အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို မျဖစ္မေန တည္ေဆာက္ဖို့ လိုအပ္တာေၾကာင့္ အခုကတည္းက ျပင္ဆင္လုပ္ေဆာင္ၾကဖို့ လိုအပ္ေၾကာင္း တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ့ ေတြ့ဆုံပဲြမွာ တင္ျပေဆြးေနြးပါတယ္။ ၁၉၉၀ ျပည့္နွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပဲြတုန္းကတည္းက လက္တြဲခဲ့တ့ဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား မဟာမိတ္အဖြဲ့အစည္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဖိတ္ၾကား ေတြ့ဆုံပဲြမွာ ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ [caption id="attachment_40761" align="alignright" width="300" caption="ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နွင့္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ေဆြးေနြးေနစဥ္"][/caption] ေဒၚေအာင္းဆန္းစုၾကည္က ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ကိုျပင္ရမယ္လို့ ေဆြးေနြးခဲ့ျပီး တပ္မေတာ္သား ၂၅ ရာခိုင္နႈန္းကို ခ်က္ခ်င္းဖယ္ရမယ္ဆိုတာထက္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျပင္သြားဖို့ လိုေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့တယ္လို့ ဒီပြဲတက္တဲ့ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္က ျပန္ေျပာပါတယ္။ ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လြွႊတ္ေတာ္မွာ ဦးေဆာင္ၾကိုးပမ္းမယ္ဆိုတာ ေဆြးေနြးတယ္လို့ ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာပါတယ္။ “ဖြဲ့စည္းပံုျပင္ေရးနဲ့ ပတ္သက္လို့ လြွႊတ္ေတာ္မွာ စေဆာင္႐ြက္မယ္။ လြွႊတ္ေတာ္မွာ အခု ေကာ္မတီ တခုဖြဲ့ဖို့ တင္ျပထားတယ္။ အဲဒါဟာ ဖြဲ့စည္းပံုေလ့လာေရးေကာ္မတီ။ အဲဒီ ေကာ္မတီဖြဲ့ျပီးရင္ ဖြဲ့စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးအတြက္ ဆက္ၾကိုးပမ္းသြားမယ္လုိ့ ေျပာတယ္။” အခ်ဳိးက်ကုိယ္စားျပုမႈစနစ္ (ပီအာရ္) နဲ့ပတ္သက္လို့ ပီအာရ္စနစ္္ဟာ ႐ႈပ္ေထြးမႈ႐ွိျပီး နားလည္ရ ခက္တာေၾကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ မက်င့္သုံးသင့္ဘူးလို့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုေဆြးေနြးတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။ လြွႊတ္ေတာ္တြင္း ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္တဲ့အခါ ထင္ထားတာထက္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ရာမွာ အဆင္ေျပတယ္ဆိုတာကို ေဆြးေနြးတယ္လို့ ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာပါတယ္။ “လြွႊတ္ေတာ္အေတြ့အၾကံုေတြအရ သူအရင္က လြွႊတ္ေတာ္အတြင္း ဒီေလာက္အထိ လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္လို့ရမယ္လို့ မထင္ထားဘူး။ တကယ္ လက္ေတြ့လြွႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္လာတဲ့အခါ အျခား အျခား ပါတီေတြ၊ ပါတီထဲက လြွႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ရတာဟာ အဆင္ေျပတယ္၊ အတုိင္းအတာတခုထိလဲ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာေတြ လုပ္နုိင္တယ္လုိ့ ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖြဲ့စည္းပံုျပင္ေရးနဲ့ ပတ္သက္လို့ သူ့အေနနဲ့ကေတာ့ လြွႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ျပင္ဖုိ့က အေကာင္းဆံုးျဖစ္တယ္။ သူ့အေနနဲ့လည္း ျပင္နုိင္မယ္လို့ ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။” ဥပေဒျပုေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ့ တရားစီရင္ေရး အာဏာ ၃ ရပ္ကို သီးျခားစီ ခြဲထားသင့္ေၾကာင္း၊ သမၼတက တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ကို လက္႐ွိခန့္အပ္က်င့္သုံးတဲ့အေပၚ မျဖစ္သင့္ဘူးလို့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေဆြးေနြးသြားတယ္လုိ့ ဆုိပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားပါတီေခါင္ေဆာင္ေတြဘက္ကလည္း ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို့၊ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္တန့္ဖို့၊ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ဖို့ ကိစၥေတြ ေဆြးေနြးသလို ပီအာရ္စနစ္ဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ကာလ ေ႐ြးေကာက္ပဲြေတြမွာလို ႐ုိး႐ွင္းတဲ့ စနစ္က်င့္သုံးတာေတာင္ မဲထည့္ရာမွာ မွားယြင္းမႈေတြ၊ တိမ္းေခ်ာ္မႈေတြ႐ွိတာကို ေထာက္ျပျပီး ပီအာရ္စနစ္ကို မက်င့္သုံးသင့္ေသးဘူးလို့ ေဆြးေနြးခဲ့ၾကျပပါတယ္။ ဒီေဆြးေနြးပြဲကို တိုင္းရင္းသားနိုင္ငံေရးပါတီေတြျဖစ္တဲ့ ရခုိင္ဒီမုိကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္က ဦးေအးသာေအာင္နဲ့ ဦးထြန္းညို၊ ႐ွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္က ဦးခြန္ထြန္းဦးနဲ့ ဦးစိုင္းညြန့္လြင္၊ မြန္အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္က နိုင္ေငြသိမ္း၊ ဇုိမီးအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္က ပူက်င့္႐ွင္းထန္ အစ႐ွိသူတုိ့အပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္တဦး တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။