ဆားေဈးနႈန္းက်ဆင္းမႈေၾကာင့္ ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသၾကီး႐ွိ ဆားေတာင္သူေတြ အ႐ႈံးေပၚ ေနၾကျပီး ဆားလုပ္ကုိင္သူေတြ ေလ်ာ့နည္းမယ့္ေျခအေန ႐ွိေနတယ္လုိ့ ဆားလုပ္ငန္း႐ွင္ ဦးေမာင္က်င္က ေျပာပါတယ္။ [caption id="attachment_39607" align="alignleft" width="300" caption="လပြတၱာျမို့ ဆားလုပ္ငန္းခြင့္တခု (ဓာတ္ပုံ - ႐ုိက္တာ)"][/caption] “ဆားထြက္နႈန္းက ဒီနွစ္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေတာ့ မဆုိးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကုန္ပစၥည္းပဲထြက္တယ္၊ ေဈးနႈန္းက တအားက်သြားတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈေအာက္ေဈးမွာ႐ွိတယ္။ ၁ ပိသာကုိ ၂၂-၂၃ ပတ္လည္ေလာက္ပဲ႐ွိတယ္။ လုပ္သားပုိင္းက အလုပ္လုပ္ေနရင္ ပိုက္ဆံရတယ္၊ အလုပ္႐ွင္ဘက္က အ႐ႈံးေပၚတယ္။ ဆားလုပ္ငန္း႐ွင္ လာမယ့္နွစ္ ဒါထက္ပုိနည္းသြားမယ္ထင္တယ္။ ၂၅ ရာခုိင္နႈန္းထက္မပိုေလာက္ဘူး၊ ဒါေတာင္ တုိက္တုိက္တြန္းတြန္း သိပ္မျမင္ပါဘူး။” ဆားေတာင္သူေတြအေနနဲ့  ဆား ၁ ပိဿာအတြက္ ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ ၃၀ က်ပ္ေလာက္ ကုန္က်ေပမယ့္ ဆားေဈးကြက္မွာ  ၁ ပိဿာလွ်င္ ၂၀  ၀န္းက်င္သာ ေပါက္ေဈး႐ွိတဲ့အတြက္ အ႐ႈံးေပၚေနၾကတာပါ။ ဒါ့အျပင္ လုပ္ငန္း႐ွင္အမ်ားစုဟာ ကုိယ့္ရဲ့ ေငြအရင္းအနွီးနဲ့ လုပ္ကုိင္တာမဟုတ္ဘဲ ေငြကုိ ေခ်းငါးယူရတဲ့အတြက္ ေငြျပန္ဆပ္နုိင္ေအာင္ ဆားထြက္ခ်ိန္မ်ာ ရတဲ့ေဈးနဲ့ ေရာင္းၾကရတဲ့ အေန အထားျဖစ္္ေနတယ္လုိ့ ေျပာပါတယ္။ “ေဈးနႈန္းတခု တအားက်သြားတာက ဆားေတြ မယူနုိင္ေလာက္ေအာင္ တအားပံုထြက္သြားလို့ဆုိတဲ့ အဆင့္မ်ိုးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ လုပ္ငန္းသံုးကေတာ့ သူ့ဟာသူ လည္ပတ္တဲ့အေနအထားပဲ။ လုပ္ငန္း႐ွင္ကုိ ျပန္အေၾကြးဆပ္ရတဲ့အခါက်ေတာ့ ဆားထြက္လာရင္ေရာင္း၊ ေရာင္းျပီး ျပန္လႈပ္႐ွားရတာကိုး။ ကုန္သည္၀ယ္ေဈးက ေပါက္ေဈးလုိ့ေျပာလုိ့ရတယ္။ ေနာက္နာဂစ္ျပီးေတာ့ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြက ဆားသုိေလွာင္႐ုံ ေကာင္းေကာင္းမ႐ွိဘူး။ ယာယီသိုေလွာင္႐ုံေတြက ခုိင္ခံ့မႈ၊ တည္ျငိမ္မႈနဲ့ လံုျခံုမႈအားနည္းတယ္။ ဆားေလးထြက္လာရင္ ေရာင္းလုိက္၊ သံုးလုိက္။ နည္းနည္းပုိထြက္လာရင္ အျပင္မွာထားရတယ္။ ရာသီက မိုးဘက္နီးသြားေတာ့၊ မုိးစိုလည္း မခံနုိင္ဘူးေလ။ သယ္ဖုိ့ အခက္အခဲ႐ွိတယ္ဆုိ ေဈးကုိ ေလွ်ာ့ေရာင္းရတာေပါ့။” ဧရာ၀တီတုိင္းမွာ ဆားကြင္းေပါင္း ၇၀၀ ေက်ာ္႐ွိတဲ့ထဲက ဒီနွစ္မွာ သုံးခ်ဳိးတခ်ဳိးပဲ လုပ္ကုိင္ၾကျပီး လာမယ့္နွစ္မွာ လုပ္ကုိသူ ဒီထက္ေလွ်ာ့နည္းမယ့္အေျခအေန ျဖစ္ေနတယ္လုိ့ ေျပာပါတယ္။ ဆားမထြက္ခင္က ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသၾကီးကေနျပီး ဆားလုပ္ငန္းေတြ တအားနွိမ့္က်မသြား ေရးအတြက္ ေဈးကြက္တကြက္႐ွာျပီး လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြကုိ ထိန္းမယ့္အေၾကာင္း ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ဆား ၁ ပိဿာကုိ ၃၅ - ၃၈ က်ပ္နဲ့ ၀ယ္မယ္လုိ့ ေျပာဆုိခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီတုိင္းအတာနဲ့ ၀ယ္ယူျခင္း မ႐ွိဘူးလုိ့လည္း ဦးေမာင္က်င္က ေျပာပါတယ္။ ဧရာ၀တီတိုင္းမွာ  ေနလွန္းဆားခ်က္တဲ့လုပ္ငန္းေတြကို နွစ္စဥ္ ေအာက္တိုဘာက စတင္လုပ္ကိုင္ၾကျပီး ဇန္န၀ါရီမွာ ဆားကြင္းေတြကေန ဆားထြက္႐ွိလာကာ ေဈးကြက္ေတြဆီကုိ တင္ပို့ေရာင္းခ်ပါတယ္။ ေမလလယ္ မုိးစ႐ြာျပီဆုိရင္ေတာ့ ဆားလုပ္ငန္းကုိ သိမ္းေလ့႐ွိပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ  ဧရာ၀တီတုိင္း၊ ရန္ကုန္တုိင္း၊ ပဲခူးတုိင္းနဲ့ မြန္ျပည္နယ္၊ ရခုိင္ျပည္နယ္တုိ့မွာ  ဆားခ်က္လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ၾကျပီး ဧရာ၀တီတိုင္းကေတာ့ ဆားအမ်ားဆံုး ထြက္႐ွိတဲ့ ေဒသျဖစ္ပါတယ္။