ျပီးခဲ့တဲ့ မတ္လအတြင္း ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ နိုင္ငံ့၀န္ထမ္းဥပေဒဟာ အစိုးရ၀န္ထမ္း ေ႐ြးခ်ယ္ ခန့္ထားေရးမွာ အရင္ကလို ကိုယ့္လူကိုယ္ေခၚလာတဲ့ အလုပ္မ်ိုး လုပ္လို့မရေအာင္၊ ၀န္ထမ္း ေလာကထဲ မိုးက်ေ႐ြွႊကိုယ္ေတြ ၀င္လာလို့ မရေအာင္ အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္တယ္လို့ ရန္ကုန္ျမို့က အထက္တန္းေ႐ွ့ေန ဦးကိုနီက ေျပာပါတယ္။ ဦးကိုနီကို ဒီဗီြဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္ [caption id="attachment_35599" align="alignleft" width="300" caption="တရားလြွႊတ္ေတာ္ေ႐ွ့ေန ဦးကိုနီ (ဓာတ္ပံု- ဒီဗီြဘီ)"][/caption] “ဒီဥပေဒက က်ေနာ္တုိ့အတြက္ နည္းနည္းဆန္းေနတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ လြန္ခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္း ၅၀ အတြင္းမွာ ရာထူးခန့္တဲ့ ကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ရာထူး၀န္အဖြဲ့က ဘာမွ အခြင့္အာဏာ မ႐ွိဘူး။ ရာထူး၀န္အဖြဲ့က ၾကီးၾကပ္ခြင့္၊ စစ္ေဆးခြင့္၊ စိစစ္ခြင့္ မ႐ွိဘူး။ ဌာနတခုရဲ့ အၾကီးအကဲကုိ ၀န္ၾကီးၾကိုက္ရင္ ခန့္လုိက္တယ္။ ဒီဌာနမွာ ဒီဗုိလ္ခ်ဳပ္က အၾကီးအကဲျဖစ္ျပီ၊ ၀န္ၾကီးျဖစ္ျပီဆုိရင္ သူနဲ့ ရင္းနွီးတဲ့သူေတြ အားလုံးကုိ ခန့္လုိက္တယ္။ ရာထူး၀န္အဖြဲ့က ဘာမွ ၀င္စြက္ဖက္လုိ့ မရဘူး။ အခု အဲဒီစနစ္ကုိ ဖ်က္ေတာ့မွာ။ အဲလုိမ်ဳိး ကုိယ္ၾကိုက္တဲ့သူ ကုိယ္ခန့္တာ မရေတာ့ဘူး။ ဆုိၾကပါေတာ့ဗ်ာ၊ အခု ညြွႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ေတြ လစ္လပ္သြားျပီ။ အဲဒီလစ္လပ္တဲ့ ထိပ္တန္းရာထူးေတြ ခန့္မယ္ဆုိရင္ ရာထူး၀န္အဖြဲ့ကပဲ တဆင့္သြားရမယ္။ ရာထူး၀န္အဖြဲ့ရဲ့ အတည္ျပုခ်က္နဲ့ ယူရမယ္။ သမၼတလည္း တေယာက္တည္း မလုပ္ဘူး။ ရာထူး၀န္အဖြဲ့ရဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ ယူျပီး လုပ္ရမယ္။ ခန့္တာ၊ ျဖုတ္တာအားလုံး သမၼတဆီ သြားမယ္။ ဒါေပမယ့္ သမၼတလည္း တေယာက္တည္းသေဘာ မဟုတ္ဘူး။ ရာထူး၀န္အဖြဲ့ဆုိတာကုိ သီးသန့္ က်ေနာ္တုိ့က ဥပေဒနဲ့ ဖြဲ့ထားျပီးျပီ။ အေျခခံဥပေဒ ဖဲြ့စည္းပုံမွာလည္း ပါတယ္။ နုိင္ငံရဲ့ အဆင့္ျမင့္ရာထူးေတြကုိ ခန့္တဲ့အခါမွာ အရင္လုိတဦးတေယာက္တည္းကေန စိတ္တုိင္းက် ကုိယ့္လူကုိယ္ခန့္၊ သူ့လူသူခန့္ လုပ္တာေတြကုိ ကာကြယ္နုိင္ဖုိ့အတြက္ အခုလုိ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းလိုက္တာ။ သမၼတကေတာ့ နုိင္ငံေတာ္အၾကီးအကဲ၊ ၀န္ထမ္းအားလုံးရဲ့ အၾကီးအကဲျဖစ္တဲ့အတြက္ သမၼတ သေဘာထားလည္းပါတယ္။ သုိ့ေသာ္ သမၼတလည္း ဒီအလုပ္ကုိ သူမလုပ္ဘူး။ သူက အတည္ျပုတာပဲ လုပ္မွာ။ တက္တာအားလုံးက ၀န္ၾကီးေတြဆီကေန ခန့္လုိ့ မရေတာ့ဘူး။ ရာထူး၀န္ကပဲ ခန့္ရေတာ့မယ္။ ပုိ့စ္တခုခန့္ဖုိ့လုိမယ္ဆုိရင္ ရာထူး၀န္အဖြဲ့ကုိ အေၾကာင္းၾကားရမယ္။ ရာထူး၀န္အဖြဲ့ကပဲ ေ႐ြးမယ္၊ စိစစ္မယ္။ ဒါက အဓိကအခ်က္ပဲ။ ၀န္ထမ္းအဖြဲ့အစည္း အၾကီးအမႉးဆုိတာက ဘာကိုဆိုလုိတာလဲ။ “ညြွႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္၊ MD လယ္ဗယ္ သူတုိ့ကလည္းခန့္နုိင္တယ္။ ခန့္နုိင္တယ္ဆုိတာက ခန့္တယ္ဆုိတဲ့စာကုိ လက္မွတ္ထုိးအလုပ္ပဲ လုပ္ေတာ့မွာ။ အားလံုးက ရာထူး၀န္အဖြဲ့ကပဲ သြားရေတာ့မယ္။ တေနရာရာမွာ လူ ၂၀-၃၀ လိုတယ္ဆုိရင္ ရာထူး၀န္အဖြဲ့ကပဲ ေခၚမယ္။ ဒီ၀န္ၾကီးဌာနမွာ ဒီေနရာမွာ ရာထူးလစ္လပ္တယ္.သူတို့ဆီမွာပဲေလွ်ာက္။ သူတုိ့က စိစစ္၊ ေ႐ြးခ်ယ္မယ္။ သုိ့ေသာ္ လက္မွတ္ထိုးတာက ညြွႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္တုိ့က ထုိးေပးရမွာေပါ့။” “ခန့္တာနဲ့ ေ႐ြးခ်ယ္တာ နည္းနည္းေလး ကြာတယ္။ ခန့္တာက ဒုတိယအဆင့္။ စိစစ္ေ႐ြးခ်ယ္တာက ရာထူး၀န္အဖြဲ့လုပ္တယ္။ အဆင့္ျမင့္ရာထူးဆို သမၼတက ခန့္မယ္။ ဌာနတခုရဲ့ က်န္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကုိခန့္ရင္ သမၼတကမလုပ္ေတာ့ဘူး။ ဒီအလုပ္ စာလက္မွတ္ထိုးတာကုိ ညြွႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ေတြလုပ္မယ္။ ျပည္သူ့၀န္ထမ္းက တုိင္းျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိလုပ္တ့ဲ စနစ္ကုိ သူတို့က သြားေနတာ။ ၀န္ၾကီးဆုိတာက နုိင္ငံေရးရာထူးေတြ။ ရာထူးခန့္တာေတြက သူတို့မလုပ္ရဘူး။ လက္မွတ္လည္း မထိုးရဘူး။ ဒါက နုိင္ငံေရးရာထူးေတြ၊ သက္တမ္းတခုအတြင္းမွာ. ျပီးရင္သြားၾကရမွာေတြ။ အစုိးရ၀န္ထမ္းက ေတာက္ေလွ်ာက္႐ွိေနမွာ. တသက္လံုး။ ၅ နွစ္တခါ ၀န္ၾကီးေတြကျပုတ္သြားမယ္။ ဒါေပမယ့္ အစုိးရ၀န္ထမ္းေတြက်ေတာ့ ေတာက္ေလွ်ာက္သြားေနမွာ. မျပုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ့ကုိ ခန့္ကတည္းက ရာထူး၀န္အဖြဲ့ကပဲ ေ႐ြးမယ္။ ခန့္ရင္ အဆင့္ျမင့္ရာထူးကို သမၼတကခန့္မယ္။ က်န္တဲ့ရာထူးက်ေတာ့ ဌာနဆုိင္ရာအၾကီးအကဲ၊ သမၼတနဲ့ ရာထူး၀န္ကခန့္ထားတဲ့ အၾကီးအကဲေတြက ခန့္မယ္။ ခန့္တဲ့ ခန့္စာကုိ လက္မွတ္ထိုးတာကုိ ေျပာတာ။” အဲဒါဆုိရင္ နုိင္ငံ၀န္ထမ္းဥပေဒအရဆိုရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တေယာက္က သူ၀န္ၾကီးျဖစ္ရင္ သူ့တပည့္ ဗို္လ္ၾကီး တေယာက္ကုိ လက္ေထာက္ညြွႊန္မႉးခန့္လို္က္တယ္။ အခု နုိင္ငံ၀န္ထမ္းဥပေဒအရ ဒါလုပ္လို့မရေတာ့ဘူးေပါ့။ “မရေတာ့ဘူး။ ရာထူး၀န္ခန့္မယ္ ေခၚရမယ္။” ရာထူး၀န္ဥပေဒက အခုမွ ျပ႒ာန္းတာလား။ “ဟုိးအရင္တုန္းက႐ွိတယ္။ ၁၉၄၈ ကတည္းက ဒီဥပေဒအတုိ္င္းသြားတယ္။ ၁၉၆၂ ေနာက္ပိုင္းက်မွ ပ်က္သြားတယ္။ ပ်က္တာေတာင္မွ ဦးေန၀င္းက အထူးအရာ႐ွိဆုိျပီး ႐ုံးေတြမွာ ခန့္တာ၊ စစ္သားေတြကုိ တျဖည္းျဖည္းသြင္းတာ။ အဲကေန မသိမသာပ်က္လာျပီး ေနာက္ဆံုး နွစ္ ၂၀ ဆိုရင္ ဌာနတုိင္းမွာ နည္းနည္းေလးေခ်ာင္တဲ့ စားေပါက္႐ွိတဲ့ေနရာဆိုရင္ အကုန္ သူတို့လူေတြပဲ ထည့္လိုက္ေတာ့တယ္။ အခု ေလာေလာဆယ္ စစ္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ စာရင္းေကာက္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အၾကီးအကဲေနရာမွန္သမွ် မိုးက်ေ႐ြွႊကိုယ္လုိ့ ေျပာေျပာေနတယ္ေလ။ မိုးက်ေ႐ြွႊကိုယ္ဆုိတာ ဒီေနရာတခါမွမလုပ္ဖူးဘူး။ ဘာအေတြ့အၾကံုမွမ႐ွိဘူး။ ဒိုင္းဆို အေပၚကေနခန့္လုိက္တာ။ ဒါမ်ိုးေတြ ေ႐ွ့ေလွ်ာက္မ႐ွိရေတာ့ဘူး။ ဘယ္ေနရာပဲလစ္လပ္ လစ္လပ္ အားလံုးက ရာထူး၀န္အဖြဲ့ကတဆင့္ပဲ သြားေတာ့မယ္။” ဒါဆို ဥပေဒကအရင္ကတည္းက႐ွိတယ္. မက်င့္သံုးတာေပါ့။ အဲဥပေဒကုိ ပစ္ထားတာေပါ့။ “ဟုတ္ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ဟုိဘက္က ဒီပံုစံပါပဲ။ ဒါအသစ္မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၆၂မွာ ဒီလုိပဲခန့္တယ္။ ၁၉၆၂ ေနာက္ပုိင္း နည္းနည္း နည္းနည္း လုပ္လာေသးတယ္။ ေနာက္ တျဖည္းျဖည္း လံုး၀ပ်က္သြားတယ္။ ဒါကုိျပန္ပံုေဖာ္တာပါ။” ဒါေပမယ့္ အခုက ဥပေဒအသစ္အေနနဲ့ ျပ႒ာန္းလုိက္တာေပါ့။ “ဟုတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ့ဘက္မွာလည္း နွစ္ေပါင္း ၅၀ ေလာက္ ပ်က္သြားျပီေလ။ လံုး၀အသစ္ပဲ။ ေခတ္၊ စနစ္နဲ့လည္းညီတဲ့ဟာေပါ့။ အရင္တုန္းကဥပေဒက Fundamental ေတြ၊ ၀န္ထမ္းစည္းမ်ဥ္း၊ အစုိးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနတခုလံုးရဲ့ ၀န္ထမ္းနဲ့ပတ္သတ္တာေတြ ႐ွိတယ္ေလ။ အဲဒါေတြနဲ့ပဲ သြားၾကတယ္။ ျဖုတ္တာ၊ ခန့္တာ၊ ပီအီးလုပ္တာ၊ ဒီအီးလုပ္တာ အကုန္ အေသးစိတ္႐ွိျပီးသား။ အခုလည္း တခ်ို့ဟာေတြ သံုးေနၾကတာပဲ။ ခန့္တဲ့ေနရာမွာသာ သူက စစ္အာဏာ႐ွင္ေခတ္ဆုိေတာ့ ဥပေဒအထက္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္ေတြ႐ွိေနေတာ့ ဥပေဒေတြအားလံုး ေဘးေရာက္သြားျပီး လုပ္ခ်င္သလုိလုပ္တာေပါ့။ အဲဒါကို အခုျပန္ျပီးေတာ့ အရင္စနစ္ကို ျပန္ယူတာ။ အသစ္မဟုတ္ဘူး။” တခုေတာ့႐ွိတယ္။ ၀န္ၾကီးက ဥပမာ သူ့တပည့္တေယာက္ကို ေခၚခ်င္တယ္ဆုိေတာ့ ရာထူး၀န္အဖြဲ့နဲ့ညွိျပီးေခၚလုိက္ရင္ေရာ ရမွာလား။ “ရာထူး၀န္အဖြဲ့သေဘာတူမွရမယ္။ ကုိယ္ေရးအရာ႐ွိက်ေတာ့ တမ်ိုး။ ၂ မ်ိုး႐ွိတယ္. ကိုယ္ေရးအရာ႐ွိခန့္တာက်ေတာ့ သူယံုၾကည္တဲ့လူ သူခန့္လို့ရတယ္။ သို့ေသာ္ ဒီဘက္က သေဘာတူညီခ်က္ယူရမယ္။ က်န္တဲ့ Departmental Staff ေတြ၊ ျပည္သူ့၀န္ေဆာင္မႈ ရာထူးေတြေပါ့။ သူလည္း လခစားျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္သူ့၀န္ထမ္းေတာ့ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကုိယ္ေရးလက္ေထာက္ဆုိတာ တဦးတေယာက္အတြက္။ အဲဒါက်ေတာ့ သူတို့ၾကိုက္တဲ့လူကုိ ေ႐ြးလုိ့ရတယ္။ ခန့္တဲ့အလုပ္ေတာ့ ဒီဘက္က နည္းလမ္းတက်ျပန္လုပ္ေပးမယ္။ ကိုယ္ေရးအရာ႐ွိလိုမ်ိုးကလြဲလို့ တျခား တျခားေသာ လုိအပ္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကိုေတာ့ ေ႐ြးခ်ယ္တာကုိ ရာထူး၀န္အဖြဲ့ကပဲလုပ္မယ္။” ဥပမာ ဒီ၀န္ၾကီးနဲ့ ရာထူး၀န္အဖြဲ့ဥကၠ႒က အဆင္ေျပလုိ့ ငါေတာ့ ဒီလုိလုပ္လုိက္မယ္. မင္းခြင့္ျပုေပးပါဆိုျပီး လုပ္သြားတာမ်ိုးေရာ ျဖစ္နုိင္ေသးလား။ “ျဖစ္နုိင္ေခ်နည္းတယ္။ ခက္တယ္။ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြလာဦးမယ္။ အခုက Major Lawေပါ့။ ေနာက္မွာ နည္းဥပေဒေတြလာဦးမယ္။ ဘယ္လုိေခၚရမယ္၊ ဘယ္နွရက္ေၾကညာေခၚရမယ္။ ဘယ္လိုေ႐ြးခ်ယ္ရမယ္၊ နည္းဥပေဒနဲ့ အေသးစိတ္လာဦးမယ္။ အခုေတာ့ အေသးစိတ္မရေသးဘူး။ ရာထူး၀န္အဖြဲ့လည္း သူလုပ္ခ်င္သလိုလုပ္လုိ့မရဘူး။ ရာထူး၀န္အဖြဲ့လုိက္နာရမွာေတြလည္း သပ္သပ္႐ွိျပီးသား။”