ပါကစၥတန္ ရမ္းကုဆရာ၀န္တို့ ဆင္းရဲသားေတြရဲ့ အသက္နဲ့ ကစားေနၾက
DVB
·
November 16, 2013
အစိုးရရဲ့အဆိုအရ ပါကစၥတန္မွာ ရမ္းကုလို့ေခၚတဲ့ ဆရာ၀န္အတုေတြ ၆ သိန္းေလာက္ ေဆးကုတဲ့အလုပ္ကို လုပ္ေနၾကတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။ ရမ္းကုေတြက ေဆးပညာဘြဲ့ ရထားသူေတြ မဟုတ္သလို မၾကာခဏ ဆိုသလို မွားယြင္းတဲ့ ေရာဂါ သတ္မွတ္မႈေတြနဲ့ မွားယြင္း ကုသတာေတြ လုပ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆင္းရဲ သားေတြက သူတို့နဲ့ပဲ ကုသနိုင္ၾကပါတယ္။
ပါကစၥတန္လူမ်ိုး အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ရမ္းကုေတြကို ပိတ္ပင္ တားျမစ္တဲ့ ဥပေဒကို ျပဌာန္းဖို့ အစိုးရကို ေတာင္းဆို ေနၾကပါတယ္။
အသက္ ၄၀ ႐ွိျပီျဖစ္တဲ့ နိုင္ငံ၀န္ထမ္း ဒယ္နီယယ္အာမက္ကို သူ့သြားက ဒုကၡေပးေနပါတယ္။ သူက ရာ၀ါလ္ပင္ဒီလမ္းေတြေပၚက ရမ္းကုတေယာက္ဆီကို သြားျပခဲ့ပါတယ္။
“သြားကုသမႈစရိတ္က အကုန္အက် မ်ားတယ္ဗ်။ အဲဒါကို က်ေနာ္ မတတ္နိုင္ဘူးေလ။ အဲဒီ ရမ္းကုေတြကေတာ့ ေဈးသက္သာတဲ့ ကုသမႈေပးတယ္ဗ်။ ႐ူးပီ ရာဂဏန္း အနည္းအပါးေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို့ရဲ့ သြားကိုက္တာေတြ၊ တျခား ခံတြင္းေရာဂါေတြ သက္သာေအာင္ လုပ္ေပးနုိင္ၾကတယ္ေလ။.”
ရမ္းကုေတြကို လမ္းေဘးမွာ အလြယ္တကူ ေတြ့ရနိုင္ပါတယ္။ သူတို့က လမ္းေဘးမွာ ထိုင္ရင္ ထိုင္ ဒါမွမဟုတ္ ရံုကေလးေတြမွာ ထိုင္ၾကပါတယ္။ လူနာေတြကို ခ်က္ခ်င္းကုသေပးပါတယ္။
အစိုးရရဲ့ အဆိုအရ ပါကစၥတန္တ၀ွမ္းမွာ ရမ္းကုလို့ေခၚတဲ့ ဆရာ၀န္အတုေတြ ၆ သိန္းေလာက္ ေဆးကုတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္္ေနၾကတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
သူတို့က သူတို့ေတြဟာ သြားေရာဂါေတြကေန ေသနိုင္တဲ့ေရာဂါေတြအထိ ကုသေပးနုိင္တယ္လို့ ဆိုပါတယ္။သူတို့က ခြင့္ျပုထားတဲ့ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ဘာဘြဲ့မွ မ႐ွိဘဲ လုပ္ေနၾကတာပါ။
ဆင္းရဲသား အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ တကယ့္ ဆရာ၀န္ေတြဆီထက္ ရမ္းကုေတြဆီကို ပို သြားခ်င္ၾကပါတယ္။ ပုဂၢလိက ေဆး၀ါးကုသမႈေတြနဲ့ ေဆးခန္းေတြကေတာ့ ေငြေၾကးမဆန့္ရင္
ကာ ေတာင္းတတ္ၾကပါတယ္။
အသက္ ၅၀ ႐ွိျပီျဖစ္တဲ့ အာမက္ခန္က ရာ၀ါလ္ပင္ဒီရဲ့ အစည္ကားဆံုး ရင္ျပင္တခုရဲ့ လူသြားစၾကၤံေပၚမွာ ထိုင္ေနပါတယ္။ သူက ဒီ ေနရာမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ အနွစ္ ၂၀ ေလာက္ကတည္းက လူနာေတြကို ေဆးကု ေပးေနတာပါ။ ေခါင္းကိုက္တာမ်ိုးကအစ သြားေရာဂါေတြအထိ လူနာေတြ ျဖစ္သမွ်ကို ကုသ ေပးေနတာပါ။
တေန့ကို လူနာ ၂၀ နဲ့ ၃၀ ေက်ာ္ ေလာက္ကုရတယ္လုိ့ အာမက္ခန္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္က ဒီ အလုပ္မွာ အေတြ့အၾကံု ႐ွိပါတယ္။ က်ေနာ္က ေန့တိုင္း လူနာေတြ ရာခ်ီ ကုေပးေနတာပါ။ အမ်ားစုက က်ေနာ္ ကုသေပးျပီးရင္ သက္သာသြားခဲ့ၾကတာပါပဲဗ်ာ။ အဲဒီ လို မဟုတ္ရင္ သူတို့ က်ေနာ္ဆီ ဘယ္လာမွာလဲဗ်ာ။”
ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ပါကစၥတန္ ေဆးပညာအသင္းရဲ့ အဆိုအရ အရည္အခ်င္းမွီ ဆရာ၀န္ ၅ ေသာင္း ၃ ေထာင္ ႐ွိျပီး ရမ္းကုက ၂ သိန္း ၀န္းက်င္ေလာက္႐ွိေနတယ္ လို့ ဆိုပါတယ္။
သူတို့ရဲ့ လူနာအမ်ားစုက ဆင္းရဲတဲ့မိသားစုေတြက ျဖစ္ျပီး တကယ့္ဆရာ၀န္ေတြ ဆီ သြားဖို့ မတတ္နိုင္ၾကပါဘူး။
ရမ္းကုေတြက အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာေလာက္ပဲ ေတာင္းျပီး ေဈးသက္သာတဲ့ ေဆးေတြကို ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အၾကီးတန္းဆရာ၀န္ ေဒါက္တာ မိုဟာမက္ န၀ပ္ဇ္ခိုခါက အဲဒီ ကုသမႈေတြအတြက္ စိုးရိမ္ တယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“သူတို့က အျပစ္မဲ့ ျပည္သူလူထုေတြရဲ့ အသက္နဲ့ ကစားေနၾကတာဗ်။ သူတို့မွာ ေရာဂါေတြနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ အေတြ့အၾကံု မ႐ွိပါဘူး။ ေရာဂါေဗဒလည္း ကၽြမ္းက်င္တာမွ မဟုတ္တာဗ်ာ။ လူနာေတြ တေယာက္က တေယာက္ဆီ ေရာဂါေတြ ကူးစက္သြားရတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္တဲ့ ပိုးမသတ္ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြကို သူတို့က သံုးေနၾကတာပဲေလ။ အဲဒါဟာ ပါကစၥတန္မွာ ေရာဂါ အမ်ားစု ကူးစက္ေနရတဲ့ အေၾကာင္းပဲ ေပါ့ဗ်ာ။”
၂၀၀၉ ခုနွစ္မွာေတာ့ တရားရံုးခ်ဳပ္က က်န္မာေရး၀န္ၾကီးကို ရမ္းကုေတြကို အေရးယူဖို့ အမိန့္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုထိကေတာ့ ဘာမွ ျဖစ္မလာေသးပါဘူး။
ေနာက္ ၁ နွစ္္မွာေတာ့ အစိုးရက က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ ဥပေဒၾကမ္းကို အတည္ျပု ျပဌာန္းေပးခဲ့ျပီး ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြကို သူတို့ရဲ့ ခရိုင္ေတြထဲမွာ ရမ္းကု ကုသမႈ အဆံုးသတ္ပစ္ဖို့ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ရမ္းကုေတြကေတာ့ မၾကာခဏ ဆိုသလို က်န္းမာေရးဌာန နည္းပါးတဲ့ေဒသေတြမွာ လႈပ္႐ွားေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ရာ၀ါလ္ပင္ဒီ ခရိုင္က်န္းမာေရးဌာနရဲ့ အၾကီးအကဲ ေဒါက္တာ ေအေက နီရာဇီက “က်ေနာ္တို့က အဲဒီ ရမ္းကုေတြကို စျပီး နွိမ္နွင္းေနပါျပီ ဒါေပမယ့္ သူတို့က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေကာင္းတယ္ဗ်။ ရမ္းကုနွိမ္နွင္းေရးဥပေဒ ႐ွိေပမယ့္ အေကာင္အထည္ မေဖာ္နိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ဥပေဒအရေတာ့ ရမ္းကုေတြကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်မယ္ အာမခံ မရဘူး” လုိ့ ေျပာပါတယ္။
ဒါဇင္မ်ားစြာ ႐ွိတဲ့ တရားမ၀င္ ေဆးခန္းေတြကေတာာ့ အပိတ္ခံလုိက္ရပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ သူတို့ရဲ့ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ေထာင္ခ်ခံလိုက္ရတဲ့ ရမ္းကုေတြကိုေတာ့ ျပစရာ ႐ွားပါေသးတယ္။
အသက္ ၄၅ နွစ္႐ွိျပီ ျဖစ္တဲ့ မိုဟာမက္ ခဇင္းမ္ခန္ကေတာ့ သူ ရမ္းကု တေယာာက္ဆီ သြားခဲ့မိတာကို ခုထိ ေနာင္တရေနဆဲပဲလုိ့ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္က က်ေနာ္အိမ္နားက ရမ္းကုတေယာက္ဆီ က်ေနာ္ အဖ်ားေရာဂါကို ကုဖို့ သြားခဲ့မိတယ္ဗ်။သူက က်ေနာ္ကို ေဆးတခုခု ထိုေပးခဲ့တယ္ေလ။ ခုေတာ့ က်ေနာ္ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ရေနျပီေပါ့ဗ်ာ။ ခုေတာ့ က်ေနာ္က ဒီ ေသနိုင္တဲ့ေရာဂါကို ကုသမႈ ခံေနရေတာ့တာေပါ့။ ဒါဟာ က်ေနာ္အတြက္ ေနာက္ ဘယ္ေတာ့မွ ရမ္းကုတေယာက္ဆီ မသြားဖို့အတြက္ သင္ခန္းစာပဲေပါ့ဗ်ာ။ သူတို့ေတြက ေသသြားနုိင္တယ္ေနာ္။”
မာလစ္ အယုဘ္ဆမ္ဘဲလ္က အာ႐ွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးက႑အတြက္ ပါကစၥတန္နိုင္ငံ ရာ၀ါလ္ပင္ဒီျမို့ကေန သတင္းေပးပို့ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပါကစၥတန္လူမ်ိုး အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ရမ္းကုေတြကို ပိတ္ပင္ တားျမစ္တဲ့ ဥပေဒကို ျပဌာန္းဖို့ အစိုးရကို ေတာင္းဆို ေနၾကပါတယ္။
အသက္ ၄၀ ႐ွိျပီျဖစ္တဲ့ နိုင္ငံ၀န္ထမ္း ဒယ္နီယယ္အာမက္ကို သူ့သြားက ဒုကၡေပးေနပါတယ္။ သူက ရာ၀ါလ္ပင္ဒီလမ္းေတြေပၚက ရမ္းကုတေယာက္ဆီကို သြားျပခဲ့ပါတယ္။
“သြားကုသမႈစရိတ္က အကုန္အက် မ်ားတယ္ဗ်။ အဲဒါကို က်ေနာ္ မတတ္နိုင္ဘူးေလ။ အဲဒီ ရမ္းကုေတြကေတာ့ ေဈးသက္သာတဲ့ ကုသမႈေပးတယ္ဗ်။ ႐ူးပီ ရာဂဏန္း အနည္းအပါးေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို့ရဲ့ သြားကိုက္တာေတြ၊ တျခား ခံတြင္းေရာဂါေတြ သက္သာေအာင္ လုပ္ေပးနုိင္ၾကတယ္ေလ။.”
ရမ္းကုေတြကို လမ္းေဘးမွာ အလြယ္တကူ ေတြ့ရနိုင္ပါတယ္။ သူတို့က လမ္းေဘးမွာ ထိုင္ရင္ ထိုင္ ဒါမွမဟုတ္ ရံုကေလးေတြမွာ ထိုင္ၾကပါတယ္။ လူနာေတြကို ခ်က္ခ်င္းကုသေပးပါတယ္။
အစိုးရရဲ့ အဆိုအရ ပါကစၥတန္တ၀ွမ္းမွာ ရမ္းကုလို့ေခၚတဲ့ ဆရာ၀န္အတုေတြ ၆ သိန္းေလာက္ ေဆးကုတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္္ေနၾကတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
သူတို့က သူတို့ေတြဟာ သြားေရာဂါေတြကေန ေသနိုင္တဲ့ေရာဂါေတြအထိ ကုသေပးနုိင္တယ္လို့ ဆိုပါတယ္။သူတို့က ခြင့္ျပုထားတဲ့ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ဘာဘြဲ့မွ မ႐ွိဘဲ လုပ္ေနၾကတာပါ။
ဆင္းရဲသား အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ တကယ့္ ဆရာ၀န္ေတြဆီထက္ ရမ္းကုေတြဆီကို ပို သြားခ်င္ၾကပါတယ္။ ပုဂၢလိက ေဆး၀ါးကုသမႈေတြနဲ့ ေဆးခန္းေတြကေတာ့ ေငြေၾကးမဆန့္ရင္
ကာ ေတာင္းတတ္ၾကပါတယ္။
အသက္ ၅၀ ႐ွိျပီျဖစ္တဲ့ အာမက္ခန္က ရာ၀ါလ္ပင္ဒီရဲ့ အစည္ကားဆံုး ရင္ျပင္တခုရဲ့ လူသြားစၾကၤံေပၚမွာ ထိုင္ေနပါတယ္။ သူက ဒီ ေနရာမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ အနွစ္ ၂၀ ေလာက္ကတည္းက လူနာေတြကို ေဆးကု ေပးေနတာပါ။ ေခါင္းကိုက္တာမ်ိုးကအစ သြားေရာဂါေတြအထိ လူနာေတြ ျဖစ္သမွ်ကို ကုသ ေပးေနတာပါ။
တေန့ကို လူနာ ၂၀ နဲ့ ၃၀ ေက်ာ္ ေလာက္ကုရတယ္လုိ့ အာမက္ခန္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္က ဒီ အလုပ္မွာ အေတြ့အၾကံု ႐ွိပါတယ္။ က်ေနာ္က ေန့တိုင္း လူနာေတြ ရာခ်ီ ကုေပးေနတာပါ။ အမ်ားစုက က်ေနာ္ ကုသေပးျပီးရင္ သက္သာသြားခဲ့ၾကတာပါပဲဗ်ာ။ အဲဒီ လို မဟုတ္ရင္ သူတို့ က်ေနာ္ဆီ ဘယ္လာမွာလဲဗ်ာ။”
ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ပါကစၥတန္ ေဆးပညာအသင္းရဲ့ အဆိုအရ အရည္အခ်င္းမွီ ဆရာ၀န္ ၅ ေသာင္း ၃ ေထာင္ ႐ွိျပီး ရမ္းကုက ၂ သိန္း ၀န္းက်င္ေလာက္႐ွိေနတယ္ လို့ ဆိုပါတယ္။
သူတို့ရဲ့ လူနာအမ်ားစုက ဆင္းရဲတဲ့မိသားစုေတြက ျဖစ္ျပီး တကယ့္ဆရာ၀န္ေတြ ဆီ သြားဖို့ မတတ္နိုင္ၾကပါဘူး။
ရမ္းကုေတြက အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာေလာက္ပဲ ေတာင္းျပီး ေဈးသက္သာတဲ့ ေဆးေတြကို ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အၾကီးတန္းဆရာ၀န္ ေဒါက္တာ မိုဟာမက္ န၀ပ္ဇ္ခိုခါက အဲဒီ ကုသမႈေတြအတြက္ စိုးရိမ္ တယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“သူတို့က အျပစ္မဲ့ ျပည္သူလူထုေတြရဲ့ အသက္နဲ့ ကစားေနၾကတာဗ်။ သူတို့မွာ ေရာဂါေတြနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ အေတြ့အၾကံု မ႐ွိပါဘူး။ ေရာဂါေဗဒလည္း ကၽြမ္းက်င္တာမွ မဟုတ္တာဗ်ာ။ လူနာေတြ တေယာက္က တေယာက္ဆီ ေရာဂါေတြ ကူးစက္သြားရတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္တဲ့ ပိုးမသတ္ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြကို သူတို့က သံုးေနၾကတာပဲေလ။ အဲဒါဟာ ပါကစၥတန္မွာ ေရာဂါ အမ်ားစု ကူးစက္ေနရတဲ့ အေၾကာင္းပဲ ေပါ့ဗ်ာ။”
၂၀၀၉ ခုနွစ္မွာေတာ့ တရားရံုးခ်ဳပ္က က်န္မာေရး၀န္ၾကီးကို ရမ္းကုေတြကို အေရးယူဖို့ အမိန့္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုထိကေတာ့ ဘာမွ ျဖစ္မလာေသးပါဘူး။
ေနာက္ ၁ နွစ္္မွာေတာ့ အစိုးရက က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ ဥပေဒၾကမ္းကို အတည္ျပု ျပဌာန္းေပးခဲ့ျပီး ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြကို သူတို့ရဲ့ ခရိုင္ေတြထဲမွာ ရမ္းကု ကုသမႈ အဆံုးသတ္ပစ္ဖို့ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ရမ္းကုေတြကေတာ့ မၾကာခဏ ဆိုသလို က်န္းမာေရးဌာန နည္းပါးတဲ့ေဒသေတြမွာ လႈပ္႐ွားေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ရာ၀ါလ္ပင္ဒီ ခရိုင္က်န္းမာေရးဌာနရဲ့ အၾကီးအကဲ ေဒါက္တာ ေအေက နီရာဇီက “က်ေနာ္တို့က အဲဒီ ရမ္းကုေတြကို စျပီး နွိမ္နွင္းေနပါျပီ ဒါေပမယ့္ သူတို့က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေကာင္းတယ္ဗ်။ ရမ္းကုနွိမ္နွင္းေရးဥပေဒ ႐ွိေပမယ့္ အေကာင္အထည္ မေဖာ္နိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ဥပေဒအရေတာ့ ရမ္းကုေတြကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်မယ္ အာမခံ မရဘူး” လုိ့ ေျပာပါတယ္။
ဒါဇင္မ်ားစြာ ႐ွိတဲ့ တရားမ၀င္ ေဆးခန္းေတြကေတာာ့ အပိတ္ခံလုိက္ရပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ သူတို့ရဲ့ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ေထာင္ခ်ခံလိုက္ရတဲ့ ရမ္းကုေတြကိုေတာ့ ျပစရာ ႐ွားပါေသးတယ္။
အသက္ ၄၅ နွစ္႐ွိျပီ ျဖစ္တဲ့ မိုဟာမက္ ခဇင္းမ္ခန္ကေတာ့ သူ ရမ္းကု တေယာာက္ဆီ သြားခဲ့မိတာကို ခုထိ ေနာင္တရေနဆဲပဲလုိ့ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္က က်ေနာ္အိမ္နားက ရမ္းကုတေယာက္ဆီ က်ေနာ္ အဖ်ားေရာဂါကို ကုဖို့ သြားခဲ့မိတယ္ဗ်။သူက က်ေနာ္ကို ေဆးတခုခု ထိုေပးခဲ့တယ္ေလ။ ခုေတာ့ က်ေနာ္ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ရေနျပီေပါ့ဗ်ာ။ ခုေတာ့ က်ေနာ္က ဒီ ေသနိုင္တဲ့ေရာဂါကို ကုသမႈ ခံေနရေတာ့တာေပါ့။ ဒါဟာ က်ေနာ္အတြက္ ေနာက္ ဘယ္ေတာ့မွ ရမ္းကုတေယာက္ဆီ မသြားဖို့အတြက္ သင္ခန္းစာပဲေပါ့ဗ်ာ။ သူတို့ေတြက ေသသြားနုိင္တယ္ေနာ္။”
မာလစ္ အယုဘ္ဆမ္ဘဲလ္က အာ႐ွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးက႑အတြက္ ပါကစၥတန္နိုင္ငံ ရာ၀ါလ္ပင္ဒီျမို့ကေန သတင္းေပးပို့ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။