၂၀၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာမွာ အန္စီစီ တီ (တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကို္င္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အ ခတ္ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ညိႇႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔) နဲ႔ ယူပီဒဗလ်ဴစီ (ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေကာ္မတီ) တို႔အၾကား သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ တာဟာ လုပ္ငန္း အဖြဲ႔ႏွစ္ခုအၾကား တႏိုင္ငံလုံးအပစ္ရပ္သေဘာတူညီခ်က္ မူၾကမ္းကို သေဘာတူညီမႈသာျဖစ္ၿပီး “အၿပီးသတ္သေဘာတူစာခ်ဳပ္”မဟုတ္ေၾကာင္း  ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (ယူအန္အက္ဖ္စီ) က ေၾကညာပါတယ္။ အဆိုပါ မူၾကမ္းသေဘာတူညီခ်က္ကို အန္စီစီတီအဖြဲ႔၀င္ေတြက သက္ဆိုင္ရာ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြကို တင္ျပအစီရင္ခံၿပီး ေနာက္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္အစည္းအေ၀းမွာ ဆုံးျဖတ္မယ္လို႔ ဧၿပီ ၆ ရက္ေန႔ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အလုပ္အဖြဲ႔ႏွစ္ဖြဲ႔ဟာ ဒီ အေခ်ာသတ္မူၾကမ္းအတြက္  တႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔ အခ်ိန္ယူ ညိႇႏႈိင္းေရးဆြဲခဲ့ၾကၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္သမတေရွ့ေမွာက္မွာ သေဘာတူလက္မွတ္ထိုး ခဲ့ၾကပါတယ္။ အန္စီစီတီအဖြဲ႔၀င္လည္းျဖစ္တဲ့ ယူအန္အက္ဖ္စီ တြဲဘက္အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး (၁)  ဗုိလ္မွဴးႀကီးခြန္ဥကၠာကို ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ တႏိုင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းကို အန္စီစီတီနဲ႔ ယူအန္အက္ဖ္စီနဲ႔ အၾကား ဒီႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တဲ့အေပၚ ယူအန္အက္ဖ္စီ သေဘာထားကို ေျပာျပပါ။    “ယူအန္အက္ဖ္စီဘက္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အန္စီစီတီေခါင္းေဆာင္ေတြျပန္ေရာက္ၿပီး ေနာက္ တရက္ ႏွစ္ရက္မွာပဲ သုံးသပ္ခ်က္အစည္းအေ၀းေခၚၿပီးေတာ့၊ အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ ဒီ ရရွိလာတဲ့ ပဏာမအဆင့္ေပါ့ေလ မူၾကမ္းရရွိလာတဲ့အေပၚမွာေတာ့ သူတို႔လက္ခံပါတယ္၊ ကန္႔ကြက္စရာမရွိပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ဒါက ပဏာမျဖစ္တယ္၊ မူၾကမ္းျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရဘက္က မူၾကမ္းေရးဆြဲတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြဘက္က မူၾကမ္းေရးဆဲြတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ၂ ခု ၾကားမွာ ရရွိတဲ့ ပဏာမအဆင့္ပဲျဖစ္ေတာ့ မူၾကမ္းေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔နဲ႔ လက္ေတြ႔ တရား၀င္လက္မွတ္ထိုးဖို႔ကေတာ့ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ တာ၀န္ျဖစ္လာတာကိုး။ ဒါေၾကာင့္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြ လက္ထဲကို ျပန္အပ္မယ့္ မူၾကမ္းက အန္စီစီတီအေနနဲ႔ကလည္း အလုပ္အဖြဲ႔ရဲ႕ တာ၀န္ၿပီးဆုံးကာနီးၿပီျဖစ္ၿပီဆုိေတာ့ ရလာတဲ့ ရလဒ္ကို ျပန္လည္တင္ျပတဲ့သေဘာပဲျဖစ္ေတာ့ ဒီရလဒ္အေပၚမွာ ေ၀ဖန္သုံးသပ္တာကေတာ့ ယူအန္အက္ဖ္စီတို႔၊ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္း ညီလာခံတို႔ကေန ဆုံးျဖတ္ရမွာျဖစ္တာကိုး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားရဲ႕ ညီလာခံတရပ္ကို အျမန္ဆုံးေခၚ မယ္။ အဲဒီမွာ အန္စီစီတီအလုပ္အဖြဲ႔က အလုပ္ျပန္အပ္မယ္။ ရရွိတဲ့ရလဒ္ကို ျပန္အပ္မယ္။ အဲဒီသေဘာမ်ဳိးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္ခင္ဗ်။” မတ္လကုန္က လက္မွတ္ေရးထိုးမႈဟာ တႏိုင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ (အန္စီေအ) ကို သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထုိးတာမဟုတ္ဘဲ စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းကို အန္စီစီတီနဲ႔ ယူအန္အက္ဖ္စီနဲ႔ အၾကား အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းမွ်သာျဖစ္တယ္လို႔ ယူအန္အက္ဖ္စီက ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားျပည္သူတခ်ဳိ႕အၾကားမွာ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္လိုက္ၾကၿပီ၊ ေအးခ်မ္းေတာ့မယ္လို႔ နားလည္မႈလြဲ ေျပာၾကားေနတာေတြ ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။ ဒီဗီြဘီကေန ပိုမိုရွင္းလင္းေအာင္ ေျပာျပပါ။ “နံပါတ္ ၁ ကေတာ့ အန္စီစီတီဆိုတဲ့ အလုပ္အဖြဲ႔ရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ (Mandate) ကုိ နားလည္ဖို႔လိုတယ္။ အန္စီစီတီအလုပ္အဖြဲ႔ဟာ ဒီမူၾကမ္းေလး ထြက္ရွိေရးအတြက္ပဲ သူတာ၀န္ရွိတယ္ဗ်။ ဒီမူၾကမ္းကို တရား၀င္ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႔ကိုယ္စား လက္မွတ္ထိုးခြင့္မရွိဘူး။ တရား၀င္ တိုင္းရင္းသားေတြကိုယ္စား လက္မွတ္ထိုးမွာက ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြ လက္ထဲကို မအပ္ခင္မွာ က်ေနာ္တို႔ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာေတာ့ ဒါေလးရထားတယ္ဆိုတာ မူၾကမ္းေရးတဲ့ၾကားမွာပဲ ကတိက၀တ္ထားတာျဖစ္တယ္။ ဒီေနရာမွာ အစိုးရနဲ႔ သမၼတႀကီးကိုယ္တိုင္က လာေရာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္နိဂုံးခ်ဳပ္ေပးတယ္၊ သမၼတႀကီးကိုယ္တိုင္က လာၿပီးတဲ့အားေပးတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔က နည္းနည္းပါးပါး ျငင္းဖို႔ ခုံဖုိ႔ရွိတဲ့ကိစၥေတြေတာင္မွ ျဖတ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အားလုံး စုေပါင္းလက္ခံလိုက္တဲ့သေဘာမ်ဳိးေပ့ါဗ်ာ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္းပဲ အေျခအေနၾကည့္ၿပီးေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ နည္းနည္းေလး Argument (ျငင္းခုံမႈ) လုပ္ခ်င္တဲ့အပုိဒ္ေလးေတြရွိေသာ္လည္းပဲ သူတို႔အေနနဲ႔လည္း သမၼတၾကီးရဲ႕ဦးေဆာင္မွဳေနာက္ကို လိုက္တဲ့အေနနဲ႔ ဒါ က်ေနာ္တို႔ ပဏာမ တူထားပါတယ္ဆိုတယ္ဆိုတာကို ၀ိုင္း၀န္းလက္မွတ္ထိုးတာျဖစ္တာကိုး။ ထိုးတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က ရွဳေထာင့္ၾကည့္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔အတြက္ နစ္နာဆုံးရွဳံးေစမႈ (သို႔တည္းမဟုတ္) ထိခုိက္နစ္နာေစမႈ မရွိသေလာက္ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရာခိုင္ႏႈန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စာခ်ဳပ္ထဲ ပါေနၿပီးျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ အန္စီစီတီကေတာ့ ဒီအဆင့္ ဒီမွ်သာ ေက်နပ္ေလာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အန္စီစီတီ ဆက္တိုး၊ ဆက္လုပ္၊ ဆက္ေျပာေနလည္း ဒီထက္ေတာ့ ထပ္တိုးႏို္င္ဖို႔ မရွိေတာ့ဘူးလို႔ သုံးသပ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ဒီအဆင့္မွာေတာ့ တူပါတယ္လို႔ လုပ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အဆုံးအျဖတ္ေပးၿပီးေတာ့ ၾကား၀င္လက္မွတ္ထိုးဖို႔ ဥပေဒေၾကာင္းအရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံေရးအရပဲျဖစ္ျဖစ္ ခိုင္ခိုင္လံုလုံအပစ္ရပ္သြားေအာင္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြလက္ထဲမွာရွိပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ေတာ့ရွိႏိုင္တယ္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ထပ္ ဟုိအခ်က္၊ ဒီအခ်က္ေပါ့ဗ်ာ ထပ္ျဖည့္၊ ထပ္ေတာင္းတာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ရၿပီးသားကိုေတာ့ ဖ်က္ဖို႔၊ ေနာက္ဆုတ္ဖို႔၊ ပ်က္ျပယ္ဖို႔ေတာ့ ဘယ္သူမွ မလုပ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ အဲဒီလို ေျပာခ်င္တယ္။” အန္ကယ္တို႔ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ခ်င္း အန္စီစီတီ နဲ႔ ယူပီဒဗလ်ဴစီ ၾကား လက္မွတ္ေရးထိုးရာမွာ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းအရ ယူပီဒဗလ်ဴစီ ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္းက တက္ေရာက္တာ မေတြ႔ရဘဲ ဗဟို UPCC ယူပီစီစီ ဥကၠ႒ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တက္ေရာက္တာက ဘာေၾကာင့္လဲလုိ႔ သိရလဲ။ “က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ သမၼတက ပိုၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းမွာ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ လုပ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ဘယ္အဆင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ဗ်ာ ပဏာမအဆင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာက္ဆုံး အခို္င္အမာအဆင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ သမၼတႀကီးက ပါ၀င္ခ်င္တဲ့သေဘာရွိတယ္ဗ်။ သမၼတႀကီးဘက္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ သႏိၷ႒ာန္ခ်ထားတဲ့ပုံရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ပဏာမေတာ့ ရေလာက္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္မင္းရဲ႕ သတင္းပို႔ခ်က္အရေပါ့ေလ။ သူ၀င္လာတာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ကဲ ပဏာမဆိုလည္း ပဏာမေပါ့ ရသေလာက္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း ဒီအဆင့္က အျမင့္ဆုံးပဲဆိုၿပီးေတာ့ ရသေလာက္ ကတိက၀တ္ထားတာေပါ့။ အထူးသျဖင့္ စစ္တပ္ဖက္ကလည္းပဲ ပါ၀င္ဖို႔လိုတာကိုး။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တပ္ကလည္းပဲ နည္းနည္းပါးပါး မေက်လည္တာ အေသးအဖြဲေလးေတြ က်န္ေပမယ့္လည္း ပါလိုက္ပါ၊ ရလိုက္ပါ။ ဆက္ေဆြးေႏြးလည္း ထူးမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးဆိုၿပီးေတာ့ အခုရၿပီးသားအခ်က္ေတြအေပၚမွာပဲ ပဏာမ တူလိုက္တဲ့သေဘာမ်ဳိးေပါ့။ ဒါက တပ္ေရာ၊ တိုင္းရင္းသားေတြေရာ၊ ဦးေအာင္မင္းတို႔ေရာ မူၾကမ္းအဖြဲ႔ေတြက သေဘာတူလိုက္တဲ့အေပၚမွာ သမတၾကီးကလည္း နိဂုံးလာခ်ဳပ္ေပးတဲ့သေဘာေလးေပါ့။ အထက္အဆင့္က ဆုံးျဖတ္ေပါ့။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း လက္လွမ္းမမီေတာ့ဘူး။" ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ (MPC) ရဲ႕ ဧၿပီ ၁ ရက္ေန႔ ေဖ့စ္ဘုတ္စာမ်က္ႏွာမွာ တႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာ ပစ္ခတ္တုိက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထုိးျခင္းအခမ္းအနား (မတ္လ ၃၁ ရက္၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္) ” လို႔ ဓာတ္ပုံ ၂ ပုံနဲ႔  ေဖာ္ျပေရးသားထားပါတယ္။ ရရွိခဲ့တဲ့ ရလဒ္နဲ႔ အဲဒီေရးသားခ်က္ အတူတူပဲလား။ တစုံတရာ လြဲေခ်ာ္မႈရွိလား။ “မတူဘူးခင္ဗ်။ မတူဘူး။ လုံး၀မတူဘူး။  အဲဒီေရးသားမႈဟာ ပုံႀကီးခ်ဲ႕ထားတာပါတယ္။ လက္ဦးမႈ ယူထားတာပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ အကယ္၍ေပါ့ဗ်ာ၊ ဥပမာ အကယ္၍မ်ား ျငင္းပယ္ခဲ့ေသာ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးကို သူတို႔က ကာတဲ့အေနနဲ႔ ၿပီးၿပီသေယာင္ေယာင္ လုပ္ထားၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြ ဆုံးျဖတ္ခ်က္က လိုက္ေလ်ာညီေထြမဟုတ္ရင္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမဟုတ္တဲ့ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေခ်ာင္ပိတ္လိုက္သလိုေတာ့ ျဖစ္သြားႏိုင္တာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က ေတာင္းပန္တယ္ မလုပ္ပါနဲ႔ဦးလို႔ေျပာတယ္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔ကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဖိအားေပးသေယာင္ေယာင္၊ ေခ်ာင္ပိတ္သေယာင္ေယာင္ အဲဒီပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ အမွန္တ၀က္၊ အမွားတ၀က္ ပုံစံမ်ဳိးေလးေတြေပါ့ဗ်ာ ဖုံးတ၀က္ ေဖာ္တ၀က္ေလးနဲ႔ ထုတ္ေနၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ယူဆတယ္ခင္ဗ်။ သိသိႀကီးနဲ႔လုပ္တာပါ။ မွားတာမဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္ေျပာၿပီးၿပီ ခင္ဗ်ားတို႔ ပုံၾကီးမခ်ဲ႔နဲ႔ သူတို႔က တမင္တကာလုပ္တာတဲ့ ေျဗာင္ေျပာတယ္။ က်ေနာ္ေျပာတယ္ ခင္ဗ်ားတို႔ပုံၾကီးခ်ဲ႔ရင္ ႏိုင္ဟံသာ ျပန္လို႔မရေတာ့ဘူးေျပာေတာ့ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔လည္းမေပးျပန္ခ်င္လို႔ တမင္တကာလုပ္တာပဲဆိုၿပီးေတာ့ အဲသလို လုပ္တာ။ ေနာက္သလိုလိုနဲ႔ တကယ္ပဲ (အန္စီေအ) တနိုင္ငံလုံးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ ၿပီးသြားသေယာင္ေယာင္နဲ႔ လူထုကို လွည့္ျဖားေနၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း မီဒီယာကေန ျပန္တိုက္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔က ၀ိ္တ္ပိုႀကီးေတာ့၊ ပိုလုပ္ႏိုင္ေတာ့ နည္းနည္းေလးေတာ့ သူတို႔ဖက္ အားမ်ားသြားတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ အမွန္က ဘာလဲဆိုတာ သိၾကပါတယ္။” ဒါဆို အမ္ပီစီက အန္ကယ္တုိ႔ ေျပာတဲ့ၾကားက လုပ္တာလား ။ “အမ္ပီစီက ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိလုပ္တာ။ က်ေနာ္တို႔ေျပာတယ္၊ ‘ပုံႀကီးမခ်ဲ႕ပါနဲ႔၊ ပြဲၿပီးသြားၿပီဆိုတဲ့ပုံစံမ်ဳိး အမွား မက္ေဆ့ခ်္ (အခ်က္အလက္) မေပးပါနဲ႔ က်ေနာ္ ေတာင္းပန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကလည္း သူတို႔ရဲ႕ ခရက္ဒစ္ (ဂုဏ္တက္ဖြယ္ ေအာင္ျမင္မႈမွတ္တမ္း) ကို သိပ္လိုခ်င္တဲ့အခါက်ေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ ထိုးတင္၊ ထိုးတင္ေတာ့ အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ေျပာတာက ‘က်ေနာ္တို႔ကို အထင္မွားလိမ့္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း က်ေနာ္တို႔ကို အျပစ္တင္လိမ့္မယ္’ ‘မင္းတို႔က တို႔ကိုလာၿပီးေတာ့ ဖိအားေပးတာလားကြ၊ တို႔ကိုလာၿပီးေတာ့ ေခ်ာင္ပိတ္သလား” လို႔ ေျပာလိမ့္မယ္။ သတိထားပါလို႔ က်ေနာ္တို႔ သတိေပးခဲ့ေသးတယ္။ သို႔ေသာ္ ဒါကေတာ့ သူတို႔ဘက္က ရႈေထာင့္ေပါ့ေလ။ သာသာထိုးထိုးေလး လုပ္ထားမွ တဖက္မွာလည္း စဥ္းစားခ်က္က ပိုၿပီးေတာ့ လမ္းေၾကာင္းတည့္လာမယ္လို႔ တြက္သလားေတာ့ မသိဘူးေပါ့။” အလုပ္အဖြဲ႔ေတြ လက္မွတ္ထုိးခဲ့တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းကို တိုင္းရင္းသားထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြဘက္က ႀကီးႀကီးမားမား ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖြယ္ရွိလား။ “က်ေနာ္ေတာ့ မရွိဘူးလို႔ ထင္တယ္။ ျပင္တာေတာ့မရွိဘူး။ ထပ္ထည့္တာေတာ့ ရွိမယ္။ က်ေနာ္တို႔ အန္စီစီတီအဆင့္မွာ မျပတ္ေသးတဲ့ အလုပ္ေလး ၃၊ ၄ ခု က်န္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာ သက္ေသထိုးမယ့္ကိစၥေတြ၊ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးမယ့္အဖြဲ႔ အမည္စာရင္းေတြ၊ ပူးတြဲေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးဆိုတဲ့ေနရာမွာ ႏိုင္ငံတကာက ပါဖို႔ေတာင္းထားတာေတြ၊ ဒါေတြက က်ေနာ္တို႔အဆင့္မွာ မရေသးဘူးျဖစ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ထိပ္သီးအဆင့္မွာေတာ့ ဒီဟာေတြကို ထပ္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆုိခ်င္လည္း ေတာင္းဆိုႏိုင္တာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါကေတာ့ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကို ၾကိဳၿပီးေတာ့ ခန္႔မွန္းတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ က်န္တဲ့ကိစၥေတြကိုေတာ့ သူတို႔ ထပ္ျဖည့္ႏိုင္တာေပါ့။ ျပင္တာေတာ့မဟုတ္ဘူး၊ ထပ္ျဖည့္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနေတာ့ ရွိတာေပါ့။” လိုင္ဇာတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ညီလာခံကေန အန္စီစီတီကို ဖြဲ႔စည္းတာ၀န္ေပးခဲ့တယ္။ လာမယ့္ညီလာခံမွာ အန္စီစီတီလုပ္ငန္းတာ၀န္ကုန္ဆုံးလုိ႔ ဖ်က္သိမ္းမလား။ ဆက္ရွိမလား။ “ထိပ္သီးအဖြဲ႔က မင္းတို႔ မူၾကမ္းလည္းရၿပီ၊ အလုပ္လည္းၿပီးၿပီ၊ ေအာင္ျမင္တယ္၊ ခ်ီးက်ဴးတယ္၊ ဂုဏ္ျပဳတယ္ေျပာၿပီးေတာ့ က်ေတာ္တို႔ရတဲ့ရလဒ္ကို လက္ခံၿပီးေတာ့ သူတို႔ ဆက္လုပ္မယ္ခင္ဗ်။ သူတို႔ ဆက္လုပ္တဲ့အခ်ိ္န္မွာ အန္စီစီတီကေတာ့ သူတို႔ရုပ္သိမ္းလို႔ရႏိုင္တာေပါ့။ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေပၚမူတည္တယ္။ Mandate (လုပ္ပိုင္ခြင့္) ကေတာ့ ကုန္ေနၿပီ၊ ၿပီးေနၿပီ။ မူၾကမ္းရေရးက Mandate။ မူၾကမ္းကရၿပီဆုိေတာ့ ထိပ္သီးေတြကို အပ္ၿပီးရင္ ၿပီးၿပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ ေရွ႕အဆက္ကေတာ့ ထိပ္သီးေတြရဲ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေပၚမူတည္တယ္။ ေနာက္လာမယ့္ မူေဘာင္ေရးဆြဲေရးတို႔၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတို႔ ဒီအလုပ္ေတြမွာေတာ့ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကပဲ ေနာက္ထပ္ ေကာ္မတီလား၊ သို႔တည္းမဟုတ္ မြမ္းမံတဲ့ ေကာ္မတီလား။ ပိုၾကီးမားတဲ့၊ ပိုအားေကာင္းတဲ့ ေကာ္မတီလား တခုခုေတာ့ လုပ္သြားမယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္ ယူဆတယ္။” ယူအန္အက္ဖ္စီ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ မူၾကမ္းရေပမယ့္ လိုအပ္တဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈရွိမွသာ အၿပီးသတ္လက္မွတ္ေရးထိုးမယ္လို႔ ပါရွိပါတယ္။ ဘာေတြကို ဆိုလိုတာပါလဲ။ “လိုအပ္တဲ့အေကာင္အထည္ေဖာ္မွဳရွိမွသာ ဆိုတာက ပဏာမ ရတာပဲ ထားထားေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီထဲမွာပါတဲ့အခ်က္အလက္ေတြကိုေတာ့ မျငင္းပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ဒီအခ်က္အလက္ေတြနဲ႔အညီ လက္မွတ္ထိုးမယ္ဆိုရင္ ေျမျပင္ေပၚမွာရွိေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြ၊ ရန္လုိမွဳေတြ၊ ပဋိပကၡေတြကိုေတာ့ ေလ်ာ့နည္းသြားဖို႔ သို႔တည္းမဟုတ္ ရပ္ဆိုင္းသြားဖို႔ေတာ့ လိုတာေပါ့။ အဲဒါေတြကို တာ၀န္ရွိတဲ့ဘက္က သေဘာထားၾကီးၾကီးနဲ႔ ဒီစာခ်ဳပ္ကိုလက္မွတ္ထိုးႏိုင္ေရးအတြက္ ပတ္၀န္းက်င္ဖန္တီးေပးဖို႔အေနနဲ႔ လုပ္လာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါ အေကာင္အထည္ေဖာ္တယ္လို႔ ေျပာတာေပါ့။ အဲဒီလို အေျခအေနမ်ဳိးမွာဆိုရင္ေတာ့ စာခ်ဳပ္မွာ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ ထိပ္သီးေတြအေနနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ရတာ ပိုလြယ္ကူႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ေထာက္ျပထားတာပါ။” လက္ရွိတိုက္ပြဲျဖစ္ေနၾကတဲ့ တအာင္း၊ ရခိုင္၊ ကခ်င္နဲ႔ ကိုးကန္႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြကေရာ တျပည္လုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမွာ ပါ၀င္ႏိုင္မႈ ရွိမရွိအေျခအေန။ “အားလုံးဟာ ထိပ္သီးမွာ ေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ရမယ့္ဟာေတြပဲ။ ပါႏိုင္၊ မပါႏိုင္ က်ေနာ္ေျပာရင္ ဆႏၵေစာရာက်မယ္။ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းမွာ ညိႇၾကမယ္။” အန္ကယ္က အန္စီစီတီကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔လည္း တက္ေရာက္လက္မွတ္ထိုးခဲ့တယ္။ ယူအန္အက္ဖ္စီမွာလည္း တာ၀န္ရွိသူတဦးျဖစ္ေတာ့ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔က အလုပ္အဖြဲ႔ႏွစ္ခုအၾကား လက္မွတ္ေရးထိုးသေဘာတူႏိုင္ခဲ့တဲ့အေပၚ မွတ္ခ်က္စကားေျပာျပပါ။ “မွတ္ခ်က္ကေတာ့ ပဏာမအဆင့္ အရွိအရွိအတိုင္းပဲ။ က်ေနာ္တို႔ဆုိလိုခ်င္တာက အန္စီစီတီလုပ္ငန္းအဖြဲ႔၊ ယူပီဒဗလ်ဴစီလုပ္ငန္းအဖြဲ႔၊ တပ္မေတာ္က ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ၃ ေယာက္ပါတဲ့ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ ဒီၾကားထဲမွာေတာ့ ဒီအဆင့္ကို ရၿပီလို႔ က်ေနာ္တို႔ ထိန္းထားတဲ့သေဘာ။ တပ္မေတာ္က သူ႔အၾကီးအကဲတင္မယ္။ ယူပီဒဗလ်ဴစီကလည္း ကာလုံ (အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔လုံျခဳံေရးေကာင္စီ) တို႔၊ ယူပီစီစီ (ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မွဳဗဟိုေကာ္မတီ) တို႔ တင္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း က်ေနာ္တို႔ ထိပ္သီးတင္မယ္။ အဲဒီကေန ထြက္လာတဲ့ရလဒ္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ေျပာလို႔ရမလဲ။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ Mandate က ကုန္ၿပီ။”