ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ မသန္စြမ္းသူမ်ားရဲ႕ အခက္အခဲ၊ အေျခအေနနဲ႔ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ မသန္စြမ္းေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ နားမၾကားသူ ေဒၚခင္နႏၵာလြင္ကို ဒီဗြီဘီသတင္းေထာက္ ေမာင္လူငယ္က ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကုလသမဂၢ မသန္စြမ္းသူမ်ား အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၇ ရက္ေန႔က လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၿပီး မသန္စြမ္းသူမ်ား အခြင့္အေရး ဥပေဒမူၾကမ္း တရပ္ ေပၚေပါက္ေရးေဆာင္ရြက္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ [caption id="attachment_70689" align="alignright" width="300"] ျမန္မာႏိုင္ငံ မသန္စြမ္းေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ နားမၾကားသူ ေဒၚခင္နႏၵာလြင္[/caption] နာမည္ေလး ေျပာျပပါ ခင္ဗ်ာ။ “က်မ နာမည္ ေဒၚခင္နႏၵာလြင္ပါ။” အလုပ္တာ၀န္နဲ႔ ရာထူးကို ေျပာျပပါ။ “က်မ ရန္ကုန္နားမၾကားအသင္းရဲ႕ ဒုဘ႑ာေရးမွဴးနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ မသန္စြမ္းေကာင္စီ အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ တာ၀န္ယူထားပါတယ္။” နားမၾကားသူေတြအတြက္ အခု လက္ရွိ ျမန္မာျပည္မွာ အခြင့္အေရး ရွိလား။ မရွိဘူးဆိုရင္ ဘာလဲ။ ရွိရင္ ဘာလဲ။ ေျပာျပေပးပါ။ “လက္ရွိ က်မတို႔ အခု ျမန္မာျပည္မွာ အခြင့္အေရးက နည္းနည္းေလးပါ။ အခြင့္အေရး ရရွိမႈက နည္းပါးလွတယ္။ မသန္စြမ္းသူေတြအတြက္ အစိုးရက ပံ့ပိုးေပးမႈ အားနည္းတယ္။ အခြင့္အေရးက မေပးေတာ့ အခက္အခဲမ်ား ရွိပါတယ္။” အခု အမတို႔ မသန္စြမ္းေတြ အခြင့္အေရး မရွိတာ ဘာလဲ။ “မသန္စြမ္းသူမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒ မရွိတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ က်မတို႔ အျမဲ ေတာင္းဆိုေနေပးမဲ့ အစိုးရဘက္က မေပးတာ အခက္အခဲ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။” အခု ျမန္မာျပည္မွာ အစိုးရက မသန္စြမ္းသူေတြအားလံုးကို ဘယ္လို ပံ့ပိုး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးသင့္သလဲ။ “အစိုးရက ျမန္မာျပည္မွာ မသန္စြမ္းသူေတြကို ပညာေရး၊ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ မသန္စြမ္းသူေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ပံ့ပိုး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးသင့္တာေတြ လိုအပ္ေနတာပါ။” ျမန္မာျပည္မွာ အစိုးရအေနနဲ႔ မသန္စြမ္းသူေတြကို ကူညီ ပံ့ပိုးမႈ နည္းလား၊ မ်ားလား။ “အလြန္နည္းပါတယ္။ မ်ားမ်ားစားစား မရွိပါဘူး။ တျပည္လံုးက မသန္စြမ္းသူမ်ားအတြက္ အင္အားမရွိဘူး။ ခက္ခဲပါတယ္။” လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းအတြင္းမွာ မသန္စြမ္းသူေတြ ပါ၀င္ဆံ့ႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လို ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးရမလဲ။ “နားမၾကားသူေတြနဲ႔ ခင္မင္ ရင္းႏွီးတဲ့ အိမ္နီးနားခ်င္း သန္စြမ္းတဲ့ နားၾကားသူေတြဆို ကူညီ ပံ့ပိုးေပးမႈ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္နဲ႔ မသိတဲ့ တျခားတစိမ္းဆို ကူညီေပးမႈ မရွိပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ နားမၾကားေတြရဲ႕ ဘ၀ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ အေျခအေနေတြကို နားၾကားသူေတြက နားမလည္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ဘာသာေဗဒ ဆက္သြယ္မႈအပိုင္းအခက္အခဲေၾကာင့္ နားမၾကားသူေတြလည္း စိတ္အားငယ္ရမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ နားၾကားတဲ့သူေတြနဲ႔ နားမၾကားတဲ့သူေတြၾကား တန္းတူညီမွ်မႈ မရွိလို႔ပါ။” အခု မသန္စြမ္းသူေတြ အားလံုး ဘယ္လို ႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္မလဲ။ အခက္အခဲ ရွိလား။ “လူတိုင္း လူတိုင္း စိတ္ေနသဘာ၀ မတူၾကတာ မ်ားပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ မသန္စြမ္းသူေတြအေပၚ ထားရွိတဲ့ အျမင္ေဟာင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရက မသန္စြမ္းသူေတြ ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း မဖန္တီးႏိုင္၊ ကိုယ္တိုင္ရွာ ေလွ်ာက္ရင္လည္း ရတဲ့သူ နည္းၿပီး အပယ္ခံရတာ မ်ားပါတယ္။ အခက္အခဲေတြ ရွိပါတယ္။ မိသားစုကို မွီခုိရတဲ့ မသန္စြမ္းသူေတြက အမ်ားစုပါ။” အခု ျမန္မာျပည္မွာ နားမၾကားအားလံုး အထူးသံုးစြဲေနတဲ့ ဘံုလက္ဟန္ဘာသာ ရွိလား။ “ဘံုလက္ဟန္ဘာသာစကားေတာ့ ရွိပါတယ္။ ေဒသအေနအထားအရ လက္ဟန္ဘာသာ မတူတာေတြ အမ်ားႀကီးလည္း ရွိပါတယ္။” ေ၀းလံတဲ့ေဒသေတြမွာ နားမၾကားသူေတြအတြက္ လက္ဟန္ဘာသာစကား တူတာ မတူတာေတြ ရွိလား။ ဥပမာေျပာရရင္ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱေလး တူလား။ “ေျပာရရင္ေတာ့ ရန္ကုန္မွာ ၁ ခု၊ မႏၱေလးမွာ ၂ ခု လက္ဟန္ဘာသာ နည္းနည္းမတူတာ ရွိပါတယ္။ အမ်ားႀကီး ကြဲျပားေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ တျပည္လံုးက တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာလည္း ကိုယ္ပိုင္ လက္ဟန္ဘာသာ အသံုးျပဳတာလည္း ရွိပါတယ္။ နားမၾကားတဲ့သူေတြ အခ်င္းခ်င္းဆို နားလည္သေဘာေပါက္တယ္။” ဘံုလက္ဟန္ဘာသာတခု ေပၚေပါက္လာေအာင္ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘယ္လို ပံ့ပိုး ကူညီသင့္လဲ။ “အစိုးရအေနနဲ႔ ကူညီခဲ့ပါတယ္။ လူမႈ၀န္ထမ္းဦးစီးဌာနနဲ႔ ဂ်ပန္ဂ်ိဳက္ကာအဖြဲ႔တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး နားမၾကားသူေတြရဲ႕ လက္ဟန္ဘာသာစီမံခ်က္ ၁နဲ႔ ၂ ကို လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘံုလက္ဟန္ဘာသာ လုပ္ခဲ့တုန္းက လူမႈ၀န္ထမ္းနဲ႔ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ သူတို႔သေဘာနဲ႔ သူတို႔ လုပ္တာပါ။ နားမၾကားသူေတြရဲ႕ သဘာ၀လက္ဟန္ေတြ မပါ၀င္ဘူး။ နားမၾကားေတြ အားလံုး နားမလည္ဘူး။ ဟိုတုန္းက ေျပာပိုင္ခြင့္အင္အား မရွိေတာ့ ဘာဆို ဘာမွမေျပာႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။” ႏိုင္ငံတကာမွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ International Sign Language ကို ျမန္မာျပည္မွာ အသံုးျပဳလို႔ အဆင္ေျပႏိုင္မလား။ “ဒါမ်ိဳးက နားလည္သူအတြက္ အဆင္ေျပႏိုင္ေပမယ့္ နားမလည္သူေတြအတြက္ အဆင္မေျပႏိုင္ဘူး။ ဒီ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လက္ဟန္သေကၤတျပဘာသာစကား (International Sign Language) ကို ႏိုင္ငံတကာအစည္းအေ၀း၊ ဖိုရမ္တို႔ ဘာတို႔ေတြမွာ ၾကားခံဘာသာအျဖစ္ အသံုးျပဳတာပါ။ ျမန္မာလူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းဆိုရင္ ျမန္မာလက္ဟန္ဘာသာကိုဘဲ အသံုးျပဳရမွာပါ။” ျမန္မာျပည္မွာ နားမၾကားကေလးငယ္မ်ား ပညာသင္ၾကားေနတဲ့ ေက်ာင္းဘယ္ႏွေက်ာင္း ရွိလဲ။ “ျမန္မာျပည္မွာ နားမၾကားေက်ာင္းက ၃ ေက်ာင္း ရွိပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ ၂ ေက်ာင္း၊ မန္းေလးမွာ ၁ ေက်ာင္းပါ။ ရန္ကုန္နားမၾကားေက်ာင္းနဲ႔ မန္းေလးေက်ာင္းက လူမႈ၀န္ထမ္းဦးစီဌာနလက္ေအာက္မွာ ရွိပါတယ္။ ေမရီခ်ပ္မင္နားမၾကားကေလးမ်ားေက်ာင္း ကေတာ့ မစ္ရွင္ေက်ာင္း ျဖစ္ပါတယ္။” လက္ရွိ ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေဒသေတြမွာ နားမၾကားကေလးမ်ား ပညာသင္ယူႏိုင္ေအာင္ ေက်ာင္းေတြ ဖြင့္ဖို႔ လိုအပ္လား။ လိုအပ္တာ ဘာလဲ။ “အရမ္းကို လိုအပ္ပါတယ္။ အခု ၃ ေက်ာင္းတည္းနဲ႔ဆို ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ အေ၀းႀကီးမွာ ေနတဲ့သူေတြအတြက္ အခက္အခဲ ရွိပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြအတြက္ေတာ့ မတတ္ႏိုင္တာေတြ၊ လက္လွမ္းမမွီတာ၊ ပညာမသင္ႏိုင္တာေၾကာင့္ အိမ္မွာဘဲ ေနၾကတဲ့ နားမၾကားသူေတြက အမ်ားႀကီးပါ။ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္တဲ့မိဘေတြက နားမၾကားကေလးေတြကိုဘဲ ေက်ာင္းထားေပးႏိုင္တယ္။ ေက်ာင္းမေနႏိုင္တဲ့ နားမၾကားကေလးေတြက တျပည္လံုးမွာ အမ်ားႀကီး ရွိေနေတာ့ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းၿမိဳ႕ေတာ္ေတြမွာ နားမၾကားေက်ာင္းေတြ တည္ေထာင္ ဖြင့္လွစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။” အခု လႊတ္ေတာ္က ဆံုးျဖတ္အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒမူၾကမ္းအေပၚ ဘယ္လိုျမင္လဲ။ ေကာင္းလား၊ မေကာင္းဘူးလား။ မသန္စြမ္းတေယာက္အေနနဲ႔ ၾကည့္ရင္ စိတ္ထဲ ဘယ္လို သေဘာထားလဲ။ “ဒါကို ေျပာရရင္ အရင္က လႊတ္ေတာ္က အတည္မျပဳခင္၊ ျပဳၿပီးခင္ေတြမွာ ဒီဥပေဒၾကမ္းအတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ပါ၀င္ေပးမဲ့ ဒီ ဥပေဒမွာ ဘာေတြပါလဲ၊ ဘာေတြ လိုအပ္ေနလဲ၊ အားလံုးကို က်မတို႔ နားမၾကားေတြ မသိပါဘူး။ အစီအစဥ္ေတြ အားလံုး ေျပာျပမႈ မရွိဘူး။ ဘာဆို ဘာမွ မသိရေတာ့ မေျပာျပႏိုင္တာ ၀မ္းနည္းပါတယ္။” ဒီ အမ်ိဳးသားပညာေရးမူၾကမ္းအတြက္ တာ၀န္ရွိသူေတြက နားမၾကားသူေတြကို ဘာလို႔ ရွင္းမျပတာလဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲ။ “နားမၾကားသူေတြကို ရွင္းျပမႈ မရွိဘူး။ ဘာေၾကာင့္ဆိုေတာ့ နားၾကားတဲ့သူေတြက အစည္းအေ၀းေတြမွာ ေျပာတာ နားမၾကားေတြက ဘယ္လို နားလည္မလဲ။ ၿပီးေတာ့ ေအာက္ေျခ နားမၾကားသူအမ်ားစုကို ျပန္လည္ မရွင္းျပေတာ့ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒၾကမ္းကို သိတဲ့သူ နည္းလွတယ္။” ေနာက္ထပ္ မသန္စြမ္းသူေတြ အခြင့္အေရး ရဖို႔ ရွိလား။ “လႊတ္ေတာ္ကေန လုပ္ေဆာင္ရမွာအမ်ားႀကီးပါ။ ဒါေပမဲ့ တခုနဲ႔ တခု မတူတာေတြ အမ်ားႀကီး။” လက္ရွိ ျမန္မာျပည္မွာ နားမၾကားသူမ်ားအားလံုး အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းရွိလား။ မရတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။ “အားလံုး အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း ခက္ခဲပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အစိုးရ အေနနဲ႔ မသန္စြမ္းသူေတြ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းအတြက္ မစဥ္းစားဘူး။ နားမၾကားသူေတြက ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း ဒါမွမဟုတ္ မိသားစုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာ လုပ္ေနသူ အနည္းစုဘဲ ရွိပါတယ္။ က်န္တာ အမ်ားစုက အလုပ္မရွိၾကဘူး။ အလုပ္ေလွ်ာက္လည္း မရၾကေတာ့ မိသားစုကို မွီခိုသူ မ်ားပါတယ္။ ဒါက အဓိက ျပႆ နာပါ။” ျဖည့္စြက္ ေျပာလိုတာ ရွိရင္ ေျပာပါ။ “က်မ ေျပာခ်င္တာ ရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ နားမၾကားမိန္းကေလးမ်ားအေပၚ သန္စြမ္းတဲ့ တခ်ိဳ႕နားၾကားသူေတြက အဓမၼက်င့္တာ၊ ေစာ္ကားတာေတြနဲ႔ သတ္ျဖတ္ခံ ရတာေတြကို ခံရမႈေတြနဲ႔ ေသဆံုးမႈေတြ ရွိပါတယ္။ မိဘေတြအေနနဲ႔ နားမၾကားကေလးမ်ားအေပၚ နားမလည္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အစိုးရနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္ေတြအေနျဖင့္ နားမၾကားသူမ်ားအေပၚ ဥပေဒရဲ႕ အရိပ္ေအာက္မွာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရွိဘူး။ ပစ္ထားသလို လ်စ္လွဴရႈထားသလို ရွိပါတယ္။ ဒုကၡေရာက္ေနတာေတြနဲ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံ အႏွိမ့္ခံရတာေတြလည္း ရွိသလို အထင္အျမင္ ေသးမႈေတြကိုလည္း ခံစားေနရပါတယ္။ ဒါေတြဟာ နားမၾကားသူေတြအားလံုးအတြက္ ၀မ္းနည္းစရာေတြပါ။” အခုလို ေျပာျပတာ အမ်ားႀကီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ “က်မလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။”