အိႏၵိယ႐ုပ္ရွင္အႏုပညာရွင္ေတြ အခုႏွစ္ အိႏၵိယေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ စုိးရိမ္ေသာက ျဖစ္မႈေတြကို အိႏၵိယေရြးေကာက္ပဲြသမိုင္းမွာ ပထမဆံုးထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾကၿပီး ႏိုင္ငံေရးအယူအဆ ကဲြခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ေတြဟာ လူထုၾကား အယူ၀ါဒကဲြေစႏိုင္မယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြကိုယ္စားလွယ္ကို မဲမေပးပဲ ပိုၿပီးျမင့္ျမတ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို မဲေပးၾကဖို႔ လူထုကို စည္း႐ံုးတိုက္တြန္း ေနၾကပါတယ္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္က အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဂူဂ်ရတ္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဘာသာေရးအဓိက႐ုန္းေတြမွာ တာ၀န္မကင္းခဲ့သူလို႔ စြပ္စဲြခံရတဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကို မေရြးခ်ယ္ၾကဖို႔ အိႏၵိယအႏုပညာရွင္ေတြ ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ဥဒါမရေဒ့ခ်္ျပည္နယ္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြမဲဆြယ္ပဲြတခုမွာ အိႏၵိယ နာမည္ေက်ာ္ ေဘာ္လီး၀ုဒ္႐ုပ္ရွင္မင္းသမီးတဦး သူပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ႐ုပ္ရွင္တကားထဲက စကားေတြကို မဲဆြယ္ပဲြလာ ပရိသတ္ေတြကို ျပန္ရွင္းျပေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ႐ုပ္ရွင္မင္းသမီးက ကြန္ဂရက္ပါတီကို မဲေပးဖို႔ မဲဆြယ္ပဲြလာပရိသတ္ေတြကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ၀ါရင့္သတင္းေထာက္တဦးျဖစ္တဲ့ ပရီယာဒါရွန္ က ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ေဘာ္လီး၀ုဒ္ ႐ုပ္ရွင္ အႏုပညာရွင္ေတြကို မဲဆြယ္သူေတြအျဖစ္ အခုလိုပဲ အသံုးခ်ၾကတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ “႐ုပ္ရွင္အႏုပညာရွင္ေတြက က်ေနာ္တို႔လူထု တဦးခ်င္းေပၚမွာေရာ၊ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းတခုလံုးမွာပါ လႊမ္းမိုးမႈ ႀကီးတာေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈမွာပါ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈႀကီးပါတယ္။ လူထုနားထဲကို တိုက္႐ိုက္ေရာက္တာေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ ေျပာတဲ့စကားေတြက အေရးႀကီးပါတယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႐ုပ္ရွင္အႏုပညာရွင္ေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ကင္းကင္းရွင္းရွင္းေနဖို႔ လူေတြက ယူဆၾကတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီႏွစ္ေရြးေကာက္ပဲြမွာေတာ့ အဲ့ဒီအယူအဆက ေျပာင္းသြားပါၿပီ။ လူမ်ဳိးဘာသာခဲြျခားမႈ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ကို လက္မခံပဲ အယူ၀ါဒအစဲြကင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို မဲေပးေရြးခ်ယ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုသူ ႐ုပ္ရွင္အႏုပညာရွင္ေတြထဲ ဇာတ္ညြန္းေရးဆရာ အာဂၽြန္း ရာဘလီ လည္း ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဇာတ္ညြန္းေရးဆရာ အာဂၽြန္း ရာဘလီ က “အိႏၵိယႏိုင္ငံကို စည္းလံုးမႈကို ေပးေနတာ၊ ကဲြျပားျခားနားမႈေတြေရာျပြန္းတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ လူေတြ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနႏိုင္ၾကတာဟာ အယူ၀ါဒအစဲြကင္းလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ဟာ လူေတြၾကားမွာ ေပ်ာက္ေနတယ္။ အဲ့ဒါ အေတာ္ေလးဆိုးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြ မဲေပးတဲ့အခါမွာ အဲ့ဒီအခ်က္ေလးကို သတိရဖို႔ အခုလို ေတာင္းဆိုခ်က္ ထုတ္ျပန္ရတာျဖစ္ပါတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေတာင္းဆိုခ်က္ထဲမွာ ဘယ္ပါတီ၊ ဘယ္ေရြးေကာက္ပဲြကိုယ္စားလွယ္လို႔ေတာ့ အသိအလင္း တိုက္႐ိုက္ေျပာဆိုတာမဟုတ္ေပမယ့္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသမီး နန္ဒီကာ ဒတ္စ္ က “ဟိုးတံုးကလည္း လူမ်ဳိးဘာသာခဲြျခားမႈေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ အခုလည္း အဲ့ဒါမ်ဳိးေတြ ဆက္လုပ္ေနတဲ့ မစၥတာ မိုဒီ နဲ႔ တျခားအလားတူပါတီေတြကို မဲမေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြက လြယ္လြယ္နဲ႔ ေပ်ာက္ပ်ယ္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး”လို႔ ေျပာပါတယ္။ နာရမ္ဒရာ မိုဒီဟာ လက္ရွိအိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ေနတဲ့ ဟိႏၵဴ အမ်ဳိးသားပါတီနဲ႔ အဓိကအတိုက္အခံပါတီ ဘီေဂ်ပီပါတီရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ဂူဂ်ရတ္ျပည္နယ္မွာ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္က မြတ္စလင္ ၂၀၀၀ ေလာက္ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ အဓိက႐ုန္းေတြျဖစ္ပြားမႈမွာ မိုဒီဟာ အားေပးအားေျမာက္လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စဲြခံေနရပါတယ္။ သူ႔ကို မဲမေပးဖို႔ စည္း႐ံုးေတာင္းဆိုၾကတဲ့ ႐ုပ္ရွင္အႏုပညာရွင္ေတြနဲ႔ သူ႔ကို မဲေပးဖို႔ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေနတဲ့ ေဘာ္လီး၀ုဒ္႐ုပ္ရွင္အႏုပညာရွင္ေတြ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ၾကပါေတာ့တယ္။ ႐ုပ္ရွင္ဒါ႐ိုက္တာ အရႈပ္ပန္ဒီပ္ က “သူတို႔ေတြဟာ မိုဒီ ကို ေျဗာင္တိုက္ခိုက္သူေတြပါ။ ႀကိဳက္တာ၊ မႀကိဳက္တာကေတာ့ သူ႔တို႔ရဲ႕ စိတ္ခံစားမႈနဲ႔ဆိုင္တာမို႔ ေျပာစရာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူမ်ဳိးေရးေတြ၊ ဘာသာေရးေတြ၊ အယူူ၀ါဒအစဲြေတြ အဲ့လိုစကားလံုးေတြသံုးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြလား။ က်ေနာ္တို႔က မိုဒီကို ေထာက္ခံတယ္။ အိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တာ က်ေနာ့္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။ မိုဒီကို ေထာက္ခံသူေနာက္တဦးျဖစ္တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ဒါ႐ိုက္တာ မဒူးဘန္ဒါကာ ကလည္း မိုဒီကို မဲမထည့္ဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြဟာ အိႏၵိယ႐ုပ္ရွင္ေလာကကို ႏွစ္ျခမ္းကဲြေစၿပီး အယူ၀ါဒ အစဲြမရွိဘူး ဆိုတဲ့ အိႏၵိယ႐ုပ္ရွင္ရဲ႕ ပံုရိပ္ဟာလည္း ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရၿပီလို႔ ေျပာဆိုပါတယ္။ “မိုဒီကို မဲထည့္ေရးစည္း႐ံုးပဲြကိုလိုက္ၿပီး မဲထည့္ဖို႔ေတာင္းဆိုခဲ့တာလား။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီ႐ုပ္ရွင္ ေလာကကို ဘယ္သူကို မဲထည့္ဖို႔ ေျပာရတာလဲ။ သူတို႔ အသိညာဏ္ရွိပါတယ္။ သူတို႔ေပးမယ့္ မဲျပား ဘယ္သူနဲ႔ထိုက္တန္တယ္ဆိုတာ။ အခုလိုမဲဆြယ္စည္း႐ံုးေတာ့ ဒီ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားေတြ ကို ေသြးကဲြေစၿပီး အယူ၀ါဒအစဲြကင္းတယ္ဆိုတဲ့ကိစၥဟာ အမ်ားက ေမးစရာျဖစ္လာပါတယ္။” ဘီေဂ်ပီပါတီက အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ မိုဒီကို ေထာက္ခံေရးေတြ ၀ါဒျဖန္႔မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာဆိုၿပီး ေဒသခံမီဒီယာေတြက လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ေျပာဆိုပါတယ္။ မီဒီယာအဖဲြ႕အစည္းေတြေကာက္ခံခဲ့တဲ့ လူထုစစ္တမ္းေတြအရ မိုဒီ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေအးေအးေဆးေဆးအႏိုင္ရႏိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ အဲ့ဒီစစ္တမ္းေတြရဲ႕ ခိုင္မာမႈကိုလည္း အမ်ားက ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကပါတယ္။ မိုဒီ အိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္ဆိုတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္မႈေတြလည္း ေပါေပါက္လာပါတယ္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံေရာက္ အိႏၵိယႏိုင္ငံဖြား ပညာတတ္ေတြနဲ႔ အႏုပညာရွင္ေတြက သူတို႔ရဲ႕ စိုးရိမ္မႈေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၾကၿပီး မိုဒီ သာ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ အႏိုင္ရရွိရင္ ႏိုင္ငံ့အနာဂါတ္အတြက္ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာ ပရာဒိ ေဆာ္ရတ္ က “အခုေျပာခ်င္တာက ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုကို ေထာက္ခံတာ၊ ဆန္႔က်င္တာေလာက္ကို ေျပာခ်င္တာမဟုတ္ပါဘူး။ အႏုပညာရွင္ေတြဟာ ဘယ္ပါတီ၊ ဘယ္ႏိုင္ငံေရအယူအဆကိုမွ ေထာက္ခံအားေပးတာ မရွိပါဘူး။ တကယ္ကို စိုးရိမ္လို႔သာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုၾကတာပါ။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ အခုလိုစုစုစည္းစည္းနဲ႔ သြားေနႏိုင္တာ အိႏၵိယျပည္သူေတြ အယူ၀ါဒအစဲြကင္းလို႔ပါ။ အခုဟာက အိႏၵိယလူထုအၾကား အကဲြအၿပဲအႏၱရာယ္ကို ျမင္ေနရတယ္။ ဒါကို အႏုပညာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ေျပာဆို ေထာက္ျပေနတယ္ဆိုတာ သူတို႔က ျမင္ေနလို႔ပါ”လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အာရွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးအတြက္ သတင္းေထာက္ ဘစ္မီလာဟာ ဂီလာနီ က နယူးေဒလီၿမိဳ႕က တင္ျပခဲ့တာပါ။