္မာတဲ့ အမ်ိဳးသားဥပေဒ မူေဘာင္ေတြ မရွိခ်ိန္မွာ တာဝန္ယူမႈရွိတဲ့၊ စီးပြားေရးက်င့္စဥ္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြကို အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး လမ္းညႊန္ခ်က္ အေျခခံမူေတြကို က်င့္သံုးသြားဖို႔ အႀကံျပဳထားပါတယ္။ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူေတြနဲ႔ သတင္းမီဒီယာေတြကိုလည္း အမုန္းစကားေျပာတာကို ဆန္႔က်င္ေျပာၾကားမႈ (counter-speech) အပါအ၀င္ အြန္လိုင္းမွာ အႏၱရာယ္ကင္းၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ့္ အျပဳအမူေတြကို    လူထုကို အသိပညာေပးဖို႔လည္း အႀကံျပဳထားပါတယ္။