ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥယန္ဟီးလီဟာ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖေတြနဲ႔ ဒီကေန႔ေတြ႔ဆုံၿပီး မ်ဳိးႏြယ္စုႏွစ္ခုအၾကား အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ေရးအတြက္ ဘယ္လို အဟန္႔အတားေတြ ရွိေနသလဲဆိုတာကို ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ ေတြ႔ဆုံရာမွာ ပါ၀င္တဲ့  ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေဖသန္းက အတူယွဥ္တြဲေန ထိုင္ေရး ရွိဖို႔အတြက္ ယုံၾကည္မႈအေရးႀကီးပုံနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္နာမ သုံးႏႈန္းေခၚေ၀ၚတဲ့ ကိစၥကို ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔  ေျပာပါတယ္။ [caption id="attachment_76431" align="aligncenter" width="960"] မစၥယန္ဟီးလီကုိ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပေနစဥ္ (ဓာတ္ပုံ ရခိုင္လူမႈကြန္ရက္ - စစ္ေတြ)[/caption] “အဟန္႔အတားေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေျပာတာက ယုံၾကည္မႈက အေရးႀကီးပါတယ္လို႔၊ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ၿပီးမွ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ေရး ဆိုတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေနဆဲ ကာလမွာ သက္ဆုိင္ရာ ယူအန္အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေနနဲ႔ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းနဲ႔ တုိက္တြန္းဖို႔၊ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ မရမက ေတာင္းဆိုေနတာမ်ိဳးေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြက လက္မခံတဲ့ စကားလုံးအေပၚမွာပဲ မရမကေတာင္းဆိုေနတဲ့အတြက္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံသား စိစစ္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ဦးေဖသန္းက ေျပာပါတယ္။ ကုလသမဂၢက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့အသုံးအႏႈန္းကို လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ပိုင္းေတြကတည္းက သုံးစြဲခဲ့ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာအျဖစ္ မိမိဘာသာခံယူမွဳကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေပးၿပီး ႏိုင္ငံတ၀န္းသြားလာခြင့္ေပး ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းေၾကာင္း ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရအာဏာပိုင္ေတြဘက္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာမရွိ၊ ဘဂၤလားႏိုင္ငံက ကူး၀င္လာတဲ့ ဘဂၤါလီသာရွိတယ္လို႔ ရပ္တည္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာကို အသိအမွတ္မျပဳပါဘူး။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးဥပေဒနဲ႔အညီ စိစစ္ေပးသြားမယ္၊ ဘဂၤါလီအျဖစ္ ျဖည့္သြင္းရင္ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးမွာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားမယ္လို႔  ထုတ္ျပန္ထား ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ ရပ္တည္သူေတြကလည္း ဘဂၤါလီဆိုတဲ့ နာမည္ေတြနဲ႔ မေလွ်ာက္ထား ဘဲ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔သာ ဆက္လက္ရပ္တည္ တင္းခံေနတဲ့အခါမွာ လုပ္ငန္းေတြကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ဒါေတြကို ဦးစားမေပးဘဲ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ပါ၀င္ကူညီဖို႔ ႏွစ္ဖက္အသိုင္းအ၀န္း နားလည္မႈ ရႏုိင္ေရးအတြက္ ပံ့ပိုးကူညီဖို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ယန္ဟီးလီကလည္း သူရဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ တဖက္ေစာင္းနင္း မျဖစ္ေစရဘူးလို႔ ကတိေပးခဲ့သလို ျဖစ္ရပ္မွန္ေတြကို မွ်မွ်တတ အႀကံေပး တင္ျပမယ္လို႔ ေျပာဆိုတဲ့အေၾကာင္း ဦးေဖသန္းက ေျပာပါတယ္။ ဒီေနာက္ ယန္ဟီးလီဟာ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေျမပုံ ဒုကၡသည္စခန္းက ကိုေဇာ္ေဇာ္က ယန္ဟီးလီကို ဒုကၡသည္စခန္းတြင္း ေနထုိင္ စားေသာက္ေရးကိစၥေတြကို တင္ျပခဲ့တယ္လို႔  ေျပာပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႔က ဒီမွာ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္တဲ့သူေတြရွိတယ္၊ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ရထားတဲ့သူေတြ ရွိတယ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရကေန က်ေနာ္တို႔ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလာခြင့္ေပးမယ္ဆိုၿပီး က်ေနာ္တို႔ လုပ္ခဲ့တာေလ၊ က်ေနာ္တို႔က ဘယ္ဆီမွ သြားလာခြင့္မရွိဘူး၊ ဧက ၃၀ အတြင္းမွာ ေနရတယ္” လုိ႔ မစၥ ယန္ဟီးလီကုိ တင္ျပခဲ့ေၾကာင္း ကုိေဇာ္ေဇာ္က ေျပာပါတယ္။ ဒီခရီးစဥ္ဟာ ယန္ဟီးလီရဲ႕ ဒုတိယေျမာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္ျဖစ္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆုံခဲ့သလို စစ္ေတြေလဆိပ္မွာ ဆႏၵျပမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရပါတယ္။ မႏွစ္က ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္မွာ စမ္းသပ္အစီအစဥ္အျဖစ္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ရာမွာ ဘဂါၤလီအျဖစ္ အမည္စာရင္းသြင္းေလွ်ာက္ထားသူ လူ ၂ ေထာင္ေက်ာ္ကို စစ္ေဆးရာမွာ လူဦးေရ ၄၀ ေက်ာ္ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရၿပီး ၂၀၀ ခန္႔က ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။