ေဆးလိပ္နွင့္ ေဆး႐ြက္ၾကီး ေသာက္သံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဥပေဒ အေကာင္အထည္ေဖာ္
ရွှေအောင်
·
October 24, 2013
၂၀၀၆ ခုနွစ္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္ကတည္းက ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ေဆးလိပ္နွင့္ ေဆး႐ြက္ၾကီးထြက္ပစၥည္း ေသာက္သံုးမႈထိန္းခ်ဳပ္ေရးဥပေဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ အေနနဲ့ ေဆးလိပ္ေသာက္ခြင့္ မ႐ွိတဲ့ေနရာေတြကို က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနက ထပ္မံသတိေပးနႈိးေဆာ္လိုက္ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာ ၂၀ ရက္ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာကေန အသိေပးနႈိးေဆာ္ခ်က္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့တာျဖစ္ျပီး၊ ဥပေဒပါအခ်က္ေတြကို ျပည္သူေတြသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါလို့ ေဆးလိပ္နွင့္ေဆး႐ြက္ၾကီးထိန္းခ်ဳပ္ေရး စီမံခ်က္မန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာနန္းနိုင္နိုင္႐ွိန္က ေျပာပါတယ္။
ေဆးလိပ္မေသာက္ရတဲ့ေနရာေတြကို ဥပေဒနဲ့ျပ႒ာန္းထားတာမို့ ျပည္သူေတြ သိ႐ွိလိုက္နာဖို့ လိုတယ္လို့လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
“သူမ်ားေသာက္တဲ့ ေဆးလိပ္ေငြ့႐ႉရတာက ကိုယ္တိုင္ေဆးလိပ္ေသာက္သလိုပဲ အနၱရာယ္က ခံစားရတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့သူေတြ သူမ်ား ေဆးလိပ္ေငြ့႐ႉရတာ မ႐ႉရေအာင္ ကာကြယ္ဖို့အတြက္ က်မတို့မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို့လို့ ေဆးလိပ္မေသာက္ရတဲ့ေနရာေတြကို ဥပေဒျပ႒ာန္းျပီး သတ္မွတ္ထားတာေပါ့ေနာ္။ ဒီလို သတ္မွတ္ထားတာကို ျပည္သူေတြအေနနဲ့လည္း သိ႐ွိျပီးေတာ့ သူတို့အေနနဲ့က လိုက္နာျပီး ပူးေပါင္းပါ၀င္သင့္တယ္ေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္မို့လို့ က်မတို့ ထုတ္ျပန္တာပါ။”
ေဆးလိပ္မေသာက္ရတဲ့ေနရာေတြမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ အေရးယူျပီး ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္လို့ ရတယ္။ အဲ့ဒီလို အေရးယူျပစ္ဒဏ္ခ်နိုင္ဖို့ အဲ့ဒီေနရာေတြက တာ၀န္ခံေတြမွာ တာ၀န္႐ွိတယ္ဆိုတာ သိ႐ွိေအာင္ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနက အသိေပးအေၾကာင္းၾကားစာ ဆက္လက္ထုတ္ျပန္သြားဖို့ ႐ွိတယ္လို့လည္း ေျပာပါတယ္။
ရန္ကုန္ျမို့က အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာ၀န္ ဦးျမင့္ဦးကေတာ့ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီး ဌာနအေနနဲ့ အခုလို သတင္းစာထဲ ေၾကာ္ျငာထည့္ရံုအျပင္ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ လုပ္ဖို့ လိုေသးတယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“ေဆးလိပ္နဲ့ ေဆး႐ြက္ၾကီး ဥပေဒ ထုတ္ထားျပီးသား။ အဲဒီတုန္းကတည္းက စာသင္ေက်ာင္းနဲ့ ဘယ္ေလာက္အကြာအေ၀းမွာ ေဆးလိပ္ေတြ မေရာင္းရဘူး။ ေနာက္တခါ မီးခိုးကင္းမဲ့ဇုန္ေပါ့ဗ်ာ။ ေဆးလိပ္မေသာက္ရတဲ့ေနရာ ေဆး႐ုံတို့ စာသင္ေက်ာင္းတို့ ႐ုပ္႐ွင္တို့ အစံုပါတာေပါ့။ အဲဒီဥပေဒထုတ္တာ ၾကာလွျပီဗ်။ ဂ်ာနယ္တခ်ဳိ့က ေရးေတာ့မွ က်န္းမာေရး ၀န္ၾကီးဌာနက ဒါေတြကိုသိေအာင္ ေၾကာ္ျငာက႑နဲ့ထည့္ေတာ့ သတင္းစာေတြထဲမွာ ေၾကာ္ျငာေတြနဲ့ နာေရးေတြနဲ့ ေရာျပီး ပါလာတာေပါ့။ ေန့စဥ္လူေတြၾကည့္ေနတဲ့ တီဗီြေတြ၊ မိုဘိုင္းဖုန္း မက္ေဆ့ေတြ၊ အမ်ားသိေအာင္ ပိုစတာေတြပါ ေထာင္ထားရမွာေပါ့။ ေဆး႐ုံဆိုရင္လည္း ဒီေနရာ ေဆးလိပ္ကင္းမဲ့ဇုန္ျဖစ္တယ္၊ ဘယ္နွမုိင္အတြင္း ဘယ္နွကုိက္အတြင္း ေဆးလိပ္မေသာက္ရဘူး။ ေဆးလိပ္မေရာင္းရဘူး။ ကြမ္းမစားရဘူး။ ေဆး႐ြက္ၾကီးက ကြမ္းထဲမွာ ပါတာေပါ့။ တကယ္ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ လုပ္သင့္တယ္။ က်ေနာ္တို့က ၾကိုဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ်ာနယ္တိုင္းမွာ ေၾကာ္ျငာဖို့ အစိုးရအေနနဲ့က ေငြမေပးရပဲ အစိုးရ သတင္းစာေတြ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြမွာ သံုးလို့ရတာပဲ။ ဒါက က်ေနာ့္အျမင္ပါ။”
က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနက ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ေဆးလိပ္မေသာက္ရေနရာေတြထဲ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းပရ၀ဏ္၊ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ အားကစားရံု-အားကစားခန္းမေတြ၊ ႐ုပ္႐ွင္ရံုဗီြဒီယိုရံုေတြ၊ ခရီးသည္တင္ ဘတ္စ္ကားေတြ၊ ေလယာဥ္ေတြ၊ ကုန္တိုက္ေတြ၊ ျပတိုက္ေမာ္ကြန္းတိုက္ေတြ စတဲ့ အမ်ားျပည္သူနဲ့ သက္ဆိုင္တဲ့ ေနရာေတြပါ၀င္ပါတယ္။
ဒါ့ျပင္ ေက်ာင္း၀င္း ပရ၀ဏ္ ေပ ၁၀၀ အတြင္း ေဆးလိပ္မေရာင္းခ်ဖို့နဲ့ အသက္ ၁၈ နွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြကို ေဆးလိပ္ ေရာင္းခ်ေပးကမ္းတာေတြ မလုပ္ဖို့ တားျမစ္ခ်က္ေတြလည္း ပါ၀င္ပါ တယ္။
ေဆးလိပ္ေငြ့ကင္းစင္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ျဖစ္ေရးနဲ့ ျပည္သူ့က်န္းမာေရးထိခိုက္တဲ့ အနၱရယ္ကေန ကာကြယ္ဖို့ ရည္႐ြယ္ျပီး ေဆးလိပ္နွင့္ ေဆး႐ြက္ၾကီးထြက္ပစၥည္း ေသာက္သံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဥပေဒကို ၂၀၀၆ ခုနွစ္ ေမလကတည္းက အတည္ျပုျပ႒ာန္းခဲ့တာျဖစ္ျပီး ခု ၇ နွစ္ေက်ာ္ အခ်ိန္က်မွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို့ လုပ္ေဆာင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာ ၂၀ ရက္ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာကေန အသိေပးနႈိးေဆာ္ခ်က္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့တာျဖစ္ျပီး၊ ဥပေဒပါအခ်က္ေတြကို ျပည္သူေတြသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါလို့ ေဆးလိပ္နွင့္ေဆး႐ြက္ၾကီးထိန္းခ်ဳပ္ေရး စီမံခ်က္မန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာနန္းနိုင္နိုင္႐ွိန္က ေျပာပါတယ္။
ေဆးလိပ္မေသာက္ရတဲ့ေနရာေတြကို ဥပေဒနဲ့ျပ႒ာန္းထားတာမို့ ျပည္သူေတြ သိ႐ွိလိုက္နာဖို့ လိုတယ္လို့လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
“သူမ်ားေသာက္တဲ့ ေဆးလိပ္ေငြ့႐ႉရတာက ကိုယ္တိုင္ေဆးလိပ္ေသာက္သလိုပဲ အနၱရာယ္က ခံစားရတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့သူေတြ သူမ်ား ေဆးလိပ္ေငြ့႐ႉရတာ မ႐ႉရေအာင္ ကာကြယ္ဖို့အတြက္ က်မတို့မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို့လို့ ေဆးလိပ္မေသာက္ရတဲ့ေနရာေတြကို ဥပေဒျပ႒ာန္းျပီး သတ္မွတ္ထားတာေပါ့ေနာ္။ ဒီလို သတ္မွတ္ထားတာကို ျပည္သူေတြအေနနဲ့လည္း သိ႐ွိျပီးေတာ့ သူတို့အေနနဲ့က လိုက္နာျပီး ပူးေပါင္းပါ၀င္သင့္တယ္ေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္မို့လို့ က်မတို့ ထုတ္ျပန္တာပါ။”
ေဆးလိပ္မေသာက္ရတဲ့ေနရာေတြမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ အေရးယူျပီး ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္လို့ ရတယ္။ အဲ့ဒီလို အေရးယူျပစ္ဒဏ္ခ်နိုင္ဖို့ အဲ့ဒီေနရာေတြက တာ၀န္ခံေတြမွာ တာ၀န္႐ွိတယ္ဆိုတာ သိ႐ွိေအာင္ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနက အသိေပးအေၾကာင္းၾကားစာ ဆက္လက္ထုတ္ျပန္သြားဖို့ ႐ွိတယ္လို့လည္း ေျပာပါတယ္။
ရန္ကုန္ျမို့က အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာ၀န္ ဦးျမင့္ဦးကေတာ့ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီး ဌာနအေနနဲ့ အခုလို သတင္းစာထဲ ေၾကာ္ျငာထည့္ရံုအျပင္ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ လုပ္ဖို့ လိုေသးတယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“ေဆးလိပ္နဲ့ ေဆး႐ြက္ၾကီး ဥပေဒ ထုတ္ထားျပီးသား။ အဲဒီတုန္းကတည္းက စာသင္ေက်ာင္းနဲ့ ဘယ္ေလာက္အကြာအေ၀းမွာ ေဆးလိပ္ေတြ မေရာင္းရဘူး။ ေနာက္တခါ မီးခိုးကင္းမဲ့ဇုန္ေပါ့ဗ်ာ။ ေဆးလိပ္မေသာက္ရတဲ့ေနရာ ေဆး႐ုံတို့ စာသင္ေက်ာင္းတို့ ႐ုပ္႐ွင္တို့ အစံုပါတာေပါ့။ အဲဒီဥပေဒထုတ္တာ ၾကာလွျပီဗ်။ ဂ်ာနယ္တခ်ဳိ့က ေရးေတာ့မွ က်န္းမာေရး ၀န္ၾကီးဌာနက ဒါေတြကိုသိေအာင္ ေၾကာ္ျငာက႑နဲ့ထည့္ေတာ့ သတင္းစာေတြထဲမွာ ေၾကာ္ျငာေတြနဲ့ နာေရးေတြနဲ့ ေရာျပီး ပါလာတာေပါ့။ ေန့စဥ္လူေတြၾကည့္ေနတဲ့ တီဗီြေတြ၊ မိုဘိုင္းဖုန္း မက္ေဆ့ေတြ၊ အမ်ားသိေအာင္ ပိုစတာေတြပါ ေထာင္ထားရမွာေပါ့။ ေဆး႐ုံဆိုရင္လည္း ဒီေနရာ ေဆးလိပ္ကင္းမဲ့ဇုန္ျဖစ္တယ္၊ ဘယ္နွမုိင္အတြင္း ဘယ္နွကုိက္အတြင္း ေဆးလိပ္မေသာက္ရဘူး။ ေဆးလိပ္မေရာင္းရဘူး။ ကြမ္းမစားရဘူး။ ေဆး႐ြက္ၾကီးက ကြမ္းထဲမွာ ပါတာေပါ့။ တကယ္ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ လုပ္သင့္တယ္။ က်ေနာ္တို့က ၾကိုဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ်ာနယ္တိုင္းမွာ ေၾကာ္ျငာဖို့ အစိုးရအေနနဲ့က ေငြမေပးရပဲ အစိုးရ သတင္းစာေတြ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြမွာ သံုးလို့ရတာပဲ။ ဒါက က်ေနာ့္အျမင္ပါ။”
က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနက ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ေဆးလိပ္မေသာက္ရေနရာေတြထဲ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းပရ၀ဏ္၊ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ အားကစားရံု-အားကစားခန္းမေတြ၊ ႐ုပ္႐ွင္ရံုဗီြဒီယိုရံုေတြ၊ ခရီးသည္တင္ ဘတ္စ္ကားေတြ၊ ေလယာဥ္ေတြ၊ ကုန္တိုက္ေတြ၊ ျပတိုက္ေမာ္ကြန္းတိုက္ေတြ စတဲ့ အမ်ားျပည္သူနဲ့ သက္ဆိုင္တဲ့ ေနရာေတြပါ၀င္ပါတယ္။
ဒါ့ျပင္ ေက်ာင္း၀င္း ပရ၀ဏ္ ေပ ၁၀၀ အတြင္း ေဆးလိပ္မေရာင္းခ်ဖို့နဲ့ အသက္ ၁၈ နွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြကို ေဆးလိပ္ ေရာင္းခ်ေပးကမ္းတာေတြ မလုပ္ဖို့ တားျမစ္ခ်က္ေတြလည္း ပါ၀င္ပါ တယ္။
ေဆးလိပ္ေငြ့ကင္းစင္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ျဖစ္ေရးနဲ့ ျပည္သူ့က်န္းမာေရးထိခိုက္တဲ့ အနၱရယ္ကေန ကာကြယ္ဖို့ ရည္႐ြယ္ျပီး ေဆးလိပ္နွင့္ ေဆး႐ြက္ၾကီးထြက္ပစၥည္း ေသာက္သံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဥပေဒကို ၂၀၀၆ ခုနွစ္ ေမလကတည္းက အတည္ျပုျပ႒ာန္းခဲ့တာျဖစ္ျပီး ခု ၇ နွစ္ေက်ာ္ အခ်ိန္က်မွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို့ လုပ္ေဆာင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။