“သူ႔ရဲ႕ဘယ္ဘက္ ပါးေဖာင္းေဖာင္ေလးေပၚမွာ သူ႔အလွကို ပိုျဖည့္စြက္ေပးတဲ့ မွည့္ေသးေသးေလးတလုံး ရွိတယ္။ ၾကင္နာတတ္တဲ့ အသည္းႏွလုံးရွိၿပီး ႏိုက္တင္ေဂးငွက္လို သာယာတဲ့အသံနဲ႔ ေတးဆိုတတ္တဲ့ ေရဒီယို အဆိုေတာ္တေယာက္။ ဖလင္ေကာ္ျပားေပၚကေန ၾကည့္သူကို ၾကည္ႏူးမႈအျပည့္ ေပးႏိုင္စြမ္းခဲ့တဲ့သူ။ ျပည္သူ႔အက်ိဳး၊ လူသားေတြအက်ိဳးကို သယ္ပိုးရင္း ဘဝကို အက်ိဳးရွိစြာ အသုံးခ်ခဲ့တဲ့ ႏွလုံးလွသူေယာက္….။” ပါစတာရဲ႕ ခ်ီးမြမ္းခန္းနဲ႔ ဆုေတာင္းသံဟာ တိမ္ဝင္သြားတယ္။ သခ်ႋဳင္းတခုလုံး တိတ္ဆိတ္လို႔။ ပန္းေခြေတြေပၚမွာေတာ့ “Louisa Charmaire Benson Craig (69) တဲ့…။ တကယ္ေတာ့ သူ႔ဘဝကို “ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ႏူးညံ့မႈ” လို႔ ေျပာရင္ ပိုသင့္ေလ်ာ္ေလမလားပဲ…။ သူ႔ကို ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔မွာ ေမြးခဲ့တာ။ အေဖက ဂ်ဴးလူမ်ိဳး စြန္႔ဦးတီထြင္ စီးပြာေရးသမား ေစာဘင္ဆင္။ မိခင္က ကရင္လူမ်ိဳး ေနာ္ခ်စ္ခင္။ သူ႔ကိုေတာ့ Louiser Benson လို႔ ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာေတြနဲ႔ ကရင္ေတြကေတာ့ သူ႔ကို ေနာ္လီဇာဘင္ဆင္လို႔ပဲ သိၾကတာပါ။ တခ်ိန္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ၾသဘာသံေတြဟာ သူ႔အပါးမွာျပန္႔လြင့္လို႔ အင္ၾကင္းဝတ္မႈံေတြ ဝဲပ်ံေနသလိုပါပဲ။ တခ်ိဳ႕ဆို သားသမီးနာမည္ေတာင္ ေနာ္လီဇာလို႔ ေပးလိုက္ေသးရဲ႕။ ဒီအထိ စြဲလမ္းခဲ့ၾကတာ။ သူ႔ရဲ႕ ပထမဆုံး ေအာင္ျမင္မႈေျခလွမ္းက ၁၉၅၆ ခုႏွစ္မွာ စခဲ့တာ။ အဲဒီႏွစ္က အသက္ ၁၅ ႏွစ္သာ ရွိေသးတဲ့ ဘင္ဆင္ဟာ မယ္ဗမာရခဲ့တယ္။ ဒီကစၿပီး သူ႔အလွ သူ႔ဂုဏ္သတင္းဟာ ျမန္မာလူထုၾကားမွာ ေနာ္လီဇာဘင္ဆင္အျဖစ္ ထင္ေပၚလာခဲ့တာ။ ပထမဆုံး မယ္ဗမာက ေဒၚလီခ်ိဳ (Dolly Cho)။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ေပ့ါ။ စုစုေပါင္း “မယ္ဗမာ” တရားဝင္ ၁၆ ဦးပဲ ရွိတဲ့အထဲမွာ ေနာ္လီဇာဘင္ဆင္ပါခဲ့တယ္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ မယ္ထပ္ရေတာ့ ၂ ႀကိမ္ ရခဲ့တာေပါ့။ အထက္တန္းေအာင္ေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ တက္ခဲ့တယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ဘြဲ႔ရၿပီးတဲ့ေနာက္ အေမရိကန္ ေဘာ့စတြန္တကၠသိုလ္မွာ တက္ခဲ့တယ္။ အဲဒီကအျပန္မွာေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ နည္းျပဆရာမအျဖစ္ အလုပ္ဝင္ခဲ့တာ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ကေပါ့။ ဒီၾကားထဲ ႏိုင္ငံျခားမွာ ပညာသင္ေနတဲ့ သူ႔အစ္ကိုအတြက္ ေငြေၾကးလိုအပ္ေနတာမုိ႔ စံေတာ္သစ္ ႐ုပ္ရွင္ကုမၸဏီ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကုိ လက္ခံၿပီး “ဝဏၰေက်ာ္ထင္ဦးမင္းဒင္” ဇာတ္ကားကို ေခါင္းေဆာင္မင္းသမီးအျဖစ္ ႐ုိက္ခဲ့တယ္။ ဒုတိယကားကေတာ့ ေအဝမ္း႐ုပ္ရွင္ကုမၸဏီနဲ႔ “ပိေတာက္ေတြပြင့္ျပန္ၿပီ” ဇာတ္ကားပါ။ အလြန္လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့တဲ့ ကားတကားလို႔ ဆိုၾကတယ္။ ဝါသနာအရ စႏၵယားခ်စ္ေမာင္ ေတးဂီတနဲ႔ တြဲဖက္ၿပီး ၿပံဳးခ်စ္သူ၊ ဝတ္ရည္အႏြယ္ စတဲ့ သီခ်င္းေတြကုိလည္း ျမန္မာ့အသံမွာ သီဆိုခဲ့ေသးတယ္။ ဒါေတြက သူ႔ဘဝရဲ႕ ႏူးညံ့စြာျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ အပိုင္းေတြေပါ့။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ဖခင္ျဖစ္သူ ေစာဘင္ဆင္ဟာ ဗိုလ္ေနဝင္းရဲ႕ အက်ဥ္းသမားျဖစ္ခဲ့တယ္။ သူ ဗမာျပည္ျပန္ေရာက္ေတာ့ ခင္မင္ရင္းစြဲရွိတဲ့ ကစ္တီဘသန္းေခၚ ဗိုလ္ေနဝင္းကေတာ္ ေဒၚခင္ေမသန္းနဲ႔ ဆက္ဆံခဲ့ရာက သူ႔ဘဝဟာ “ကႏၱာရဆူးေပၚက်တဲ့ ပြင့္ဖတ္ေလးတခု” ျဖစ္ခဲ့ရတယ္လို႔ ေကာလာဟလေတြ ထြက္ေပၚလာျပန္တယ္။ ဒီမွာပဲ သူ႔ရဲ႕ ဘဝၾကမ္းအတြက္ ေျခဆင္းေတြ စခဲ့တာပါပဲ။ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွာ ေစာဟံတာသာေမႊးနဲ႔အတူ လက္နက္ခ်ခဲ့တဲ့ ကရင္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္မႉးလင္းထင္ေခၚ ငန္းနက္နဲ႔ နီးစပ္ခဲ့တယ္။ ဗိုလ္လင္းထင္က ကရင္တပ္မဟာ ၅ က ဗိုလ္မႉးတေယာက္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၁၉၆၄ ခု ေမ ၁၂ ရက္မွာ သူ႔ထက္ အသက္ ၁၆ ႏွစ္ႀကီးတဲ့ တပ္မႉးလင္းထင္နဲ႔ ေနာ္လီဇာဘင္ဆင္တို႔ တရား႐ုံးမွာ လက္ထပ္လိုက္ၾကတယ္။ လက္ထပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေယာင္ေနာက္ဆံထုံးပါ ဆိုသလို ေနာ္လီဇာဘင္ဆင္လည္း ေတာတြင္းလက္နက္ကိုင္ဘဝ ေရာက္ခဲ့ေတာ့တာပါပဲ။ ဒီကာလေတြဟာ သူ႔အတြက္ေတာ့ အၾကမ္းတမ္းဆုံးနဲ႔ အရက္စက္ဆုံး ကာလေတြကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရတာပါ။ ဗိုလ္ေနဝင္းကလည္း ဗိုလ္လင္းထင္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က ဗိုလ္မႉးလင္းထင္ကို ကာကြယ္ေရးတပ္အေနနဲ႔ ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးတာပါ။ အခုေခတ္ေျပာေနတဲ့ BGF လိုတပ္မ်ိဳးေပါ့။ ဒါကိုေတာ့ ဗိုလ္လင္းထင္က လက္မခံခဲ့ဘူး။ ေနာက္တႀကိမ္ ဗိုလ္ေနဝင္းနဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးဖို႔ ျပင္ဆင္ခ်ိန္မွာပဲ သထုံၿမိဳ႕က ဗိုလ္လင္းထင္ ေနအိမ္ကအထြက္မွာ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးရဲ႕ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ျခင္း ခံလိုက္ရတယ္။ ဘာေတးလစ္တနာကေတာ့ အမည္မသိလူတစုလို႔ ဆိုပါတယ္။ [caption id="attachment_285142" align="alignleft" width="376"] ဓာတ္ပုံ - scmp[/caption] တႏွစ္ခန္႔သာ ေပါင္းသင္းလိုက္ရတဲ့ လင္ေတာ္ေမာင္ ေသၿပီးတဲ့ေနာက္ ေနာ္လီဇာဘင္ဆင္ဟာ တပ္မဟာ ၅ တပ္သားေတြကို ျပန္စုၿပီး မဲေဆာက္ဘက္မွာ တပ္ခ်ခဲ့တယ္။ ဗိုလ္ေနဝင္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးဖို႔ ထပ္မံဖိတ္ၾကားေပမယ့္ မယုံၾကည္မႈေၾကာင့္ ျငင္းပယ္လိုက္ရျပန္ပါတယ္။ ေတာတြင္းမွာ က်င္လည္ေနရေပမယ့္ သူ႔ဘဝ လုံၿခံဳမႈကင္းမဲ့လာတဲ့အတြက္ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ၁၉၆၇ မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို ထြက္ခြာလာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ အေမရိကန္ေရာက္ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္တကၠသိုလ္တက္စဥ္က အတန္းေဖာ္ Glem Campbell Craig လက္ထပ္ခဲ့တယ္။ သူ႔ဘဝတဆစ္ခ်ိဳးကို ေရာက္ခဲ့ျပန္ပါၿပီ။ Craig နဲ႔ ကေလးသုံးေယာက္ ရခဲ့တယ္။ အေမရိကန္မွာ အေျခခ်ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကိုလံဘီယာတကၠသိုလ္မွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရးပညာ မဟာဘြဲ႔ကို ထပ္မံယူခဲ့ပါေသးတယ္။ ၁၉၉ဝ ေနာက္ပိုင္း ထိုင္းနယ္စပ္က ဒုကၡသည္ေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆုံး ကူညီခဲ့တယ္။ ျမန္မာဒုတၡသည္ေတြ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ႏိုင္ေရးကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ စစ္တပ္ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ၊ Yadana Gas Field ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈအတြက္ တရားစြဲဆို ရင္ဆိုင္ရာမွာ အဓိကအခန္းက ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေနာ္လီဇာဘင္ဆင္ဟာ Burma Forum နဲ႔ US Campaign for Burma ရဲ႕ တည္ေထာင္သူျဖစ္ခဲ့သလို အဖြဲ႔ဝင္တေယာက္လည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို မယ္ဗမာလည္းျဖစ္၊ ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္လည္းျဖစ္၊ အဆိုေတာ္လည္းျဖစ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္ စြမ္းအားရွိသမွ် အက်ိဳးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေနာ္လီဇာဘင္ဆင္ဟာ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ထဲမွာေတာ့ ဦးေႏွာက္ကင္ဆာေဝဒနာ ခံစားရင္း ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ အမိန္႔ေတာ္ကို ခံယူသြားခဲ့ပါၿပီ။ သမီးျဖစ္သူ Charmaire Craig ကလည္း Miss Burma ဆိုတဲ့ အမည္နဲ႔ စာအုပ္ထုတ္ၿပီး ေက်းဇူးဆပ္ခဲ့ဟန္ပါပဲ။ သူေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ရာ လမ္းေတြကလည္း အေကြ႔အေကာက္ မ်ားလြန္းလွပါတယ္။ သူ႔ဇာတ္လမ္းဟာ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ႏူးညံ့မႈျပဇာတ္တပုဒ္လိုပါပဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္  ျမန္မာႏိုင္ငံသားတေယာက္ အေနနဲ႔ကေတာ့ သူသ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ထဲကလို “ပိေတာက္ေတြပြင့္ျပန္ၿပီ ဘင္ဆင္ေရ” လို႔ တမ္းတရင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳလိုက္ရပါတယ္။ ဆရာေ႒း