မြန်မာပြည်တွင်းအခြေအနေတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းဖော်ပြရာမှာ နိုင်ငံတကာပရိသတ်ကို ရည်ရွယ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံပိုင်သတင်းမီဒီယာ (အင်္ဂလိပ်လို)နဲ့ တရုတ်ပြည်တွင်း သတင်းမီဒီယာ (တရုတ်လို) အကြား တူညီမှုမရှိတာက တရုတ်အစိုးရရဲ့ လျှာနှစ်ခွနိုင်ငံရေးအစီအစဉ်ကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်ထားတဲ့ အစိုးရထံက ၏ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုဟာ ကြီးမားတဲ့အတိုင်းအတာနဲ့ နိုင်ငံတကာ အရေးစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေ အားလုံးလိုလိုက သူတို့ရဲ့ စိတ်ပူပန်မှုကို ဖော်ပြပြီး၊ အာဏာသိမ်းမှုကိုရော နောက်ဆက်တွဲ ဆန္ဒပြသူတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းမှုတွေကိုပါ ဝိုင်းဝန်းပြစ်တင်ရှုတ်ချနေတဲ့အချိန်မှာ တရုတ်နိုင်ငံကတော့ ဒီအဖြစ်အပျက်တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ အပြစ်တင်တာမရှိဘဲ သီးခြားရေငုံနှုတ်ပိတ်နေခဲ့ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ အဖြစ်အပျက်ကို ဆင်ဟွာနဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့နေ့စဉ်သတင်းကဲ့သို့ တရုတ် နိုင်ငံပိုင်သတင်းမီဒီယာတွေမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုသတင်း ဖော်ပြဖို့ တွန့်ဆုတ်နေတာက တရုတ်ရဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ ပထဝီနိုင်ငံရေးအကျိုးစီးပွားကို ထင်ဟပ် ဖော်ပြပါတယ်။

နှိုင်းယှဉ်ချက်အရ အာဏာသိမ်းမှုအပေါ် ပြည်တွင်းသတင်း ဖော်ပြမှုတွေမှာ ကန့်သတ်ချက် အနည်းငယ်သာရှိပြီး၊ မြန်မာ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူတွေအပေါ် ထောက်ခံထားတဲ့ ဆောင်းပါးတွေ တောင်မှ ခွင့်ပြုထားတာကတော့ တရုတ်အစိုးရရဲ့ အကျိုးစီးပွားအရ သူ့ပြည်တွင်းမှာ တရားဝင်မှု ပိုကောင်းအောင် လုပ်နေတာကို ဖော်ပြပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံပိုင်သတင်းမီဒီယာတွေက "အာဏာသိမ်းတယ်" ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ရှောင်ကြတယ်

တရုတ်နိုင်ငံပိုင် ဝါဒဖြန့်မီဒီယာတွေမှာ မြန်မာပြည်အကြောင်း သတင်းဖော်ပြမှုဟာ တရုတ်ရဲ့ တွန့်ဆုတ်နေမှုကို ထင်ဟပ်စေခဲ့ပါတယ်။ တရားဝင် တရုတ်သတင်းအေဂျင်စီဖြစ်တဲ့ ဆင်ဟွာ သတင်းအေဂျင်စီရဲ့ အင်္ဂလိပ်လို ထုတ်ပြန်တဲ့သတင်းမှာ အာဏာသိမ်းမှုကို အစိုးရဝန်ကြီးအဖွဲ့ အပြောင်းအရွှေ့အဖြစ် ရည်ညွှန်းထားပြီး၊ နောက်ဆက်တွဲ နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေ ကိုလည်း တမင်ရည်ညွှန်းထားတဲ့အတိုင်း အကြိမ်ကြိမ် ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ တရားဝင်ပြန်ကြားရေးဖြစ်တဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့နေ့စဉ်ကလည်း အလားတူ ခပ်ဆင်ဆင်စကားလုံးပဲ သုံးစွဲခဲ့ပါတယ်။

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(အန်အယ်လ်ဒီ) အစိုးရကို ဖယ်ရှားပြီး တစ်ရက်အကြာ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့မှာ ဆင်ဟွာသတင်းဌာနက ‘အဓိက အစိုးရဝန်ကြီးအဖွဲ့ အပြောင်းအရွှေ့ကို မြန်မာ ကြေညာ’ ဆိုတဲ့ခေါင်းစဉ်နဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ခုကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါနဲ့ တပုံစံတည်း ဆောင်းပါးတစ်စောင်ကိုလည်း တရုတ်ဘာသာနဲ့ ဖော်ပြတဲ့သတင်းမှာ တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ထားတဲ့ ‘အစိုးရဝန်ကြီးအဖွဲ့ အပြောင်းအရွှေ့’ ဆိုတဲ့စကားလုံး  (政治改组) ကိုပဲ သုံးစွဲထားပါသေးတယ်။ တရုတ်ပြည်သူ့နေ့စဉ်သတင်းရဲ့ တရားဝင်ဝက်ဆိုဒ်မှာလည်း ပုံစံတူသတင်းကို တရုတ်စကားလုံးနဲ့ အာဏာသိမ်းမှု (政变) ကို ရှောင်ရှားပြီး သုံးစွဲထားပါတယ်။ ပါဝင်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေနဲ့ တင်ပြတဲ့ပုံစံတွေပါ အင်္ဂလိပ်လိုနဲ့ တရုတ်လို သတင်းတွေမှာ တညီတညွတ်တည်း ရှိပါတယ်။

အရပ်သားအစိုးရခေါင်းဆောင်တွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ဆန္ဒပြမှု တောင်းဆိုတာတွေ မြန်မာပြည်အနှံ့ ပျံ့နှံ့နေသလောက် တရုတ်နိုင်ငံပိုင်သတင်းတွေကတော့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုဆိုတဲ့ ဝေါဟာရကို  ဆက်ရှောင်ရှားပြီး ဖော်ပြကြပါတယ်။

မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့ နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပတဲ့ ၇၄ ကြိမ်မြောက် တပ်မတော်နေ့ စစ်ချီတက် သရုပ်ပြပွဲ ဓာတ်ပုံသတင်းကို ဆင်ဟွာသတင်းက ဖော်ပြရာမှာ စစ်တပ်ရဲ့ တရားမဝင်အာဏာယူမှုနဲ့ ယခင်အစိုးရခေါင်းဆောင်ပိုင်းကို ထိန်းသိမ်းထားတဲ့အကြောင်း ဖော်ပြခြင်းမရှိပါဘူး။ မြန်မာပြည် နိုင်ငံရေးအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ နောက်ဆုံးထုတ်သတင်းကို ဩဂုတ် ၁ ရက်နေ့ ဖော်ပြရာမှာလည်း အာဏာသိမ်းတယ်ဆိုတဲ့ ဝေါဟာရကို ရှောင်ရှားပြီး နိုင်ငံရဲ့ အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာမှုအဖြစ်သာ တိုတိုပဲ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ 

တရားဝင်နိုင်ငံပိုင်သတင်းမီဒီယာတွေကို တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုကော်မီတီက တိုက်ရိုက် ထိန်းချုပ်ပြီး စောင့်ကြည့်နေတဲ့အလျောက်၊ သူတို့ရဲ့လေသံနဲ့ သတင်းတင်ပြပုံတွေဟာ ပါတီရဲ့ သဘောထားကို တိုက်ရိုက်ထင်ဟပ်နေပါတယ်။ တရားဝင်နိုင်ငံပိုင်သတင်းမီဒီယာတွေရဲ့ အသေအချာ တွက်ချက်ပြောဆိုမှုတွေနဲ့အတူ မြန်မာစစ်တပ် အာဏာယူမှုကို ရှုတ်ချကြောင်း ဖော်ပြဖို့ တွန်ဆုတ်နေခြင်းက ယနေ့ တရုတ်အစိုးရ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကို တနည်းအားဖြင့် ပေါ်လွင်စေပါတယ်။

မြန်မာပြည်ရှိ တရုတ်ရဲ့ ထောက်ပံ့မှုများ

မြန်မာနဲ့ တရုတ်အကြား ဆက်ဆံရေးဟာ အမှန်စင်စစ် ယခုနှစ်တွေအတွင်း နှိုင်းယှဉ်ချက်အားဖြင့် နွေးထွေးမှုရှိခဲ့ပါတယ်။ အာဏာမသိမ်းမီ တစ်လအလိုမရှိသေးခင်က တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်လည်ပတ်ပြီး၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာတွေနဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ အကူအညီတွေကို ဆွေးနွေး ကတိပြုခဲ့ပါတယ်။ စီးပွားရေးအရ တရုတ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပိုးလမ်းမ စီမံကိန်း(BRI) အခြေခံအဆောက်အဦနဲ့ပတ်သက်တဲ့ စီမံကိန်းမျိုးစုံမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ လုပ်ထားခဲ့ပါပြီ။ ပထဝီဝင်အရ နီးကပ်နေတဲ့အလျောက် တရုတ်အစိုးရ တွက်ချက်နေတဲ့ အချက်အလက်စာရင်းမှာ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စဉ်းစားချက်တွေကိုလည်း နှစ်နိုင်ငံစလုံးက ထည့်သွင်းထားပါတယ်။ မသေချာ မရေရာတဲ့အပြင် မျှော်လင့်မထားခဲ့တဲ့ အခြေအနေတွေကြားမှာ မြန်မာနဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအရ လက်တွဲဖော်ဖြစ်လိုတဲ့ဆန္ဒကို ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်ချက်တစ်ခုအဖြစ် ဆုပ်ကိုင်ဖို့ တရုတ်အစိုးရအနေနဲ့ ရှောင်ရှားနေရတာပါ။

ဖယ်ရှားခံရတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အစိုးရနဲ့ ရင်းနှီးမှုရှိပြီးသားအချက်ဟာ အချို့အရာတွေမှာ စစ်အစိုးရနဲ့ ချက်ချင်းကြီး နွေးထွေးမှုရဖို့ အခက်တွေ့နေရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အာဏာသိမ်းပြီး အစောပိုင်းအဆင့်တွေအတွင်း မရေရာတဲ့ နိုင်ငံရေးရာသီဥတုအောက်မှာ မျှော်လင့်မထားခဲ့တဲ့ အားကောင်းတဲ့ အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွေကြောင့်၊  တရုတ်အနေနဲ့ ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း စစ်တပ်နဲ့ ရင်းနှီးဖို့ဟာ စွန့်စားမှုတစ်ခု ဖြစ်နေခဲ့ပါလိမ့်မယ်။

ဒါပေမဲ့ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ အန်အယ်လ်ဒီအစိုးရ အာဏာပြန်ရဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းတာကို မြင်လာခဲ့ပါပြီ။ အဲဒီလိုအချက်တွေကြောင့် အခု သူ့ဟာသူ အိမ်စောင့်အစိုးရလို့ ခေါ်နေတဲ့ စစ်တပ်အဖွဲ့အစည်းနဲ့ တရုတ်က ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ ပိုအကျိုးကျေးဇူးရှိနိုင်ဖို့ ရင်းနှီးတဲ့ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ဖို့ ဖြစ်လာပါပြီ။ အန်အယ်လ်ဒီအစိုးရ လက်ထက်ကတည်းက ပေးထားခဲ့တဲ့ ကတိကဝတ်အတိုင်း ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးတွေကို ပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ ဆက်လက်လှူဒါန်းခြင်းက တရုတ်အစိုးရရဲ့ တပ်မတော်အပေါ် အလားအလာကောင်းတဲ့ နွေးထွေးမှုသဘောထားကို နောက်ထပ် ဖော်ထုတ်ပြသခဲ့ပါပြီ။

တပ်မတော်ရဲ့ အမြင်မှာလည်းပဲ အထူးသဖြင့် ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများစွာရဲ့ ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုအပြင် အမေရိကန်၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ ဗြိတိန်တို့က စစ်အစိုးရကို ပိတ်ဆို့ အရေးယူထားခြင်းရဲ့ နောက်ကွယ်မှာ တရုတ်ရဲ့ (ရုရှားနဲ့အတူ) နိုင်ငံတကာစင်မြင့်မှာ ထောက်ခံမှုက တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်ပါဘူး။

တရုတ်ပြည်တွင်းမီဒီယာတွေကတော့ မြန်မာစစ်တပ်ကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချကြပါတယ်

ကွန်မြူနစ်ပါတီ တရားဝင်နိုင်ငံပိုင်သတင်းမီဒီယာတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ တရုတ်ဘာသာနဲ့ ထုတ်ပြန်တဲ့ သတင်းတွေမှာ မြန်မာအာဏာသိမ်းမှုကို ဖော်ပြခြင်း မရှိပေမဲ့၊ တရုတ်ပရိသတ်တွေကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ မြောက်မြားစွာသော သတင်းဌာနတွေနဲ့ ပြည်တွင်းမီဒီယာပလက်ဖောင်းတွေ မှာတော့ အာဏာသိမ်းမှုဝေါဟာရကို အမှန်အတိုင်း ဖော်ပြဖို့ တွန့်ဆုတ်မနေကြပါဘူး။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ တိုက်ရိုက်ပိုင်ဆိုင်မှုမရှိတဲ့ သတင်းဌာနကြီးတွေဖြစ်တဲ့ တောင်ပိုင်း အပတ်စဉ်သတင်း (Southern Weekly) လို၊ ဘေဂျင်းသတင်းစဉ် (Beijing News) လို မီဒီယာတွေကလည်း  မြန်မာစစ်တပ် အာဏာရယူတာကို အာဏာသိမ်းမှုအဖြစ် တိုက်ရိုက် ရည်ညွှန်း ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်မိုလ်ဘိုင်းဖုန်းတွေပေါ်မှာ သုံးစွဲသူ သန်းတစ်ထောင်အထက်ရှိပြီး လူထုမီဒီယာပလက်ဖောင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဝီချတ်(We Chat)  က တည်ထောင်ထားတဲ့ တင်းဆင့် သတင်းစဉ် (Tencent News) မှာလည်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တရုတ်လို “政变” ဒါမှမဟုတ် အာဏာသိမ်း ( Coup d'etat ) ဝေါဟာရတွေကို တက်တက်ကြွကြွ သုံးထားတဲ့ သတင်းတွေ  အထပ်ထပ်အခါခါ ထုတ်လွှင့်ခွင့်ပြုထားပါသေးတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီးစ အစောပိုင်းနေ့တွေမှာပဲ တင်းဆင့်သတင်းဌာနက ‘မြန်မာစစ်တပ်က ဘာကြောင့် အာဏာသိမ်းမှု အစပြုခဲ့သလဲ’ ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ် ထုတ်ဝေခဲ့ပါတယ်။

တကယ်တော့ တရုတ်ဝီကီပီးဒီးယားလို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဘိုင်ဒုဘိုင်ကီ( Baidu Baike) ရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက် စာမျက်နှာတစ်ခုပေါ်မှာ “၂.၁ မြန်အာဏာသိမ်းမှု” ခေါင်းစဉ်နဲ့ အမည်တစ်ခု ဖန်တီးထားပြီးပါပြီ။ အစိုးရ တရုတ်ပြည်သူ့နေ့စဉ်သတင်းတွေမှာ တခါမှ မဖော်ပြဖူးပေမဲ့လည်း တရုတ်ရဲ့ အကြီးဆုံးရှာဖွေရေးဝက်ဘ်ဆိုက် ဘိုင်ဒုပေါ်က တရားဝင်အကောင့်မှာ ‘စစ်အာဏာသိမ်းတယ်’ ဆိုတဲ့ ဝေါဟာရပါဝင်တဲ့ ဆောင်းပါးတွေ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးပါပြီ။ 

ဆောင်းပါးတွေမှာ ပါဝင်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အာဏာသိမ်းမှုအကြောင်း ဆွေးနွေးတဲ့အခါနဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ ပြည်သူလူထုအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချတဲ့ အခါတွေမှာ အပြုသဘောမဆောင်တဲ့ လေသံအများအပြားကို နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာတွေနဲ့ နိုင်းယှဉ်ရင် သက်သက်သာသာပဲ သုံးစွဲထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ တရုတ်လို တိန့်ကျားရှီလို့ခေါ်ပြီး အိန်ဂျယ်လို့ လူသိများတဲ့ တရုတ်လူမျိုး မြန်မာနိုင်ငံသားဖြစ်သူ ၁၉ နှစ်သမီးအရွယ် ကြယ်စင်ရဲ့ ဆန္ဒပြပွဲအတွင်း အသတ်ခံရပြီး သေဆုံးတဲ့သတင်းအပေါ် တရုတ်လူထုအတွင်း အကြီးအကျယ် သတိထားစရာ ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီထဲက ဆောင်းပါးတွေအများအပြားမှာ အိန်ဂျယ်ဟာ သူ့လူတွေကောင်းဖို့အတွက် အသက်ကို စတေးခံခဲ့သူအဖြစ် ချီးမြှောက်ခြင်း ခံခဲ့ရပါတယ်။ ရလဒ်အဖြစ် တရုတ်ပြည်သူလူထုဟာ မြန်မာစစ်အစိုးရအပေါ် စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်နေတဲ့ သဘောထားအမှန်ကို ထုတ်ဖော်ခဲ့ကြပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွေက မြန်မာတပ်မတော်နေ့ ချီတက်ပွဲသတင်းနဲ့ အဲဒီနေ့မှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို လျှော့ပေါ့ဖော်ပြနေစဉ်မှာပဲ၊ တရုတ် ပြည်တွင်းမီဒီယာတွေကတော့ တင်းဆင့်သတင်းစဉ် (Tencent News) မှာ ဖော်ပြတဲ့ဆောင်းပါးလိုပဲ သွေးမြေကျမှုကို သတင်းအမှန်အတိုင်း ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဥပမာ သတင်းတစ်ခု ဆိုရင် “အာဏာသိမ်းတဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ကတည်းကဆိုရင် မြန်မာတပ်မတော်နေ့ဟာ သွေးမြေအကျဆုံးနေ့ ဖြစ်ပြီး၊ မြို့ပေါင်း ၄၄ မြို့မှာ အရပ်သား ၁၄၄ ယောက် သေဆုံးခဲ့သည့်အထိ အကြမ်းဖက်ခဲ့သည်။ စစ်တပ်ဟာ သူ့နိုင်ငံသားတွေကို ကာကွယ်ရမယ့်အစား သေနတ်နဲ့ ချိန်ရွယ်ခဲ့ပြီ” လို့ ဝေဖန်ပြစ်တင် ရေးသားခဲ့ပါတယ်။   

ဝီချတ်ဟာ အခုဆိုရင် နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွေအပြင်ဘက်က တရုတ်အခြေခံလူတန်းစားအတွက် အဓိကသတင်းရင်းမြစ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါပြီ။ ဝီချတ်သတင်းပလက်ဖောင်းပေါ်မှာ တရားဝင်ခွင့်ပြုထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို သတင်းဆောင်းပါးတွေ ထုတ်ဝေဖို့လည်း ခွင့်ပြုထားတာပါ။ အဆိုပါထုတ်ဝေသူတွေဟာ ပါတီရဲ့ တိုက်ရိုက်ကြီးကြပ်မှုအောက်မှာ မရှိသော်ငြားလည်း တရုတ်ပြည်ရှိ တခြားမီဒီယာထုတ်ဝေသူတွေကဲ့သို့ စောင့်ကြည့်ခြင်းခံရနိုင်ဖွယ် ရှိပြီး၊ များသောအားဖြင့် ကွန်မြူနစ်ပါတီသတင်းတွေကို တိုက်ခိုက်တဲ့ ဒါမှမဟုတ် ဆန့်ကျင်တယ်လို့ ယူဆစရာရှိတဲ့ အချက်တွေကို အဓိက ရှောင်ရှားထုတ်ဝေကြပါတယ်။ ဝီချတ်ပေါ်က သတင်းဆောင်းပါးတွေအရ၊ မြန်မာတပ်မတော်အပေါ် အပြုသဘောမဆောင်တဲ့ မှတ်ချက်တွေနဲ့ ရန်လိုတဲ့ သဘောထားတွေကို အခုထိတော့ တရုတ်ပြည်တွင်းမှာ သည်းခံ ခွင့်ပြုထားတာကတော့ ရှင်းနေပါတယ်။    

နောက်ထပ်ပြီးတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပါဝင်ပတ်သက်မှုအပေါ် မီးမောင်းထိုးပြထားတဲ့ ဆောင်းပါးတွေကတဆင့် တရုတ်အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ် လှုံ့ဆော်မှုတွေလည်း ရှိပါတယ်။ လတ်တလော ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ကြား တင်းမာမှုကိစ္စတွေထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေကိုလည်း မကြာခဏ ထည့်သွင်း သတင်းဖော်ပြခံရပါတယ်။ ဆောင်းပါတအချို့ဆိုရင် အနောက်အုပ်စု၊ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်က မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း (အထူးသဖြင့် တရုတ်ပိုင်စက်ရုံတွေ အကြမ်းဖက်ဖျက်ဆီးခံရမှု) တရုတ် ဆန့်ကျင်ရေးတွေ ဆွပေးနေတယ်လို့ ပြစ်တင်ရှုတ်ချထားပါတယ်။ 

အဆိုပါဆောင်းပါးတွေအောက် ကွန့်မန့်ရေးသားမှုကို ကြည့်ရင် တရုတ် အင်တာနက်သုံးသူ နိုင်ငံသားတွေဟာ အမေရိကန် ဆန့်ကျင်ရေးစိတ်ထားတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရုတ်နိုင်ငံသားတွေနဲ့ တရုတ်ပိုင်စီးပွားရေးတွေအပေါ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကို သွယ်ဝိုက်ဦးတည်စေပြီး၊ တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးစိတ်ဓာတ်ကို လှုံ့ ဆော်နေမှုမှာ အမေရိကန်ရဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်မှုရှိကြောင်း စွပ်စွဲပြောဆိုကြပါတယ်။ ဒါက မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေကို ပြောတာထက် တရုတ်အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ် တွန်းတင်းရာ ရောက်ပါတယ်။        

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ နှစ်ဖက်ခွ အစီအစဉ်

မြန်မာအရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို ကိုယ်စားပြုပြီး နိုင်ငံခြား ပရိသတ်ကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွေရဲ့ လေသံနဲ့ တရုတ်လူထုအတွက် ရည်ရွယ်တဲ့ ပြည်တွင်းမီဒီယာတွေကြားက ကွဲပြားနေမှုဟာ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ နှစ်ဖက်ခွအစီအစဉ်ကို ထင်ဟပ်စေပါတယ်။

တကယ်တမ်းတော့ ပါတီရဲ့ ကာလရှည်ကြာရည်ရွယ်ချက်က သူတို့အာဏာကို ပြည်တွင်းမှာ ထိန်းထားနိုင်ဖို့ပါပဲ။ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အမျိုးသားရေးဝန်းကျင်မှာ တိုင်းသူပြည်သားတွေရဲ့ ကျေနပ်မှု ခံစားချက်ကို မြှင့်တင်ခြင်းအားဖြင့် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ တရားဝင်မှုကို အားကောင်းစေဖို့ နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ်၊ နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွေက ဒီမိုကရေစီနည်းမကျ စိတ်မချမ်းမြေ့စရာ တွေကို သတင်းဖော်ပြနေခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လက်ရှိ မြန်မာ အာဏာသိမ်းမှုကို ကမ္ဘာ့ပထဝီနိုင်ငံရေးနဲ့ အကြိမ်ကြိမ်ချိတ်ဆက်ပြီး၊ တရုတ်-အမေရိကန် ပဋိပက္ခအတွက် နောက်ထပ် အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်ကို ဆွပေးရုံသာမက၊ တရုတ်အစိုးရအတွက် ပြည်တွင်း ထောက်ခံမှုရအောင် တိုးလုပ်ဆောင်နေတာသာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ပြီး နိုင်ငံတကာမြင်ကွင်းမှာလည်း တရုတ်အစိုးရက သူ့ရဲ့ နိုင်ငံတကာဩဇာမြှင့်တင်ဖို့ မြန်မာနဲ့ပတ်သက်လို့ သီးခြားရေငုံနှုတ်ပိတ်နေတဲ့ နည်းလမ်းကိုလည်း ရွေးချယ်ထားပါတယ်။ တကယ်တော့ တပ်မတော်နဲ့ ပေါ်ပေါ်တင်တင် ရင်းနှီးမှုလုပ်တဲ့သဘောထားက တရုတ်တို့ အတိတ်က တည်ဆောက်ထားတဲ့ မြန်မာနဲ့ရော အာဆီယံနဲ့ပါ ဆက်ဆံရေးအခြေအနေကို ပျက်ယွင်းသွားစေနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ တခြားတဘက်မှာလည်း မြန်မာစစ်တပ်အပေါ်  အပြုသဘောမဆောင်တဲ့ ဝေဖန်မှုတွေက အနီးဆုံး အိမ်နီးချင်းတွေထဲက တစ်ဦးနဲ့ မဟာမိတ်အဖြစ်ကနေ ပျက်ယွင်းစေမယ့်အလားအလာကို စွန့်စားရခြင်း ဖြစ်နေပါတယ်။ 

ဒါကြောင့်မို့၊ မြန်မာပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေအပေါ် တရုတ်အစိုးရနိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွေက ဝေးဝေးနေပြီး မဝေဖန်တဲ့သဘောထားဟာ တရုတ်ပြည်က တစိုက်မတ်မတ် အလေးထားရမယ့် စီးပွားရေးနဲ့ ပထဝီနိုင်ငံရေး စဉ်းစားချက်တွေအပေါ် ဂယက်ရိုက်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြန်ဆိုသူ- အေးမင်း(တာ‌မွေ)

The diplomat  မဂ္ဂဇင်းမှာ ဖော်ပြထားတဲ့ ဆောင်းပါးရှင် ဒိုင်ယာဂျန်းနဲ့  ခရစ္စတီနာ ကီရွန်စ်ကာတို့ ရေးသားထားတဲ့  “Chinese Media’s Conflicting Narratives on the Myanmar Coup” ဆောင်းပါးကို ဘာသာပြန်ဆို ဖော်ပြထားသည်။  

စာရေးသူများ

ဒိုင်ယာဂျန်း

ဒိုင်ယာဂျန်းက နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးဘောဂဗေဒအထူးပြုတဲ့ ဘာသာရပ်ပေါင်းစုံ သုတေသနပြုသူ ဖြစ်ပါတယ်။ လန်ဒန် စီးပွားရေးကျောင်းမှာ နှိုင်းယှဉ်သော ဒီမိုကရေစီပြုခြင်း ဘာသာရပ်ကို တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ အခု ဗဟိုဥရောပအင်စတီကျူရဲ့ အာရှရေးရာလေ့လာရေးဌာန (CEIAS) နဲ့ ဆောင်ရွက်နေပြီး မြန်မာအာဏာသိမ်း စောင့်ကြည့်မှု အဖွဲ့နဲ့လည်း ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်နေပါတယ်။

ခရစ္စတီနာ ကီရွန်စ်ကာ 

ခရစ္စတီနာ ကီရွန်စ်ကာဟာ ဘက်စုံပညာရပ်ဆိုင်ရာ လူမှုပါဝင်ပတ်သက်မှုတွေမှာ အတွေ့အကြုံရှိသူ ဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာအရေးလေ့လာမှု၊ ထိုင်ဝမ်အရေး၊ CEE-China ဆက်ဆံရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်လေ့လာရေး ကမ်ပိန်းတွေနဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ လောလောဆယ် သူမဟာ Palacky University Olomouc မှာ သုတေသန လုပ်ဆောင်ပြီး၊ စလိုဗက်ကီးယားရဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့မှာ ဦးစီးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရင်း၊ ဗဟိုဥရောပအင်စတီကျူရဲ့ အာရှရေးရာလေ့လာရေးဌာန (CEIAS) မှာ ညွှန်ကြားရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူနေပါတယ်။ သူဟာ မြန်မာအာဏာသိမ်း စောင့်ကြည့်မှုအဖွဲ့ရဲ့ ဦးဆောင်သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။