အခုရက္ပိုင္း လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပဲြမွာ ပီအာရ္ လို့ေခၚတဲ့ အခ်ိုးက် ကိုယ္စားျပုမႈ စနစ္ က်င့္သံုးဖို့နဲ့ ပတ္သက္ျပီး သတင္းေတြ တခုျပီး တခု ဆက္တိုက္ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ ဒီ သတင္းေတြ ဆက္စပ္ သံုးသပ္လိုက္ရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြဟာ လာမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပဲြမွာ သမားရိုးက်စနစ္နဲ့ အနိုင္ရဖြယ္လမ္း မျမင္နုိင္တာေၾကာင့္ ပီအာရ္စနစ္ကို အသံုးျပုတဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပဲြျဖစ္ေအာင္ ၾကံစည္လာတယ္ဆိုတာ ဘြားခနဲ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ သူတို့ ဘယ္လိုၾကံစည္သလဲ၊ ပီအာရ္စနစ္ က်င့္သံုးရင္ ဘာျဖစ္လာနိုင္မလဲ ဆိုတာ ခုတပတ္ ေဆြးေနြးတင္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုတပတ္အတြင္း ပထမဦးဆံုး ထြက္ေပၚလာတဲ့သတင္းက ျပည္ေထာင္စု ေ႐ြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မ႐ွင္ဆီကပါ။ ဇြန္ ၁၄ ရက္ေန့စဲြနဲ့ ထုတ္ျပန္တဲ့ ေကာ္မ႐ွင္ရဲ့ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ျပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ဇူလိုင္လ ၁၃ ရက္ေန့က ဒီမိုကေရစီမိတ္ေဆြ ၁၀ ပါတီက လက္႐ွိ က်င့္သံုးေနတဲ့ မဲအမ်ားဆံုး ရ႐ွိသူကို အနိုင္ေပးတဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲစနစ္ (First Past The Post- FPTP System) အစား အေျခခံဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားနဲ့ ကိုက္ညီျပီး နုိင္ငံေရးအေျခအေနနဲ့ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္မယ့္ စနစ္တရပ္ျဖစ္တဲ့ အခ်ဳိးက်ကိုယ္စားလွယ္စနစ္ (Proportional Representation-PR System) ကို ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပုခ်က္နဲ့အတူ ေ႐ြးေကာက္ပြဲစနစ္ျပုျပင္ေရးနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ စာတမ္းတေစာင္ကို ျပည္ေထာင္စုေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မ႐ွင္ဆီ တင္ျပခဲ့တယ္လို့ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း နိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ့ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေတြ့ဆံု ေဆြးေနြးၾကည့္တဲ့အခါ ပီအာရ္ စနစ္ကို လက္ခံက်င့္သံုးခ်င္တဲ့ ပါတီ႐ွိသလို လက္႐ွိ မဲအမ်ားဆံုးသူ အနုိင္ရတဲ့ စနစ္ကိုပဲ ဆက္ျပီး က်င့္သံုးလိုတဲ့ ပါတီေတြ ႐ွိတဲ့အတြက္ အဆံုးအျဖတ္ေပးပါ ဆိုျပီး လြွႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပခဲ့တယ္လို့ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တကယ္လို့သာ ေ႐ြးေကာက္ပဲြစနစ္ကို ပီအာရ္စနစ္နဲ့ လုပ္မယ္ဆိုရင္ ျပင္ဆင္ဖို့ အခ်ိန္ေတြ လိုအပ္တာေၾကာင့္ ဒီ ၂၀၁၃ ခုနွစ္အတြင္းမွာပဲ လြွႊတ္ေတာ္က အျပီးသတ္ ဆံုးျဖတ္ေပးဖို့ လိုတဲ့အေၾကာင္းလည္း တင္ျပထားပါတယ္။ ဒါနဲ့ပတ္သက္ရင္ ေ၀ဖန္ဖို့လိုတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ မိတ္ေဆြ ၁၀ ပါတီထဲပါတဲ့ တုိင္းရင္းသား ၅ ပါတီရဲ့ သေဘာထားပါ။ သူတို့ပါတီေတြအေနနဲ့ ပီအာရ္စနစ္က်င့္သံုးဖုိ့ ေတာင္းဆိုတာ ဘယ္တုန္းကမွ မလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အစည္းအေ၀း တက္ေရာက္ေၾကာင္း လက္မွတ္ကို အသံုးခ်ျပီး ပီအာရ္ကို က်င့္သံုးလိုတယ္လို့ ေ႐ြးေကာက္ပဲြေကာ္မ႐ွင္ဆီ မရိုးမသား တင္ျပခဲ့တာသာ ျဖစ္တယ္လို့ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက ေျဖ႐ွင္းၾကပါတယ္။ အမွန္တကယ္လည္း မၾကာေသးခင္ကမွ ေတာင္ၾကီးမွာ က်င္းပျပီးစီးသြားတဲ့ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြရဲ့ ညီလာခံမွာ ပီအာရ္စနစ္ကို လက္မခံေၾကာင္း အတိအလင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္ျပီလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာရရင္ ျပည္ေထာင္စု ေ႐ြးေကာက္ပဲြေကာ္မ႐ွင္ဟာ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဇူလိုင္ကတည္းက အန္ဒီအက္ဖ္ပါတီ ဦးေဆာင္ျပီး တင္ျပထားတဲ့ မွန္ကန္မႈမ႐ွိမွန္းလည္း သိတဲ့ စာတမ္းကို အေျခခံျပီး ပီအာရ္စနစ္ကို တိုင္းရင္းသားပါတီေတြအပါအ၀င္ ပါတီတခ်ို့က လက္ခံ က်င့္သံုးခ်င္သေယာင္ လိမ္ညာ သတင္းထုတ္ျပန္ျပီး လြွႊတ္ေတာ္ကို တင္လိုက္တဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ၾကံ့ခုိင္ေရးပါတီဥကၠ႒ သူရဦးေ႐ြွႊမန္း အေမရိကန္နိုင္ငံ ေရာက္ေနစဥ္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပဲြ ျပီးသြားတဲ့ေနာက္ပိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အန္အယ္လ္ဒီ ပါတီနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္သြားမယ္၊ လိုအပ္ရင္ ညြွႊန့္ေပါင္းအစိုးရ ဖဲြ့သြားမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိုး အရိပ္အျမြက္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ၾကံ့ခိုင္ေရးအေနနဲ့ ပီအာရ္စနစ္က်င့္သံုးရင္ ျဖစ္လာနိုင္တဲ့ ရလဒ္ကို ၾကိုတင္မွန္းဆျပီး ေျပာဆိုတဲ့ စကားမ်ိုးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုျပီးေသခ်ာေစတာကေတာ့ သိပ္မၾကာေသးခင္တုန္းကပဲ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ေတာင္သာအမတ္ ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ့ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခ်က္ပါ။ သူက တပါတီၾကီးစိုးတဲ့စနစ္ ပေပ်ာက္ေအာင္ ပီအာရ္စနစ္က်င့္သံုးသင့္တယ္၊ နိုင္ငံတကာမွာ က်င့္သံုးလာတာ နွစ္ေထာင္နဲ့ခ်ီ ႐ွိေနျပီ၊ ျမန္မာျပည္သူေတြကလည္း အသိဥာဏ္ နိမ့္က်သူေတြ မဟုတ္ေတာ့ ပီအာရ္စနစ္က်င့္သံုးနုိင္တယ္ ဆိုျပီး ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒီအဆက္အစပ္ေတြကိုၾကည့္ရင္ လာမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပဲြမွာ အန္အယ္လ္ဒီကို ဘယ္လိုမွ အနိုင္မရနုိင္ဘူးလို့ တြက္ဆထားျပီးျဖစ္တဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြဟာ ပီအာရ္စနစ္ကိုက်င့္သံုး၊ လြွႊတ္ေတာ္ထဲ အဆင္သင့္ေရာက္ေနတဲ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ့ စစ္ဗိုလ္အမတ္ေတြနဲ့ ေပါင္း၊ သမၼတရာထူး ရေအာင္ယူျပီး အာဏာကို ဆက္ ခ်ဳပ္ကိုင္သြားမယ့္ သေဘာ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ လက္႐ွိ ပီအာရ္ျပဿနာ အျငင္းပြားေနတာနဲ့ပဲ အေရးၾကီးတဲ့ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပဲြကို လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တတဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပဲြျဖစ္ေအာင္ က်င္းပနုိင္ေရး ဆိုတာ မ်က္ျခည္ျပတ္သြားေစနိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပီအာရ္စနစ္ဆိုတာဟာ မဲရံုတခုစီအလိုက္ အနိုင္ရသူ တိုက္႐ုိက္ မေပၚေပါက္တာေၾကာင့္ မဲလိမ္၊ မဲခိုးနဲ့ မဲမသာမႈလုပ္တာေတြကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ရ အလြန္ ခက္ခဲေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မင္းသားၾကီးမလုပ္ရ ပတ္မၾကီးထိုးေဖာက္မယ့္ ပါတီ တခ်ို့နဲ့ အာဏာကို ဘယ္လိုနည္းနဲ့ျဖစ္ျဖစ္ ဆက္ျပီး လုယူထားခ်င္တဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြၾကီးစိုးတဲ့ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီရဲ့ ပီအာရ္စနစ္က်င့္သံုးေရး အၾကံအစည္ကို ၀ိုင္း၀န္း ကန့္ကြက္ဖို့ လိုေနျပီျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။