လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအျမတ္ထုတ္ေစာ္ကားခံရတာ(ဝါ)မုဒိန္းက်င့္ခံရတယ္ဆိုတာဟာအလိုမတူဘဲအတင္းအက်ပ္လိင္ဆက္ဆံခံရတာကိုရည္ညႊန္းပါတယ္။ဒီလိုမ်ိဳးအျဖစ္အပ်က္အေျခအေနဟာက်ားမမေရြး၊အသက္အရြယ္မေရြးၾကံုေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္။ဒါဟာ ျပစ္မႈတခုပါ။ေစာ္ကားခံရသူဟာက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ႏွစ္သိမ့္အားေပးမႈ၊နားလည္ေပးမႈနဲ႕စာနာေထာက္ပံ့မႈစတာေတြကိုလိုအပ္ပါတယ္။

ကိုယ့္ကေလးမုဒိမ္းက်င့္ခံရမွန္းဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲ။

ကေလးအမ်ားစုဟာလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားခံရတဲ့အေၾကာင္းမိဘေတြကိုေျပာျပေလ့မရွိေပမယ့္သူတို႕ေလးေတြနာက်င္ခံစားေနရျပီးအကူအညီလိုအပ္ေနေၾကာင္းကိုေအာက္ပါအခ်က္ေလးေတြကိုၾကည့္ျပီးသိႏိုင္ပါတယ္။

• စိတ္တိုစိတ္ဆတ္မယ္၊ေဒါသတၾကီးျဖစ္ေနမယ္၊ေၾကာက္ေနမယ္။
• စိတ္ဓာတ္က်မယ္၊စိုးရိမ္ပူပန္၊ဂဏွာမျငိမ္ ျဖစ္ေနမယ္။
• လူေတြနဲ႕ေဝးရာမွာတေယာက္ထဲေနေနမယ္။
• အိပ္မေပ်ာ္ဖူး။
• အရင္ကၾကိဳက္တဲ့စားေနက်အစားအစာေတြကိုမစားေတာ့ဖူး။
• အာ႐ံုစိုက္ႏိုင္စြမ္းေလ်ာ့နည္းသြားမယ္။

ဒီလကၡဏာေတြဟာ post-traumatic stress disorder(တခါတေလလည္း rape trauma syndromeလို႕ရည္ညႊန္းေလ့ရွိတယ္) လို႕ေခၚတဲ့ (မေတာ္တဆမႈ၊အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ၊လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားခံရမႈတို႕ေနာက္မွာကပ္ပါလာတဲ့) စိတ္ဒါဏ္ရာအစုအေဝးရဲ့လကၡဏာေတြ ျဖစ္တယ္။တကယ္လို့ဒီလကၡဏာေတြကိုသင့္ကေလးမွာသတိထားမိတယ္ဆိုရင္ကေလးကို(သမီးေလးပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊သားေလးပဲျဖစ္ျဖစ္) ႏွစ္သိမ့္အားေပးပါ။ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးပဲျဖစ္ေနပါေစသူတို႕ေလးေတြရဲ့ေဘးမွာမိဘျဖစ္တဲ့သင္ဟာမားမားမတ္မတ္ရပ္တည္ေပးေနမယ္၊ရွိေနမယ္ဆိုတာသူတို႕သိထားပါေစ။လံုျခံုမႈခံစားရပါေစ။တကယ္လို႕သင့္ကေလးအေနနဲ႕သင့္ကို  ျဖစ္ေၾကာင္းကုန္စင္ေျပာျပဖို႕ ျငင္းဆန္ေနဦးမယ္ဆိုရင္နားလည္တတ္ကြၽမ္းတဲ့ပညာရွင္ေတြဆီေခၚသြားျပီးေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ပါ။

ေဆးဝါးကုသမႈခံယူပါ။

လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္ခံရမႈ (မုဒိမ္းက်င့္ခံရတာ) ကိုအၾကမ္းဖ်ဥ္းအေျခအေနႏွစ္မ်ိဳးခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။ ပထမတမ်ိဳးက၇၂နာရီအတြင္း ျဖစ္ပြါးထားတဲ့ကိစၥမ်ိဳးပါ။ကေလးကိုေဆး႐ံုေခၚသြားရမွာ ျဖစ္သလိုရဲစခန္းကိုလည္းအေၾကာင္းၾကားရပါမယ္။ေဆး႐ံုေရာက္တဲ့အခါသင့္ကေလးမွာလိင္မွတဆင့္ကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါေတြရွိမရွိနဲ႕အတြင္းပိုင္းဒါဏ္ရာေတြရွိမရွိကိုစစ္ေဆးပါလိမ့္မယ္။ဒီေနရာမွာအေရးၾကီးတာကေဆးဝါးကုသမႈကိုအခ်ိန္မီခံယူႏိုင္ဖို႕နဲ႕မွန္ကန္လံုေလာက္တဲ့သက္ေသအေထာက္အထားေတြရယူႏိုင္ဖို႕အတြက္ကေလးကိုေရခ်ိဳးမသန္႕စင္ေပးမီေဆး႐ံုကိုေခၚသြားသင့္တယ္ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးကလြန္ခဲ့တဲ့၇၂နာရီအေက်ာ္အခ်ိန္တခုခုမွာ ျဖစ္ပြါးထားတဲ့ကိစၥမ်ိဳးေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ဒီလိုအေနအထားမ်ိဳးမွာလည္းရဲကိုအေၾကာင္းၾကားဖို႕လိုသလိုကေလးကိုေဆး႐ံုေခၚသြားဖို႕လည္းလိုအပ္ပါတယ္။

ကေလးကိုဘယ္လိုမ်ိဳးစမ္းသပ္စစ္ေဆးမွာလဲ။

မစမ္းသပ္ခင္မွာဆရာဝန္ဒါမွမဟုတ္လူမႈေရးအကူအညီေပးတဲ့ဝန္ထမ္းတေယာက္ကသင့္ကေလးဘာျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကိုနားေထာင္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီလိုနားေထာင္ေပးျခင္းဟာေနာက္ပိုင္းဆက္လက္ကုသမႈနဲ႕စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြလုပ္တဲ့အခါအေထာက္အကူျဖစ္ေစမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ျပီးတဲ့အခါဆရာဝန္အေနနဲ႕ခဏေနလို႕စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြလုပ္တဲ့အခါဘာေတြဘယ္လိုလုပ္မယ္ဆိုတာကိုေျပာျပျပီးမိဘအုပ္ထိမ္းသူဆီကခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လိင္မွတဆင့္ကူးစက္တဲ့ေရာဂါေတြသင့္ကေလးမွာရွိေနမေနကိုစစ္ေဆးပါမယ္။တကယ္လို႕မိန္းကေလးျဖစ္မယ္ဆိုရင္မလိုလားအပ္တဲ့ကိုယ္ဝန္ရမလာေအာင္သင့္ေတာ္တဲ့ကုသမႈေတြ ျပဳလုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ျပီးရင္အတြင္းပိုင္းအဂါၤေတြမွာမုဒိမ္းက်င့္ခံရတာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ဒါဏ္ရာအနာတရေတြရွိမရွိနဲ႕သင့္ကေလးရဲ့အဝတ္အစားဒါမွမဟုတ္ခႏၶာကိုယ္မွာမုဒိမ္းက်င့္သူရဲ့အေမႊးအမွ်င္၊အေရျပား၊ေျခသည္းလက္သည္းေတြ၊ခႏၶာကိုယ္ကထြက္တဲ့အရည္ေတြရွိမရွိကိုဆက္လက္ရွာေဖြပါလိမ့္မယ္။ကေလးကိုေဆးခပ္ျပီးလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားတာလားသိရေအာင္လည္းစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ပါလိမ့္မယ္။ဒါဏ္ရာအနာတရေတြရွိခဲ့ရင္ဓာတ္ပံု႐ိုက္ျပီးအေထာက္အထားမွတ္တမ္းအျဖစ္သိမ္းဆည္းထားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးပါ။

မုဒိမ္းက်င့္ခံရသူေတြဟာၾကံုေတြ႕ခဲ့ရတဲ့အိပ္မက္ဆိုးၾကီးကိုေနာက္တေခါက္ျပန္မေျပာခ်င္ပါဖူး။ဒါေပမယ့္ေရရွည္ကိုေမွ်ာ္ေတြးမယ္ဆိုရင္နားလည္တတ္ကြၽမ္းျပီးအထူးေလ့က်င့္ထားတဲ့ပညာရွင္ဆီကႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈခံယူတာဟာအေကာင္းဆုံးအေျဖျဖစ္ပါတယ္။စိတ္ဓာတ္အၾကီးအက်ယ္က်ျပီးသတ္ေသတာမ်ိဳး၊မိမိကိုယ္ကိုအနာတရျဖစ္ေအာင္လုပ္တာမ်ိဳးစတဲ့ဆိုးရြားအႏၲရာယ္ရွိတဲ့အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳးေတြ ျဖစ္မလာရေလေအာင္ကူညီေပးဖို႕တခုတည္းေသာနည္းလမ္းကၾကံုခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ဆိုးၾကီးကိုနာက်င္စြာလက္ခံရင္းႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈခံယူဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။ ေရးသားသူ Dr. Kaung Thar ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win ဤေဆာင္းပါးကို DVB ၏ မိတ္ဘက္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဆးပညာဝက္ဘ္ဆိုဒ္ hellosayarwon.com မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။