ေနာ္ေ၀ေရာက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နွင့္ ေမးျမန္းခ်က္ အပုိင္း ၂ – နိဂုံး
DVB
·
March 1, 2013
သမၼတနဲ့ ေတြ့ဆုံေမးျမန္းခ်က္ ဒုတိယပုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအပုိင္းမွာေတာ့ ျမန္မာနုိင္ငံသားဥပေဒ၊ ဒီမုိကေရစီျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ့ ျပည္သူေတြရဲ့ လက္႐ွိဘ၀၊ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ စတဲ့အေျခအေနေတြနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ေမးျမန္းထားပါတယ္။
တခ်ို့ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပတဲ့လူေတြေျပာတာက ရခုိင္ဘက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ျပဿနာ အထူးသျဖင့္ ဘဂၤါလီ၊ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ကလာတဲ့လူေတြရဲ့ ျပဿနာကို ေျဖ႐ွင္းဖုိ့အတြက္က ျမန္မာနုိင္ငံသားဥပေဒကုိေျပာတာေပါ့ေနာ္။ နုိင္ငံတကာက ေထာက္ျပထားတာလည္း ႐ွိတယ္။ ျမန္မာျပည္က နုိင္ငံသားဥပေဒက တိက်လြန္းအားၾကီးတယ္။ ျပုျပင္သင့္တယ္လုိ့ ေျပာတာ႐ွိတယ္။ ဒီကိစၥနဲ့ ပတ္သက္လို့ေရာ လြွႊတ္ေတာ္ကျဖစ္ျဖစ္၊ အစိုးရဘက္ကျဖစ္ျဖစ္ နုိင္ငံသားဥပေဒကုိ ျပန္လည္စိစစ္ သံုးသပ္ျပီး ျပုျပင္္ဖုိ့႐ွိပါလား။
“ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဒီဥပေဒကုိ အစိုးရပိုင္းကေတာ့ ျပင္ဆင္ဖုိ့မ႐ွိပါဘူး။ လြွႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ဂဃနဏေတာ့ မသိဘူး။ လြွႊတ္ေတာ္က ဘယ္လိုသေဘာထားေတြ ႐ွိၾကလဲေတာ့ မသိဘူး။ သုိ့ေသာ္လည္းပဲ ဒီဥပေဒကုိ ေလ့လာၾကည့္ရတာေတာ့ ဒီဥပေဒဟာ ကိုယ့္နုိင္ငံကုိ အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ သေဘာေတြ့ပါတယ္။ ပညာ႐ွင္ေတြနဲ့ အေတာ္အခ်ိန္ယူျပီးေတာ့ ေရးဆြဲထားတဲ့ဥပေဒလုိ့ သိထားတယ္။ ေနာ္ေ၀နုိင္ငံလုိမ်ိုးမွာေတာင္ ၇ နွစ္ေနရင္ နုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ျပုတ့ဲ ပံုစံမ်ိုးေတြ့ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တနုိင္ငံနဲ့တနုိင္ငံ အေျခအေနခ်င္း မတူပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ့နုိင္ငံက ေနာက္ခံသမုိင္းေၾကာင္း၊ လက္႐ွိ ပကတိအေျခအေန၊ လူဦးေရ ဒါေတြနဲ့ေတာ့ ေနာ္ေ၀နဲ့ေတာ့ မတူတာအမွန္ပါ။ ကိုယ့္နုိင္ငံကုိ အကာအကြယ္ေပးဖုိ့ လုပ္ထားတယ္လုိ့ ယူဆပါတယ္။ ျပင္ဖို့ မျပင္ဖို့ကေတာ့ အစိုးရက အစီအစဥ္မ႐ွိဘူး။ သုိ့ေသာ္ လြွႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဒီကိစၥနဲ့ပတ္သက္လို့ ဘယ္လုိသေဘာထား႐ွိလဲ မသိပါဘူး။”
သာမန္လူထုေတြၾကားထဲမွာေျပာေနၾကတယ္။ တုိင္းျပည္ကေျပာင္းလဲေနျပီ။ ဒီမုိကေရစီ လမ္းေၾကာင္းကုိ သြားေနတယ္ ေျပာေနတယ္။ လူထုဘ၀ကေတာ့ စား၀တ္ေနေရး မေျပလည္ေသးဘူး။ ဒံုရင္း ဒံုရင္းပဲလုိ့ ေျပာေနပါတယ္။ လူထုကေတာ့ အားမလုိအားမရ႐ွိေနတုန္း၊ ေလသံေတြ ၾကားေနရတယ္။ ဒီကိစၥကိုေရာ ဘယ္လို႐ွင္းျပလုိ့ရမလဲ။
“မွန္ပါတယ္။ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးကာလကလည္း အစိုးရသက္တမ္းကလည္း ၂ နွစ္အတြင္းပဲ ႐ွိပါေသးတယ္။ တခ်ို့အေျပာင္းအလဲေတြကလည္း သိသာျမင္သာတဲ့အေျပာင္းအလဲေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို့လည္း အစိုးရအဖြဲ့ကုိလည္း မၾကာခဏေျပာတယ္။ ျပည္သူလူထုအေနနဲ့လည္း ဒီကေန့အထိ သိသာျမင္သာတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ မ႐ွိေသးဘူးဆိုတာ ျပည္သူလူထုအတြင္း ေ၀ဖန္ေျပာၾကားေနတာ အမွန္ျဖစ္တယ္။ သုိ့ေသာ္လည္း တခ်ို့ကိစၥေတြ ဥပမာ ေမာ္ေတာ္ကားလုိကိစၥေတြ က်ေနာ္တို့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေပးလုိက္လို့ ဒီကေန့ သာမန္လူတန္းစားဟာ ေမာ္ေတာ္ကား ၀ယ္စီးနုိင္တဲ့အေနအထား ႐ွိေနပါျပီ။ အဲေတာ့ နိစၥဓူ၀ ျပည္သူလူထု ေတြ့ၾကံုေနရတဲ့ လွ်ပ္စစ္မီးလို၊ သြားေရးလာေရး ကိစၥေတြ ဒါေတြလည္း အဆင္မေျပေသးတာ အမွန္ပဲ။ အဲေတာ့ ဒါေတြကုိလည္း အဓိကထား ၾကိုးပမ္းျပီး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အေနအထား႐ွိပါတယ္။ အစုိးရအေနနဲ့ ဒါေတြနဲ့ပတ္သက္ျပီး ရပ္ေနတာမ႐ွိပါဘူး။ ဒါေတြနဲ့ ပတ္သက္လုိ့ ၾကိုးပမ္းၾကံဆေနတယ္။ သုိ့ေသာ္လည္း ျပည္သူလူထု အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြရဖို့ကလည္း အဓိကက်ပါတယ္။ အလုပ္အကိုင္ရရင္ ၀င္ေငြရလာမယ္။ အဲေတာ့မွ စားနုိင္ေသာက္နုိင္မယ္၊ ကေလးေတြေက်ာင္းထားနုိင္မယ္။ စီးပြားေရးတိုးတက္မယ္။ အလုပ္အကုိင္ရဖို့က်ေတာ့ ဘာနဲ့ခ်ိတ္ဆက္ေနလဲဆုိေတာ့ အရင္းအနွီးရဖို့လိုတယ္။ နည္းပညာပုိင္းလုိတယ္။ အရင္းအနွီးနဲ့ နည္းပညာပုိင္းေတြဆိုတာလည္း က်ေနာ္တုိ့မွာ ျပည့္ျပည့္၀၀မ႐ွိပါဘူး။ တနြယ္ငင္တစင္ပါဆုိသလုိ တခုမဟုတ္တခုနဲ့ ခ်ိတ္ဆက္ေနတာေလ။ ဘာလို့လဲဆုိေတာ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို့မႈေတြနွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ခံထားရေတာ့ တုိင္းျပည္က နာလန္မထူနုိင္ေအာင္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရင္းအနွီးေတြ အျမန္ဆံုး၀င္ေရာက္လာေအာင္ နုိင္ငံျခားရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈဥပေဒကုိ အျမန္ဆံုး ေဖာ္ေဆာင္နုိင္ေအာင္ ၾကိုးပမ္းတာ ဥပေဒလည္း အတည္ျဖစ္သြားျပီ။ အဲေတာ့ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈအဖြဲ့ေတြကလည္း ျမန္မာနုိင္ငံကုိလာဖုိ့ တာစူေနၾကပါျပီ။ ေနာက္ဒါနဲ့ခ်ိတ္ဆက္ေနတာက စီးပြားေရးပိတ္ဆို့မႈေတြေပါ့ေလ။ ကိုယ့္နုိင္ငံမွာလာျပီး ကုန္ပစၥည္းေတြ ဘယ္ေလာက္ထုတ္ထုတ္ ဒီအေပၚမွာ ကန့္သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ တားဆီးထားတဲ့၊ ေငြေၾကးနဲ့ပတ္သက္ျပီး လြွႊဲေျပာင္းလုိ့မရေအာင္ လုပ္ထားတဲ့အတြက္ ဘယ္သူမွလာျပီး ရင္းနွီးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အဲေတာ့ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို့တားဆီးမႈေတြနဲ့ပတ္သက္လို့လည္း အတတ္နုိင္ဆံုး ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးနုိင္ေအာင္ နုိင္ငံအားလံုးနဲ့ သင့္တင့္ရင္းနွီးေအာင္ ဆက္ဆံလာခဲ့လုိက္ေတာ့ ဒီေန့ဆုိရင္ အေမရိကန္လည္း ေျဖေလွ်ာ့ေပးတာ၊ အီးယူကလည္း ေျဖေလွ်ာ့ေပးတာ႐ွိလာျပီ။ ေနာက္ ထုတ္ကုန္ေတြအေပၚ အက်ိုးခံစားခြင့္(ဂ်ီအက္စ္ပီ) စနစ္တို့ကိုလည္း အီးယူက ဒီခရီးစဥ္အတြင္းမွာ သူတို့နဲ့ ထိေတြ့ေျပာၾကားျပီး မၾကာခင္ ဒီအခြင့္အေရးေပးမယ္လို့ ထင္ပါတယ္။ ဒါေတြအဆင္ေျပသြားရင္ေတာ့ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈ၊ အလုပ္႐ုံစက္႐ုံေတြ ေပၚလာမွာပါ။ ဒါဆုိရင္ နုိင္ငံသားေတြ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ရလာမွာပါ။ အလုပ္ေတြရၾကရင္ေတာ့ ၀င္ေငြေတြရလာျပီး သူတို့ရဲ့ စား၀တ္ေနေရး၊ ပညာသင္ၾကားေရး၊ က်န္းမာေရး ဒါေတြကလည္း တျဖည္းျဖည္း တုိးတက္လာမွာပါ။ လွ်ပ္စစ္မီးနဲ့ပတ္သက္လို့လည္း နည္းမ်ိုးစံုနဲ့ ၾကိုးစားလုပ္ေနပါတယ္။ သြားေရးလာေရးမွာလည္း ရန္ကုန္ျမို့မွာ လမ္းေတြၾကပ္လာတယ္၊ ကားေတြမ်ားလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လမ္းေတြခ်ဲ့တာ၊ ခံုးေက်ာ္တံတား ေဆာက္တာ၊ အမ်ားသူငါ စီးနုိင္ အသံုးျပုနုိင္တဲ့ ဘတ္စ္ကားလုိမ်ိုး ဦးစားေပးတင္သြင္းခုိင္းတယ္။ က်ေနာ္တုိ့လည္း ဒါကုိ အဓိက ဦးတည္ျပီး ျပည္သူလူထုတဦးခ်င္း သိသိသာသာခံစားနုိင္ေအာင္ အဓိကထား ၾကိုးစားေနတယ္။”
“တခ်ို့ကိစၥေတြကေတာ့ ၂၀၁၃-၁၄ ဘ႑ာေရးနွစ္မွာ ဒီ ၂၀၁၃ အတြင္းမွာေတာင္ တခ်ို့ကိစၥေတြ ၂၀၁၃ မွာေတာင္ တိုးတက္လာမယ္လို့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ တယ္လီဖုန္းကိစၥေတြလည္း ကိုင္တြယ္ေနပါတယ္။”
သမၼတ မိန့္ခြန္းမွာလည္း မၾကာခဏၾကားရပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာကုိ စတုတၳမ႑ိုင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ျပီး သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ေပးဖို့။ ဟိုးအရင္က အစဥ္အလာမ႐ွိခဲ့တဲ့ သမၼတအပါအ၀င္ ၀န္ၾကီးေတြကပါ မီဒီယာေတြနဲ့ထိေတြ့ျပီး ေျပာဆုိတာလည္း ေတြ့ရတယ္။ အဲေတာ့ ျမန္မာနုိင္ငံရဲ့ မီဒီယာျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈက ဘယ္ေလာက္ ခရီးေရာက္ေနပါျပီလဲ။ ရည္မွန္းခ်က္ေရာက္ေနျပီလား။ တ၀က္ေလာက္မွာ႐ွိလား။ ဘယ္ေလာက္အထိဆက္လုပ္ဖို့ အစီအစဥ္႐ွိလဲ။
“မီဒီယာနဲ့ပတ္သက္လို့ လြတ္လပ္မႈေတြ အမ်ားၾကီးေပးထားတာ ႐ွိတယ္။ ဟိုတုန္းကနဲ့ မတူဘူး။ ဘာတခုမွ ခ်ဳပ္ခ်ယ္တာမ႐ွိေတာ့ဘူး။ အဖြဲ့အစည္းေတြဖြဲ့စည္းေပးတယ္။ ဒီအဖြဲ့အစည္းကပဲ မီဒီယာနဲ့ပတ္သက္ျပီး ထိန္းေက်ာင္းဖုိ့ေတြ လုပ္ထားတယ္။ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈအပုိင္းေတြ မ႐ွိသေလာက္ပါပဲ။ အကုန္ေျဖေလွ်ာ့ေပးလုိက္ျပီ။ တခုပါပဲ မီဒီယာဆုိတာက တကယ္ပဲ နုိင္ငံတနုိင္ငံ ဖြံ့ျဖိုးတုိးတက္ေရးအတြက္ အင္မတန္အေရးၾကီးတယ္။ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲတဲ့အခါမွာလည္း မီဒီယာအခန္းက႑က အေရးပါတယ္။ နွစ္ခုပါပဲ။ တခုက အစိုးရရဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြ တျခားအားနည္းခ်က္ေတြကို မီဒီယာကေထာက္ျပဖုိ့လိုတယ္။ တခ်ို့ကိစၥေတြက်ေတာ့လည္း ျပည္သူကို မွန္ကန္တဲ့အသိေတြ ေပးဖို့လိုတယ္။ လြတ္လပ္မႈေတြလည္း ႐ွိလာျပီဆုိေတာ့ လြတ္လပ္မႈနဲ့အတူ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္သိမႈေတြ ဒါေတြပါ႐ွိလာမယ္ဆိုရင္ မီဒီယာက႑က လက္႐ွိအေနအထားထက္ ပိုတုိးတက္လာမယ္လို့ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
ေနာက္ဆုံးအေနနဲ့ ေမးခ်င္တာက ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ သမၼတအေနနဲ့ ျပန္ေ႐ြးခံမလား၊ မေ႐ြးခံဘူးလား။ အရင္တုန္းကေတာ့ နားမယ္ဆုိတဲ့ သတင္းလည္း ၾကားရတယ္။ ျပီးေတာ့မွ ၾကံ့ခုိင္ေရးပါတီ ညီလာခံျပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ျပည္သူေတြက တာ၀န္ေပးရင္ ျပန္အေ႐ြးခံမယ္ဆုိတဲ့ သတင္းမ်ဳိးလည္း ၾကားရပါတယ္။ အဲေတာ့ လာမယ့္သမၼတ သက္တမ္းမွာ သမၼတအေနနဲ့ အေ႐ြးခံဖုိ့၊ မခံဖုိ့ ဘယ္လုိမ်ား မွတ္ခ်က္ေပးလုိ့ရမလဲ။
“ဒီကိစၥနဲ့ပတ္သက္ျပီး အရင္ကလည္း မၾကာမၾကာ ေမးခဲ့ဖူးၾကပါတယ္။ ေျဖခဲ့ဖူးတာလည္း ႐ွိပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ့္ရဲ့ သေဘာဆနၵအရေရာ၊ က်ေနာ့္ရဲ့ အသက္အ႐ြယ္အရေရာ၊ က်န္းမာေရးအေျခအေနေရာ က်ေနာ္ကေတာ့ နားခ်င္တာပါ။ သုိ့ေသာ္လည္း တုိင္းျပည္ရဲ့ အေျခအေန ဘယ္လုိျဖစ္လာမလဲဆုိတာ က်ေနာ္တုိ့ တြက္လုိ့မရဘူး။ အနာဂတ္ကုိ က်ေနာ္တုိ့ ေမွ်ာ္မွန္းလုိ့မရဘူး။ တုိင္းျပည္မွာ ျပည္သူလူထုရဲ့ဆနၵ ဘယ္လုိ႐ွိသလဲဆုိတဲ့အေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ က်ေနာ့္ရဲ့ပင္ကုိယ္အရဆုိရင္ေတာ့ နားဖုိ့ စိတ္ကူးထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကုိယ့္တုိင္းျပည္ရဲ့ အေျခအေနေပၚ မူတည္ျပီး က်ေနာ္ ေဆာင္႐ြက္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ျဖည့္စြက္ျပီးေတာ့ ျပည္သူအတြက္ သတင္းစကားေျပာခ်င္တာ႐ွိရင္ ေျပာေပးပါခင္ဗ်။
“အခုလုိ ခင္ဗ်ားတုိ့နဲ့ ေမးျမန္းခြင့္ ရတာလည္း အမ်ားၾကီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ နုိင္ငံျခားမွာ ႐ွိေနေပမယ့္ ခင္ဗ်ားတုိ့ဟာ ကိုယ့္နုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ နုိင္ငံသားေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ့မွာလည္း ကုိယ့္နုိင္ငံသားဆုိတဲ့ သံေဃာဇဥ္နဲ့ အခုလုိ လာေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေတြ့ခ်င္တာပါ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ့လုိ့လည္း က်ေနာ္ ညေနက ခင္ဗ်ားတုိ့ရဲ့ ျမန္မာအသုိင္းအ၀ုိင္းေတြနဲ့ ေတြ့တာပါ။ ခင္ဗ်ားဆုိရင္လည္း ဒီေန့ တေနကုန္ ေတာ္ေတာ္ပင္ပန္းမွာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္နုိင္ငံသားလည္းျဖစ္ေနတယ္၊ တာ၀န္လည္း ႐ွိတယ္ဆုိျပီး က်ေနာ္လာျပီးေတာ့ ေတြ့တာျဖစ္ပါတယ္။”