အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာ စီရင္ခ်က္ကုိ ေစာင့္ေနတဲ့ ေထာင္ခ်ီတဲ့အက်ဥ္းသားေတြကုိ ဗဟုိတရားရုံးက အမိန္႔ခ်ၿပီးရင္ လႊတ္ေပးႏုိင္ဖြယ္ ရွိပါတယ္။ စီရင္ခ်က္မခ်ဘဲ ေထာင္ထဲမွာ ေနေနရတဲ့ ဘယ္တရားခံမဆုိ ခ်မွတ္မယ့္ ျပစ္ဒဏ္ရဲ႕ သက္တမ္းတ၀က္ေက်ာ္ေလာက္ ေထာင္ထဲမွာ ေနခဲ့ရမယ္ဆုိရင္ သူ႔ကုိ လႊတ္ေပးရမယ္လုိ႔ ဒီႏုိင္ငံရဲ႕ ဗဟုိတရားရုံးက ဆုိပါတယ္။ တရားခံတဦးအဖုိ႔ သူက်ခံရမယ့္ အျမင့္ဆုံးျပစ္ဒဏ္က ၃ ႏွစ္ ျဖစ္ၿပီး ရုံးခ်ိန္းရက္ကုိ ေစာင့္ရင္း ေထာင္ထဲမွာ ၁ ႏွစ္ခြဲေလာက္ ေနခဲ့ရမယ္ဆုိရင္ သူ႔ကုိ လႊတ္ေပးရမယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာပါ။ ဗဂ်ိဳင္းကူမရုိင္းဟာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က အိမ္နီးခ်င္းတေယာက္ကုိ သတ္မႈနဲ႔ တရားစြဲခံရခ်ိန္မွာ ကုိယ္၀န္ ၅ လ ရွိေနပါၿပီ။ သူ႔မွာ အျပစ္မရွိေၾကာင္း တမင္ေထာင္ေခ်ာက္ ဆင္ခံရ တာျဖစ္ေၾကာင္း ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ "က်မနာမည္နဲ႔ ဘုိးဘြားေတြဘက္က ရထားတဲ့အေမြေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါကုိ က်မ ခင္ပြန္းဘက္က အမ်ိဳးေတြက ေလာဘတက္တာေပါ့။ ဒါနဲ႔ပဲ သူတုိ႔က က်မကုိ အကြက္ဆင္ၿပီး အမႈပတ္ေအာင္ လုပ္ၾကတာ။ က်မကုိ ကူညီမယ့္သူတေယာက္မွ မရွိဘူး။ က်မလည္း ဘာမွကုိ မလုပ္ေတာ့ဘူးေလ" လုိ႔ ကူမရုိင္းက ဆုိပါတယ္။ သူမကုိ လူသတ္မႈနဲ႔ ျပစ္ဒဏ္ခ်ေပမယ့္ အထက္ရုံးကုိ ဆက္ၿပီး အယူခံ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ သားေလး ေမြးၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ရုံးေတာ္က သူ႔ကုိ အာမခံေပးခဲ့ေပမယ့္ အာမခံေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၀၀ မတက္ႏုိင္တဲ့အတြက္ အယူခံအမႈက ရႈံးသြားခဲ့ပါတယ္။ သူ႔သားေလး ၁၉ ႏွစ္သားအရြယ္ေရာက္တဲ့အထိ ဒီေငြကုိ မေပးႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ေတာ့ သားျဖစ္သူက အလုပ္လုပ္ၿပီး ရလာတဲ့ေငြနဲ႔ အေမျဖစ္သူကုိ အာမခံေငြနဲ႔ ေရြးထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ "က်ေနာ္လည္း အေမကုိ လြမ္းလြန္းေတာ့ ငုိရတာေပါ့။ အေမနဲ႔ အတူျပန္ေနခ်င္တာနဲ႔ က်ေနာ္ အလုပ္စလုပ္တယ္။ ေနာက္ ေငြေလးစုမိတာနဲ႔ တရားရုံးကုိ ျပန္သြားရတယ္" လုိ႔ ခန္ေဟးယာက ဆုိပါတယ္။ ဒီတခါမွာေတာ့ တရားရုံးက အာမခံေငြ မယူဘဲ သူမကုိ လႊတ္ေပးလုိက္ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ပဲ သူမဟာ ေထာင္ထဲမွာ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ ေနခဲ့ရပါတယ္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ မုိဟာမတ္အာမီယာဟာ အသက္ ၁၈ နွစ္အရြယ္က အၾကမ္းဖက္တယ္ဆုိတဲ့ စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ေဒလီမွာ အဖမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။ အာမခံရဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားသမွ် ပယ္ခ်ခံခဲ့ရၿပီး အျပစ္ရွိ၊ မရွိ တရားသူႀကီးရဲ႕ စီရင္ဆုံးျဖတ္မွာကုိ ေစာင့္ဆုိင္းရင္း ေထာင္ထဲမွာ ၁၄ ႏွစ္ ေနခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ သူ႔ကုိ ကြင္းလုံးကၽြတ္လႊတ္ေပးလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔မွာ လြတ္လာလုိ႔ ထူးၿပီး ေပ်ာ္စရာမရွိဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ "အေမဖုိ႔ ေဆးထြက္၀ယ္တုန္းမွာ အဖမ္းခံလုိက္ရတာ။ အိမ္ကမထြက္ခင္ အေမက ညစာအရင္ စားရေအာင္ ေျပာေသးတယ္။ ျပန္လာမွပဲ စားမယ္ဆုိၿပီး ထြက္လာခဲ့တာ။ အဲဒီကတည္းက အေမနဲ႔ ထမင္းလက္ဆုံ ျပန္စားႏုိင္ပါဦးမလားဆုိတာ မေတြး တတ္ေအာင္ပါပဲဗ်ာ။ အေဖကေတာ့ ဒီစိတ္နဲ႔ပဲ ဆုံးသြားတယ္။ အေမကေတာ့ တစက္မွ မတုန္လႈပ္ဘဲ တရားမွ်တမႈအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ႏွစ္ေတြသာ ကုန္သြားၿပီး အေမလည္း လက္ေလွ်ာ့ရမလုိ ျဖစ္လာတယ္။ စိတ္ဓာတ္အက်ႀကီး က်ေလေတာ့ အေမမွာ ဦးေႏွာက္ေသြးစိမ့္တဲ့ေရာဂါ ရလာတယ္။ ခုေတာ့ အေမက အိပ္ရာထဲ လဲေနပါၿပီ" လုိ႔ အာမီယာက ဆုိပါတယ္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာ ေထာင္ထဲ ေရာက္ေနတဲ့ တရားခံ ၇၀ ရာႏႈန္းေက်ာ္ေက်ာ္ဟာ ရုံးခ်ိန္းျပန္စမယ့္ ဒါမွမဟုတ္ စီရင္ခ်က္မယ့္ရက္ကုိ ေစာင့္ေနၾကရပါတယ္။ ေဒလီအေျခစုိက္ ဥပေဒအင္စတီက်ဳက ပါေမာကၡ အာရွာရာမန္နသန္က "ဖမ္းထားတဲ့သူ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းက ဘာမွ အျပစ္မရွိဘူး။ ဒါေတာင္ တရား၀င္စာရင္း မဟုတ္ေသးဘူး။ ခန္႔မွန္းေျခပဲ ရွိေသးတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဖမ္းခံရတဲ့သူ ၂ မ်ိဳးဘဲ ရွိတယ္။ တမ်ိဳးက ဆင္းရဲလုိ႔။ သူတုိ႔ကေတာ့ အပယ္ခံလူတန္းစားေတြေပါ့။ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ပါ" လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ခုေတာ့ ဗဟုိတရားရုံးက စီရင္ခ်ရင္ က်ခံရမယ့္ျပစ္ဒဏ္တ၀က္ေလာက္ ေထာင္ထဲမွာ ေနခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ အက်ဥ္းသားအားလုံးကုိ လႊတ္ေပးဖုိ႔ အမိန္႔ခ်မွတ္လုိက္ပါတယ္။ တရားရုံးက သက္ဆုိင္ရာ၀န္ထမ္းေတြကုိ ေထာင္ေတြမွ ာသြားေရာက္ၿပီး ဒီအမႈေတြကုိ ခြဲျခားၿပီး ၂ လအတြင္း အစီရင္ခံရမယ္လုိ႔ ညႊန္ၾကားထားပါတယ္။ ဒါဆုိရင္ေတာ့ တရားခံ ၁ သိန္းနီးပါ ျပန္လႊတ္လာဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ ဥကၠ႒ေဟာင္း ရွန္ကာဆင္းက "ဗဟုိတရားရုံးရဲ႕အမိန္႔ကုိ ျပ႒ာန္းလုိက္တဲ့အတုိင္းသာ အတိအက် အေကာင္အထည္ ေဖာ္မယ္ဆုိရင္ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးမယ္ဆုိရင္ အမ်ားႀကီး တာသြားပါလိမ့္မယ္" လုိ႔ ဆင္းက ေျပာပါတယ္။ အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ေဆြမ်ိဳးေတြကေတာ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈကုိ ႀကိဳဆုိၾကေပမယ့္ အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ရွန္ကာဆင္းကေတာ့ ေထာင္ေတြမွာ အက်ဥ္သားေတြ အရမ္းမ်ားေနလုိ႔ ျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ "ဒါဘာသေဘာလဲဆုိတာ နည္းနည္းေလာက္စဥ္းစားၾကည့္ရင္ပဲ သိႏုိင္ပါတယ္။ စီရင္ခ်က္လဲ မခ်ဘဲနဲ႔ ေထာင္ထဲမွာ ျပစ္ဒဏ္တ၀က္စာေလာက္ ေထာင္ထဲမွာ ေနရတယ္။ ခုလို လႊတ္လဲေပးေရာ ဒါႀကီးကုိက သိပ္ေကာင္းတယ္လုိ႔ ထင္လာေအာင္ တမင္လုပ္တာပဲ။ လူေတြကုိ ေထာင္ထဲထည့္ၿပီး သူတုိ႔ကုိ ေမ့ပစ္ထားတယ္ဆုိကတည္းက က်မတုိ႔ တရားစီရင္ေရးစနစ္က ေတာ္ေတာ္ႀကီးကုိ မွားေနပါၿပီ။" စနစ္က်တဲ့ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ ရာမန္နသန္ ေျပာပါတယ္။ အာမခံဆုိင္ရာဥပေဒေတြကုိ ေျဖေလွ်ာ့ေပးၿပီး စစ္ေဆးစီရင္တာကုိ ျမန္ျမန္လုပ္ဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သူမကေတာ့ ရဲ၀န္ထမ္းေတြ၊ တရားေရး၀န္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ ဘာအေၾကာင္းမွ မရွိဘဲ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေထာင္ထဲ အထည့္ခံရတဲ့ မုိဟာမတ္အာမီယာနဲ႔ ဗဂ်ိဳင္းကူမရုိင္းတုိ႔လုိ႔ အမႈေတြအတြက္ တာ၀န္ယူတာကုိ ျမင္ခ်င္ေနပါတယ္။ အာရွေဒသအစီအစဥ္အတြက္ ဘစ္မီလာဂီးလန္နီက အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီ ၿမိဳ႕ေတာ္ကေန သတင္းေပးပုိ႔တာ ျဖစ္ပါတယ္။