မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားတဲ့ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြၾကား မတူကြဲျပားတဲ့ ဘာသာစကား နဲ႔ ယူနီကုတ္ေတြကို ဘံုအျဖစ္ နီးစပ္တူညီစြာ သံုးစြဲႏိုင္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲတရပ္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ရွမ္းလူမ်ိဳးေတြၾကား ဘာသာစကား၊ ေ၀ါဟာရအသံုးအႏႈန္း ကြဲျပားမႈရွိတဲ့ အရာေတြကို အနီးစပ္ဆံုးတူညီစြာ သံုးစြဲႏိုင္ဖို႔နဲ႔ အိုင္တီေခတ္မွာ ေရြးခ်ယ္စရာ ယူနီကုတ္ေတြၾကား တူညီစြာ သံုးစြဲႏိုင္ေရးေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့တာပါ။ ဇန္န၀ါရီ ၁၈ နဲ႔ ၁၉ ရက္ေန႔က ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕၊ ၀ပ္ကူေတာ၀့္ ေက်ာင္းတိုက္ ဓမၼာရံုမွာ က်င္းပသြားတဲ့ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ရွမ္းစာေပယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔၊ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားအဖြဲ႔၊ လူမႈအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္း နဲ႔ မီဒီယာအဖြဲ႔က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ စုစုေပါင္း ၇၀ ေလာက္ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ခ်င္းမိုင္ရွမ္းစာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအသင္းဥကၠ႒ စိုင္းဆိုင္ယက “ေနာင္လာမယ့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြၾကား ရွမ္းစာေပသင္ယူမွာ ေထြျပားေ၀၀ါးမွဳမရွိေရးအတြက္ လက္လွမ္းမီရာ ရွမ္းအဖြဲ႕ေတြကို ေခၚ ယူေဆြးေႏြးရတာပါ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ရွမ္းစာေပနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈအသင္း နာယက ဦးခြန္စိုင္းက “ဘာသာစကားစာေပေတြ ထိန္းသိမ္းဖို႔၊ ဘံုသံုးစာေပစကားေတြ ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ ဗုဒၶေဟာၾကားတဲ့ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ ကြဲျပားတဲ့ ၀ိ၀ါဒ၊ မူ၊ အသံုးအႏႈန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ညႇိႏႈိင္းရာမွာ တဘက္နဲ႔တဘက္ တျဖည္းျဖည္းနီးစပ္လာေအာင္ ညႇိႏႈိင္းေရး၊ စာေပနဲ႔ လူမ်ိဳး ထိန္းသိမ္းျမႇင့္တင္ဖို႔အတြက္ တဘက္က သုေတသနလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္” လုိ႔ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ ရွမ္းစာေပယဥ္ေက်းမႈမွာ ႏွံ႔စပ္သူ ဦးစိုင္းခမ္းဟန္ဖကလည္း တေခတ္ၿပီးတေခတ္ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာတဲ့ ရွမ္းစာေပအေၾကာင္း၊ သံစဥ္၊ ဖိုနက္တစ္၊ ေဒသတခုနဲ႔တခု မတူကြဲျပားတဲ့ ေလယူေလသိမ္းအေၾကာင္း၊ တီထြင္မႈ လြန္ကဲျခင္းေၾကာင့္ မူလစာေပအေနအထား ပ်က္စီးမွာကို စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသြားပါတယ္။ ရွမ္းသမိုင္းသုေတသီနဲ႔ စာေရးဆရာ မဟာမုန္႔ကေတာ့ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဗီယက္နမ္၊ ေလာ၊ ထိုင္း နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ရွမ္းမ်ိဳးႏြယ္အသီးသီးမွာ မတူကြဲျပားတဲ့ ရွမ္းစာ ၁၃ မ်ိဳးရွိေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ ဒီလူမ်ဳိးစုေတြၾကား ဘံုစာေပ သတ္မွတ္ဖုိ႔ မျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ သံုးႏႈန္းတဲ့စကားေတြ အမ်ားစု တူညီၾကတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံမတူတဲ့ ရွမ္းလူမ်ိဳးေတြၾကား ဘာသာျပန္သူ ၾကားခံစရာ မလိုဘဲ တိုက္ရိုက္ေျပာဆိုႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရေျမျခား ရွမ္းမ်ိဳးႏြယ္စုစကားေတြ အလြယ္တကူ ေလ့လာႏိုင္ဖို႔ အဘိဓာန္စာအုပ္ေတြ ထုတ္ႏိုင္ေအာင္ၾကိဳးစားဖို႔၊ ေ၀ါဟာရေတြ ရွာေဖြစုစည္းဖို႔ နဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္က ေရးသားခဲ့တဲ့ ရွမ္းပုရပိုက္ေတြ၊ ရွမ္းပုရပိုက္ေရးသားခဲ့သူ စာဆိုေတာ္ေတြအေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲ ဒုတိယေန႔မွာေတာ့ ယူနီကုတ္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္၊ ရွမ္းယူနီကုတ္ စတင္တီထြင္သံုးစြဲျခင္း၊ ရွမ္း၀က္ဘ္ဆုိဒ္ေတြအေၾကာင္းနဲ႔ ဘံုယူနီကုတ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ အသံုးျပဳေရးေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ရွမ္းယူနီကုတ္ေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ေလာက္က စတင္ေပၚေပါက္သံုးစြဲခဲ့ၿပီး ဒီေန႔အထိ ယုန္းခ်ိဳ၊ ပင္လံု၊ နမ့္ခံုး၊ ခမ္းက်ိန္၊ ေဇာ္ဂ်ီတိုင္း စသျဖင့္ အနည္းဆံုး ၅ ခုခန္႔ရွိေၾကာင္း၊ အဲဒီထဲက ေဇာ္ဂ်ီတိုင္း ယူနီကုတ္ဟာ လူသံုးမ်ားေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရေပမယ့္ ယူနီကုတ္စံႏႈန္းနဲ႔ မညီသလို ေရရွည္မတည္တံ့ႏိုင္ျခင္း၊ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြရာမွာ ခက္ခဲတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ရွမ္းယူနီကုတ္ကိုသာ ေရြးခ်ယ္သံုးစြဲေစလိုေၾကာင္း၊ ေဇာ္ဂ်ီယူနီကုတ္ကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ယူနီကုတ္ေတြဟာ စံႏႈန္းကိုက္ညီၿပီး တခုနဲ႔တခု ခ်ိတ္ဆက္ဖတ္ရႈႏိုင္ပါေၾကာင္း မဟီဒြန္းတကၠသိုလ္ ပါရဂူတန္းမွ စိုင္းလုံက ေျပာပါတယ္။ ဒီအစည္းအေ၀းကေန ရွမ္းဘာသာစကားစာေပ အဖြဲ႔နဲ႔ အိုင္တီ ဆိုတဲ့ အဖြဲ႔ ၂ ဖြဲ႔ခြဲ လုပ္ေဆာင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာစကားစာေပအဖြဲ႔မွာ မီဒီယာသမားအခ်င္းခ်င္း ေ၀ါဟာရတူညီစြာသံုးစြဲေရး၊ ဘာသာျပန္ရ ခက္ခဲတဲ့ ေ၀ါဟာရနဲ႔ ေရွးေခတ္သံုး ေ၀ါဟာရေတြ ေလ့လာစုေဆာင္းေရး၊ တလတႀကိမ္ေတြ႔ဆံုဖလွယ္ေရးေတြ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ အိုင္တီအဖြဲ႕မွာေတာ့ ရွမ္းယူနီကုတ္ကို ဘံုအျဖစ္သံုးစြဲေရး ဆက္လက္တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ဖို႔၊ ရွမ္းအိုင္တီ တိုးတက္ေရး၊ ျပႆနာေတြ ေဆြးေႏြး ဖလွယ္ေျဖရွင္းေရး၊ အိုင္တီ ( အခ်က္အလက္နည္းပညာ) ကို ရွမ္းလူထုေတြၾကား ပိုမိုတြင္က်ယ္စြာ အသံုးျပဳလာႏိုင္ဖို႔ သင္တန္းေပးေရး၊ ရွမ္းဘာသာအဘိဓာန္ နဲ႔ မတူညီတဲ့ ရွမ္းေ၀ါဟာရေတြ အြန္လိုင္းေပၚကေန ဖလွယ္ႏိုင္ဖို႔ ၀က္ဘ္ဆိုက္ဖြင့္ေရး၊ ဗြီဒီယိုေတြ ရိုက္ကူးျဖန္႔ခ်ိေရး၊ ၀ိကီပီးဒီးယား (အြန္လိုင္း) စြယ္စံုက်မ္းေပၚမွာ ရွမ္းစာေပယဥ္ေက်းမႈ သမိုင္းအခ်က္အလက္မွန္ေတြ တင္ႏိုင္ေရး စတာေတြအတြက္ သံုးလတၾကိမ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးသြားဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးဖလွယ္ပြဲကို ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ထူေထာင္ခြင့္မွတ္ပံုတင္ ရထားတဲ့ ရွမ္းယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ပညာေရးအသင္း နဲ႔ ခ်င္းမိုင္ ရွမ္းစာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔တို႔က ဦးေဆာင္က်င္းပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။