ျမန္မာျပည္က တီဘီေဆး မတိုးသည့္ျပဿနာ အေရးတၾကီး ေျဖ႐ွင္းရန္ လိုအပ္
အေးနိုင်
·
August 23, 2013
ျမန္မာျပည္မွာ က်န္းမာေရးပိုင္းကို ျခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ေဆးမတိုးတဲ့ တီဘီေရာဂါျပဿနာကို အေျဖ႐ွာေရး နည္းလမ္းသစ္ေတြရဖို့ က်န္းမာေရးပိုင္းဆို္င္ရာ ကြ်မ္းက်င္သူပညာ႐ွင္ေတြဟာ ရန္ကုန္မွာ စာတမ္းေတြဖတ္ျပီး ေဆြးေနြးေနပါတယ္။
ဒီလ ၂၂ ရက္နဲ့ ၂၃ ရက္ နွစ္ရက္ၾကာ ရန္ကုန္မွာ ေဆြးေနြးမႈဟာ ျမန္မာျပည္အတြက္ နိုင္ငံတကာ သေဘာေဆာင္တဲ့ စာတမ္းဖတ္ပြဲျဖစ္ပါတယ္။
နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ့ (အမ္အက္စ္အက္ဖ္) အစိုးရ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနနဲ့ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ့တို့ ရန္ကုန္မွာ နိုင္ငံတ၀န္း တီဘီေရာဂါေဆးမတိုးတဲ့ျပသနာကို ကိုယ္တြယ္မႈကို အ႐ွိန္ျမွင့္တင္နိုင္ေရးအတြက္ ေဆြးေနြးေနတာပါ။
တီဘီေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့အေပၚ အာာ႐ုံစိုက္မႈ၊ တီဘီ ေဆးမတိုးမႈ၊ တီဘီနဲ့အိပ္ခ်္အို္င္ဗြီ ပူးတြဲကူးစက္မႈ နဲ့ ပတ္သက္လို့ မ်က္စိဖြင့္ေပးမႈ စတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ့ စာတမ္းဖတ္ၾကား ေဆြးေနြးေနၾကတာပါ။
ျမန္မာနိုင္ငံမွာ နွစ္စဥ္နွစ္တိုင္း တီဘီေရာဂါသည္ ၈၉၀၀ တိုးပြားေနျပီး ေဆး၀ါးကုသမႈကို ခံယူနိုင္သူက ၈၀၀ ေလာက္သာ ႐ွိေနတာျဖစ္ျပီး ေလကေနတဆင့္ ကူးစက္ေနတဲ့ ေရာဂါဟာ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးကို ျခိမ္းေျခာက္ေနတာပါ။ လတ္တေလာမွာ နိုင္ငံတ၀န္းမွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဒီျပသနာကို ေျဖ႐ွင္းေပးနိုင္ဖို့ အေရးတၾကီးလိုအပ္ေနတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
လက္႐ွိမွာ တီဘီေဆးမတိုးသူကို ၂ နွစ္ကုသုရမယ္၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး႐ွိမယ္၊ ကုန္က်စရိတ္မ်ားမယ္၊ လူနာေတြက တေန့ကို ေဆးအလုံး ၂၀ ေက်ာ္ ေသာက္ရမယ္၊ ၈ လတာ ေန့စဥ္ေဆးထိုးရမယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကုသဖို့ ေအာင္ျမင္နိုင္ေျခ တ၀က္ပဲ႐ွိတယ္လို့ ကမၻာ့စစ္တမ္းက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနကေတာ့ တီဘီေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ေရး ၂၀၁၁-၂၀၁၅ ငါးနွစ္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္ကို ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနပါတယ္။
အဲဒီစီမံခ်က္မွာ တီဘီဟာ ျမန္မာျပည္မွာ အဓိကျပည္သူ့က်န္းမာေရးျပဿနာျဖစ္တယ္။ ကမၻာေပၚက တီဘီေရာဂါျဖစ္တဲ့နိုင္ငံ ၂၂ နုိင္ငံစာရင္းမွာ အဆင့္ေလးေနရာက ပါပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တီဘီနဲ့ အိပ္ခ်္အို္င္ဗြီ ျဖစ္ပြားမႈ အျမင့္ဆုံး ၄၁ နို္င္ငံထဲမွာ ပါ႐ွိသလို တီဘီေဆးမတိုးတဲ့ နိုင္ငံ ၂၇ နိုင္ငံထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္လို့ ထုတ္ျပန္ထားတာပါ။
၂၀၀၇ ခုနွစ္မွာ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ့က ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ လူဦးေရ ၁ သိန္းမွာ ၁၇၁ ေယာက္ျဖစ္ေနတယ္လုိ့ ေဖာ္ျပရာက လူတစ္သိန္းမွာ ၇၅ ေယာက္နႈန္းျဖစ္ေနတယ္္ လို့ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္၊ ဒါကို ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ တီဘီအစီရင္ခံစာက တကယ္ျဖစ္ေနတာထက္ ေလ်ာ့ေပါ့ခန့္မွန္းခ်က္ျဖစ္တယ္လို့ ၂၀၀၉ - ၂၀၁၀ ကြင္းဆင္းေလ့လာမွတ္တမ္းမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၁ ကေန ၂၀၁၅ အထိ တီဘီထိန္းခ်ဳပ္ေရးအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၆၀ ကုန္က်မယ္လို့ က်န္းမာေရ၀န္ၾကီးဌာနက တြက္ခ်က္ထားျပီး ရန္ပုံေငြကာဟမႈဟာ ဂလိုဘယ္ဖန္းအဖြဲ့က ျမန္မာျပည္က တီဘီထိန္းခ်ဳပ္ေရး လႈပ္႐ွားမႈေတြကို ေထာက္ပံ့မႈအေပၚ မီခိုေနတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
International President of MSF Dr Unni Karunakara က ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ ကပ္ေရာဂါျဖစ္တဲ့ တီဘီေဆးမတိုးတဲ့ျပဿနာကို ေငြေၾကးနဲ့ လူသားအရင္းအျမစ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ၀ိုင္းကူညီသင့္ေၾကာင့္ နႈိးေဆာ္လိုက္ျပီး ျမန္မာအပါအ၀င္ ကမၻာတလြားက တီဘီေဆးမတိုးတဲ့ လူနာေတြအတြက္ ကုသမႈ ေစာင့္စားဖို့ အခ်ိန္မ႐ွိေတာ့ဘဲ အခုခ်က္ခ်င္း လုပ္ေဆာင္ၾကရမယ္လို့ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
အမ္အက္စ္အက္ဖ္ဟာ ၁၉၉၂ ခုနွစ္ကတည္းက ျမန္မာနုိင္ငံမွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ေနတာပါ။
ေနာက္ဆုံးထုတ္ျပန္တဲ့ ကမၻာ့က်န္းမာေရးထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ၂၀၁၀ က တီဘီကူးစက္မႈအသစ္ ၁ သိန္း ၈ ေသာင္း ထပ္ျဖစ္ရာမွာ ၄ ေသာင္းေက်ာ္က ကေလးေတြျဖစ္ျပီး ေဆးမတိုးတဲ့ တီဘီသမားက ၉ ေထာင္ေလာက္နွစ္စဥ္ျဖစ္ေနတယ္္လုိ့ ဆုိပါတယ္။
အစိုးရက လုပ္ေနတဲ့ တီဘီထိန္းခ်ဳပ္ေရးမဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္အတြက္ ရန္ပုံေငြ ေဒၚလာ ၁၈၆ သန္းလိုတဲ့အနက္ ၁၁၃ သန္းက ရနိုင္မယ္လို့ ေမွ်ာ္လင့္ရတယ္။ အဲဒီရန္ပုံေငြကို ေအအိုင္ဒီအက္စ္၊ တီဘီနဲ့ ငွက္ဖ်ားတိုက္ဖ်က္ေရး ကူညီတဲ့ ဂလိုဘယ္ဖန္းအဖြဲ့ထံက အဓိကရမွာျဖစ္ျပီး လတ္တေလာမွာ ေဒၚလာ ၇၃ သန္းက ရ႐ွိေရး စိမ္ေခၚမႈ ျဖစ္ေနတယ္လို့ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။