နိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ အစိုးရသက္တမ္း ၁ နွစ္ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္  ျပည္ေထာင္စုလြွႊတ္ေတာ္မွာ အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္ တစ္နွစ္တာ ကာလအတြင္း  နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ့ တိုင္းရင္းသားအေရး အေျခအေနေတြကို  မိန့္ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ [caption id="attachment_21956" align="alignleft" width="300" caption="သမၼတ မိန့္ခြန္း ေျပာၾကားေနစဥ္"][/caption] တနိုင္ငံလံုးကို ႐ုပ္ျမင္သံၾကားကေန ထုတ္လြွႊင့္ခဲ့တဲ့ ဒီမိိန့္ခြန္းမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္က တိုင္းျပည္ကို ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚကို ေရာက္ေနျပီး ျဖစ္ေပမယ့္ စစ္မွန္ခိုင္မာတဲ့ ဒီမိုကေရစီနိုင္ငံ ျဖစ္ဖို့ကိုေတာ့ အခ်ိန္ယူ ၾကိုးစားရမယ္လို့လည္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ တိုင္းျပည္မွာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးဆိုတဲ့ (Rule of Law)ကို စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ့ နိုင္ငံေရး နယ္ပယ္ အသီးသီးမွာ ႐ွိေနရမယ္လို့ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းျပည္မွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို မ႐ွိမျဖစ္ လိုအပ္တာကို သမၼတက တရား၀င္ ေျပာၾကား တာကို ၾကိုဆိုေပမယ့္ (Rule of Law) တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးဟာ စကားလံုး အဆင့္ကေန အသက္၀င္လာဖို့ကိုေတာ့ မယုံၾကည္ေသးဘူးလို့ မၾကာခင္ကမွ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုကိုၾကီးက အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။ “က်ေနာ္တုိ့ကလည္း တရားဥပေဒ စိုးမုိးေရးကို ေတာက္ေလွ်ာက္ ေျပာခဲ့တယ္။ အရင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္ က်ေနာ္တုိ့ ၾကံုခဲ့ရတာက လူပုဂၢိုလ္က အုပ္စုိးတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စနစ္ကိုပါ။ တရားဥပေဒက ထိပ္ဆုံးက လူပုဂၢိုလ္ရဲ့ စိတ္သေဘာထား ဆနၵအတုိင္း လုိက္ျပီး ေဖာ္ေဆာင္ေပးရတဲ့ စနစ္ကေန အခု ဖဲြ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့စနစ္တခုကို ေျပာင္းျပီဆုိေတာ့ အကူးအေျပာင္းမွာ ေခါက္႐ုိးက်ိုးေနျပီး အ႐ွိန္မေသေသးတဲ့ ကိစၥေတြေတာ့ ႐ွိေနေသးတယ္လုိ့ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ “ဒီေတာ့ Rule of Law တကယ္လုပ္ဖုိ့ဆုိရင္ လူပုဂၢိုလ္ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့စနစ္ကေန တရားဥပေဒ အသက္၀င္လာဖုိ့ ျပည္သူေတြၾကားထဲမွာ တရားဥပေဒနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာေတြ နုိးၾကားလာဖို့ လိုတယ္။ ဒါေတြမ႐ွိဘဲနဲ့ Rule of Law ဆိုတဲ့ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးက စကားလုံးအဆင့္ထက္ ပိုျပီးေတာ့ တကယ္ အသက္၀င္လာလိမ့္မယ္လုိ့ မယုံၾကည္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဘာပဲေျပာေျပာ Rule of Law တကယ္လုိအပ္ျပီလုိ့ သမၼတက တရား၀င္ ေျပာၾကားလာျခင္းနဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ့ ၾကိုဆုိပါတယ္။ တကယ္ အေကာင္အထည္ ေပၚလာဖုိ့လည္း လုိပါတယ္။ “ဥပေဒလို့ေျပာရင္ ဥပေဒျပု အာဏာကို က်င့္သုံးျပီး လြွႊတ္ေတာ္နဲ့ ပတ္သက္တဲ့အပုိင္း က်ေနာ္တုိ့ဆက္ျပီး ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ တည္ဆဲဥပေဒေတြကို ဘာအတြက္ ဆက္ျပီး က်င့္သုံးမလဲ။ ဘာေတြက လူထုအတြက္ အခြင့္အေရးကို ပိတ္ဆုိ့တားဆီးထားတဲ့ ဥပေဒေတြ ျဖစ္ေနသလဲ။ ဘယ္လုိ ဥပေဒမ်ိုးေတြကေတာ့ လူထုအတြက္ အကာအကြယ္ေပးဖုိ့နဲ့ အက်ိုး႐ွိဖို့အတြက္ ဆက္ျပီး အသစ္ျပဌာန္းဖုိ့ လုိအပ္သလဲ ဆုိတာေတြကို လူထုကိုယ္စားျပုတဲ့ လြတ္လပ္ျပီး၊ စိတ္ဆနၵ သေဘာထားနဲ့ ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္တဲ့ ဥပေဒျပုလြွႊတ္ေတာ္ အဆင့္ကုိျဖစ္လာမွ ဥပေဒ ဆိုတဲ့ကိစၥက ပိုျပီးေတာ့ အသက္၀င္လာမွာပါ။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္ျမင္တာေတာ့ Rule Of Law ကို စကားလုံးဘ၀ကေန တကယ္ အသက္၀င္လာတဲ့ အဆင့္ေရာက္ေအာင္ အားလုံး ဆက္ျပီးေတာ့ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္ၾကရမွာျဖစ္သလို နားလည္မႈ႐ွိ႐ွိနဲ့ တည္ေဆာက္သြားၾကရမယ့္ အဆင့္ေတြ အမ်ားၾကီး က်န္ေနေသးတယ္လို့ ျမင္ပါတယ္။” သမၼတဦးသိန္းစိန္ကလည္း သူရဲ့ နိုင္ငံအေျချပု မိန့္ခြန္းမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ပိုမိုခို္င္မာဖို့ အတြက္ နိုင္ငံသားအားလံုး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ဘူးဆိုျပီး ပါ႐ွိပါတယ္။ အရင္ အဆက္ဆက္က စစ္တပ္ အာဏာသိမ္း အစိုးရလိုမ်ိုး ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္မေရာက္ေတာ့ဘူးလို့ အဓိပၸာယ္ေဆာင္တဲ့ စကားလံုးမ်ဳိးကို ထည့္သြင္းသံုးစြဲပါတယ္။ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ျမန္မာနိုင္ငံသား အားလံုးဟာ မတူတာေတြကို ဖယ္ထားျပီး တူတာေတြ တြဲလုပ္ဖိ္ု့ကိုလည္း တိုက္တြန္းထားတာ ေတြ့ရပါတယ္။ သမၼတရဲ့ မိန့္ခြန္းထဲမွာ ထူးထူးျခားျခား ပါ႐ွိတာကေတာ့ အရင္က တခါမွ ညြွႊန္းဆိုတာ မ႐ွိတဲ့အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ျပည္ပမွာ ေရာက္ေနတဲ့ က်ေနာ္တို့ရဲ့ နိုင္ငံသူနိုင္ငံသားဆိုတဲ့ ညြွႊန္းဆိုခ်က္ပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ ပါ၀င္သင့္သူေတြ ပါ၀င္နိုင္ဖို့ကိုလည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္က ၾကိုးပမ္းေနပါတယ္လို့ ေျပာသြားပါတယ္။ ျပည္ပေရာက္ အတိုက္အခံ နိုင္ငံေရး အဖြဲ့အစည္းေတြကေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနနဲ့ ျပည္ပေရာက္ နိုင္ငံသားေတြ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ပါ၀င္နိုင္္ဖို့အတြက္ အေထြေထြ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ကို ထုတ္ျပန္ရမယ္လို့လည္း ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရျငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္မင္းနဲ့ ေတြ့ဆံုခဲ့တဲ့ ျပည္ပမွာ ေနထိုင္တဲ့ ၈၈ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တဦး ကိုမိုးသီးဇြန္ကေတာ့ သမၼတ မိန့္ခြန္း အေပၚ ခုလို ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပပါတယ္။ “သူတုိ့က ခဏ ခဏေတာ့ ေျပာေနတယ္။ လက္ေတြ့မွာ ဘယ္သူမွ ျပန္လို့မွ မရဘဲ။ လက္ေတြ့မွာ ဒီမုိကေရစီလႈပ္႐ွားမႈ လုပ္ေနတဲ့ တက္ၾကြလႈပ္႐ွားတဲ့ သူေတြ အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊ ဥေရာပက လူေတြဟာ travel document (ခရီးသြားလာခြင့္ စာ႐ြက္စာတမ္း)ေတြ ကုိင္ထားတဲ့ သူေတြ႐ွိတယ္။ နိုင္ငံသားျဖစ္ေနတဲ့သူေတြ ႐ွိတယ္။ သြားေလွ်ာက္ၾကည့္ၾကတဲ့အခါမွာ အဆင္မေျပၾကဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက မျပန္ရဲၾကဘူးလုိ့ပဲ က်ေနာ့္ကို ေျပာၾကတယ္။ က်ေနာ္ ဦးေအာင္မင္းနဲ့ ေဆြးေနြးေတာ့လည္း ဒီအခ်က္ကို ထည့္ေျပာပါတယ္။ ဥပေဒအရ ထုတ္ဖို့လုိတယ္။ အေထြေထြ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာ ေၾကညာလုိက္တာမ်ိုးေပါ့။ ဒီလုိမွ ျပည္ပေရာက္ နုိင္ငံသားေတြက ျပန္လို့ရမယ္။ ဥပမာ ဗီယက္နမ္နုိ္င္ငံမွာ ကေမၻာဒီးယားမွာ၊ ဆုိမားလီးယားမွာ ျပည္ပေရာက္လူမ်ိုးေတြ ျပန္လာဖို့ကို ဥပေဒထုတ္ျပီး ၾကိုဆိုတယ္။” သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ ျပည္သူေတြ ဆနၵ႐ွိတဲ့ တိုင္းျပည္ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖို့အတြက္ နွစ္ဦးနွစ္ဖက္ အဖြဲ့အစည္းေတြမွာ တာ၀န္႐ွိပါတယ္လို့ ေျပာဆို ၀န္ခံလိုက္ျပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အတြင္းမွာ သဘာထားတင္းမာသူေတြနဲ့ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူေတြ ႐ွိေနတယ္ဆိုတာကိုလည္း ဒီေန့ မိန့္ခြန္းမွာ ျငင္းဆိုသြားပါတယ္။ အစုိးရ၀န္ထမ္းေတြ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူ့လြွႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေ႐ြွႊမန္း တင္သြင္းထားတဲ့ လစာတိုးေရးကိစၥကိုလည္း ဦးသိန္းစိန္က မေရမရာ ေျပာဆိုသြားတာနဲ့ ပတ္သတ္ျပီး လယ္ေ၀းျမို့က အျငိမ္းစား၀န္္ထမ္း ဦးတင္ေအးက သံုးသပ္ ေျပာဆိုပါတယ္။ “၀န္ထမ္းေတြက မတုိးေပးလည္း ေနရတာပဲ။ က်ေနာ္တို့ ၀န္ထမ္းဆိုတာက ဘာမွလုပ္လို့ ရတာမဟုတ္ဘူးေလ။ အခု ရန္ကုန္က လိႈင္သာယာက ဖိနပ္စက္႐ုံကိစၥေတာင္ ေျဖ႐ွင္းလို့ မရေသးဘူး။ အဲ့ေလာက္ကိစၥက ေျဖ႐ွင္းသင့္တယ္ေလ။ ဘာမွ ခက္တာမဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ့ ၀န္ထမ္းေတြ ရတဲ့လစာကို သမၼတၾကီး ေျပာသလုိဆိုရင္ လစာမ်ားမ်ား ရတဲ့သူက ရာနႈန္းဘယ္ေလာက္လဲ ထပ္ေမးမယ္ဗ်ာ။ လစာနည္းနည္းပဲရတဲ့ ေန့စား တေယာက္ဟာ ငွားမယ္ဆို ၂ ေထာင္နဲ့ ၃ ေထာင္ၾကား ေပးရမယ္။ ဒါအနိမ့္ဆံုးေပါ့။ ဒီလို ေန့စားခေတြ တတ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေအာက္ေျခ၀န္ထမ္းဟာ ၃ ေသာင္းနဲ့ ၄ ေသာင္းၾကားပဲ ရတယ္။ သူတို့က ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမႈ စီမံကိန္း ခ်ေနတယ္ဗ်ာ။ ဆင္းရဲတဲ့သူ ပေပ်ာက္ေရး ဆိုတာထက္ နည္းပါးေရးေပါ့။  ပေပ်ာက္ေရးလုိ့ သူတို့ မေျပာရဲဘူးေလ။ ေအာက္ဆံုး၀န္ထမ္းေတြကို အရင္ကတည္းက မ်ားမ်ားတိုးေပးပါ။ အထက္က၀န္ထမ္းေတြကို နည္းနည္းေလ်ာ့ေပးပါလို့ ေျပာတာပဲ။ ရမွ မရတာ။ သူတို့အတြက္ခ်ည္းပဲ အမ်ားၾကီး တိုးေပးလိုက္တာကိုး။”