ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာသာေရးအရ ဖိနွိပ္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ ခရစ္ယာန္နဲ႔ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ေတြ အေပၚ ခြဲျခားႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံမႈေတြ ရွိေနၿပီး ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္  အထူးစိုးရိမ္စရာ အေျခအေနမွာ ဆက္ရွိေနတုန္းပဲလို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက  ဇူလုိင္ ၂၈ ရက္က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္လုိက္ပါတယ္။ [caption id="attachment_61252" align="alignright" width="300"] ဂ်ြန္ကယ္ရီ[/caption] ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ ခြင့္အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ ပံုမွန္ ထုတ္ျပန္တဲ့  ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာေရးလြတ္ လပ္ခြင့္ အစီရင္ခံစာ မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္အေျခအေနကိုလည္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားတာပါ။ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းတစုံလံုးအေျခအေနမွာ ဆက္လက္တိုး တက္မႈ ရွိေနေပမယ့္ အစီစဥ္တ က်လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းတရားေျပာဆိုမႈေတြ၊ ေႏွာင့္ယွက္တိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ခြဲျခားႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံမႈေတြ ဆက္ရွိေနတုန္းပဲလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ မြတ္စလင္ေတြကို  ေျမပိုင္ခြင့့္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားတဲ့ မူ၀ါဒေတြ ရွိေနတာ၊ ခရီးသြားလာခြင့္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားတာေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး  မိတၳီလာမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့  မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္  ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ လူ ၁၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးကာ  လူ ၁ ေသာင္း ၂ ေထာင္ေလာက္ ေနစရာမဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရတာကို ျကည့္ရင္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ျမန္မာျပည္အေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာတင္ ျဖစ္ပြားေနတာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးဆိုတာကို ျပသေနတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေရးပါတယ္။ ဒါ့့ျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကို  အာမခံ ေပးထားေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ ပုဒ္မေတြနဲ႔ တျခားဥပေဒေတြ မူ၀ါေတြက ဒီလြတ္လပ္ခြင့္ကို  ျပန္ၿပီး ကန္႔သတ္ထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဥပေဒေရးရာ ကြ်မ္းက်င္သူ  ေရွ႕ေနႀကီး ဦးကိုနီကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဘာသာ မတူသူေတြကို  ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ ဥပေဒေတြ တရား၀င္ထုတ္ထားတာ မရွိေပမယ့္  ခြဲျခားတဲ့ မူ၀ါေတြကေတာ့ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ “ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိတယ္လုိ႔ မူ၀ါဒ ရွိသလုိ၊ တျခားတဖက္မွာ ခြဲျခားတဲ့အခ်က္ေတြ ရွိတယ္။ အဲဒါကုိ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း တရားဥပေဒေတြအေနနဲ႔ ျပ႒ာန္းထားတာ သိပ္မရွိဘူး။ ဘယ္မွာ ရွိတုန္းဆုိေတာ့ ဥပမာ တပ္ထဲကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ၀င္မယ္ဆုိရင္ ဗုိလ္ေလာင္းသင္တန္း မြတ္စလင္ လက္မခံဘူး။ ေနာက္ ဌာနဆုိင္ရာ အရာရွိႀကီးႀကီးေနရာေတြ မြတ္စလင္ေတြကုိ မေပးဘူး။ ဟုိအရင္ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီေခတ္ကေတာ့ ရွိခဲ့တယ္။ မြတ္စလင္ေရာ ခရစ္ယာန္ေရာ၊ ဟိႏၵဴေရာ ေတာ္ရင္ေတာ္သလုိ အရာရွိအရာခံေတြ ရွိခဲ့တယ္။ သို႔ေသာ္ ဒါေတြ တျဖည္းျဖည္း ပင္စင္ယူၿပီး ျပဳတ္သြားတဲ့အခါ တျဖည္းျဖည္း ဘာသာေရးကုိ အစုိးရရဲ႕ ေပၚလစီတရပ္အေနနဲ႔ အတြင္းမွာ ႀကိတ္ခ်ထားၿပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြဆုိ ေနရာမေပးေတာ့ဘူး။ စာေရးစာခ်ီ အဆင့္ေလာက္ပဲ ထားတယ္။ တခုရွိတာက ပညာရွင္ပုိင္း ဆရာ၀န္တုိ႔ ဘာတုိ႔ ရွိတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ တျခား စီမံခန္႔ခြဲေရးအပိုင္းမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြကုိ သိသိသာသာ ေဘးဖယ္တာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ ခ်မွတ္ထားတဲ့ မူ၀ါဒနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္မူ၀ါဒခ်ၿပီး အလုပ္လုပ္ေနတယ္ဆုိတာ ဒီအခ်က္က သက္ေသခံပါတယ္။” အေမရိကန္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့  ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြအေပၚ မွာလည္း အၾကမ္းဖက္မႈ ရွိေနၿပီး ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အဦေတြ ဖ်က္ဆီးခံရမႈေတြနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္မွာလည္း ဘာသာေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားၿမဳိ႕က ၿမဳိ႕မိၿမဳိ႕ဖတဦးျဖစ္သူ ကခ်င္မေနာပြဲေကာ္မတီဥကၠ႒ ဦးလရွီလာေအာင္ကေတာ့  ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္မက္ျဖစ္ပြားရာနယ္ေျမေတြမွာ  ဘုရားေက်ာင္း ေတြကို စစ္တပ္က မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ခုလိုေျပာပါတယ္။ “က်ေနာ္တုိ႔ စစ္မက္ေတြျဖစ္ပြားတဲ့ ဧရိယာဘက္မွာ ရွိသမွ်ဘုရားေက်ာင္းေတြ အကုန္လုံးကုိ မီးရႈိ႕ပစ္လုိက္တာေပါ့။ တခ်ဳိ႕က ဖ်က္ဆီးပစ္လုိက္တယ္။ ဘုရားေက်ာင္းမွန္းသိလ်က္နဲ႔ တပ္ေတြ လာထုိင္တယ္။ တရြာလုံးဖ်က္ဆီးလုိက္ရင္လည္း တမ်ဳိးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကုိ ခ်န္ထားၿပီး ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းေတြ အကုန္ဖ်က္ဆီးပစ္တာ။ ၿမိဳ႕ထဲမွာ မျဖစ္ေပမယ့္ နယ္ဘက္ စစ္ေၾကာင္းေတြ သြားတဲ့အခါ ရွိသမွ်ဘုရားေက်ာင္းေတြ အကုန္ဖ်က္ဆီးပစ္တာ။” အေမရိကန္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ တရား၀င္တုံ႔ျပန္သြားဖို႔ မရွိဘူးလို႔ သမၼတရံုး အႀကီးတန္းအရာရွိတဦးက ေျပာပါတယ္။ “အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔က အထူးတလည္ ႀကီးႀကီးမားမား တုံ႔ျပန္စရာေတာ့ မရွိဘူး။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဒီအစီရင္ခံစာက အေမရိကန္ႏုိင္ငံက သူ႔သေဘာနဲ႔သူ ထုတ္ျပန္တာ။ သူ႔ရဲ႕ တႏုိင္ငံခ်င္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္။ ဆုိလုိတာက က်ေနာ္တုိ႔ကုိယ္တုိင္ ပါ၀င္လက္မွတ္ထုိးထားတဲ့ ကုလသမဂၢလုိ၊ အာဆီယံလုိဟာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံေတြကုိ ဒီလုိမ်ဳိး အကဲျဖတ္ၿပီး အစီရင္ခံစာထုတ္ ဖိအားေပးတယ္ဆုိတာ သူ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒအရ လုပ္တာပါ။” အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂ်ြန္ကယ္ရီကေတာ့ “ဒီႏွစ္ အစီရင္ခံစာဟာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈေတြ၊ ျပႆ  နာေတြ၊ ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကိုခ်ည္း ေဖာ္ထုတ္ေရးသားထားတာ မဟုတ္ဘဲ အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ တာ၀န္ခံမႈေတြ ရွိဖို႔ အစပ်ဳိးေဆာင္ရြက္တာ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ အစိုးရေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊  ေက်ာင္းသားေတြ၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္သူေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံသားေတြအားလံုးက  ဒီအစီရင္ခံစာကို သံုးၿပီး  အားလံုးရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကို  ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အေရး တိုးတက္ရရွိႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း ဖိတ္ေခၚလိုက္ပါတယ္။