အေမရိကန္ ေဈးကြက္ကုိ ျမန္မာ့ပို့ကုန္တင္ပို့ေရး စိန္ေခၚမႈမ်ား ရိွေန
DVB
·
October 1, 2013
ျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြ အေမရိကန္ ေဈးကြက္ဆီ တင္ပို့နိုင္ေရးဟာ လတ္ေတြ့မွာ စိန္ေခၚမႈေတြ ရိွေနတယ္လို့ ကုန္သည္အသင္းခ်ဳပ္ရံုးမွ ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာပါတယ္။
ဆယ္စုနွစ္ တခုတိုင္ေအာင္ၾကာျမင့္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ရဲ့ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို့မႈေၾကာင့္ ျမန္မာပို့ကုန္ေတြဟာ အေမရိကားေဈးကြက္ထဲက ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရတာပါ။
အခုေတာ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို့မႈထားတာကို ျပန္လည္ေျဖေလ်ာ့လိုက္ျပီျဖစ္လို့ ျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြ အေမရိကန္ ေဈးကြက္ဆီ တင္ပို့ခြင့္ ရရိွျပီျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို အခြင့္အလမ္းျပန္ပြင့္ေပမယ့္ အေမရိကန္ေဈးကြက္ဆီ ျပန္လည္တင္ပို့နိုင္ဖို့ ေဈးကြက္႐ွာေဖြေရးဆိုင္ရာသုေတသန လုပ္ေဆာင္ဖို့အပါအ၀င္ အျခားစိန္ေခၚမႈေတြ ရိွေနတဲ့အေၾကာင္း ကုန္သည္အသင္းခ်ဳပ္ရံုးမွ ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာပါတယ္။
“အေရအတြက္ အခု ၁ ေထာင္ေက်ာ္ရမယ္။ အခု ၁ ေသာင္းဆုိရင္ေရာ ဒီပံုစံမ်ဳိးနဲ့ ရနိုင္မလား။ လိုအပ္တဲ့အရည္အေသြး မီမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လုိအပ္တဲ့ပမာဏရနိုင္မလားဆိုတာ စိန္ေခၚမႈေတြ အမ်ားၾကီး႐ွိပါတယ္။ ေဈးကြက္ေကာ၊ ပစၥည္းေကာ အေျပာင္းအလဲေတြ အျမဲ႐ွိပါတယ္။ အဆင့္ဆင့္ သုေတသနေတြလုပ္ျပီး ကိုယ္စီကိုယ္စီက သက္ဆိုင္ရာ ပစၥည္းအေပၚမွာ ေဈးကြက္ကို ျပန္ျပီးေဖာ္ရမွာပါ။ ”
ျမန္မာ့ပို့ကုန္အမယ္ေတြျဖစ္တဲ့ အထည္ခ်ဳပ္၊ သစ္အေခ်ာထည္၊ စိုက္ပ်ိုးေရး ထြက္ကုန္ေတြက အေမရိကန္ ေဈးကြက္ဆီ တင္ပို့နိုင္တဲ့ အလားအလာေကာင္းေတြ ရိွပါတယ္လို့ သူက ေျပာပါတယ္။
အျခားနိုင္ငံေတြကလည္း ျမန္မာ့ပို့ကုန္အမယ္မ်ိုး အေမရိကားေဈးကြက္ဆီ တင္ပို့ေနၾကတာေၾကာင့္ ယွဥ္ျပိုင္ ရမယ့္အေျခအေနမွာ ရိွေနတဲ့အေၾကာင္း ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက အခုလိုေျပာပါတယ္။
“အျခားနိုင္ငံနဲ့ ယွဥ္ျပိုင္ဖို့က ယွဥ္ျပိုင္နိုင္စြမ္း႐ွိမ႐ွိ ပစၥည္းအရည္အေသြး ေကာင္းမေကာင္း ဆိုတာလည္း ျပန္ျပီး ၾကည့္ရမွာပါ။ ေနာက္တခုက ဓာတ္ေျမဩဇာေတြ ပိုးသတ္ေဆးေတြ မပါေအာင္လို့ ဂ႐ုစိုက္ဖို့က ေတာ္ေတာ္ေလးအေရးၾကီးပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းေတာ့ သြင္းလို့မရပါဘူး။ အေမရိကန္ရဲ့ ေဈးကြက္ကတမ်ဳိး၊ ဂ်ပန္ေဈးကြက္က တမ်ဳိး အကန့္အသတ္ေတြ႐ွိပါတယ္။ သူတုိ့ရဲ့ စံခ်ိန္စံညြွႊန္းျပည့္မွ ပို့လို့ရပါတယ္။”
ျမန္မာ့အထည္ခ်ဳပ္ပို့ကုန္ ေဈးကြက္အေနနဲ့ လက္ရိွမွာေတာ့ ဂ်ပန္နဲ့ကိုရီးယားနိုင္ငံေတြဆီ အမ်ားဆံုးတင္ပို့ေနပါတယ္။ ဥေရာပ နိုင္ငံတခ်ို့ဆီကိုလည္း တင္ပို့မႈအနည္းငယ္ရိွေပမယ့္ အေမရိကန္ ေဈးကြက္ဆီက အထည္ေအာ္ဒါေတြ မ်ားမ်ားစားစား မလာေသးဘူးလို့ ျမန္မာနိုင္ငံအထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း႐ွင္မ်ားအသင္း အတြင္းေရးမႉး ဦးျမင့္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ဒီလိုျဖစ္ရတာဟာ အဓိကကေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရကေပးမယ့္ ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ အထူးအခြင့္အေရးကို ေစာင့္စားေနၾကလို့ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ အထည္ေအာ္ဒါေတြ ၀င္မလာေသးတာပါလို့ သူက ဆိုပါတယ္။
အထည္ခ်ဳပ္ေဈးကြက္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံက အျခားနိုင္ငံေတြနဲ့ယွဥ္ျပိုင္နိုင္ဖို့အတြက္ အဓိကကေတာ့ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားကို တိုးျမင့္ဖို့လိုတဲ့အျပင္၊ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈမွာ စရိတ္ၾကီးျမင့္ ေနတဲ့ျပဿနာကို ေလွ်ာ့ခ်နိုင္ဖို့ လိုေၾကာင္းနဲ့ ဒါမွသာ အျခားနိုင္ငံေတြနဲ့ ယွဥ္ျပိုင္နိုင္မယ္လုိ့ ဦးျမင့္စိုးက ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္အစိုးရက ျမန္မာနိုင္ငံကို လာမယ့္နွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ အထူးအခြင့္အေရးကို လာမယ့္နွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ေပးဖို့အလားအလာ႐ွိတာေၾကာင့္ ျမန္မာ့ပို့ကုန္ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြ အေနနဲ့ ၾကိ္ုတင္ျပင္ဆင္ဖို့ လိုအပ္ေနျပီလို့ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာပါတယ္။
အခုေတာ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို့မႈထားတာကို ျပန္လည္ေျဖေလ်ာ့လိုက္ျပီျဖစ္လို့ ျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြ အေမရိကန္ ေဈးကြက္ဆီ တင္ပို့ခြင့္ ရရိွျပီျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို အခြင့္အလမ္းျပန္ပြင့္ေပမယ့္ အေမရိကန္ေဈးကြက္ဆီ ျပန္လည္တင္ပို့နိုင္ဖို့ ေဈးကြက္႐ွာေဖြေရးဆိုင္ရာသုေတသန လုပ္ေဆာင္ဖို့အပါအ၀င္ အျခားစိန္ေခၚမႈေတြ ရိွေနတဲ့အေၾကာင္း ကုန္သည္အသင္းခ်ဳပ္ရံုးမွ ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာပါတယ္။
“အေရအတြက္ အခု ၁ ေထာင္ေက်ာ္ရမယ္။ အခု ၁ ေသာင္းဆုိရင္ေရာ ဒီပံုစံမ်ဳိးနဲ့ ရနိုင္မလား။ လိုအပ္တဲ့အရည္အေသြး မီမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လုိအပ္တဲ့ပမာဏရနိုင္မလားဆိုတာ စိန္ေခၚမႈေတြ အမ်ားၾကီး႐ွိပါတယ္။ ေဈးကြက္ေကာ၊ ပစၥည္းေကာ အေျပာင္းအလဲေတြ အျမဲ႐ွိပါတယ္။ အဆင့္ဆင့္ သုေတသနေတြလုပ္ျပီး ကိုယ္စီကိုယ္စီက သက္ဆိုင္ရာ ပစၥည္းအေပၚမွာ ေဈးကြက္ကို ျပန္ျပီးေဖာ္ရမွာပါ။ ”
ျမန္မာ့ပို့ကုန္အမယ္ေတြျဖစ္တဲ့ အထည္ခ်ဳပ္၊ သစ္အေခ်ာထည္၊ စိုက္ပ်ိုးေရး ထြက္ကုန္ေတြက အေမရိကန္ ေဈးကြက္ဆီ တင္ပို့နိုင္တဲ့ အလားအလာေကာင္းေတြ ရိွပါတယ္လို့ သူက ေျပာပါတယ္။
အျခားနိုင္ငံေတြကလည္း ျမန္မာ့ပို့ကုန္အမယ္မ်ိုး အေမရိကားေဈးကြက္ဆီ တင္ပို့ေနၾကတာေၾကာင့္ ယွဥ္ျပိုင္ ရမယ့္အေျခအေနမွာ ရိွေနတဲ့အေၾကာင္း ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက အခုလိုေျပာပါတယ္။
“အျခားနိုင္ငံနဲ့ ယွဥ္ျပိုင္ဖို့က ယွဥ္ျပိုင္နိုင္စြမ္း႐ွိမ႐ွိ ပစၥည္းအရည္အေသြး ေကာင္းမေကာင္း ဆိုတာလည္း ျပန္ျပီး ၾကည့္ရမွာပါ။ ေနာက္တခုက ဓာတ္ေျမဩဇာေတြ ပိုးသတ္ေဆးေတြ မပါေအာင္လို့ ဂ႐ုစိုက္ဖို့က ေတာ္ေတာ္ေလးအေရးၾကီးပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းေတာ့ သြင္းလို့မရပါဘူး။ အေမရိကန္ရဲ့ ေဈးကြက္ကတမ်ဳိး၊ ဂ်ပန္ေဈးကြက္က တမ်ဳိး အကန့္အသတ္ေတြ႐ွိပါတယ္။ သူတုိ့ရဲ့ စံခ်ိန္စံညြွႊန္းျပည့္မွ ပို့လို့ရပါတယ္။”
ျမန္မာ့အထည္ခ်ဳပ္ပို့ကုန္ ေဈးကြက္အေနနဲ့ လက္ရိွမွာေတာ့ ဂ်ပန္နဲ့ကိုရီးယားနိုင္ငံေတြဆီ အမ်ားဆံုးတင္ပို့ေနပါတယ္။ ဥေရာပ နိုင္ငံတခ်ို့ဆီကိုလည္း တင္ပို့မႈအနည္းငယ္ရိွေပမယ့္ အေမရိကန္ ေဈးကြက္ဆီက အထည္ေအာ္ဒါေတြ မ်ားမ်ားစားစား မလာေသးဘူးလို့ ျမန္မာနိုင္ငံအထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း႐ွင္မ်ားအသင္း အတြင္းေရးမႉး ဦးျမင့္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ဒီလိုျဖစ္ရတာဟာ အဓိကကေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရကေပးမယ့္ ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ အထူးအခြင့္အေရးကို ေစာင့္စားေနၾကလို့ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ အထည္ေအာ္ဒါေတြ ၀င္မလာေသးတာပါလို့ သူက ဆိုပါတယ္။
အထည္ခ်ဳပ္ေဈးကြက္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံက အျခားနိုင္ငံေတြနဲ့ယွဥ္ျပိုင္နိုင္ဖို့အတြက္ အဓိကကေတာ့ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားကို တိုးျမင့္ဖို့လိုတဲ့အျပင္၊ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈမွာ စရိတ္ၾကီးျမင့္ ေနတဲ့ျပဿနာကို ေလွ်ာ့ခ်နိုင္ဖို့ လိုေၾကာင္းနဲ့ ဒါမွသာ အျခားနိုင္ငံေတြနဲ့ ယွဥ္ျပိုင္နိုင္မယ္လုိ့ ဦးျမင့္စိုးက ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္အစိုးရက ျမန္မာနိုင္ငံကို လာမယ့္နွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ကုန္သြယ္မႈဆိုင္ရာ အထူးအခြင့္အေရးကို လာမယ့္နွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ေပးဖို့အလားအလာ႐ွိတာေၾကာင့္ ျမန္မာ့ပို့ကုန္ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြ အေနနဲ့ ၾကိ္ုတင္ျပင္ဆင္ဖို့ လိုအပ္ေနျပီလို့ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာပါတယ္။
