ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား အခင္းျဖစ္ေနရာအထိ သြားေရာက္ေဟာေျပာရန္လို
မျိုးဇော်လင်း
·
October 3, 2013
ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ညီညြတ္ေရးနဲ့ အတူလက္တြဲေနထိုင္ေရးေတြ ရ႐ွိလာဖို့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အခင္းျဖစ္ပြားရာေဒသေတြအထိ ဘာသာေပါင္းစံု နွီးေနွာဖလွယ္ပြဲေတြ ျပုလုပ္ေပးရန္ဖုိ့ လုိတယ္လို့ သီတဂူဆရာေတာ္က မိန့္ပါတယ္။
ရန္ကုန္ျမို့သီတဂူကမာၻ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္မွာ ျပုလုပ္တဲ့ ဘာသာေပါင္စံုနွီးေနွာဖလွယ္ပြဲမွာ သီတဂူ ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာအ႐ွင္ညာဏိဿရကို ဒီဗီြဘီက ေမးျမန္းေလွ်ာက္ထားရာမွာ မိန့္ၾကားလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
မတူတာေတြ ထည့္မစဥ္းစားပဲ တူတာေတြအေပၚမွာ လက္တြဲေဆာင္႐ြက္ၾကရင္ ကမာၻၾကီးတခုလံုး လံုျခံုေရးနဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေတြရမွာျဖစ္တယ္လို့ ဆရာေတာ္က မိန့္ပါတယ္။
“တကယ္ျပဿနာျဖစ္တဲ့ ေနရာကို ၀င္ေရာက္ေဟာေျပာ စည္း႐ုံးနိုင္မယ္ဆိုရင္ စည္း႐ုံးခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈကို ရာနႈန္းျပည့္ေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို့ ယံုၾကည္ပါတယ္။”
အခင္းျဖစ္ရာေဒသေတြအထိ ဘာသာေပါင္းစံုနွီးေနွာဖလွယ္ပြဲေတြ ျပုလုပ္ေပးဖို့ လိုတယ္လို့လည္း မိန့္ပါတယ္။
၈၈ မ်ဳိးဆက္ ပြင့္လင္းလူ့အဖြဲ့အစည္းက ဦးကိုကိုၾကီးက ျမန္မာျပည္ဟာ နို္င္ငံေရးပထ၀ီ အေနအထားအရ စိန္ေခၚမႈေတြ ဆက္လက္႐ွိေနျပီး လူသားတဦးခ်င္းရဲ့လံုျခံုေရးေတြ လိုအပ္
တယ္လို့ အခုလို ေျပာပါတယ္။
“စစ္အစိုးရလက္ထက္ အားလံုးဟာ အမ်ဳိးသားလံုျခံုေရးကိုပဲ ဦးစားေပးျပီး ေျပာေလ့ ႐ွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို့က လူသားတဦးခ်င္းနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ လံုျခံုမႈကို အာ႐ုံစိုက္ျပီး ေျပာဆိုဖို့ လိုပါတယ္။ နွစ္ခုလံုးဟာ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ့ ျပည့္နွက္ေနပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလံုျခံုေရးဆိုတဲ့ ေနရာမွာလည္း အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံေတြရဲ့ ပထ၀ီနိုင္ငံေရးအရ ဩဇာသက္ေရာက္မႈေတြဟာ တနည္းမဟုတ္ တနည္းနဲ့ က်ေနာ္တို့ အေပၚမွာ ႐ွိေနပါတယ္။ လူ့အဖဲြ့အစည္းၾကားမွာ ျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡ ေတြေရာ ဆင္းရဲနြမ္းပါးမႈ ကိစၥေတြ ပညာေရးက်န္းမာေရး ကိစၥေတြ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကအစ အဲဒါေတြဟာ ပိုျပီး ဆိုး႐ြားသထက္ ဆိုး႐ြားလာတယ္။ ဒီထက္ဆိုးတာက လူမႈစီးပြားေရးကြာဟမႈ ၾကီးမားလာတဲ့ကိစၥပါပဲ။ ”
ပဋိပကၡ လံႈ့ေဆာ္သူေတြက အျဖစ္အပ်က္္အမွားေတြေပၚမွာ အေျခခံျပီး လုပ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အျပန္အလွန္တေယာက္နဲ့ တေယာက္နားလည္မႈေတြ ႐ွိထားဖို့လိုေၾကာင္း မနၱေလးျမို့အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ့ကိုယ္စား တက္ေရာက္လာတဲ့ ဦးေအာင္ဇင္၀ိုင္းက အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ျဖစ္သမွ် ျပဿနာအကုန္လံုးက မသိနားမလည္တာကို အေျခခံတယ္။ မသိနားမလည္ရင္ ေကာလဟာလ လည္း ယံုလြယ္တယ္။ အလြယ္တကူ သတင္းမွားကိုလည္း ယံုလြယ္တယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ သိနားလည္တဲ့သူေတြကို သတင္းမွားေသာ္လည္းေကာင္း မမွားေသာ္ လည္းေကာင္း လႈံ့ေဆာင္လို့မရဘူး။ အခုလႈံ့ေဆာင္မႈေတြ အကုန္လံုးက အခ်က္အလက္ အမွား အေပၚမွာပဲ လႈံ့ေဆာ္ေနၾကတာပါ။ မ်ားမ်ားသိေအာင္လုပ္နိုင္ရင္ မ်ားမ်ားအက်ဳိး႐ွိမယ္။ အျပန္အလွန္ တေယာက္နဲ့တေယာက္သိသြားျပီး တေယာက္နဲ့တေယာက္မေကာင္းၾကံေနတာ မ႐ွိဘူးလို့ နားလည္သြားၾကရင္ က်ေနာ္တို့ၾကားထဲမွာ ပဋိပကၡေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားမွာပါ။”
ဒီပြဲကို အေမရိကန္နုိင္ငံ ဝါ႐ွင္တန္ျမို့က Institute of GlobalEngagement (အိုင္ဂ်ီအီး) နဲ့ သီတဂူကမၻာ့တကၠသိုလ္ (ရန္ကုန္) တုိ့က ပူးေပါင္းက်င္းပတာျဖစ္ျပီး ဘာသာၾကီး ၅ ခုက ေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္ေရာက္ေဆြးေနြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီနွီးေနွာဖလွယ္ပြဲကို နိုင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို့ကလည္း သ၀ဏ္လြွႊာအသီးသီး ေပးပို့ၾကပါတယ္။
ရန္ကုန္ျမို့သီတဂူကမာၻ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္မွာ ျပုလုပ္တဲ့ ဘာသာေပါင္စံုနွီးေနွာဖလွယ္ပြဲမွာ သီတဂူ ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာအ႐ွင္ညာဏိဿရကို ဒီဗီြဘီက ေမးျမန္းေလွ်ာက္ထားရာမွာ မိန့္ၾကားလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
မတူတာေတြ ထည့္မစဥ္းစားပဲ တူတာေတြအေပၚမွာ လက္တြဲေဆာင္႐ြက္ၾကရင္ ကမာၻၾကီးတခုလံုး လံုျခံုေရးနဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေတြရမွာျဖစ္တယ္လို့ ဆရာေတာ္က မိန့္ပါတယ္။
“တကယ္ျပဿနာျဖစ္တဲ့ ေနရာကို ၀င္ေရာက္ေဟာေျပာ စည္း႐ုံးနိုင္မယ္ဆိုရင္ စည္း႐ုံးခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈကို ရာနႈန္းျပည့္ေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို့ ယံုၾကည္ပါတယ္။”
အခင္းျဖစ္ရာေဒသေတြအထိ ဘာသာေပါင္းစံုနွီးေနွာဖလွယ္ပြဲေတြ ျပုလုပ္ေပးဖို့ လိုတယ္လို့လည္း မိန့္ပါတယ္။
၈၈ မ်ဳိးဆက္ ပြင့္လင္းလူ့အဖြဲ့အစည္းက ဦးကိုကိုၾကီးက ျမန္မာျပည္ဟာ နို္င္ငံေရးပထ၀ီ အေနအထားအရ စိန္ေခၚမႈေတြ ဆက္လက္႐ွိေနျပီး လူသားတဦးခ်င္းရဲ့လံုျခံုေရးေတြ လိုအပ္
တယ္လို့ အခုလို ေျပာပါတယ္။
“စစ္အစိုးရလက္ထက္ အားလံုးဟာ အမ်ဳိးသားလံုျခံုေရးကိုပဲ ဦးစားေပးျပီး ေျပာေလ့ ႐ွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို့က လူသားတဦးခ်င္းနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ လံုျခံုမႈကို အာ႐ုံစိုက္ျပီး ေျပာဆိုဖို့ လိုပါတယ္။ နွစ္ခုလံုးဟာ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ့ ျပည့္နွက္ေနပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလံုျခံုေရးဆိုတဲ့ ေနရာမွာလည္း အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံေတြရဲ့ ပထ၀ီနိုင္ငံေရးအရ ဩဇာသက္ေရာက္မႈေတြဟာ တနည္းမဟုတ္ တနည္းနဲ့ က်ေနာ္တို့ အေပၚမွာ ႐ွိေနပါတယ္။ လူ့အဖဲြ့အစည္းၾကားမွာ ျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡ ေတြေရာ ဆင္းရဲနြမ္းပါးမႈ ကိစၥေတြ ပညာေရးက်န္းမာေရး ကိစၥေတြ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကအစ အဲဒါေတြဟာ ပိုျပီး ဆိုး႐ြားသထက္ ဆိုး႐ြားလာတယ္။ ဒီထက္ဆိုးတာက လူမႈစီးပြားေရးကြာဟမႈ ၾကီးမားလာတဲ့ကိစၥပါပဲ။ ”
ပဋိပကၡ လံႈ့ေဆာ္သူေတြက အျဖစ္အပ်က္္အမွားေတြေပၚမွာ အေျခခံျပီး လုပ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အျပန္အလွန္တေယာက္နဲ့ တေယာက္နားလည္မႈေတြ ႐ွိထားဖို့လိုေၾကာင္း မနၱေလးျမို့အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ့ကိုယ္စား တက္ေရာက္လာတဲ့ ဦးေအာင္ဇင္၀ိုင္းက အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ျဖစ္သမွ် ျပဿနာအကုန္လံုးက မသိနားမလည္တာကို အေျခခံတယ္။ မသိနားမလည္ရင္ ေကာလဟာလ လည္း ယံုလြယ္တယ္။ အလြယ္တကူ သတင္းမွားကိုလည္း ယံုလြယ္တယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ သိနားလည္တဲ့သူေတြကို သတင္းမွားေသာ္လည္းေကာင္း မမွားေသာ္ လည္းေကာင္း လႈံ့ေဆာင္လို့မရဘူး။ အခုလႈံ့ေဆာင္မႈေတြ အကုန္လံုးက အခ်က္အလက္ အမွား အေပၚမွာပဲ လႈံ့ေဆာ္ေနၾကတာပါ။ မ်ားမ်ားသိေအာင္လုပ္နိုင္ရင္ မ်ားမ်ားအက်ဳိး႐ွိမယ္။ အျပန္အလွန္ တေယာက္နဲ့တေယာက္သိသြားျပီး တေယာက္နဲ့တေယာက္မေကာင္းၾကံေနတာ မ႐ွိဘူးလို့ နားလည္သြားၾကရင္ က်ေနာ္တို့ၾကားထဲမွာ ပဋိပကၡေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားမွာပါ။”
ဒီပြဲကို အေမရိကန္နုိင္ငံ ဝါ႐ွင္တန္ျမို့က Institute of GlobalEngagement (အိုင္ဂ်ီအီး) နဲ့ သီတဂူကမၻာ့တကၠသိုလ္ (ရန္ကုန္) တုိ့က ပူးေပါင္းက်င္းပတာျဖစ္ျပီး ဘာသာၾကီး ၅ ခုက ေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္ေရာက္ေဆြးေနြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီနွီးေနွာဖလွယ္ပြဲကို နိုင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို့ကလည္း သ၀ဏ္လြွႊာအသီးသီး ေပးပို့ၾကပါတယ္။