ျမန္မာနိုင္ငံက ဆင္းရဲသားေတြအတြက္ ရည္႐ြယ္ျပီး Myanmar Micro Finance Bank ျမန္မာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးဘဏ္ကို လာမယ့္ နို၀င္ဘာလ ထဲမွာ ပထမဆံုး ဖြင့္လွစ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဘဏ္အေနနဲ့ ေက်းလက္ေန ေတာင္သူလယ္သမားေတြနဲ့ ဆင္းရဲသားျပည္သူေတြအတြက္ ဘယ္လို၀န္ေဆာင္မႈေတြ ေပးဖို့႐ွိေနပါသလဲ ျမန္မာအေသးစား ေငြေရးေၾကးေရးဘဏ္ရဲ့ အေထြေထြမန္ေနဂ်ာ ဦးသက္နိုင္၀င္းကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ျမန္မာအေသးစားေငြေခ်းဘဏ္ကုိ ဖြင့္ေတာ့မယ္လို့ က်ေနာ္တုိ့ သိရတယ္။ ဘယ္လုိလူမ်ဳိးေတြကုိ ဘယ္လုိပုံစံနဲ့ ထုတ္ေခ်းသြားမွာလဲ။ ေခ်းမယ့္သူေတြက အေပါင္ထားရမလား၊ တေယာက္ကို ေငြပမာဏ ဘယ္ေလာက္ထိ ေခ်းသြားဖုိ့ အစီအစဥ္႐ွိလဲ။
“က်ေနာ္တို့ ဘဏ္လုပ္ငန္းအေနနဲ့ ျပည္သူေတြဆီက အပ္ေငြေတြ လက္ခံသြားမယ္။ တျခားဘဏ္ေတြ လုပ္သလုိပါပဲ။ ရတဲ့ပုိက္ဆံကုိမွ ျပည္သူလူထုလက္ထဲ ထုတ္ေခ်းသြားမွာေပါ့။ လုပ္ငန္းလည္ပတ္ပံုကေတာ့ ဗဟုိသမ၀ါယမအသင္း ႐ွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ့ဆီ အပ္တဲ့ ပုိက္ဆံေတြကုိ ဗဟုိသမ၀ါယမအသင္းကုိ က်ေနာ္တုိ့ ေပးမွာေပါ့။ ဗဟုိသမ၀ါယမအသင္းကေန သမ၀ါယမ အဖြဲ့အစည္းေတြကေနတဆင့္ ေက်းလက္႐ြာေတြ ၆ ေသာင္းေလာက္႐ွိတယ္။ ၀င္ေငြနည္းတဲ့သူေတြနဲ့ လယ္သမားေတြေပါ့။ ဗဟုိသမ၀ါယမအသင္းေပၚ မူတည္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ့က ဘဏ္လုပ္ငန္းဆုိေတာ့ ဘဏ္အေနနဲ့ အပ္ေငြေတြ လက္ခံလုိက္မယ္၊ ရတဲ့ပုိက္ဆံ ကို အဖြဲ့အစည္းကုိ ေပးလုိက္မယ္။ အဲဒီကမွ အေသးစားေခ်းေငြလုပ္ငန္းေပါ့။ က်ေနာ္တုိ့ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ အေသးစားေခ်းေငြ လုပ္ငန္း ဥပေဒနဲ့အညီ အာမခံမပါဘဲ (without collateral) နဲ့ ထုတ္ေခ်းသြားမွာပါ။
က်ေနာ္တုိ့ ျမန္မာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးဘဏ္အပုိင္းမွာေတာ့ ၂ ခု႐ွိမယ္။ တဖက္က ဗဟုိသမ၀ါယမအသင္းတုိ့ကုိ အေသးစားေခ်းေငြအတြက္ အေပါင္ပစၥည္းထားစရာမလိုဘဲ ေပးသလုိ Commercial loans စီးပြားေရးအတြက္ေခ်းေငြေတြကိုလည္း ဘဏ္တခုအေနနဲ့ လုပ္သြားပါမယ္။ နွစ္ပိုင္းေပါ့။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအတြက္ေခ်းသြားမယ္၊ ေနာက္ သမ၀ါယမရဲ့ ဦးစီးမႈနဲ့ သမ၀ါယမ အသင္းအဖြဲ့ေတြနဲ့ ေက်းလက္မွာ႐ွိတဲ့ ၀င္ေငြနည္းတဲ့သူေတြအတြက္လည္း က်ေနာ္တို့ ေခ်းသြားမွာပါ။”
ဘဏ္အေနနဲ့ ေခ်းေငြအတြက္ အတုိးကေရာ ဘယ္ေလာက္ ယူသြားဖုိ့႐ွိလဲ၊ ဘဏ္ရဲ့ မတည္ေငြကိုလည္း ပမာဏ ဘယ္ေလာက္နဲ့ မတည္ တည္ေထာင္ထားတာပါလဲ။
“ဘဏ္ရဲ့ မတည္ေငြကေတာ့ ဗဟုိဘဏ္သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြအတုိင္း က်ေနာ္တုိ့ လုပ္သြားပါမယ္။ အတုိးနႈန္းေတြကိုလည္း ဗဟုိဘဏ္က ခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြအတုိင္း ေဘာင္အတြင္းကပဲ သတ္မွတ္ျပီး လုပ္သြားပါတယ္။ အတုိးနႈန္းဆုိရင္လည္း Saving အပ္နွံေငြအေပၚမွာဗဟိုဘဏ္က သတ္မွတ္ထားတာ႐ွိပါတယ္၊ စာရင္းေသအပ္ေငြ fixed deposit အခ်ိန္ပိုင္းအပ္ေငြ မွာလည္း တျခားဘဏ္ေတြနည္းတူ က်ေနာ္တုိ့ လုပ္သြားမွာပါ။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၁၃ ရာခုိင္နႈန္း အထက္ေပါ့။ ဒီေဘာင္အတြင္းမွာပါပဲ။ အဲဒီမွာဆုိရင္လည္း ေခ်းေငြအတြက္ အတိုးနႈန္းက ၂ က်ပ္ခြဲထက္ ပုိျပီး ျပည္သူေတြကုိ ေခ်းလုိ့ မရပါဘူး။ သူ့ရဲ့ ဥပေဒအတုိင္း သြားရမွာေပါ့။”
ဒီဘဏ္ကေန ဆင္းရဲသားတေယာက္အေနနဲ့ ပုိက္ဆံ ပမာဏ ဘယ္ေလာက္ အမ်ားဆုံး ေခ်းယူလုိ့ရမလဲ။ အတုိးက ဘယ္ေလာက္ေပးရမလဲဆုိတာ သိခ်င္ပါတယ္။
“ဗဟိုသမ၀ါယမအသင္းကို က်ေနာ္တို့က ေခ်းလိုက္မွာကို လက္ကားအေနနဲ့ wholesale ေပးလုိက္ေတာ့ သူတို့ရဲဲ့ေခ်းတဲ့အေပၚမွာပဲ မူတည္မွာပါ။”
ဒါဆို ျမန္မာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးဘဏ္ဟာ အစိုးရပိုင္ဘဏ္ျဖစ္မလား၊ သမ၀ါယမ လက္ေအာက္မွာ ႐ွိတဲ့ဘဏ္လား၊ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ပုဂၢလိက ဘဏ္အျဖစ္ ရပ္တည္မွာလား ဘယ္ပံုစံနဲ့ ရပ္တည္မွာပါလဲ။
“က်ေနာ္တို့ဘဏ္ကေတာ့ အမ်ားပိုင္ဘဏ္ပါ။ အစု႐ွယ္ယာေတြလည္း ေနာက္ပိုင္း က်ေနာ္တို့ ေခၚသြားမွာပါ။ အမ်ားပိုင္ဘဏ္အေနနဲ့ပဲသြားမွာပါ။”
ဘဏ္ရံုးခ်ဳပ္ကေတာ့ ရန္ကုန္မွာ႐ွိမယ္၊ ေနာက္ တနိုင္ငံလံုး ဘယ္ျမို့ေတြ၊ နယ္ေတြမွာ ဘဏ္ခြဲေတြ ဘယ္ေလာက္ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ဖြင့္သြားဖို့ စီစဥ္ထားလဲ။
“ရံုးခ်ဳပ္ကေတာ့ ဆရာစံပလာဇာ ဒုတိယထပ္မွာ ဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။ ပထမဦးစားေပးက ရန္ကုန္မွာ ေတာင္ဥကၠလာ ပါရမီဘဏ္ခြဲေပါ့။ နုိ၀င္ဘာလထဲမွာ ဖြင့္ဖို့ရည္မွန္းထားပါတယ္။ ျပီးရင္ ရန္ကုန္မွာ ၈ ေနရာ၊ ၉ ေနရာေလာက္ ဖြင့္လွစ္ဖို့ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ တခုျပီးတခု ဖြင့္သြားပါမယ္။ အဲဒါေတြ ျပီးရင္ေတာ့ မနၱေလးတို့၊ ေနျပည္ေတာ္တို့ တကယ့္ျမို့ၾကီးေတြမွာ တျဖည္းျဖည္း တိုးခ်ဲ့သြားပါ့မယ္။ ဘဏ္အသစ္တခု ဖြင့္တယ္ဆိုေတာ့ ျပင္ဆင္မႈအပိုင္းေလးေတြ လုပ္ေနလို့ပါ။ အခ်က္အလက္ေတြသိမ္းတဲ့ Data center တည္ေဆာက္ေနပါတယ္။ ဘဏ္လုပ္ငန္းသံုး ကြန္ပ်ဴတာစနစ္ Banking Software ေတြလည္း အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ အခ်ိန္ယူ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ျပင္ဆင္မႈအပိုင္း ေတာ္ေတာ္ေလး ျပီးသြားပါျပီ။ တနွစ္အတြင္းမွာ ဘဏ္ခဲြ ၁၅ ခုေလာက္ ဖြင့္ဖို့ ခန့္မွန္းထားပါတယ္။”
ေငြေခ်းသူေတြ အမ်ားစုက နဂိုကတည္းက ေငြးေၾကးခ်ဳိ့တဲ့သူေတြဆိုေတာ့ ေငြေတြေခ်းျပီးရင္ ခ်ဲထီထိုးပစ္လုိက္တာတုိ့ တျခားတလြဲသံုးပစ္လုိက္တာတို့လုပ္ျပီး ဘဏ္ကို ျပန္မဆပ္နိုင္ရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ အဲဒီအတြက္ေကာ ဘယ္လို ကာကြယ္ထားမလဲဗ်။
“အဲဒါက ေပးလုိက္မယ့္ အဖဲြ့အစည္းေပၚမွာပဲ မူတည္သြားပါ့မယ္။ ဗဟို သမ၀ါယမအသင္းေလ။ သူတို့ကေတာ့ အေသးစားေခ်းေငြလုပ္ငန္းဥပေဒနဲ့အညီ သူတို့က ေခ်း သြားမွာေပါ့ေလ။ က်ေနာ္တို့ ျမန္မာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးဘဏ္အပိုင္း အေနနဲ့ကေတာ့ စုေငြ လက္ခံမယ္။ ျပီးေတာ့ ဗဟို သမ၀ါယမအသင္းကို ေပးလိုက္မယ္။ က်န္တဲ့အပိုင္းက သူတို့အေနနဲ့ ဆင္းရဲသားေတြနဲ့ သူတို့ ဆက္သြယ္ျပီး လုပ္သြားရမယ့္အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။”
ဘဏ္အေနနဲ့ ေငြထုတ္ေခ်းလုိက္တာအျပင္ ဆင္းရဲသားေတြအေနနဲ့ ထုတ္ေခ်းလို္က္တဲ့ ေငြေၾကးအေပၚ ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးခ်တတ္လာအာင္၊ ရင္းနွီးလုပ္ကိုင္တတ္လာေအာင္ ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ဖို့ေကာ အစီအစဥ္႐ွိပါသလား။
“ဒါကိုေတာ့ သက္ဆိုင္တဲ့ အဖဲြ့အစည္းေတြက လုပ္သြားမွာပါ။ ဒါမွလည္း ရတဲ့ပိုက္ဆံကို အက်ဳိး႐ွိ႐ွိ အသံုးခ်တတ္မွ ေအာင္ျမင္သြားမွာပါ။ က်ေနာ္တို့ရဲ့ အဓိက ရည္႐ြယ္ခ်က္ကလည္း ဆင္းရဲနြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ့ခ်ဖို့နဲ့ ေဒသဆိုင္ရာ ဖံြ့ျဖိုးတိုးတက္ဖို့ကို ဦးတည္ျပီး လုပ္တာပါပဲ။ သံုးမယ့္ ျပည္သူေတြအေနနဲ့ ဒါကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးခ်နိုင္မယ္ဆိုရင္ ဘာပဲေျပာေျပာ သူတို့အတြက္လည္း ၀င္ေငြပိုျပီး ရသြားနိုင္သလို တိုင္းျပည္အတြက္လည္း ေကာင္းသြားမွာေပါ့။”
ေနာက္ဆံုးေမးခ်င္တာက ေတာင္အာ႐ွအပါအ၀င္ ေဒသတြင္း နိုင္ငံေတြမွာလည္း ဒီလို အေသးစားေခ်းေငြ လုပ္ငန္းဘဏ္ေတြ ဖြင့္လွစ္ေအာင္ျမင္တာ႐ွိသလို အရင္းျပုတ္သြားတဲ့ ဘဏ္ေတြ႐ွိတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္မွာဆို နိုဘယ္လ္ဆု႐ွင္ မိုဟာမက္ယူနြစ္ရဲ့ Grameen Bank ေအာင္ျမင္တာ႐ွိတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေကာ ဦးသက္နိုင္၀င္းတို့ ဘဏ္ ေရ႐ွည္ရပ္တည္နိုင္မယ္ ထင္ပါလား။ ရပ္တည္နိုင္ေအာင္ေကာ ဘယ္လို ျပင္ဆင္ထားပါသလဲ။
“က်ေနာ္တို့က အေကာင္းဆံုး ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို့က ျပည္သူလူထုအတြက္ တဖက္တလမ္းက အေထာက္အကူျဖစ္ေအာင္ ရည္႐ြယ္ထားတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို့ ဘဏ္အေနနဲ့လည္း အပ္နွံေငြေတြ မ်ားမ်ားရေအာင္၊ ရတဲ့ စုေငြေတြကိုလည္း အတတ္နိုင္ဆံုး မဆံုး႐ႈံးေအာင္၊ ျပည္သူလူထုအတြက္လည္း အက်ဳိးရေအာင္ က်ေနာ္တို့ ၾကိုးစားမွာပါ။ ျမန္မာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးဘဏ္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းမွာ႐ွိတဲ့ ေငြပိုေငြလွ်ံ႐ွိတဲ့ ျပည္သူေတြဆီကလည္း အပ္ေငြေတြ ပိုျပီးရနိုင္လာသလို ျမန္မာျပည္မွာ ပထမဆံုး ျမန္မာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးဘဏ္ ျဖစ္တဲ့အတြက္လည္း နိုင္ငံတကာကာကလည္း Grant ေထာက္ပံ့ေၾကးတို့၊ Loans ေခ်းေငြတို့ ၀င္လာျပီး က်ေနာ္တို့ ဒီမွာ႐ွိတဲ့ ျပည္သူေတြကို အကူအညီေပးခ်င္တယ္ဆိုရင္လည္း စုေငြေတြလည္း ၀င္လာနိုင္မယ္လို့ ထင္တယ္ေလ။ အဲဒီလို အရင္းနွီးေတြ ရလာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးလုပ္ေပးနိုင္မယ္လို့ ထင္ပါတယ္။”