ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚထားရွိတဲ့ ေနာ္ေ၀ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းခ်က္
DVB
·
March 4, 2014
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ ေဘာ့ဂီး ဘရန္တန္ (Mr. Borge BRENDE) ဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔နဲ႔ တြ႔ဆုံခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးရဲ႕ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ခရီးစဥ္အပါအ၀င္ ျမန္မာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ ေနာ္ေ၀ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္၊ ေနာ္ေ၀က ပံ့ပိုးေပးေနတဲ့ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေတြအပါအ၀င္ ေနာ္ေ၀ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားရွိတဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီဗြီဘီ ရန္ကုန္ဗ်ဴရိုရုံးအႀကီးအကဲ ဦးတိုးေဇာ္လတ္က ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။
၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ ခုျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္းမွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ တျခားႏုိင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆုံခဲ့တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္။ လာမယ့္အနာဂတ္မွာ ျမန္မာနဲ႔ ေနာ္ေ၀အစိုးရတို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ အေသးစိတ္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြေရာ ရရွိပါသလား။
“ေနာ္ေ၀က ႏိုင္ငံတ၀န္း အပစ္ရပ္စဲေရးကို ဆက္ေထာက္ခံသြားမွာပါ။ ဒါအျပင္ ဆက္လုပ္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲကိုလည္း ေထာက္ခံသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မတူကြဲျပားတဲ့ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုေတြကလည္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ရွိေနသလို ႏိုင္ငံက အျမန္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေနတာကိုလည္း က်ေနာ္ ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။”
ျမန္မာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈ ျဖစ္စဥ္မွာ ေနာ္ေ၀က မပါေတာ့ဘူးလို႔ တခ်ဳိ႕က ေျပာေနတဲ့အတြက္ ဆက္ေဆြးေႏြးေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာသေဘာတူညီခ်က္ ဘာေတြမ်ား ရရွိပါသလဲ။
[caption id="attachment_52661" align="alignright" width="300"]
ဦးတုိးေဇာ္လတ္ႏွင့္ ေနာ္ေ၀ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး[/caption]
“မတူညီတဲ့အဖြဲ႔ေတြထဲက တဖြဲ႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေထာက္အပံ့လုပ္တဲ့အဖြဲထဲမွာ ပါ၀င္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ကို လိုလားေနသေရြ႕ က်ေနာ္တို႔ ရွိေနပါ။ ဒီအေရးပါတဲ့ျဖစ္စဥ္မွာ လိုအပ္ ေနတယ္ဆိုတဲ့ တုံ႔ျပန္မႈကို က်ေနာ္တို႔ ရရွိေနသေရြ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို က်ေနာ္တို႔ ေထာက္ခံဖို႔ လိုပါတယ္။ ႏွစ္ ၅၀ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေၾကာင့္ လူ႔သားခ်င္းစာနာမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြ ေပၚလာပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းကိစၥစတဲ့ ကိစၥေတြလိုမ်ိဳးေပါ့။ ဒါ့အျပင္ ခင္ဗ်ားတို႔ တုိင္းျပည္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ႏုိင္ငံ သဘာ၀သယံဇာတ စီမံခန္႔ခြဲတဲ့အခါမွာသုံးတဲ့ ရိုးရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအကူအညီေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္လည္း အေထာက္အပံ့ေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ေပးပါတယ္။ အနာဂတ္မွာေတာ့ ပညာေရးမွာ အေထာက္အကူေတြ ပိုေပးႏုိင္မယ္လို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။”
စြမ္းအင္က႑ အထူးသျဖင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္နဲ႔ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြလို လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ အေသးစိတ္ ဘာအစီအစဥ္မ်ား ရွိပါသလဲ။
“လွ်ပ္စစ္မီးမရွိရင္ မတိုးတက္ႏုိင္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ အားလုံး သေဘာတူညီထားပါတယ္။ ခင္ဗ်ား တိုင္းျပည္လို ေရနံ၊ သဘာ၀ာတ္ေငြနဲ႔ အလားအလာရွိတဲ့ ေနစြမ္းအင္တို႔လို စြမ္းအင္ သဘာ၀ သယံဇာတေတြ ၾကြယ္၀တဲ့ ႏုိင္ငံမွာ လူဦးေရ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက အေျခခံ လွ်ပ္စစ္မီး မရွိသလို လွ်ပ္စစ္ ျဖန္႔ျဖဴးေပးတဲ့ ႀကိဳးေတြရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း မျဖစ္ဘူးဆိုတာက ၀ိေရာဓိ (ဆန္႔က်င္ဘက္)လို ျဖစ္ေနပါတယ္။ သဘာ၀သယံဇာတေတြကို ျပည္သူ႔ေတြ အက်ိဳးရွိေအာင္ အသုံးျပဳႏုိင္ဖို႔နဲ႔ ထိန္းသိမ္းရာမွာ ေထာက္ပံ့ဖို႔အတြက္ အစိုးရဆီကေန ဖိတ္ေခၚခ်က္ကို ေနာ္ေ၀က လက္ခံ ရရွိခဲ့ပါတယ္။”
ျမန္မာက သဘာ၀သယံဇာတေတြ ေပါတယ္ဆိုတာ သိသာတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာက သဘာ၀သယံဇာတေတြကို ျပည္တြင္းမွာ အသုံးျပဳရမယ့္ အစား ျပည္ပကို တင္ပို႔တာကလည္း အဓိက ေမးခြန္းတခုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ၇၀ ရာခုိ္င္ႏႈန္းေသာ ျမန္မာေတြက လွ်ပ္စစ္မီး မရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ သဘာ၀သယံဇာတေတြကို ျပည္တြင္းမွာ သုံးဖို႔အတြက္ အစိုးရကို တိုက္တြန္းဖို႔ အခြင့္အေရးမ်ား ရပါသလား။ ဒီသဘာ၀ သယံဇာတေတြကို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကို တင္ပို႔တာထက္ လက္ရွိအစိုးရက ဘာေတြမ်ား စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ။
“လွ်ပ္စစ္မီး ျဖန္႔ျဖဴးတဲ့ ႀကိဳးေတြတည္ေဆာက္ေရးက လွ်ပ္စစ္မီးရရွိေရး တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳတင္လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္စု ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ လွ်ပ္စစ္မီး ျဖန္႔ျဖဴးတဲ့ႀကိဳးေတြ မရွိတာကိုလည္း တည္ေဆာက္ရမွာ ျဖစ္သလို ဒါကိုလည္း ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနာက္ ေစ်းကြက္ကို ဖန္တီးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အနာဂတ္မွာလည္း ႀကီးမားတဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေတြကို ဆုံးျဖတ္ၿပီးရင္ေတာ့ လုပ္ေဆာင္တဲ့သူေတြက ေဒသတြင္းေစ်းကြက္ကို သြားၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလိုလဲဆိုေတာ့ ဒီတုိင္းျပည္မွာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား တကယ့္ကို လိုအပ္ေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ အႀကိဳလိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။”
လူသားခ်င္း စာနာမႈဆုိင္ရာ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတဲ့အခါမွာ တခ်ိဳ႕ေသာ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ တခ်ိဳ႕ေသာ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ MoU ရပ္လိုက္တာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေနာ္ေ၀ရဲ႕ ရပ္တည္မႈက ဘယ္လို ရွိပါသလဲ။
“လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြ ရရွိေရးအတြက္ အေရးပါမႈကို မီးေမာင္းထိုးျပဖို႔ က်ေနာ္တို႔အတြက္ေတာ့ အရမ္းကို အေရးႀကီးပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ႏုိင္ငံက လူဦးေရ သန္း၀က္နီးပါးဟာ ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြဟာ တျခားေသာ ျဖစ္ရပ္ေတြအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ HIV/AIDS ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးနဲ႔ ေဆးေပးခန္းေတြကလည္း လိုအပ္ခ်က္ေတြ ႀကီးမားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔နဲ႔ စကားေျပာဆိုတဲ့ေနရာမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ တျခားေဒသေတြမွာ ကြဲျပားတဲ့အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ေရာက္ရွိႏုိင္ဖို႔ကိစၥေတြရဲ႕ အေရးပါမႈကို ေျပာဆိုျဖစ္ပါတယ္။ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြဟာ အေျခခံက်သလို အေရးပါတဲ့ အရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတုိင္းက အေျခခံက်က် လုပ္ေဆာင္သင့္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အျမင္အရဆိုရင္ေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ တုိင္းျပည္မွာ ႀကီးမားတဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွိေနပါတယ္။ က်ေနာ္ စင္ကာပူကေန ေရာက္လာပါတယ္။ အရင္ ႏွစ္ ၅၀ တုန္းက ဒီေဒသထဲမွာ အႀကီးဆုံးတကၠသိုလ္က ရန္ကုန္မွာ ရွိတယ္ဆိုတာ ဟိုက လူေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါကို ျပန္ဖန္တီးဖို႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါအျပင္ ေဒသတြင္း စပါးက်ီအျဖစ္လည္း ေျပာဆိုပါတယ္။ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ရုပ္သိမ္းတဲ့အခါမွာ ပိုမို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြနဲ႔ အတူ အစားအစာ ထုတ္လုပ္မႈေတြက ပိုမို ျမင့္တက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ေရးကို တားဆီးထားပါတယ္။ ဒီတားျမစ္ခ်က္ဟာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအထိ ဆက္ရွိေနမယ္ဆိုရင္ ေနာ္ေ၀ရဲ႕ ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြးေရး ႏုိင္ငံျခားေရး ရပ္တည္ခ်က္က ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
“ခင္ဗ်ား ေျပာသလိုပဲ က်ေနာ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျပန္ေတြ႔ခြင့္ရတာကို ဂုဏ္ယူပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေကာင္းေကာင္း စကားေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါတယ္။ သူက လႊတ္ေတာ္ အေၾကာင္းသိသလို ဒါကိုလည္း အေလးအနက္ထား လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြကိုလည္း ၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔က ရလဒ္ေကာင္း ရွိလာမယ္ဆိုတဲ့ အာမခံခ်က္ကို က်ေနာ္ ရခဲ့ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ႏုိင္ငံ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္ တရား၀င္ ျဖစ္ေရးကလည္း အေရးပါပါတယ္။”
ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ ေနာ္ေ၀အစိုးရက ဘာမ်ား ေျပာခ်င္ပါသလဲ။
“ဒီအရမ္းကို အေရးပါတဲ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ေနာ္ေ၀က တကယ့္ စစ္မွန္တဲ့ လက္တြဲေဖာ္ျဖစ္ဖို႔ ခံယူထားပါတယ္။ ႏုိင္ငံတ၀န္း အပစ္ခတ္ရပ္စဲဖို႔၊ ႏုိင္ငံတ၀န္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈေရး ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ျမင္ဖို႔နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ေရးတို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ေထာက္ပံ့သြားပါမယ္။”
ဦးတုိးေဇာ္လတ္ႏွင့္ ေနာ္ေ၀ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး[/caption]
“မတူညီတဲ့အဖြဲ႔ေတြထဲက တဖြဲ႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေထာက္အပံ့လုပ္တဲ့အဖြဲထဲမွာ ပါ၀င္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ကို လိုလားေနသေရြ႕ က်ေနာ္တို႔ ရွိေနပါ။ ဒီအေရးပါတဲ့ျဖစ္စဥ္မွာ လိုအပ္ ေနတယ္ဆိုတဲ့ တုံ႔ျပန္မႈကို က်ေနာ္တို႔ ရရွိေနသေရြ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို က်ေနာ္တို႔ ေထာက္ခံဖို႔ လိုပါတယ္။ ႏွစ္ ၅၀ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေၾကာင့္ လူ႔သားခ်င္းစာနာမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြ ေပၚလာပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းကိစၥစတဲ့ ကိစၥေတြလိုမ်ိဳးေပါ့။ ဒါ့အျပင္ ခင္ဗ်ားတို႔ တုိင္းျပည္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ႏုိင္ငံ သဘာ၀သယံဇာတ စီမံခန္႔ခြဲတဲ့အခါမွာသုံးတဲ့ ရိုးရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအကူအညီေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္လည္း အေထာက္အပံ့ေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ေပးပါတယ္။ အနာဂတ္မွာေတာ့ ပညာေရးမွာ အေထာက္အကူေတြ ပိုေပးႏုိင္မယ္လို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။”
စြမ္းအင္က႑ အထူးသျဖင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္နဲ႔ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြလို လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ အေသးစိတ္ ဘာအစီအစဥ္မ်ား ရွိပါသလဲ။
“လွ်ပ္စစ္မီးမရွိရင္ မတိုးတက္ႏုိင္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ အားလုံး သေဘာတူညီထားပါတယ္။ ခင္ဗ်ား တိုင္းျပည္လို ေရနံ၊ သဘာ၀ာတ္ေငြနဲ႔ အလားအလာရွိတဲ့ ေနစြမ္းအင္တို႔လို စြမ္းအင္ သဘာ၀ သယံဇာတေတြ ၾကြယ္၀တဲ့ ႏုိင္ငံမွာ လူဦးေရ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက အေျခခံ လွ်ပ္စစ္မီး မရွိသလို လွ်ပ္စစ္ ျဖန္႔ျဖဴးေပးတဲ့ ႀကိဳးေတြရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း မျဖစ္ဘူးဆိုတာက ၀ိေရာဓိ (ဆန္႔က်င္ဘက္)လို ျဖစ္ေနပါတယ္။ သဘာ၀သယံဇာတေတြကို ျပည္သူ႔ေတြ အက်ိဳးရွိေအာင္ အသုံးျပဳႏုိင္ဖို႔နဲ႔ ထိန္းသိမ္းရာမွာ ေထာက္ပံ့ဖို႔အတြက္ အစိုးရဆီကေန ဖိတ္ေခၚခ်က္ကို ေနာ္ေ၀က လက္ခံ ရရွိခဲ့ပါတယ္။”
ျမန္မာက သဘာ၀သယံဇာတေတြ ေပါတယ္ဆိုတာ သိသာတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာက သဘာ၀သယံဇာတေတြကို ျပည္တြင္းမွာ အသုံးျပဳရမယ့္ အစား ျပည္ပကို တင္ပို႔တာကလည္း အဓိက ေမးခြန္းတခုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ၇၀ ရာခုိ္င္ႏႈန္းေသာ ျမန္မာေတြက လွ်ပ္စစ္မီး မရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ သဘာ၀သယံဇာတေတြကို ျပည္တြင္းမွာ သုံးဖို႔အတြက္ အစိုးရကို တိုက္တြန္းဖို႔ အခြင့္အေရးမ်ား ရပါသလား။ ဒီသဘာ၀ သယံဇာတေတြကို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကို တင္ပို႔တာထက္ လက္ရွိအစိုးရက ဘာေတြမ်ား စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ။
“လွ်ပ္စစ္မီး ျဖန္႔ျဖဴးတဲ့ ႀကိဳးေတြတည္ေဆာက္ေရးက လွ်ပ္စစ္မီးရရွိေရး တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳတင္လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္စု ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ လွ်ပ္စစ္မီး ျဖန္႔ျဖဴးတဲ့ႀကိဳးေတြ မရွိတာကိုလည္း တည္ေဆာက္ရမွာ ျဖစ္သလို ဒါကိုလည္း ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနာက္ ေစ်းကြက္ကို ဖန္တီးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အနာဂတ္မွာလည္း ႀကီးမားတဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေတြကို ဆုံးျဖတ္ၿပီးရင္ေတာ့ လုပ္ေဆာင္တဲ့သူေတြက ေဒသတြင္းေစ်းကြက္ကို သြားၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလိုလဲဆိုေတာ့ ဒီတုိင္းျပည္မွာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား တကယ့္ကို လိုအပ္ေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ အႀကိဳလိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။”
လူသားခ်င္း စာနာမႈဆုိင္ရာ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတဲ့အခါမွာ တခ်ိဳ႕ေသာ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ တခ်ိဳ႕ေသာ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ MoU ရပ္လိုက္တာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေနာ္ေ၀ရဲ႕ ရပ္တည္မႈက ဘယ္လို ရွိပါသလဲ။
“လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြ ရရွိေရးအတြက္ အေရးပါမႈကို မီးေမာင္းထိုးျပဖို႔ က်ေနာ္တို႔အတြက္ေတာ့ အရမ္းကို အေရးႀကီးပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ႏုိင္ငံက လူဦးေရ သန္း၀က္နီးပါးဟာ ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြဟာ တျခားေသာ ျဖစ္ရပ္ေတြအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ HIV/AIDS ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးနဲ႔ ေဆးေပးခန္းေတြကလည္း လိုအပ္ခ်က္ေတြ ႀကီးမားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔နဲ႔ စကားေျပာဆိုတဲ့ေနရာမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ တျခားေဒသေတြမွာ ကြဲျပားတဲ့အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ေရာက္ရွိႏုိင္ဖို႔ကိစၥေတြရဲ႕ အေရးပါမႈကို ေျပာဆိုျဖစ္ပါတယ္။ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြဟာ အေျခခံက်သလို အေရးပါတဲ့ အရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတုိင္းက အေျခခံက်က် လုပ္ေဆာင္သင့္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အျမင္အရဆိုရင္ေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ တုိင္းျပည္မွာ ႀကီးမားတဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွိေနပါတယ္။ က်ေနာ္ စင္ကာပူကေန ေရာက္လာပါတယ္။ အရင္ ႏွစ္ ၅၀ တုန္းက ဒီေဒသထဲမွာ အႀကီးဆုံးတကၠသိုလ္က ရန္ကုန္မွာ ရွိတယ္ဆိုတာ ဟိုက လူေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါကို ျပန္ဖန္တီးဖို႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါအျပင္ ေဒသတြင္း စပါးက်ီအျဖစ္လည္း ေျပာဆိုပါတယ္။ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ရုပ္သိမ္းတဲ့အခါမွာ ပိုမို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြနဲ႔ အတူ အစားအစာ ထုတ္လုပ္မႈေတြက ပိုမို ျမင့္တက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ေရးကို တားဆီးထားပါတယ္။ ဒီတားျမစ္ခ်က္ဟာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအထိ ဆက္ရွိေနမယ္ဆိုရင္ ေနာ္ေ၀ရဲ႕ ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြးေရး ႏုိင္ငံျခားေရး ရပ္တည္ခ်က္က ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
“ခင္ဗ်ား ေျပာသလိုပဲ က်ေနာ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျပန္ေတြ႔ခြင့္ရတာကို ဂုဏ္ယူပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေကာင္းေကာင္း စကားေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါတယ္။ သူက လႊတ္ေတာ္ အေၾကာင္းသိသလို ဒါကိုလည္း အေလးအနက္ထား လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြကိုလည္း ၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔က ရလဒ္ေကာင္း ရွိလာမယ္ဆိုတဲ့ အာမခံခ်က္ကို က်ေနာ္ ရခဲ့ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ႏုိင္ငံ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္ တရား၀င္ ျဖစ္ေရးကလည္း အေရးပါပါတယ္။”
ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ ေနာ္ေ၀အစိုးရက ဘာမ်ား ေျပာခ်င္ပါသလဲ။
“ဒီအရမ္းကို အေရးပါတဲ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ေနာ္ေ၀က တကယ့္ စစ္မွန္တဲ့ လက္တြဲေဖာ္ျဖစ္ဖို႔ ခံယူထားပါတယ္။ ႏုိင္ငံတ၀န္း အပစ္ခတ္ရပ္စဲဖို႔၊ ႏုိင္ငံတ၀န္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈေရး ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ျမင္ဖို႔နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ေရးတို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ေထာက္ပံ့သြားပါမယ္။”