အိနိၵယက လိင္တူဆက္ဆံသူ၊ မိန္းမလ်ာ၊ လိင္နွစ္မ်ိုးဆက္ဆံသူနဲ့ လိင္ေျပာင္းသူေတြရဲ့ လူ့အဖြဲ့အစည္းမွာေတာ့ အဓိက ေနာက္ျပန္ဆြဲမႈနဲ့ ၾကံုေနရပါတယ္။ တရားရံုးခ်ဳပ္က မိန္းမလ်ာလိင္ကို တရား၀င္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးလိုက္တဲ့ ေအာက္တရားရံုးရဲ့ စီရင္ဆံုးျဖတ္မႈကို ေျပာင္းလဲဆံုးျဖတ္လိုက္တာပါ။ တရားရံုးရဲ့ အဆိုအရ မိန္းမလ်ာလိင္ဟာ တရားမ၀င္ျပစ္မွႈ ျဖစ္ေနပါေသးတယ္။ [caption id="attachment_48517" align="alignright" width="300"]
နယူးေဒလီ ဂ်န္တာမန္တာရင္ျပင္မွာ တရားရံုးခ်ဳပ္က စီရင္ဆံုးျဖတ္ ျပီးျပီးခ်င္း ဆနၵျပေနစဥ္[/caption] မိန္းမလ်ာလိင္ကို တရားမ၀င္အျဖစ္ တရားရံုးခ်ဳပ္က စီရင္ဆံုးျဖတ္ ျပီးျပီးခ်င္းပဲ နယူးေဒလီ  ဂ်န္တာမန္တာရင္ျပင္မွာ ဆနၵျပၾကပါတယ္။ လိင္တူဆက္ဆံသူ၊ မိန္းမလ်ာ၊ လိင္နွစ္မ်ိုးဆက္ဆံသူ နဲ့ လိင္ေျပာင္းသူေတြရဲ့ လူ့အဖြဲ့အစည္းက ရာနဲ့ခ်ီတဲ့ အဖြဲ့၀င္ေတြနဲ့ သူတို့ကို ေထာက္ခံသူေတြက အနက္ေရာင္ နဖူးစည္းေတြ ၀တ္ဆင္ျပီး “ဒါ အိနၵိယမွာ လူ့အခြင့္အေရးအတြက္ ၀မ္းနည္းစရာေန့တေန့” လို့ ေရးထားတဲ့ လက္ကိုင္ပိုစတာေတြနဲ့ “မိန္းမလ်ာတေယာက္ ျဖစ္ရတာ ဂုဏ္ယူတယ္”ဆိုတဲ့ ပိုစတာေတြကို ကိုင္ေဆာင္ၾကပါတယ္။” . ကန့္ကြက္ဆနၵျပတဲ့အထဲမွာ ပါ၀င္ျပီး အနက္ေရာင္ အ၀တ္စနဲ့ ပိတ္စည္းထားတဲ့ ႐ွီဘူက  “ဥပေဒက ကန္းေနျပီး အဲဒီလိုပဲ အျမဲ ဆက္ကန္း ေနဦးမွာပဲဗ်။ သူက ဘာမွ မျမင္ဘူးေလ၊ ဘယ္သူကိုမွလည္း မျမင္ဘူး။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို့ ဘာမွမျမင္ရဖို့အတြက္ က်ေနာ္တို့လည္း ကန္းပစ္ခ်င္ေနျပီ” လို့ ေျပာပါတယ္။ တရားရံုးခ်ဳပ္က ကိုလိုနီေခတ္က ဥပေဒကို ကိုင္စြဲထားတဲ့အတြက္ အဲဒီ ဥပေဒအရ မိန္းမလ်ာလိင္ကို ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ နွစ္ထိ အျပစ္ေပးလို့ရတဲ့ အေရးၾကီးတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈတခုအျဖစ္ သေဘာထားတာပါ။ ၂၀၀၉ ခုနွစ္မွာ ေဒလီတရားရံုးက အဲဒီ ဥပေဒကို ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒက အာမခံထားတဲ့ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ တကိုယ္ေရ သီးသန့္ေနထိုင္မႈ ဂုဏ္သိကၡာ စတာေတြကို ခ်ိုးေဖာက္တာလုိ့ စီရင္ျပီး ဆန့္က်င္ ပယ္ဖ်က္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ၂၀၀၉ ခုနွစ္ စီရင္ဆံုးျဖတ္မႈက လူေတြကို မိန္းမလ်ာဘ၀ ခ်ီတက္ လမ္းေလွ်ာက္ပြဲ မ်ိုးေတြကို ပိုျပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း စည္းရံုးေဆာင္႐ြက္နိုင္ခြင့္ ျပုခဲ့ပါတယ္။ သူတို့ရဲ့လိင္တိမ္းညြွႊတ္မႈအရ မိန္းမလ်ာေတြကို အလုပ္က ထုတ္ပစ္တာမ်ိုးကို အကာအကြယ္ေပးဖို့ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစခဲ့ျပီး ဆရာ၀န္ေတြကိုလည္း လိင္တူဆက္ဆံသူေတြကို ျပုစုကုသေပးဖို့ ျငင္းပယ္တာမ်ိုး ဆက္မလုပ္နိုင္ေအာင္ တားဆီးနိုင္ခဲ့ပါတယ္။ “က်ေနာ္တို့ဟာ ပုန္းေ႐ွာင္စရာမလိုဘဲ ပံုမွန္ဘ၀ကို ေ႐ွး႐ႈနိုင္တဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ နိုင္ငံသားေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန့က စျပီးေတာ့ က်ေနာ္တို့ဟာ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြ ျပန္ျဖစ္ရျပီး စိတ္အေနွာင့္အယွက္ေပးတာ၊ အခြင့္အေရး ခ်ိုးေဖာက္ခံရတာေတြ တခါျပန္ျပီး အလုပ္ခံရနိုင္ပါတယ္။” တနိုင္ငံလံုးမွာ အမ်ားစုၾကီးက ေ႐ွးရိုးစြဲေတြအျဖစ္ ႐ွိေနဆဲျဖစ္ျပီး လက္မထပ္ဘဲ လိင္ဆက္ဆံတာမ်ိုးကို လိင္ကြဲ၊ လိင္ဆက္ဆံသူ စံုတြဲေတြ ျဖစ္ရင္ေတာင္မွ မွားယြင္းတဲ့ လုပ္ရပ္လို့ သေဘာထားခံၾကရပါတယ္။ အစိုးရက ဒီကိစၥကို ေရတိုမွာေတာ့ လူထုကို တိတိလင္းလင္း ခ်ျပဖို့ အရဲကိုးေလာက္စရာ အလားအလာ မ႐ွိဘူးလုိ့ ထင္ရပါတယ္။ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြကို ေနာက္နွစ္ ေမလမွာ က်င္းပမွာ ျဖစ္ျပီး ေ႐ွးရိုးစြဲေတြ ျဖစ္တဲ့ ဟိနၵူ အမ်ိုးသားေရး၀ါဒီ အတိုက္အခံကေတာ့ အ႐ွိန္ရ အားေကာင္းေနပါတယ္။ ေယာဂဆရာျဖစ္တဲ့ ဘာဘာရမ္ဒက္ဗ္လို ဟိနၵူဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ တရားရံုးခ်ဳပ္ရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေထာက္ခံၾကိုဆိုၾကပါတယ္။ “လိင္တူဆက္ဆံတာကို တရားမ၀င္ ေၾကညာလိုက္ျပီး ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ လိုက္တဲ့အတြက္ တရား႐ုံးခ်ဳပ္က ဟိနၵူ၊ အစၥလာမ္၊ ခရစ္ယာန္၊ ဆစ္ခ္ေတြနဲ့ ကိုယ္က်င့္တရားကို ယံုၾကည္ၾကတဲ့ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ႐ွိတဲ့ အိနိၵယေတြရဲ့ ခံစားမႈကို ေလးစားတယ္ဆိုတာ ျပသ လိုက္တာပါပဲ။ လိင္တူ ဆက္ဆံတာဟာ လူ့အခြင့္အေရး ခ်ိုးေဖာက္တာပဲဗ်။ ကိုယ္က်င့္တရား ပ်က္တာ၊ ေၾကာင္းက်ိုးတက် မ႐ွိ၊ သိပၸံနည္းမက် သဘာ၀လည္း မက်ပါဘူးဗ်ာ။” မိန္းမလ်ာ အခြင့္အေရးအုပ္စုေတြကေတာ့ တရားရံုးခ်ဳပ္ရဲ့ စီရင္ဆံုးျဖတ္မႈကို ျပန္ေျပာင္းလဲဖို့ ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို့ အခု ၾကိုးစားေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ေ႐ြးခ်ယ္မႈေတြကေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲပါတယ္။ ေဂါတမ္ဘန္းလို တက္ၾကြလႈပ္႐ွားသူေတြကေတာ့ မီဒီယာေတြ နဲ့ ဒီလို ကန့္ကြက္ ဆန့္က်င္ပြဲေတြကို သံုးျပီး ျပည္သူလူထုရဲ့ ဖိအားနဲ့ တရားရံုးရဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကို ေျပာင္းျပန္လွန္ပစ္ဖို့ ပိုျပီး ေအာင္ျမင္မႈ ရလာနုိင္မယ္လို့ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ ေဂါတမ္ဘန္းက “က်ေနာ္တို့က က်ေနာ္တို့ရဲ့နွလံုးသားထဲမွာ ႐ွိေနတဲ့သူေတြ လက္ခံဖို့ က်နာ္တို့ဘ၀ရဲ့ အခက္အခဲဆံုး တိုက္ပြဲကို တိုက္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီ တရားရံုးက အေၾကာက္တရားဆိုတာ ဘာဆိုတာ သူတို့ သိတယ္လို့ ထင္တယ္ဆိုရင္ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ႐ွိတဲ့ မိန္းမလ်ာတိုင္း ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ အေျခအေနကို နားလည္နိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို့က က်ေနာ္တို့ရဲ့ ဒီ မေကာင္းဆိုး၀ါး ၀ိညာဥ္နဲ့ ႐ွင္သန္ေနထိုင္နိုင္ရင္ ဒီ အေလ့အထကိုလည္း ႐ွင္သန္ေအာင္ လုပ္္နိုင္မယ္ဆိုတာကိုလည္း သူတို့ နားလည္္လာၾကပါလိမ့္မယ္” လို့ ေျပာပါတယ္။ ဘစ္စ္မီလာ ဂီလာနီက အာ႐ွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးက႑အတြက္ အိနိၵယနိုင္ငံ နယူးေဒလီျမို့ေတာ္ကေန သတင္းေပးပို့ ထားပါတယ္။