လြွႊတ္ေတာ္အသီးသီးနဲ့ အစုိးရအဖြဲ့ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးဦးေရ ၃ ပုံ ၁ ပုံနီးပါး ခန့္အပ္ တာ၀န္ေပးေရးကို မနက္ျဖန္စမယ့္ လြွႊတ္ေတာ္မွာ အဆိုတင္သြင္းမယ္လို့ ရခုိင္ျပည္နယ္ ရေသ့ေတာင္ျမို့နယ္ ျပည္သူ့လြွႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေ၀က ေျပာပါတယ္။ နိုင္ငံေရးအရ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမယ့္ ေနရာအသီးသီးမွာ အမ်ဳိးသမီးအေရအတြက္ အနည္းဆုံး ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းေပးဖို့ ေဒၚခင္ေစာေ၀က အဆိုတင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ [caption id="attachment_27459" align="alignleft" width="283" caption="ေဒၚခင္ေစာေ၀"][/caption] ဒီေတာင္းဆိုခ်က္ဟာ ျမန္မာျပည္သမိုင္းမွာအမ်ဳိးသမီးပါ၀င္မႈ အမ်ားဆုံး ေတာင္းဆိုခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကိုေတာ့ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရၾကေပမယ့္ ပညာေရးနဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စတဲ့ နယ္ပယ္ေတြမွာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရတယ္လို့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လြန္ခဲ့တဲ့လက ထိုင္း ခရီးစဥ္မွာ ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့ဖူးပါတယ္။ လက္႐ွိလြွႊတ္ေတာ္ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ဟာ ၄ ရာခိုင္နႈန္းပဲ ႐ွိေနတာပါ။ အမ်ဳိးသမီး ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းခန့္အပ္ေပးဖို့ ေတာင္းဆိုခ်က္နဲ့ ပတ္သက္လို့ ေဒၚခင္ေစာေ၀ကို ေမးထားပါတယ္။ “အမ်ဳိးသမီးနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္းတခုကို အဆိုတင္သြင္းဖို့ က်မလုပ္ထားပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါ၀င္မႈက တအားနည္းေနတယ္မလား။ အဲဒါကို ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းေလာက္ လြွႊတ္ေတာ္ေတြမွာေရာ အစိုးရအဆင့္ဆင့္မွာေရာ၊ ပါ၀င္ဖို့ဟာကို က်မအေနနဲ့ တင္မွာပါ။” လာမယ့္လြွႊတ္ေတာ္မွာ တင္မွာလားဗ်။ “အခုလာမယ့္ ျပည္သူ့လြွႊတ္ေတာ္မွာတင္မွာပါ။ ” ဘာျဖစ္လို့ ဒီအဆိုကို တင္တာလဲဆိုတာ ႐ွင္းျပပါလား။ “ဘာျဖစ္လို့ ဒီအဆိုကို တင္ရတာလဲဆိုေတာ့ က်မတို့ရဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါ၀င္ထမ္းေဆာင္မႈဟာ ေတာ္ေတာ္နည္းေနတယ္။ အခု အမ်ဳိးသမီးေတြကို အမ်ားျပည္သူေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္႐ြက္မႈက ခ်န္ထားတာတို့၊ ေဘးဖယ္ထားတာတို့၊ မ႐ွိဘူးတို့ ေျပာၾကတာေပါ့ေနာ္။ မ႐ွိဘူးဆိုေပမယ့္လည္း လက္ေတြ့မွာ အမ်ဳိသမီးေတြက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပုေရး၊ တရားစီရင္ေရးတို့ နိုင္ငံေတာ္ေဆာက္တည္ေရး ေအာက္ေျခအထိ ပါ၀င္ဖို့အတြက္ အမ်ဳိးသားေတြနဲ့ နိႈင္းယွဥ္လုိက္ရင္ တအားနည္းေနတာကို ေတြ့ရတယ္။ ဒီလိုနည္းေနတဲ့ အေၾကာင္းအရင္း တခုကေတာ့ အမ်ဳိးသမီးကို သူတို့ကေဘးဖယ္လိုတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူး။ အမ်ဳိးသမီး ပါ၀င္ဖို့ သီးျခား မူ၀ါဒေတြ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ၊ ျပဌာန္းထားတာ မ႐ွိလို့ ျဖစ္တယ္လို့ က်မတို့က ေတြးမိတယ္။” “အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ က်မတို့က ဥပမာေပါ့ေနာ္ ျပည္နယ္နဲ့ တုိင္းေဒသၾကီးအဆင့္ အစိုးရအဖြဲ့ အပါအ၀င္၊ ဥပေဒျပုတာ၊ တရားစီရင္ေရးဖြဲ့တာ၊ ဌာနဆိုင္ရာ အၾကီးအကဲေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးပါ၀င္ ထမ္းေဆာင္မႈတို့ဆိုတာ ရာခိုင္နႈန္းအေနနဲ့ ဘက္မလိုက္ဘူးဆိုရင္ ဒါဟာ မျဖစ္မေန ပါလာရမယ္လို့ က်မတို့က ထင္ျမင္မိတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ က်မတို့က ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းေလာက္ကို ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တင္လုိက္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းလည္း ဒီထက္မ်ားရင္လည္း မ်ားလာမယ္ေပါ့။” လက္႐ွိ လြွႊတ္ေတာ္အသီးသီးမွာ လြွႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ အားျဖင့္ ၾကည့္ရင္ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ့ ပါ၀င္မႈက ၄ ရာခိုင္နႈန္းပဲ႐ွိတာ ေတြ့ရတယ္။ အခုဟာက ၇ ဆခြဲေလာက္ တိုးေတာင္းလိုက္တဲ့ အေနအထားက ျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီးေတြက တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖို့ အဆင့္သင့္ ျဖစ္ျပီလား။ “႐ွိၾကပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေပါ့။ အရင္တုန္းကေတာ့ နိုင္ငံေရးလုပ္ဖို့ကို တအားေၾကာက္ၾကတယ္။ က်မတို့အေနနဲ့ အခုက်ေတာ့ လုပ္နုိင္ကိုင္နိုင္တာေတြ ေတြ့လာတယ္။ တကယ့္ကို ဒီမိုကေရစီလမ္းစဥ္ကို သြားေနတဲ့အခ်ိ္န္မွာ အမ်ဳိးသမီးလည္း ပါ၀င္ဖို့လည္း ဒီအခ်ိန္မွာ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းေနပါျပီ။ ေနာက္လာမယ့္ ၂၀၁၅ မွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါ၀င္လာမယ္လို့ က်မထင္တယ္။” အမ်ဳိးသမီးေတြပါ၀င္မႈ အနည္းဆံုး ၃၀ ရာခိုင္နႈန္း အနည္းဆံုးပါရမယ္ဆိုတဲ့ ေဒၚခင္ေစာေ၀ရဲ့ တင္ျပခ်က္၊ အဆိုအေပၚမွာ က်န္တဲ့ လြွႊတ္ေတာ္အတြင္းက အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ့ အျမင္ေရာ ဘယ္လို႐ွိလဲ။ “အခု ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ က်မတို့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ့ေတြကေတာ့ ဒါ တင္မွာကို အားရမႈ ႐ွိပါတယ္။ တကယ္လို့ က်မအဆိုတင္သြင္းတာ ႐ွိလာရင္ အမ်ဳိးသမီးေတြအေနနဲ့ ေထာက္ခံေဆြးေနြးလာမယ္လို့ က်မအေနနဲ့ ယံုၾကည္တယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါ၀င္မႈေတြ ပိုလာမယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္အမ်ဳိးသမီးကမွ မၾကိုက္ဘူးလို့ ႐ွိမယ္ မထင္ပါဘူး။ အဲေတာ့ က်မ အဆိုတင္မယ္ဆိုရင္ ၀ိုင္း၀န္းျပီး လြွႊတ္ေတာ္က ခြင့္ျပုခ်က္ရရင္ ဒီအဆိုေပၚမွာ ေဆြးေနြးရမယ့္ဟာေတြ  ႐ွိလာမယ္ေလ။ ေဆြးေနြးရမယ့္သူေတြကေတာ့ အဓိက ဒီအမ်ဳိးသမီးေတြ ျဖစ္လာမွာေပါ့ေနာ္။ အန္အယ္လ္ဒီကဆိုရင္ အေတြ့အၾကံု သိပ္မ႐ွိေသးဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ လြွႊတ္ေတာ္ကို ၁ ရက္ပဲ တက္ရေသးတာကို။ အဲဒီေတာ့ သူတို့လည္း အမ်ဳိးသမီး ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ အကုန္လံုးက အားေပးၾကလိမ့္မယ္လို့ က်မက ျမင္တယ္။” အမ အခု စျပီး ၾကိုးပမ္းတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းဟာ လြွႊတ္ေတာ္မွာ ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းအထိ ရျပီဆိုရင္ အဲဒီအမ်ဳိးသမီးေတြ လြွႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဘာေတြ လုပ္နိုင္မယ္လို့ ေမွ်ာ္လင့္လဲ။ “ဘာေတြလုပ္နိုင္မလဲဆိုေတာ့ တဖက္တလမ္းကေန အမ်ဳိးသမီးေရးရာေတြကို ပိုျပီး လုပ္နိုင္မယ္။ က်မတို့ နယ္ဘက္ေတြမွာဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီးက႑ေတြမွာ လုပ္နိုင္တဲ့အင္အားေတြ တအားနည္းေနတယ္။ အဲဒါေတြ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါ၀င္လာလို့႐ွိရင္ အရင္တုန္းက မပါတာထက္စာရင္ ပါလာတဲ့အခါ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္လည္း ေတာ္ေတာ္ၾကီးကို တအားျဖစ္မယ္လို့ က်မျမင္ပါတယ္။” လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္ေတြတုန္းက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ့ ၁၁ ဖြဲ့နဲ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လုပ္တဲ့အခါမွာ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံုး (ေကအန္ယူ) က အတြင္းေရးမႉး ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ တေယာက္ပဲ ေတြ့ရတယ္။ က်န္တဲ့အဖြဲ့ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ မပါတာကို ေတြ့ရတယ္။ “က်မတို့ တကယ္ပါေစခ်င္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အစုိးရအဖြဲ့ေတြမွာ အမ်ိုးသမီးေတြကုိ ဒါေတြမွာ မထည့္တာကိုလည္း က်မတို့လည္း စိတ္မေကာင္းဘူး။ သူတို့က မလုပ္နုိင္လုိ့မ်ား က်မတို့ကို မထည့္နုိင္တာလားေပါ့။ က်မတို့ တုိင္းရင္းသားေတြကေတာ့ ဘယ္က႑ကပဲ ပါ၀င္ျပီး လုပ္ရ လုပ္ရ လုပ္ခ်င္တယ္။ က်မကိုယ္တိုင္လည္း လုပ္ေပးခ်င္တယ္။ ကခ်င္ အေရးအခင္းမွာဆိုလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ့ အဓိက တာ၀န္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႐ွိေနတယ္လို့ က်မတို့ သိရတယ္။ က်မတို့ေတြ ဘယ္ေနရာက ပံ့ပိုးျပီး ကူညီေပးနိုင္မလဲဆိုတာ က်မတို့ အမ်ဳိးသမီးေတြ ဒါေတြကိုတိုင္ပင္ျပီး လုပ္ဖို့ စိတ္ကူး႐ွိပါတယ္။” လြွႊတ္ေတာ္မွာ တပ္မေတာ္သား ၂၅ ရာခိုင္နႈန္း ယူထားတယ္ဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ၃၀ ရာခိုင္နႈန္း ရ႐ွိေရး ေတာင္းဆိုခ်က္က သူတို့ရဲ့ ေထာက္ခံခ်က္ပါမွ၊ ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒက ျပင္လို့ရမွာဆိုေတာ့ ၂၅ ရာခိုင္နႈန္း၊ လြွႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ထုိင္ေနတဲ့ တပ္မေတာ္သား ပုဂၢိုလ္ေတြကို ဘာေျပာခ်င္လဲဗ်။ “က်မတို့ လြွႊတ္ေတာ္မွာ တပ္မေတာ္သား ၂၅ ရာခိုင္နႈန္းပါတာကေတာ့ ပါတာေပါ့ေနာ္။ ဥပမာ က်မတို့ အဆိုတခု တင္လိုက္တယ္ဆိုရင္ ဒီအဆိုကို ေဆြးေနြးမႈ အေပၚမွာ၊ က်မတို့ အမ်ဳိးသမီးေတြက ဒါကို ျဖစ္သင့္ပါတယ္လို့ ေဆြးေနြးၾကတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါကို ဒီအစိုးရက က်မတို့နဲ့ ဆိုင္တဲ့ ဌာနဆိုင္ရာ တခုခုကပဲ ဒီဟာက ဘယ္လို႐ွိပါတယ္ဆိုတဲ့ ေျဖ႐ွင္းခ်က္ကို လာေပးလိမ့္မယ္။ တပ္မေတာ္သားေတြနဲ့ ဒီကိစၥေတြနဲ့ မဆိုင္ဘူး။” ဟုတ္ကဲ့ က်ေနာ္ဆိုလိုတဲ့သေဘာက ဒီ အမ်ဳိးသမီး ၃၀ ရာခိုင္နႈန္း အနည္းဆံုးပါ၀င္ဖို့ အဆိုက တင္ျပီးတာနဲ့ ျပီးသြားတာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ေနာက္ထပ္ ဆက္သြားမယ္ဆိုရင္ လြွႊတ္ေတာ္နဲ့ ဆိုင္သြားျပီေလ။ “လြွႊြတ္ေတာ္နဲ့ဆိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လြွႊတ္ေတာ္က ခြင့္ျပုရင္ တပ္မေတာ္သားေတြကလည္း ဒါကို ကန့္ကြက္ပါတယ္လို့ ေျပာလို့မရဘူးေလ။ ဘာျဖစ္လို့လဲဆိုေတာ့ ဒါက က်မတို့က ေကာင္းေအာင္ လုပ္တာပဲ။ က်မတို့က ၃၀ ရာခိုင္နႈန္း ေတာင္းတယ္ဆိုေပမယ့္၊ ဥပမာ ၂၀ ရာခိုင္နႈန္းေလာက္ပဲ ရမယ္ဆိုရင္ က်မတို့အတြက္က အျမတ္ပဲေလ။ က်မတို့ ေနာ္ေ၀ခရီးစဥ္ အေတြ့အၾကံုအရ လြွႊတ္ေတာ္မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ အမ်ားၾကီးပဲေလ။ က်မတို့နိုင္ငံလည္း အရည္အခ်င္း႐ွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ အမ်ားၾကီး႐ွိပါတယ္။” လြွႊတ္ေတာ္မွာ ဒီအဆိုကို ေဆြးေနြးမယ့္ ပုဂၢိုလ္နဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဘာထပ္ေျပာခ်င္ေသးလဲ။ “အခုတပတ္မွာမွ လြွႊတ္ေတာ္ကို က်မက တင္သြင္းမွာေပါ့။ အနည္းဆံုး ၃၀ ရာခိုင္နႈန္း ႐ွိနိုင္ဖို့ဆိုတဲ့ က်မရဲ့ အဆိုေလးကို ေအာင္ျမင္ေစခ်င္တာေပါ့ေနာ္။ က်မတို့ အမ်ဳိးသမီးေတြလည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မႈ မ်ားလာတဲ့အခါမွာ တိုင္းရင္းသား အမ်ဳိးသမီးေတြလည္း တတပ္တအားပါ၀င္ လႈပ္႐ွားလို့ရမယ့္အတြက္ က်မကေတာ့ တကယ္ကို ရေစခ်င္ပါတယ္။”