အိနိၵယအတိုက္အခံက ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေလာင္း အမည္စာရင္း တင္သြင္းမႈအေပၚ အျငင္းပြား
DVB
·
October 17, 2013
အိနိၵယရဲ့ အဓိကအတိုက္အခံပါတီ ဘီေဂ်ပီက သူပါတီရဲ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေလာင္းအျဖစ္ နာရင္းဒရားမိုဒီကို ေၾကညာေပးခဲ့ပါတယ္။
အေတာ္မ်ားမ်ားက ဂူဂ်ာရတ္ျပည္နယ္ရဲ့ စီးပြားေရးကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ေပးနုိင္တဲ့အတြက္ ခ်ီးက်ဴးၾကေပမယ့္ သူ့မွာ ေနာက္ခံသမိုင္း အမည္းစက္တခုလည္း ႐ွိေနခဲ့ ပါတယ္။
သူဟာ ၂၀၀၂ ခုနွစ္ ေထာင္နဲ့ခ်ီတဲ့ မြတ္စလင္ေတြ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ဂူဂ်ာရတ္ ႐ုန္းရင္း ဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ ပါ၀င္ ပတ္သက္ခဲ့တယ္လို့ စြပ္စြဲေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
တက္ၾကြလႈပ္႐ွားသူေတြကေတာ့ အိနိၵယနုိင္ငံရဲ့ ေနာက္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အတြက္ အဓိက အတိုက္အခံပါတီ ဘီေဂ်ပီပါတီက ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေလာင္း ေ႐ြးခ်ယ္ေၾကျငာေပးခဲ့တဲ့အေပၚမွာ ၾကိုဆိုအထိမ္းအမွတ္ က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။
သူတို့က နာရင္းဒရားမိုဒီဟာ အိနိၵယနုိင္ငံက လုိအပ္ေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တယ္လို့ ေအာ္ဟစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
“မၾကာခင္က ျပဆိုေနတာေတြ အားလံုးနဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ့ အေတြးအျမင္နဲ့ ထင္ျမင္ခ်က္ ေကာက္ယူမႈေတြေပၚမွာ က်ေနာ္တို့ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ အကဲျဖတ္ခ်က္ေတြက နာရင္းဒရား မိုဒီဟာ ဘီေဂ်ပီပါတီထဲကေရာ၊ ျပင္ပက သူနဲ့ ေခတ္ျပိုင္ေတြ ၾကားမွာ လူၾကိုက္အမ်ားဆံုးလို့ ျပသေနပါတယ္။ သူက ေ႐ွ့ဆံုးက ေျပးေနပါတယ္” လို့ အၾကီးတန္း ဘီေဂ်ပီေခါင္းေဆာင္ အရမ္းရိုက္တေလက ႐ွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
မိုဒီဟာ လက္႐ွိ ဂူဂ်ာရတ္ျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ သူရဲ့ ၃ ၾကိမ္ေျမာက္ သက္တမ္း အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သူ့ကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၂ နွစ္ကာလက ခ်ီးမြမ္းေလးစားစရာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့အတြက္ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ခ်ီးက်ဴးခဲ့ၾကပါတယ္။
ဆူနီးလ္အလာဂ္လို စီးပြားေရးသမားေတြကေတာ့ မိုဒီဟာ ဂူဂ်ာရတ္ကို ျပီးျပည့္စံုတဲ့ ရင္းနွီးျမွပ္နွံမႈ အခ်က္အခ်ာေနရာတခု ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
“ခင္ဗ်ားတို့ မိုဒီကို တျခားလူေတြနဲ့ ဒါမွမဟုတ္ ဂူဂ်ာရတ္အစိုးရနဲ့ တျခားျပည္နယ္ အစိုးရ
ေတြ အားလံုးနဲ့ ယွဥ္ၾကည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ အံ့ဩစရာေကာင္းေအာင္ကို လူၾကိုက္မ်ားတာ ေတြ့ရမယ္ဗ်။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုနွစ္က တိုးတက္လာမႈဟာ အျမင့္မားဆံုးျဖစ္ခဲ့ျပီး ဂူဂ်ာရတ္က ဦးေဆာင္ေနတာပါပဲ။”
ေအာင္ျမင္မႈေတြ ႐ွိေနေပမယ့္ ၂၀၀၂ ခုနွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူထု ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈရဲ့ အရိပ္မည္းၾကီးကေနေတာ့ မိုဒီနဲ့ သူအဖြဲ့ေတြ ႐ုန္းထြက္လို့ မရနိုင္ၾကပါဘူး။
႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ မြတ္စလင္ ၂၀၀၀ နီးပါး အသတ္ခံခဲ့ရျပီး မိုဒီဟာ အဲဒီ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈကို စျပီး ျဖစ္ေအာင္လုပ္ခဲ့ျပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို လြွႊတ္ေပးထားခဲ့တယ္လို့ စြပ္စြဲခံခဲ့ရပါတယ္။
“သူက ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ပါဗ်ာ။ သူက အဲဒီကိစၥမွာ တက်ိတ္တည္းတၾကံတည္း ျဖစ္ျပီး အားေပးခဲ့တယ္လို့ က်ေနာ္ ယံုၾကည္တယ္ဗ်။ အဲဒါက သူရဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး အဖမ္းခံရတဲ့အထိ ခံရတဲ့သူေတြကို အားေပးအားေျမွာက္ လုပ္သလိုျဖစ္ခဲ့ရတယ္ေလ” လို့ တယ္ဟီကာ အပတ္စဥ္ထုတ္ သတင္းစာရဲ့ နိုင္ငံေရးအယ္ဒီတာ ရိႈးမာေခ်ာင္ဒရီ က ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ အစိုးရကေတာ့ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့တယ္လို့ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ မိုဒီကို ျပည္၀င္ဗီဇာေပးဖို့ ဆက္လက္ ျငင္းဆန္ထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သူဟာ ဘယ္တရားရံုးကမွ အျပစ္႐ွိတယ္လို့ စီရင္ ဆံုးျဖတ္မခံခဲ့ရသလို ဘယ္တုန္း ကမွလည္း မေတာင္းပန္ခဲ့ပါဘူး။ အေတာ္မ်ားမ်ားက ယံုၾကည္ေနတာတခုကေတာ့ သူလုပ္ေဆာင္နိုင္ေျခ႐ွိခဲ့တာ မဟုတ္ဘူးလို့ ေျပာရမွာပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ အဲဒါဟာ မြတ္စလင္ လူ့အဖြဲ့အစည္းက လိုခ်င္တဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူး လို့ မြတ္စလင္ ကဇာတ္ဒါရိုက္တာ အာမီယာရာဇာဟူစိန္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို့က ေတာင္းပန္တာကို မလိုခ်င္ပါဘူး။ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မွားယြင္းမႈေတြကို မွန္ေအာင္လုပ္ေပးဖို့ပါ။ က်ေနာ္တို့က ၂၀၀၂ ခုနွစ္ မွာ နာက်င္ခံစားခဲ့ရသူေတြ ကို ဂုဏ္သိကၡာ႐ွိ႐ွိ၊ တရားမွ်မွ်တတ ျပန္ျပီး တည္ေဆာက္ေပးဖို့ပါပဲ။ ၂၀၀၂ ခုနွစ္မွာ တာ၀န္႐ွိခဲ့တဲ့လူေတြ အားလံုးကို အျပစ္ေပးဖို့ က်ေနာ္တို့ လိုလားပါတယ္။”
ဘီေဂ်ပီပါတီရဲ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေလာင္း ေ႐ြးခ်ယ္မႈက အေတာ္မ်ားမ်ားကို တုန္လႈပ္သြား ေစပါတယ္။တခ်ို့ အၾကီးတန္းေခါင္းေဆာင္ေတြေတာင္ အဲဒီလို တုန္လႈပ္သြားခဲ့တာပါ။
ဘီေဂ်ပီ တည္ေထာင္သူတဦးျဖစ္တဲ့ အယ္လ္ေကအက္ဒ္၀ါနီက အဲဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လူသိ႐ွင္ၾကား ကန့္ကြက္ခဲ့တယ္။
အက္ဒ္၀ါနီရဲ့ လက္ေထာက္ ဆူဒင္ဒရာခူခါလ္နီက “ပါတီေကဒါေတြၾကားမွာ႐ွိတဲ့ စိတ္ထက္သန္မႈကို နားလည္နိုင္ပါတယ္ဗ်ာ။ ပါတီအားလံုး ၁၀ နွစ္ေလာက္ အာဏာလက္လြတ္ ျဖစ္ျပီးခဲ့ပါျပီ။ အဲဒီေတာ့ ပါတီ၀င္ေတြ ၀န္ထမ္းေတြၾကားမွာ လူၾကိုက္မ်ားတဲ့သူတေယာက္ကို ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေလာင္း ေၾကညာတယ္ဆိုတဲ့ ထက္သန္မႈက သဘာ၀က်ပါတယ္ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ဘာမွ မသိ႐ွိရေသးတဲ့ မဲဆနၵနယ္ေတြက တကယ့္ကို အမ်ားၾကီး ႐ွိေသးတယ္ဗ်။ အဲဒီ ေ႐ြးခ်ယ္မႈဟာ မွားျပီဆိုတာကို သမိုင္းက သက္ေသျပပါလိမ့္မယ္။”
ဒါေပမယ့္ အၾကီးတန္း သတင္းစာဆရာ ဆ၀ါပန္ဒက္စ္ဂြတ္ပ္တားကေတာ့ အျမင္တမ်ိုး ႐ွိပါတယ္။
“ဒီကေန့ အက္ဒ္၀ါနီရဲ့ ၀င္ေရာက္ ေျပာဆိုမႈကို သိပ္အေရးမပါတဲ့ မွတ္ခ်က္တခုလို့ ေျပာရင္ ရက္စက္ရာ က်ေကာင္းက်နိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ထင္တာက လူေတြက အခု အတိတ္ကို ၾကည့္ေနၾကတာ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အနာဂတ္အတြက္ တစံုတရာကို ၾကည့္ေနျပီဆိုတာပါပဲ။”
အာ႐ွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးက႑အတြက္ ဘစ္စမီလာ ဂီလာနီက နယူးေဒလီက သတင္းေပးပုိ့ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
သူဟာ ၂၀၀၂ ခုနွစ္ ေထာင္နဲ့ခ်ီတဲ့ မြတ္စလင္ေတြ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ဂူဂ်ာရတ္ ႐ုန္းရင္း ဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ ပါ၀င္ ပတ္သက္ခဲ့တယ္လို့ စြပ္စြဲေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
တက္ၾကြလႈပ္႐ွားသူေတြကေတာ့ အိနိၵယနုိင္ငံရဲ့ ေနာက္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အတြက္ အဓိက အတိုက္အခံပါတီ ဘီေဂ်ပီပါတီက ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေလာင္း ေ႐ြးခ်ယ္ေၾကျငာေပးခဲ့တဲ့အေပၚမွာ ၾကိုဆိုအထိမ္းအမွတ္ က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။
သူတို့က နာရင္းဒရားမိုဒီဟာ အိနိၵယနုိင္ငံက လုိအပ္ေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တယ္လို့ ေအာ္ဟစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
“မၾကာခင္က ျပဆိုေနတာေတြ အားလံုးနဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ့ အေတြးအျမင္နဲ့ ထင္ျမင္ခ်က္ ေကာက္ယူမႈေတြေပၚမွာ က်ေနာ္တို့ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ အကဲျဖတ္ခ်က္ေတြက နာရင္းဒရား မိုဒီဟာ ဘီေဂ်ပီပါတီထဲကေရာ၊ ျပင္ပက သူနဲ့ ေခတ္ျပိုင္ေတြ ၾကားမွာ လူၾကိုက္အမ်ားဆံုးလို့ ျပသေနပါတယ္။ သူက ေ႐ွ့ဆံုးက ေျပးေနပါတယ္” လို့ အၾကီးတန္း ဘီေဂ်ပီေခါင္းေဆာင္ အရမ္းရိုက္တေလက ႐ွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
မိုဒီဟာ လက္႐ွိ ဂူဂ်ာရတ္ျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ သူရဲ့ ၃ ၾကိမ္ေျမာက္ သက္တမ္း အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သူ့ကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၂ နွစ္ကာလက ခ်ီးမြမ္းေလးစားစရာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့အတြက္ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ခ်ီးက်ဴးခဲ့ၾကပါတယ္။
ဆူနီးလ္အလာဂ္လို စီးပြားေရးသမားေတြကေတာ့ မိုဒီဟာ ဂူဂ်ာရတ္ကို ျပီးျပည့္စံုတဲ့ ရင္းနွီးျမွပ္နွံမႈ အခ်က္အခ်ာေနရာတခု ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
“ခင္ဗ်ားတို့ မိုဒီကို တျခားလူေတြနဲ့ ဒါမွမဟုတ္ ဂူဂ်ာရတ္အစိုးရနဲ့ တျခားျပည္နယ္ အစိုးရ
ေတြ အားလံုးနဲ့ ယွဥ္ၾကည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ အံ့ဩစရာေကာင္းေအာင္ကို လူၾကိုက္မ်ားတာ ေတြ့ရမယ္ဗ်။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုနွစ္က တိုးတက္လာမႈဟာ အျမင့္မားဆံုးျဖစ္ခဲ့ျပီး ဂူဂ်ာရတ္က ဦးေဆာင္ေနတာပါပဲ။”
ေအာင္ျမင္မႈေတြ ႐ွိေနေပမယ့္ ၂၀၀၂ ခုနွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူထု ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈရဲ့ အရိပ္မည္းၾကီးကေနေတာ့ မိုဒီနဲ့ သူအဖြဲ့ေတြ ႐ုန္းထြက္လို့ မရနိုင္ၾကပါဘူး။
႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ မြတ္စလင္ ၂၀၀၀ နီးပါး အသတ္ခံခဲ့ရျပီး မိုဒီဟာ အဲဒီ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈကို စျပီး ျဖစ္ေအာင္လုပ္ခဲ့ျပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို လြွႊတ္ေပးထားခဲ့တယ္လို့ စြပ္စြဲခံခဲ့ရပါတယ္။
“သူက ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ပါဗ်ာ။ သူက အဲဒီကိစၥမွာ တက်ိတ္တည္းတၾကံတည္း ျဖစ္ျပီး အားေပးခဲ့တယ္လို့ က်ေနာ္ ယံုၾကည္တယ္ဗ်။ အဲဒါက သူရဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး အဖမ္းခံရတဲ့အထိ ခံရတဲ့သူေတြကို အားေပးအားေျမွာက္ လုပ္သလိုျဖစ္ခဲ့ရတယ္ေလ” လို့ တယ္ဟီကာ အပတ္စဥ္ထုတ္ သတင္းစာရဲ့ နိုင္ငံေရးအယ္ဒီတာ ရိႈးမာေခ်ာင္ဒရီ က ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ အစိုးရကေတာ့ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့တယ္လို့ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ မိုဒီကို ျပည္၀င္ဗီဇာေပးဖို့ ဆက္လက္ ျငင္းဆန္ထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သူဟာ ဘယ္တရားရံုးကမွ အျပစ္႐ွိတယ္လို့ စီရင္ ဆံုးျဖတ္မခံခဲ့ရသလို ဘယ္တုန္း ကမွလည္း မေတာင္းပန္ခဲ့ပါဘူး။ အေတာ္မ်ားမ်ားက ယံုၾကည္ေနတာတခုကေတာ့ သူလုပ္ေဆာင္နိုင္ေျခ႐ွိခဲ့တာ မဟုတ္ဘူးလို့ ေျပာရမွာပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ အဲဒါဟာ မြတ္စလင္ လူ့အဖြဲ့အစည္းက လိုခ်င္တဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူး လို့ မြတ္စလင္ ကဇာတ္ဒါရိုက္တာ အာမီယာရာဇာဟူစိန္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို့က ေတာင္းပန္တာကို မလိုခ်င္ပါဘူး။ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မႈမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မွားယြင္းမႈေတြကို မွန္ေအာင္လုပ္ေပးဖို့ပါ။ က်ေနာ္တို့က ၂၀၀၂ ခုနွစ္ မွာ နာက်င္ခံစားခဲ့ရသူေတြ ကို ဂုဏ္သိကၡာ႐ွိ႐ွိ၊ တရားမွ်မွ်တတ ျပန္ျပီး တည္ေဆာက္ေပးဖို့ပါပဲ။ ၂၀၀၂ ခုနွစ္မွာ တာ၀န္႐ွိခဲ့တဲ့လူေတြ အားလံုးကို အျပစ္ေပးဖို့ က်ေနာ္တို့ လိုလားပါတယ္။”
ဘီေဂ်ပီပါတီရဲ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေလာင္း ေ႐ြးခ်ယ္မႈက အေတာ္မ်ားမ်ားကို တုန္လႈပ္သြား ေစပါတယ္။တခ်ို့ အၾကီးတန္းေခါင္းေဆာင္ေတြေတာင္ အဲဒီလို တုန္လႈပ္သြားခဲ့တာပါ။
ဘီေဂ်ပီ တည္ေထာင္သူတဦးျဖစ္တဲ့ အယ္လ္ေကအက္ဒ္၀ါနီက အဲဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လူသိ႐ွင္ၾကား ကန့္ကြက္ခဲ့တယ္။
အက္ဒ္၀ါနီရဲ့ လက္ေထာက္ ဆူဒင္ဒရာခူခါလ္နီက “ပါတီေကဒါေတြၾကားမွာ႐ွိတဲ့ စိတ္ထက္သန္မႈကို နားလည္နိုင္ပါတယ္ဗ်ာ။ ပါတီအားလံုး ၁၀ နွစ္ေလာက္ အာဏာလက္လြတ္ ျဖစ္ျပီးခဲ့ပါျပီ။ အဲဒီေတာ့ ပါတီ၀င္ေတြ ၀န္ထမ္းေတြၾကားမွာ လူၾကိုက္မ်ားတဲ့သူတေယာက္ကို ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေလာင္း ေၾကညာတယ္ဆိုတဲ့ ထက္သန္မႈက သဘာ၀က်ပါတယ္ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ဘာမွ မသိ႐ွိရေသးတဲ့ မဲဆနၵနယ္ေတြက တကယ့္ကို အမ်ားၾကီး ႐ွိေသးတယ္ဗ်။ အဲဒီ ေ႐ြးခ်ယ္မႈဟာ မွားျပီဆိုတာကို သမိုင္းက သက္ေသျပပါလိမ့္မယ္။”
ဒါေပမယ့္ အၾကီးတန္း သတင္းစာဆရာ ဆ၀ါပန္ဒက္စ္ဂြတ္ပ္တားကေတာ့ အျမင္တမ်ိုး ႐ွိပါတယ္။
“ဒီကေန့ အက္ဒ္၀ါနီရဲ့ ၀င္ေရာက္ ေျပာဆိုမႈကို သိပ္အေရးမပါတဲ့ မွတ္ခ်က္တခုလို့ ေျပာရင္ ရက္စက္ရာ က်ေကာင္းက်နိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ထင္တာက လူေတြက အခု အတိတ္ကို ၾကည့္ေနၾကတာ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အနာဂတ္အတြက္ တစံုတရာကို ၾကည့္ေနျပီဆိုတာပါပဲ။”
အာ႐ွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးက႑အတြက္ ဘစ္စမီလာ ဂီလာနီက နယူးေဒလီက သတင္းေပးပုိ့ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
