လာမယ့္ နို၀င္ဘာ ၂၅ ရက္၊ နိုင္ငံတကာ အမ်ိုးသမီးမ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ပေပ်ာက္ေရးေန့ အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ ရန္ကုန္ျမို့က အမ်ိုးသမီး ၂၀၀ ဟာ ရန္ကုန္ျမို့ေတာ္ခန္းမေ႐ွ့ကေန ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပန္းျခံအထိ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ လမ္းေလွ်ာက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုေန့မ်ိုးကို အရင္က ထိုင္းနဲ့ အိနၵိယစတဲ့ ျပည္ပနိုင္ငံတခ်ို့မွာသာ က်င္းပျပုလုပ္ခဲ့ျပီး၊ အခုက ျပည္တြင္း အမ်ိုးသမီးေတြ ပထမဆံုးစုေပါင္းျပုလုပ္တဲ့ နိုင္ငံတကာေန့ လႈပ္႐ွားမႈ တရပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
နိုင္ငံတကာ အမ်ိုးသမီးမ်ားအၾကမ္းဖက္မႈ ပေပ်ာက္ေရးေန့ကို ျပည္သူေတြနဲ့ သက္ဆိုင္ရာ တာ၀န္႐ွိသူေတြ သိ႐ွိေစဖို့အတြက္ လူထုပညာေပးလုပ္ငန္းအေနနဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ လမ္းေလွ်ာက္ၾကမွာလို့ ဦးေဆာင္ စီစဥ္သူတဦးျဖစ္တဲ့ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီး အမ်ိုးသားလြွႊတ္ေတာ္ အမတ္ ေဒါက္တာ ေဒၚညိုညိုသင္း က ေျပာပါတယ္။
အမ်ိုးသမီးမ်ားအၾကမ္းဖက္မႈ ပေပ်ာက္ေရး ပညာေပးဆိုင္းဘုတ္ေတြ ကိုင္ေဆာင္ လမ္းေလွ်ာက္ၾကမွာျဖစ္ျပီး သက္ဆိုင္ရာ ခြင့္ျပုခ်က္နဲ့ တရား၀င္ လႈပ္႐ွားေဆာင္႐ြက္ၾကမွာ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါက္တာေဒၚညိုညိုသင္းကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ပညာေပး ဆုိင္းဘုတ္ေတြကိုင္ျပီး လမ္းေလွ်ာက္မယ္ဆုိေတာ့ အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ ဘာကိုပညာေပးတဲ့ ဆုိင္းဘုတ္ေတြကုိင္ေဆာင္သြားမလဲ။
“အမ်ိုးသမီးမ်ားကို အၾကမ္းဖက္မႈက ရန္ကုန္နဲ့ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္ေတြမွာ တျဖည္းျဖည္း မ်ားလာတာေလ။ မိန္းကေလးေတြ၊ ေယာက်္ားေလးေတြနဲ့ တန္းတူ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ဒီမွာ အဓိက အေျခခံလူတန္းစား၊ အလုပ္သမေလးေတြ ညအခ်ိန္ ၉ နာရီအခ်ိန္ အိမ္ျပန္တဲ့အခ်ိန္မွာ အရက္မူးတဲ့အုပ္စုကေသာ္လည္းေကာင္း၊ အရက္မမူးတဲ့သူေတြက ေသာ္လည္းေကာင္း မျဖစ္မေန ဒီအခ်ိန္မွ ျပန္ရတဲ့သူေတြကုိ ထိပါးေနွာင့္ယွက္တာေတြက မ်ားမ်ားလာတယ္။ အဲလိုအေရးကိစၥေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာ ရဲစခန္းေတြကို တိုင္တဲ့အခါ ရဲစခန္းအခ်ို့ကေပါ့ေလ ပါးစပ္နဲ့ ထိပါးေနွာင့္ယွက္တာ၊ တင္ပါးပုတ္သြားတာေလာက္ကုိ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ကိစၥလုိ့ မခံယူၾကဘူး။ သူတို့ရဲ့ အသိစိတ္ထဲမွာ အမ်ိုးသမီးေတြကုိ ေစာ္ကားေနွာင့္ယွက္တာ အၾကီးအက်ယ္ ကိစၥမဟုတ္ဘူးေပါ့၊ အၾကမ္းဖက္မႈမဟုတ္ဘူးလုိ့ ထင္ေနတယ္။ ဒါကို လူထုၾကားထဲမွာ မ်ားမ်ားသိလာေအာင္၊ ဒီလို အမ်ိုးသမီးမ်ားကို ေစာ္ကားေနွာင့္ယွက္တာဟာလည္း အၾကမ္းဖက္မႈပံုစံတမ်ိုးျဖစ္တယ္ဆုိတာမ်ိုး အဲလို ဆုိင္းဘုတ္ပါတယ္၊ ဥပမာ အမ်ိုးသမီးမ်ားကို အၾကမ္းဖက္မႈရပ္ေပါ့။ ေနာက္တမ်ိုးက အမ်ိုးသမီးမ်ား၏ သိကၡာကို ေလးစားပါ။ ေနာက္တခါ သင့္ရဲ့ ညီမ၊ မိခင္၊ ဇနီးမ်ားကို ေလးစားပါ။ ဒါမ်ိုးေပါ့။”
“ဘာလို့လဲဆုိေတာ့ အခုဆိုရင္ စီးပြားေရးမေျပလည္ေတာ့ ဆင္ေျခဖံုးေဒသေတြမွာဆိုရင္ အရက္မူးျပီးျပန္တဲ့ ေယာက်္ားေတြက အိမ္မွာ မိန္းမေတြကုိ ရိုက္နွက္နွိပ္စက္တာေပါ့။ အဲဒါမ်ိုးေတြ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈေတြ မ်ားလာတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း အသိပညာေပးတ့ဲအေနနဲ့ အိမ္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးမွသည္ ကမၻာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆီသို့။ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကုိ ကာကြယ္ပါ၊ ေနာက္ အမ်ိုးသမီးမ်ားအၾကမ္းဖက္မႈကို ကာကြယ္ဖို့ အမ်ိုးသားမ်ားမွာလည္း တာ၀န္႐ွိပါသည္ စတာေတြ ပညာေပးဆိုင္းဘုတ္ ၁၁ မ်ိုးကို ကိုင္ေဆာင္ျပီး ခြင့္ျပုခ်က္ရတဲ့ အင္အား ၂၀၀ နဲ့ လမ္းေလွ်ာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။”
ပါတီအေနနဲ့ ဦးေဆာင္ျပီး လုပ္တာလား။ လမ္းေလွ်ာက္ၾကမယ့္ အမ်ိုးသမီးေတြက ဘယ္လိုအမ်ိုးသမီး အင္အားစုေတြ အမ်ားဆံုးပါ၀င္ပါလဲ။
“ပါတီအေနနဲ့ ေလွ်ာက္တာမဟုတ္ပါဘူး။ က်မက ရန္ကုန္တုိင္းေဒသၾကီး လြွႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တေယာက္အေနနဲ့ အမ်ိုးသမီး လြွႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တဦးအေနနဲ့ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ကို လုပ္တာေပါ့ေနာ္။ က်မနဲ့အတူ ပူးေပါင္းျပီး ပါ၀င္မွာက အမ်ိုးသမီးအဖြဲ့ ၂၀ ေက်ာ္ပါ၀င္ပါတယ္။ က်မတုိ့နဲ့ အတူ လမ္းေလွ်ာက္ၾကမွာပါ။”
အဲအဖြဲ့ေတြက ဆိုလိုတာက အလုပ္သမားကိုယ္စားျပုေတြပါလား၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြလား ဘယ္လုိမ်ားပါလဲ။
“ရန္ကုန္မွာအေျချပုတဲ့ အမ်ိုးသမီးအဖြဲ့ေတြပါ ဥပမာ Colourful Girls တို့၊ Gender Equality Network၊ ဖန္တီးအိမ္တို့၊ ဒါ က်မမွတ္မိတာေတြ၊ Women Organization Network အဲလိုမ်ိုး အမ်ိုးသမီးလႈပ္႐ွားမႈေတြကို အျမဲတမ္း ပူးတြဲလုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ့ ၂၀ေပါ့။”
ေဒါက္တာနဲ့ အတူေလွ်ာက္ၾကမယ့္ အမ်ိုးသမီးအသင္းအဖြဲ့ေတြက အေျခခံလူတန္းစားမွာ ႐ွိတဲ့ အမ်ိုးသမီးေတြ အခြင့္အေရးေတြ ထိပါးေနွာင့္ယွက္ခံေနရတဲ့၊ ေစာ္ကားခံေနရတဲ့၊ နွိပ္စက္ခံေနရတဲ့ အေျခခံလူတန္းစား အမ်ဳိးသမီးေတြကုိ ကုိယ္စားျပုနုိင္ပါ့မလား။
“အဲဒီအသင္းအဖြဲ့ေတြကပဲ ကြင္းဆင္းေလ့လာျပီး ဗြီဒီယုိ ဇာတ္လမ္းေတြနဲ့ တင္ျပထားတာေတြ႐ွိတယ္။ တခ်ဳိ့ဆုိ သုေတသန စာတမ္းေတြနဲ့ တင္ျပထားတာေတြ႐ွိတယ္။ ဒီကိစၥက မေန့တေန့ကမွ စလုပ္တဲ့ ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေတြဟာ နွစ္႐ွည္လမ်ား အနည္းဆံုး ၂ နွစ္ေပါ့ ဒီလုိ အင္တာဗ်ဴးေတြလုပ္ျပီး ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိစၥေတြပါ။ အဲလို ခံစားခ်က္႐ွိတဲ့ အမ်ိုးသမီးေတြက ဦးေဆာင္ပါ၀င္ေသာ အဖြဲ့အစည္းမ်ားပါ။”
အမ်ိုးသမီးေတြ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ့ ပတ္သက္ျပီး အၾကမ္းဖက္မႈပေပ်ာက္ေရးေန့မွာ လမ္းေလွ်ာက္ၾကမယ္ဆုိေတာ့ ရန္ကုန္မွာက အမ်ိုးသမီးေတြတင္မကဘူး၊ အမ်ိုးသားေတြလည္း လံုျခံုမႈ မ႐ွိဘူး။ အုပ္စုဖြဲ့ရမ္းကားတာတို့၊ ျပိုင္ကားေတြေမာင္းတာတုိ့ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ နားနဲ့မဆန့္ေအာင္ ၾကားေန ျမင္ေန ဖတ္ေနရတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ တရားဥပေဒစိုးမုိးမႈ မ႐ွိတာေၾကာင့္ဆိုတဲ့ ေျပာဆုိမႈအေပၚ ဘယ္လိုထင္ျမင္သံုးသပ္ပါလဲ။ နိဂုံးခ်ဳပ္ ေဆြးေနြးေပးပါ။
“ဟုတ္ပါတယ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးက ေတာ္ေတာ္ေလးကို အားနည္းတဲ့ အေနအထားမွာ႐ွိေနပါတယ္။ က်မတုိ့လည္း ဒီလုိ ကိစၥေတြ ကိစၥေတြမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းေနပါတယ္ဆိုတာကို အတိအလင္း ဆနၵထုတ္ေဖာ္တာေပါ့။ ဒါမွပဲ ဘယ္လိုေနရာေတြမွာ အားနည္းေနတာလဲဆုိတာကို သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြက သိ႐ွိျပီး သူတို့ရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြကုိ အခ်ိန္မီ ျပင္ဆင္နုိင္မယ္လုိ့ ထင္တာေပါ့။ အုပ္စုဖြဲ့ရမ္းကားတာမ်ိုးအတြက္ကို သက္ဆုိင္သူ နစ္နာသူေတြက တရားဥပေဒလမ္းေၾကာင္းအရ အေျဖ႐ွာသင့္သလုိ တဖက္ကလည္း က်မတို့လုိ ကိုယ့္ရဲ့ နစ္နာမႈေတြကုိ ျငိမ္းခ်မ္းစြာစီတန္းလွည့္လွည္ ဆနၵေဖာ္ထုတ္နုိင္ရင္ ပိုျပီး တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေထာက္အကူျပုမယ္လုိ့ ထင္ပါတယ္။”
