ေလယာဥ္ေတြကို ႐ွာေဖြရာမွာ မေတြ့ေတာ့တဲ့အတြက္ နုိ္င္ငံျခားပညာ႐ွင္ေတြက လက္ေလွ်ာ့သြားေပမယ့္ ဆက္လက္႐ွာေဖြသြားမယ္လို့ အျငိမ္းစား ဘူမိေဗဒပါေမာကၡ ဦးစိုးသိန္းက ေျပာပါတယ္။ ျမစ္ၾကီးနားမွာ ေတြ့႐ွိထားတဲ့ စပစ္ဖိုင္းယား ေလယာဥ္ေတြကို ေဖာ္ျပီးေတာ့ မဂၤလာဒုံမွာ ဆက္လက္႐ွာေဖြမွာလို့လည္း သူက ဆိုပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဦးစိုးသိန္းကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ စပစ္ဖိုင္းယားေလယာဥ္႐ွာေဖြမႈ ေနာက္ဆံုးအေျခအေန သိခ်င္ပါတယ္။ [caption id="attachment_35209" align="alignright" width="150" caption="အျငိမ္းစား ဘူမိေဗဒပါေမာကၡ ဦးစိုးသိန္း"][/caption] “နုိင္ငံျခားသားပညာ႐ွင္ေတြက လက္ေလွ်ာ့သြားျပီ။ က်ေနာ္က ျမစ္ၾကီးနားမွာ ႐ွာျပီးေတာ့ ျဂိုဟ္တုနည္းနဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ေျမျပင္တုိင္းထြာျပီး ျမစ္ၾကီးနားမွာ႐ွိတယ္ဆုိတာကို ဓာတ္ပံုရိုက္ျပျပီးေတာ့ အခုေတာ့ တူးေဖာ္ေတာ့မယ္။ မဂၤလာဒံုအေျခအေနက သူတုိ့က မ႐ွိဘူးဆိုျပီးေတာ့ အဖြဲ့က ထြက္ခြာသြားတယ္။ က်ေနာ္က ျဂိုဟ္တုဓာတ္ပံုနဲ့ အဲေနရာေတြျပန္စစ္တယ္။ ဇန္န၀ါရီ ၂၂ ရက္ေန့က စတုိင္းတယ္၊ မဂၤလာဒံုမွာတုိင္းတယ္။ ျမစ္ၾကီးနားမွာက ေတြ့ျပီးသား တူးေတာ့မယ္။ မဂၤလာဒံုမွာ လံုး၀မ႐ွိဘူးဆိုတာက အတည္ျဖစ္သြားျပီလားဆုိေတာ့ ဒါက နုိင္ငံျခားသားေျပာတာေလ။ က်ေနာ့္ပညာအရ ႐ွိတယ္။” အဲေတာ့ ဘယ္လိုဆက္လုပ္သြားမလဲ။ “အခု ဆက္လုပ္ေနတယ္။ ဒီေန့ (ဇန္န၀ါရီ ၂၂ ရက္) နာဆာရဲ့စာရင္းေဒတာေတြနဲ့ ျမႈပ္ထားတဲ့ေနရာေတြကုိ ေထာက္လုိက္ျပီး ေျမျပင္ကုိ တုိင္းေနျပီ။ အခု ၁ ရက္ပဲ႐ွိေသးေတာ့ ေဒတာအျပည့္အစံု မသိေသးဘူး။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန့က်ရင္ ဓာတ္ပံုရိုက္ျပနုိင္ေအာင္ ၾကိုးစားမယ္။” နိုင္ငံျခားသားေတြ လက္ေလွ်ာ့သြားျပီး ဆရာ့ယူဆခ်က္အရ ႐ွိေသးတယ္ဆုိတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ိုး ႐ွိေနတာ ဘာကြာဟခ်က္ေတြ႐ွိေနလို့ပါလဲ။ “သူတို့မွာက ေျမေအာက္အနက္ထဲကေန ဘယ္လိုေဖာ္ထုတ္ရမလဲဆုိတဲ့ နည္းပညာ၊ သူတို့အေနာက္နုိင္ငံက သင္ေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ တေယာက္နဲ့ တေယာက္ မစပ္ဟပ္ဘူး။ က်ေနာ္က ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာမွာ႐ွိေနတဲ့ ျမႈပ္ေနတဲ့ သေဘၤာၾကီးေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္တာမွာ က်ေနာ့္မွာ အေတြ့အၾကံုေတြအမ်ားၾကီး႐ွိတယ္။ ဒါေတြ မွီျငမ္းျပီးလုပ္တာ။ ေနာက္ဆံုးနည္းပညာကေတာ့ နာဆာနည္းပညာေပါ့။ နာဆာနည္းပညာအရ ျမႈပ္ထားတဲ့ေနရာကုိ အတိအက်ေဖာ္ထုတ္နိုင္တယ္။ ေျမျပင္အေနအထားအရ စက္ေတြနဲ့တုိင္းထြာျပီးေတာ့ ဓာတ္ပံုရိုက္နုိင္ေအာင္လုပ္ရတယ္။ ဓာတ္ပံုရိုက္နုိင္ေတာ့မွ ေလယာဥ္ပ်ံျမႈပ္ထားတဲ့ အေနအထားေတြကို ျပန္ပံုဆြဲရမယ္။ ျပီးမွ စက္ၾကီးေတြနဲ့တူးရမယ္။ သူတို့က စက္ၾကီးေတြနဲ့ ကုတ္ျပီး မ႐ွိဘူး ဆံုးျဖတ္ေတာ့ ဘယ္လိုပညာလဲ မသိဘူးေလ။ အေနာက္နုိင္ငံမွာလည္း မသင္ခဲ့ရဘူးေလ။” ဆရာရဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္အရ မဂၤလာဒံုမွာ ႐ွိေနတုန္းပဲေပါ့။ အဲလို ယံုၾကည္တာေပါ့။ “ယံုၾကည္ခ်က္အရ မဟုတ္ဘူးေလ။ နာဆာ ၀က္ဘ္ဆုိဒ္မွာ ၾကည့္လုိက္၊ ျမႈပ္ေနတဲ့ ပစၥည္းေတြ ဘယ္လို႐ွာရတယ္ဆိုတာ၊ အဲလုိ႐ွာလုိက္ရင္ ျမႈပ္ေနတဲ့ပစၥည္းေတြ ဘယ္လိုအေနအထား႐ွိတယ္ဆုိတာ သိမယ္။ သိျပီးရင္ ဒါေတြကုိ အရင္တုန္းက လက္ဆင့္ကမ္း ေျပာသြားတဲ့လူေတြရဲ့ မွတ္ခ်က္နဲ့ မွတ္တမ္းေတြ၊ အေနာက္နုိင္ငံသားေတြဟာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မွတ္ရာမွာ အရမ္းတိက်တယ္။ က်ေနာ္ ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္း႐ွာေတာ့ ျမန္မာမွတ္တမ္းေတြမွာ ဘာမွမ႐ွိဘူး။ အေနာက္နုိင္ငံက မွတ္တမ္းကို ၾကည့္ရတယ္။ သူတို့က မွတ္တမ္းေသခ်ာမွတ္သြားတာ။ မွတ္တမ္းမွတ္နုိင္တဲ့ ပုဂၢိုလ္ကုိယ္တုိင္႐ွိတယ္။ အဲပုဂၢိုလ္ကုိ David Cundall (ျဗိတိန္) က ေခၚလာတယ္၊ ျပတယ္၊ အဲေနရာကို နာဆာနည္းပညာနဲ့ ျပန္စစ္တယ္။ ေခတ္မီ I-Pad ေတြနဲ့ ျပန္စစ္တယ္။ ၉၂ နွစ္ အဖိုးၾကီး Stanely Coombe (မ်က္ျမင္သက္ေသ) ေျပာတာနဲ့က အတိအက်မွန္ေနတယ္။ ဒါကုိ ျဂိုဟ္တုနဲ့ မေန့က (ဇန္န၀ါရီ ၂၁ ရက္) က ေထာက္စမ္းတယ္။ ေျမျပင္မွာသြားေထာက္တယ္။ I-Pad နဲ့စစ္တယ္။ ေနာက္ ေျမျပင္မွာ survey လုပ္တယ္။ ဒါကုိ က်ေနာ္ေတြ့႐ွိထားျပီ။ ဒါကုိ ေသခ်ာေအာင္ ဓာတ္ပံု႐ုိက္နုိင္ေအာင္ ၾကိုးစားေနတယ္။ ျပီးရင္ ေၾကညာလို့ရျပီေလ။” သူတုိ့က ေျမျပင္ကုိ ဘယ္ေလာက္ ေပအနက္ တူးျပီး မေတြ့ဘူးေျပာသြားတာလဲ။ “၆ ေပေလာက္ေလး တူးျပီး မ႐ွိဘူးလုပ္သြားတယ္။ ျမႈပ္ထားတဲ့ပစၥည္းက ျမစ္ၾကီးနားမွာတင္ ေပ ၃၀ ေအာက္မွာ ျမႈပ္ထားတာ။ ကုိယ့္ကုိသတ္တဲ့ လက္နက္ပစၥည္းတခုကုိ ျမစ္ၾကီးနားမွာ အတိမ္ဆုံးျမႈပ္ထားတာ။ ရန္ကုန္မွာက အနည္းဆုံး ေပ ၄၀ အထက္မွာ႐ွိတယ္။ ကုိယ့္ကုိသတ္တဲ့လက္နက္ သူမ်ားအလြယ္တကူ မေဖာ္နုိင္ေအာင္ လုပ္ထားတာ။ ျမစ္ၾကီးနားေတာင္ ေပ ၃၀ ျမႈပ္ထားတာ။ ရန္ကုန္က ပုိနက္တယ္။ ဘယ္လုိလုပ္ ၆ ေပေလး တူးျပီးေတာ့ သူတုိ့ ဆုံးျဖတ္မွာလဲ။ ” ျမန္မာျပည္မွာ စပစ္ဖိုင္းယား ေလယာဥ္ေတြ  မျမႈပ္ခဲ့ဘူးဆုိျပီး သူတုိ့လက္ေလွ်ာ့သြားျပီးေနာက္ပုိင္း သတင္းေတြ ထြက္ေပၚလာတယ္။ အဲဒါနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဘာေျပာခ်င္လဲ။ “အဲဒါက အဂၤလန္ သံ႐ုံးက လွ်ဳိ့၀ွက္ထားတယ္။ ၁၂၄ စင္းလုံး ျမႈပ္ထားတဲ့ မွတ္တမ္းေတြ အဂၤလန္သံ႐ုံးမွာ ႐ွိပါတယ္။ အဂၤလန္သံအမတ္ၾကီးကုိ ေမးရင္ ရပါတယ္။ သူတုိ့က မေပးတာ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ မသိဘူး။ က်ေနာ္တုိ့က ေဒတာေတြကုိ လုိက္၀ယ္ယူရတာေပါ့။” ဒါဆုိ ႐ွိေနတာကုိ သူတုိ့က မ႐ွိဘူးဆုိျပီး သတင္းလြွႊင့္လုိက္တဲ့သေဘာလား။ “သူတုိ့ ဘယ္လုိသတင္းလြွႊင့္လဲ က်ေနာ္လည္း မသိဘူး။ က်ေနာ္တုိ့က ျမစ္ၾကီးနားမွာ ေတြ့ထားျပီးျပီ၊ ဓာတ္ပုံလည္း ႐ုိက္ထားျပီးျပီ။ မၾကာခင္ က်ေနာ္ ေဖာ္ေတာ့မယ္။ ေဖာ္တာက လြယ္တယ္၊ ၁၅ ရက္ဆုိ ေပၚတယ္။ က်ေနာ္ ေၾကာက္တာက သေဘၤာေတြအေတာ္မ်ားမ်ားကုိ သူမ်ားေတြ ေဖာ္ဖုိ့အတြက္ က်ေနာ္လုိက္ကူတယ္။ သေဘၤာေတြ ေရျပင္မွာ ေပ ၉၀၊ ၁၀၀ ျမုပ္ေနတာေတြ က်ေနာ္ေဖာ္ေပးရတယ္။ ပစၥည္းက ေပၚလာျပီး ေရေပၚေရာက္တာနဲ့ ပ်က္စီးသြားတယ္။ က်ေနာ္တုိ့ စပစ္ဖိုင္းယား ေလယာဥ္ပ်ံတစင္းကုိ ေျမေအာက္ထဲ၊ ေရထဲမွာ ႐ွိေနတာကုိ ေဖာ္လုိက္တာနဲ့ အဲဒီပစၥည္းက ပ်က္စီးသြားတယ္။ အဲဒီသဘာ၀ ႐ွိတယ္။ အဲဒါကုိ ေရ႐ွည္ထိန္းသိမ္းနုိင္ေအာင္လုပ္နုိင္မွ၊ မလုပ္နုိင္ရင္ က်ေနာ္တုိ့က ေငြကုန္မယ္၊ လူပင္ပန္းမယ္၊ အက်ဳိးမ႐ွိ ျဖစ္သြားမယ္။ က်ေနာ္တုိ့က ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ေဖာ္မယ္၊ ရသမွ်ကုိ ဆြဲထုတ္ျပီးေတာ့ ေရ႐ွည္ထိန္းသိမ္းနုိင္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။ အဲဒါ ျမစ္ၾကီးနားအတြက္။ အဲမွာ လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မဂၤလာဒုံအားလုံး ၃၆ စင္းမွာ အခု ၁၂ စင္းကုိ အကုန္ေသခ်ာေအာင္ လုပ္မယ္။ ေနာက္မွ ၂၄ စင္းကုိ ေသခ်ာေအာင္ လုပ္မယ္။” ျမစ္ၾကီးနားမွာက မတူးေဖာ္ရေသးဘူးေပါ့။ “တြင္းတူးျပီး ဓာတ္ပုံ႐ုိက္ျပီးျပီ။ ေသတၱာကုိ ဖုံးထားတဲ့ ခါးပတ္ေတြအကုန္လုံးကုိ မနည္းဖယ္ရတယ္။ က်ေနာ္ေဖာက္နုိင္တာက သံပတ္ျပားေဘးက သစ္သားကုိ မနည္းေဖာက္လုိက္ေတာ့မွ အထဲက ေလယာဥ္ပုံကုိ ရလုိက္တာ။ ဒါကုိ က်ေနာ္တုိ့ မၾကာခင္ သြားတူးေတာ့မယ္။” သူတုိ့က လက္ေလွ်ာ့သြားေတာ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြက ဘယ္လုိျပီးသြားလဲ။ “အဲဒါက က်ေနာ္နဲ့ မဆုိင္ဘူး။ က်ေနာ္က ပညာ႐ွင္အပုိင္း။ က်ေနာ္က ဒါကုိ ရေအာင္လုပ္မယ္။ ရရင္ နုိင္ငံေတာ္အတြက္ အက်ဳိး႐ွိတယ္။