ျမန္မာနိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာေက်ာင္းသားမ်ားဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး(ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္) က ၁၉၉၂ ခုနွစ္က ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ (ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း)မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေသြးထြက္သံယို ေသဆုံးမႈေတြအတြက္ ေသဆုံးရသူ ရဲေဘာ္ေတြ၊ သက္ဆိုင္ရာကာယကံ႐ွင္ေတြနဲ့ မိဘေဆြမ်ိုးေတြကို  ဗဟိုေကာ္မတီက အေလးအနက္ ေတာင္းပန္လိုက္ပါတယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန့ ရက္စြဲနဲ့ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ ရဲေဘာ္ေတြရဲ့မိသားစုထံ စာေပးပို့ ေတာင္းပန္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ့ပတ္သက္လို့ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ ဥကၠ႒ ဦးသံခဲကို ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေတာင္းပန္စာက ဘယ္သူေတြကုိ ပို့ခဲ့တာလဲ။ “၁၉၉၁-၉၂ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြမွာ က်ဆံုးသြား၊ ေသဆံုးသြားခဲ့တဲ့ မိသားစုေတြနဲ့ ကာယကံ႐ွင္ေတြအေပၚမွာ အဖြဲ့အစည္းထဲမွာ အခုလုိမ်ိုး ေျဖ႐ွင္းအေရးယူေဆာင္႐ြက္ခဲ့တဲ့အေပၚမွာ မိသားစုနဲ့အတူ အထူးထပ္တူ၀မ္းနည္းတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြေၾကာင့္ ဆံုး႐ွံူးသြားရတာကုိ ေတာင္းပန္တဲ့အေနနဲ့ ဗဟုိေကာ္မတီကေန ထုတ္ျပန္တာျဖစ္ပါတယ္။” ဒီလိုအေလးအနက္ေတာင္းပန္တယ္ဆုိေတာ့ ဒီျဖစ္ရပ္ၾကီးတခုလံုးနဲ့ပတ္သက္ျပီး တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အခါအခြင့္သင့္တဲ့အခ်ိန္မွာ တာ၀န္ယူတာ၀န္ခံျပီး ေျဖ႐ွင္းမယ္ဆုိတဲ့ သေဘာေရာသက္ေရာက္ပါသေလား။ “သက္ေရာက္ပါတယ္။ ဒီကိစၥၾကီးက အဖြဲ့အစည္းထဲမွာ အမွန္တကယ္ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက ဒီကိစၥကုိ တကယ့္ကို တရားမွ်တျပီးအမွန္တရားေဖာ္ဖို့ဆုိရင္ အဲအခ်ိန္က တာ၀န္႐ွိသူေတြ၊ အဲထဲမွာ တုိက္ရိုက္ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့သူေတြ အကုန္လံုး စုဆံု၊ ေတြ့ဆံုေျဖ႐ွင္းနုိင္မွျဖစ္မယ္။ အဲလိုအေျခခံေအာက္မွာ အဖြဲ့အစည္းအေပၚမွာ အမွန္တရားနဲ့ တရားမွ်တမႈေပၚေပါက္ဖို့ဆုိရင္ အားလံုးပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါေတြဟာ အမွန္တရားနဲ့ တရားမွ်တေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပထမေျခလွမ္းလို့လည္း ယူဆပါတယ္။” တပ္ဦးရဲ့ ဥကၠ႒တေယာက္အေနနဲ့ နႈတ္အားျဖင့္ေတာင္းပန္တာေတာ့ ဟုတ္ျပီ။ ျမန္မာျပည္သြားမယ့္ ေနာင္လာမယ့္ ခရီးစဥ္ေတြမွာေရာ နစ္နာသူေတြရဲ့ မိသားစု၀င္ေတြကိုေရာ တရား၀င္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ေတာင္းပန္ျပီး ေတြ့ဆံုဖို့ေရာ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္မွာ အစီအစဥ္႐ွိျပီလား။ “ဒါေတြအတြက္ ဆက္လက္ေဆြးေနြးေနတုန္းပါ။ ဆံုး႐ွံူးသြားၾကတဲ့မိသားစု၀င္ေတြနဲ့ မိခင္ေတြဟာလည္း က်ေနာ္တုိ့ေတြရဲ့ မိခင္ေတြပါပဲ။ ဒါကုိ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ေတာင္းပန္ဖုိ့ဆုိတာ ဒီထက္ေကာင္းမြန္တဲ့ အားလံုးေက်လည္နုိင္တဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေအာင္လို့ အဖြဲ့အစည္းအေနနဲ့ကေတာ့ ၾကိုးပမ္းသြားမွာျဖစ္တယ္။” ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္မွာ သမၼတ အစိုးရသစ္ေပၚလာခ်ိန္မွာ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ဟာ ၈၈ လူထုအေရးေတာ္ပံုက ေပါက္ဖြားလာတဲ့ အဖြဲ့အစည္း။  အဲေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ့ ပုဂၢိုလ္ေတြ ျမန္မာျပည္သြားဖုိ့ၾကံုလာတုိ္င္း သတင္းေတြ. တကယ္နစ္နာသူေတြကလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ေျပာသလုိ၊ ေနာက္ကြယ္ကေန လံႈ့ေဆာ္တယ္ဆုိတာမ်ိုး ၾကားသိရတာလည္း႐ွိတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္နဲ့ပတ္သက္ျပီးေရာ ကုိသံခဲအေနနဲ့ ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါလဲ။ “ဒီျဖစ္စဥ္ကုိေျပာတိုင္း ေျပာတုိင္း တဦးခ်င္းမွာေရာ၊ အဖြဲ့အစည္းမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့သူေတြ အားလံုးေရာ အထူးစိတ္နွလံုးမခ်မ္းေျမ့ျဖစ္ေနတာ အမွန္ပါပဲ။ ဒါဟာ ဘာလုိ့လဲဆိုရင္ ဒီျဖစ္စဥ္ၾကီးဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္လာခဲ့ရလဲ။ ဒီေနာက္ကြယ္မွာ က်ေနာ္တုိ့အေနနဲ့ ျဖစ္လာရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကုိ ေသေသခ်ာခ်ာသိဖို့လိုတယ္လုိ့ ယူဆရပါတယ္။ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ဆံုး႐ွံူးသြားခဲ့ရတဲ့ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ႐ွိတယ္။ နစ္နာသြားခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ႐ွိတယ္။ ဒါေတြအတြက္ အထူး၀မ္းနည္းေၾကကြဲစရာေကာင္းပါတယ္။ ဒါေတြအတြက္ တကယ္ကုိ ေစတနာမွန္မွန္နဲ့ အားလံုးပူးေပါင္းလုပ္ၾကမယ္ဆုိရင္ အားလံုးလုိခ်င္တဲ့ တရားမွ်တမႈနဲ့ အမွန္တရားရမွာျဖစ္တယ္။ ေျပာေနဆုိေနၾကတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ကုိယ္တုိင္ပါ၀င္ခဲ့တဲ့သူေတြ၊ တာ၀န္ခံခဲ့တဲ့သူေတြ၊ ကာယကံ႐ွင္ေတြကိုယ္တုိင္ စုဆံုနုိင္တဲ့ေန့က က်ေနာ္တုိ့အားလံုးအတြက္ အေျဖကုိ အမွန္ကန္ဆံုး ထုတ္နုိင္မယ့္ေန့ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္သြားနုိင္ပါတယ္။ သို့ေသာ္ ဒီအခ်ိန္ေရာက္ဖုိ့က အမ်ားၾကီးလုိေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၾကားကာလမွာ အဖြဲ့အစည္းအေနနဲ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္၊ တရားမွ်တမႈနဲ့ အမွန္တရားအတြက္ ရနုိင္မယ့္အခ်က္အလက္ေတြ စုေနတယ္။ သက္ဆုိင္ရာ ကာယကံ႐ွင္ေတြနဲ့လည္း ေတြ့ဆံုပါတယ္။ ဒီအေျခခံေအာက္မွာ ေတာ္လွန္ေရးရဲ့အက်ိုးစီးပြား၊ အဖြဲ့အစည္းအက်ိုးစီးပြားအေပၚမွာ အားလံုးအားလံုးက မ်က္နွာေ႐ွး႐ွႈျပီး က်ေနာ္တုိ့အားလံုးအတူတကြ လက္တြဲအလုပ္လုပ္ၾကဖုိ့လိုတယ္လုိ့ ျမင္ပါတယ္။”