ဘဏ္ေတြအေပၚ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ အားေကာင္းပါတယ္
ရွှေအောင်
·
October 5, 2012
အခုရက္ပိုင္း ျပည္တြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာေဈးကြက္မွာ အျပင္ေပါက္ေဈးနဲ့ ဗဟိုဘဏ္ေပါက္ေဈး ကြာဟခ်က္အေပၚ အခြင့္ေကာင္းယူျပီး၊ ေဒၚလာပြဲစားတခ်ို့က ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြမွာ ေငြ လာေရာင္းတဲ့အတြက္ ပုဂၢလိက ဘဏ္တခ်ို့က ေငြ၀ယ္ေရာင္းပမဏကို ကန့္သတ္လိုက္ၾကပါတယ္။
ျပည္တြင္းမွာ ေဒၚလာအနြမ္းေတြ လက္မခံတဲ့ ကိစၥကလည္း မျပီးဆံုးေသးတဲ့ ျပဿနာ တရပ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။
လတ္တေလာ ဒီကိစၥရပ္ေတြနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဗဟိုဘဏ္ ဒု -ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူဖူးျပီး အခု ရသံုးမွန္းေျခနဲ့ ေငြစာရင္းဌာန ညြွႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဦးေမာင္ေမာင္၀င္းကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဘဏ္ေတြက ေဒၚလာနဲ့ပတ္သက္ျပီး ၁ ေသာင္း သတ္မွတ္ထားေပမယ့္ သူတို့လိုသေလာက္ပဲ ၀ယ္တယ္လို့ ၾကားရတယ္။ အျပင္မွာလည္း အေရာင္းအ၀ယ္ေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ ဘဏ္ေတြလည္း မ၀ယ္နိုင္ဘူးၾကားရတယ္။ ဒီေန့ ထပ္ၾကားရတာက ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြေတာင္ တခုနဲ့တခု ၀ယ္ေဈး၊ ေရာင္းေဈး ၂၀ ေလာက္ ကြာေနတယ္ၾကားရတယ္။ ဒါနဲ့ပတ္သက္ျပီး ဗဟုိဘဏ္က ဘယ္လိုမ်ားေဆာင္႐ြက္ဖို့ ႐ွိပါလဲ။
[caption id="attachment_31646" align="alignright" width="300" caption="ဗဟုိဘဏ္ ဒု ဥကၠ႒ ဦးေမာင္ေမာင္၀င္း"]
[/caption]
“ဗဟိုဘဏ္က ေန့တုိင္းထုတ္ေနတဲ့ Foreign exchange option မွာ ပုဂၢလိက ဘဏ္ေတြက လာေရာင္းတာကုိ ၀ယ္ေပးေနတယ္။ ဗဟုိဘဏ္က ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြ၊ ခြင့္ျပုခ်က္ရထားတဲ့၊ လုိင္စင္ရတဲ့ ဘဏ္ေတြကုိ နဂိုကတည္းကလည္း ညြွႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ထားတာ႐ွိတယ္။ အဲညြွႊန္ၾကားခ်က္နဲ့အညီ ဘဏ္ေတြအေပၚ ဗဟုိဘဏ္က လုပ္သြားမွာပါ။”
ဗဟိုဘဏ္ကေန နုိင္ငံျခားေငြေဈးကြက္ဖြင့္လုိက္တုန္းက ဗဟိုဘဏ္က မနက္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ဆိုတာနဲ့ ဖြင့္လိုက္တယ္ အဲအတုိင္း အျပင္မွာေရာင္း၀ယ္ၾကဆိုတ့ဲ ပံုစံကေန မ႐ွိေတာ့ဘူးလား။
“ေန့တုိင္း႐ွိပါတယ္။ မပ်က္သြားပါဘူး။ ေန့တိုင္း ေန့တုိင္း ဗဟုိဘဏ္က reference rate ကိုထုတ္တယ္။ reference rate က သိမ္ျဖူေကာင္တာရဲ့ middle-rate ျဖစ္သြားတယ္။ အဲအေပၚမွာ ဘဏ္ေတြအေနနဲ့ plus or minus၊ ၀.၈ ရာခုိင္နႈန္းအတြင္းမွာ ၾကိုက္သလို ေရာင္းလုိ့ ၀ယ္လို့ရတယ္။ အဲလို ညြွႊန္ၾကားခ်က္ေတြ႐ွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘဏ္တခုနဲ့တခု မတူနုိင္ပါဘူး။ တခ်ို့ဘဏ္ေတြက ခ်ေရာင္းရင္ေရာင္းမယ္။ ၀.၈ ရာခုိင္နႈန္းအတြင္းမွာ ႐ွိရမယ္။ သိမ္ျဖူေကာင္တာကုိ ေပးထားတာက ျပင္ပေဈးကြက္အေျခအေနကုိ ၾကည့္ျပီးေတာ့ မနက္ပုိင္းကုိ သူတို့ရဲ့ middle-rate အျဖစ္နဲ့ ဗဟုိဘဏ္ရဲ့ reference-rate ကိုယူရမယ္။ ညေနက်ရင္ေတာ့ သူတို့ ေဈးနႈန္းသတ္မွတ္ေရးေကာ္မတီဆုိတာ႐ွိတယ္။ အဲကေန ေဈးကြက္အေျခအေနကုိ ၾကည့္ျပီး လိုအပ္ရင္ ေအာက္ကိုခ်နုိင္မယ္လုိ့ က်ေနာ္တုိ့က ခြင့္ေပးထားပါတယ္။”
AGD (အာ႐ွစိမ္းလန္းမႈဖြံ့ျဖိုးေရးဘဏ္) ရဲ့ အင္တာနက္စာမ်က္နွာမွာ ေဖာ္ျပထားတာက အျပင္ကေန ၀ယ္လာျပီးေတာ့ သူတို့ဆီမွာျမတ္လို့ ဘဏ္မွာလာေရာင္းေတာ့ သူတို့လည္း ၾကာေတာ့မေရာင္းနုိင္ေတာ့ဘူး။ ႐ွံႈးတယ္ ရပ္လုိက္ရတယ္ဆိုျပီးေျပာတယ္။ ဒါဟာ အျပင္မွာေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကား သူေတြေၾကာင့္လို့ ေျပာပါတယ္။ အဲ့ကိစၥကေရာ အန္ကယ္တို့အေနနဲ့ ဘယ္လိုေဆာင္႐ြက္ဖို့ ႐ွိပါလဲ။
“‘ဒါကလည္း ေငြေတြကုိ အလကားေနရင္း ေရာင္းေန၀ယ္ေနတဲ့ ေဈးကစားသူ ေတြဆိုရင္ေတာ့ ဘဏ္ေတြက သူတို့သိရင္ေတာ့ ၀ယ္ခ်င္မွ၀ယ္မွာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ့ကလည္း နုိင္ငံျခားသြားမယ့္သူဆုိလည္း ပတ္စပို့၊ ေလယာဥ္လက္မွတ္ေတြျပျပီးရင္ ၀ယ္နိုင္တယ္? ၁ ေသာင္းအထိေပါ့။ ေရာင္းမယ့္သူဆုိလည္း နုိင္ငံျခားသားဆုိရင္ ဒီကုိ၀င္လာတဲ့ ပတ္စပို့တို့၊ D-Form မွာ ေၾကညာခဲ့တဲ့ ပမာဏတို့ ဒါေတြကုိ ၾကည့္ရတာလည္း ႐ွိပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ သာမန္အားျဖင့္ ေရာင္းခ်င္၀ယ္ခ်င္တဲ့သူေတြ၊ တကယ္လိုလို့ တကယ္၀ယ္တဲ့သူေတြဆိုရင္ေတာ့ ဘဏ္ေတြက တကယ္ေရာင္းေပး၀ယ္ေပးမွာပါ။ အလကားေနရင္း ဟုိဘက္က အျပင္ကေန အလြတ္၀ယ္လာျပီးေတာ့ လာေရာင္းရင္ေတာ့ လူမွတ္မိရင္လည္း ဘဏ္ေတြက ျငင္းတာေတြရိွနုိင္ပါတယ္။”
ေနာက္တခုက ေဒၚလာနြမ္းရင္လက္မခံဘူးဆုိေတာ့ အဲဒါက အထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ၾကီးမားတဲ့ ျပဿနာၾကံုရတယ္လို့ အလည္သြားတဲ့သူေတြလည္း ေျပာတယ္။ တေလာကေဆာင္းပါးတပုဒ္ ဖတ္လုိက္ရေတာ့ အဲမွာက ျမန္မာက ေဒၚလာမွာ စင္ကာပူနဲ့ခ်ိတ္ဆက္ထားေတာ့ စင္ကာပူက မင္းတုိ့ေဒၚလာအေဟာင္းေတြ လက္မခံနုိင္ဘူးဆိုလုိ့ ဘဏ္ေတြက အသစ္ပဲလက္ခံေနရတဲ့ ျပဿနာလို့ေျပာပါတယ္။ အဲဒါဘယ္ေလာက္မွန္ပါလဲ။ ဒါနဲ့ ပတ္သက္လို့ ဘယ္ေလာက္ေျပာျပနုိင္ပါလဲ။
“အဲဒါမမွန္ပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ့ျပဿနာက လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ့ ေဒၚလာကုိ ဘဏ္ေတြက အျပင္ထြက္မေရာင္းနုိင္ပါဘူး။ အေမရိကန္ ပိတ္ဆို့ထားမႈေၾကာင့္ပါ။ က်ေနာ္တို့ ေဒၚလာကုိ စာရင္းေျပာင္းနဲ့ လြွႊဲတာေတာင္မွ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ့ မရဘူး။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို့မႈဒဏ္ေၾကာင့္ ခက္ခက္ခဲခဲနဲ့ လုပ္ရတာမ်ိုး႐ွိတယ္။ အခုလုိ ေငြသားကုိကိုင္ျပီး ျပည္ပထြက္ျပီး Currency Trading လုပ္ဖို့ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ အက်ပ္အတည္း႐ွိတဲ့ကာလ။ ဒီအေျခအေနျဖစ္ရတာလည္း ဒါေၾကာင့္ပါ။ က်ေနာ္တို့ဘဏ္ေတြက လည္ပတ္ေနတဲ့ ေဒၚလာေတြက ျပည္တြင္းမွာပဲ ျပန္ သံုးေနရတယ္။ ေငြလာထုတ္တဲ့သူကလည္း ေကာင္းတာမွလက္ခံခ်င္တယ္၊ စုတ္တာဆို လက္မခံခ်င္ဘူး။ ေနာက္ အခ်င္းခ်င္း လွည့္သံုးေနေတာ့ အစြန္းအထင္း၊ အစက္အေပ်ာက္၊ ေခါက္ရိုးက်ိုးေနတာ စသျဖင့္ ဒါေတြဆို မရဘူး။ ဒီျပဿနာေျပလည္ဖုိ့က က်ေနာ္တို့ဘဏ္ေတြက လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ့ ဘဏ္ေတြကေန က်ေနာ္တုိ့ရဲ့ ေငြသားေတြကုိ ဒါေတြက နုိင္ငံတကာ ျပန္၀ယ္တဲ့ ဘဏ္ေတြ႐ွိတယ္။ ေငြေရးေၾကးေရးအဖြဲ့အစည္းေတြ႐ွိတယ္။ အေမရိကန္ကလည္း ျပန္ယူတာပဲ။ ဘယ္ေလာက္ေဟာင္းေဟာင္း စစ္ရင္ျပီးေရာဆုိတဲ့ စံနႈန္းေတြ႐ွိပါတယ္။ ဒါကလည္း ပိတ္ဆို့မႈေတြ လြတ္သြားတဲ့အခါ ဒီအခက္အခဲေတြ ေျပလည္မွာပါ။ အဲအခ်ိန္က် ဘယ္ေလာက္ေဟာင္းေဟာင္းလက္ခံတယ္။ စစ္ရင္ျပီးေရာဆုိတဲ့ စံနႈန္းေတြ ဘဏ္ေတြကုိ အဲက်ရင္ ညြွႊန္ၾကားေပးပါလိမ့္မယ္။ ”
အန္ကယ္ေျပာသလုိျဖစ္ဖုိ့က ဘာေတြလုိအပ္ေနလဲ၊ အေမရိကန္လည္း ဟုိတေလာက တခ်ဳိ့အပုိင္းေတြ ေျဖေလ်ာ့ေပးလုိက္ျပီ။
“တကယ့္တကယ္ ေငြေရးေၾကးေရးအပုိင္းမွာ လုပ္လုိ့ကုိင္လုိ့ မရေသးတာေတြက ႐ွိေနေသးတယ္။”
ေဒၚလာအနြမ္းျပဿနာက ဘယ္ေတာ့ေလာက္မွ ေျပလည္နုိင္မလဲ။
“အခုေတာ့ ၾကိုးစားျပီးလုပ္ေနတယ္။ အျမန္ဆုံး ေျပလည္ေအာင္ေတာ့ လုပ္ေနတယ္။ ဗဟုိဘဏ္အေနနဲ့ ဘဏ္ေတြကုိ လက္ခံနုိင္တယ္ဆုိတာမ်ဳိး ညြွႊန္ၾကားနုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အေျခအေနမွာ ႐ွိပါတယ္။”
အခ်ိန္ကာလေလးမ်ား ေျပာနုိင္မလား။
“က်ေနာ္ေျပာတဲ့အတုိင္း ျဖစ္မလာရင္ မေကာင္းဘူး။ အျမန္ဆုံးေတာ့ ျဖစ္ေအာင္ ၾကိုးစားျပီး လုပ္ေနတယ္။”
က်ေနာ္တုိ့ ၾကားေနတာက ဗဟုိဘဏ္ကုိ လြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းတရပ္အေနနဲ့ ထူေထာင္နုိင္ေအာင္ ၾကိုးစားေနတယ္ဆုိ္တာ ဘယ္ေတာ့ေလာက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရပ္တည္နုိင္မယ့္ အေျခအေန ႐ွိပါသလဲ။
“အဲဒါလည္း အတိအက်ေျပာဖုိ့က မလြယ္ဘူး။ ဒါေတြက ဗဟုိဘဏ္ဥပေဒတုိ့ ျပန္ဆြဲျပီး လြွႊတ္ေတာ္မွာ တင္ထားတာ႐ွိတယ္။ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ဆုိတာကေတာ့ ေျပာဖုိ့ခက္ပါတယ္။”
ဘဏ္ေတြဆုိတာ တခ်ဳိ့ေတြ တင္စားေျပာသလုိ လူနဲ့တင္စားမယ္ဆုိရင္ နွလုံးနဲ့တူတယ္၊ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ေငြေတြက ေသြးေၾကာနဲ့ တူတယ္ဆုိေတာ့ ဘဏ္စနစ္ၾကီး ခုိင္မာဖုိ့ က်ေနာ္တုိ့တုိင္းျပည္ အခုလက္႐ွိအေနအထားနဲ့ ခန့္မွန္းေျခ ဘယ္အေျခအေနေလာက္မွာ ခုိင္မာမလဲ။
“ခုိင္မာတယ္၊ မခုိင္မာဘူးဆုိတာက ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲတဲ့အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ့ရဲ့ ဘဏ္ေတြအေပၚမွာ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈက နဂုိကတည္းက အားေကာင္းတယ္လုိ့ ေျပာလုိ့ရတယ္။ ေကာင္းခဲ့တဲ့ အေနအထား႐ွိလုိ့လည္း အာ႐ွေဒသတုိ့၊ ကမာၻတခုလုံးျဖစ္တဲ့ ေငြေရးေၾကးေရး အက်ပ္အတည္းတုိ့ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ့က သိပ္ျပီး ခက္ခက္ခဲခဲ မဟုတ္ဘဲနဲ့ ေက်ာ္လြွႊားနုိင္ခဲ့တယ္။ အဲေတာ့ ခုိင္မာတယ္၊ မခုိင္မာဘူးဆုိတာက က်ေနာ္တုိ့အေနနဲ့က ခုိင္မာျပီးသားပါ။ ခုိင္မာျပီးသားစနစ္အေပၚမွာ ေလွ်ာက္ေနတာပါ။ ေခတ္မီျပီးေတာ့ ဖြံ့ျဖိုးတုိးတက္ဖုိ့ဆုိတာကေတာ့ အခုလည္းပဲ နုိင္ငံျခားအကူအညီေတြ၊ ကမာၻ့ေငြေရးေၾကးေရးအဖြဲ့အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ IMF တုိ့၊ World Bank တုိ့၊ ADB တုိ့ စတဲ့ အကူအညီေတြကလည္း ဆက္တုိက္လာေနေတာ့ သပ္ျပီး မၾကာေတာ့တဲ့ ကာလအတြင္း ေခတ္မီဖြံ့ျဖိုးတုိးတက္တဲ့ ဘဏ္စနစ္ေတြ ျဖစ္လာမယ္လုိ့ က်ေနာ့္အေနနဲ့ သုံးသပ္ပါတယ္။”
ဦးေမာင္ေမာင္၀င္းဟာ ဘ႑ာေရးနဲ့ အခြန္၀န္ၾကီးဌာန၊ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ့ အတြင္းေရးမႉးလဲ ျဖစ္ပါတယ္။
[/caption]
“ဗဟိုဘဏ္က ေန့တုိင္းထုတ္ေနတဲ့ Foreign exchange option မွာ ပုဂၢလိက ဘဏ္ေတြက လာေရာင္းတာကုိ ၀ယ္ေပးေနတယ္။ ဗဟုိဘဏ္က ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြ၊ ခြင့္ျပုခ်က္ရထားတဲ့၊ လုိင္စင္ရတဲ့ ဘဏ္ေတြကုိ နဂိုကတည္းကလည္း ညြွႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္ထားတာ႐ွိတယ္။ အဲညြွႊန္ၾကားခ်က္နဲ့အညီ ဘဏ္ေတြအေပၚ ဗဟုိဘဏ္က လုပ္သြားမွာပါ။”
ဗဟိုဘဏ္ကေန နုိင္ငံျခားေငြေဈးကြက္ဖြင့္လုိက္တုန္းက ဗဟိုဘဏ္က မနက္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ဆိုတာနဲ့ ဖြင့္လိုက္တယ္ အဲအတုိင္း အျပင္မွာေရာင္း၀ယ္ၾကဆိုတ့ဲ ပံုစံကေန မ႐ွိေတာ့ဘူးလား။
“ေန့တုိင္း႐ွိပါတယ္။ မပ်က္သြားပါဘူး။ ေန့တိုင္း ေန့တုိင္း ဗဟုိဘဏ္က reference rate ကိုထုတ္တယ္။ reference rate က သိမ္ျဖူေကာင္တာရဲ့ middle-rate ျဖစ္သြားတယ္။ အဲအေပၚမွာ ဘဏ္ေတြအေနနဲ့ plus or minus၊ ၀.၈ ရာခုိင္နႈန္းအတြင္းမွာ ၾကိုက္သလို ေရာင္းလုိ့ ၀ယ္လို့ရတယ္။ အဲလို ညြွႊန္ၾကားခ်က္ေတြ႐ွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘဏ္တခုနဲ့တခု မတူနုိင္ပါဘူး။ တခ်ို့ဘဏ္ေတြက ခ်ေရာင္းရင္ေရာင္းမယ္။ ၀.၈ ရာခုိင္နႈန္းအတြင္းမွာ ႐ွိရမယ္။ သိမ္ျဖူေကာင္တာကုိ ေပးထားတာက ျပင္ပေဈးကြက္အေျခအေနကုိ ၾကည့္ျပီးေတာ့ မနက္ပုိင္းကုိ သူတို့ရဲ့ middle-rate အျဖစ္နဲ့ ဗဟုိဘဏ္ရဲ့ reference-rate ကိုယူရမယ္။ ညေနက်ရင္ေတာ့ သူတို့ ေဈးနႈန္းသတ္မွတ္ေရးေကာ္မတီဆုိတာ႐ွိတယ္။ အဲကေန ေဈးကြက္အေျခအေနကုိ ၾကည့္ျပီး လိုအပ္ရင္ ေအာက္ကိုခ်နုိင္မယ္လုိ့ က်ေနာ္တုိ့က ခြင့္ေပးထားပါတယ္။”
AGD (အာ႐ွစိမ္းလန္းမႈဖြံ့ျဖိုးေရးဘဏ္) ရဲ့ အင္တာနက္စာမ်က္နွာမွာ ေဖာ္ျပထားတာက အျပင္ကေန ၀ယ္လာျပီးေတာ့ သူတို့ဆီမွာျမတ္လို့ ဘဏ္မွာလာေရာင္းေတာ့ သူတို့လည္း ၾကာေတာ့မေရာင္းနုိင္ေတာ့ဘူး။ ႐ွံႈးတယ္ ရပ္လုိက္ရတယ္ဆိုျပီးေျပာတယ္။ ဒါဟာ အျပင္မွာေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကား သူေတြေၾကာင့္လို့ ေျပာပါတယ္။ အဲ့ကိစၥကေရာ အန္ကယ္တို့အေနနဲ့ ဘယ္လိုေဆာင္႐ြက္ဖို့ ႐ွိပါလဲ။
“‘ဒါကလည္း ေငြေတြကုိ အလကားေနရင္း ေရာင္းေန၀ယ္ေနတဲ့ ေဈးကစားသူ ေတြဆိုရင္ေတာ့ ဘဏ္ေတြက သူတို့သိရင္ေတာ့ ၀ယ္ခ်င္မွ၀ယ္မွာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ့ကလည္း နုိင္ငံျခားသြားမယ့္သူဆုိလည္း ပတ္စပို့၊ ေလယာဥ္လက္မွတ္ေတြျပျပီးရင္ ၀ယ္နိုင္တယ္? ၁ ေသာင္းအထိေပါ့။ ေရာင္းမယ့္သူဆုိလည္း နုိင္ငံျခားသားဆုိရင္ ဒီကုိ၀င္လာတဲ့ ပတ္စပို့တို့၊ D-Form မွာ ေၾကညာခဲ့တဲ့ ပမာဏတို့ ဒါေတြကုိ ၾကည့္ရတာလည္း ႐ွိပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ သာမန္အားျဖင့္ ေရာင္းခ်င္၀ယ္ခ်င္တဲ့သူေတြ၊ တကယ္လိုလို့ တကယ္၀ယ္တဲ့သူေတြဆိုရင္ေတာ့ ဘဏ္ေတြက တကယ္ေရာင္းေပး၀ယ္ေပးမွာပါ။ အလကားေနရင္း ဟုိဘက္က အျပင္ကေန အလြတ္၀ယ္လာျပီးေတာ့ လာေရာင္းရင္ေတာ့ လူမွတ္မိရင္လည္း ဘဏ္ေတြက ျငင္းတာေတြရိွနုိင္ပါတယ္။”
ေနာက္တခုက ေဒၚလာနြမ္းရင္လက္မခံဘူးဆုိေတာ့ အဲဒါက အထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ၾကီးမားတဲ့ ျပဿနာၾကံုရတယ္လို့ အလည္သြားတဲ့သူေတြလည္း ေျပာတယ္။ တေလာကေဆာင္းပါးတပုဒ္ ဖတ္လုိက္ရေတာ့ အဲမွာက ျမန္မာက ေဒၚလာမွာ စင္ကာပူနဲ့ခ်ိတ္ဆက္ထားေတာ့ စင္ကာပူက မင္းတုိ့ေဒၚလာအေဟာင္းေတြ လက္မခံနုိင္ဘူးဆိုလုိ့ ဘဏ္ေတြက အသစ္ပဲလက္ခံေနရတဲ့ ျပဿနာလို့ေျပာပါတယ္။ အဲဒါဘယ္ေလာက္မွန္ပါလဲ။ ဒါနဲ့ ပတ္သက္လို့ ဘယ္ေလာက္ေျပာျပနုိင္ပါလဲ။
“အဲဒါမမွန္ပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ့ျပဿနာက လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ့ ေဒၚလာကုိ ဘဏ္ေတြက အျပင္ထြက္မေရာင္းနုိင္ပါဘူး။ အေမရိကန္ ပိတ္ဆို့ထားမႈေၾကာင့္ပါ။ က်ေနာ္တို့ ေဒၚလာကုိ စာရင္းေျပာင္းနဲ့ လြွႊဲတာေတာင္မွ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ့ မရဘူး။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို့မႈဒဏ္ေၾကာင့္ ခက္ခက္ခဲခဲနဲ့ လုပ္ရတာမ်ိုး႐ွိတယ္။ အခုလုိ ေငြသားကုိကိုင္ျပီး ျပည္ပထြက္ျပီး Currency Trading လုပ္ဖို့ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ အက်ပ္အတည္း႐ွိတဲ့ကာလ။ ဒီအေျခအေနျဖစ္ရတာလည္း ဒါေၾကာင့္ပါ။ က်ေနာ္တို့ဘဏ္ေတြက လည္ပတ္ေနတဲ့ ေဒၚလာေတြက ျပည္တြင္းမွာပဲ ျပန္ သံုးေနရတယ္။ ေငြလာထုတ္တဲ့သူကလည္း ေကာင္းတာမွလက္ခံခ်င္တယ္၊ စုတ္တာဆို လက္မခံခ်င္ဘူး။ ေနာက္ အခ်င္းခ်င္း လွည့္သံုးေနေတာ့ အစြန္းအထင္း၊ အစက္အေပ်ာက္၊ ေခါက္ရိုးက်ိုးေနတာ စသျဖင့္ ဒါေတြဆို မရဘူး။ ဒီျပဿနာေျပလည္ဖုိ့က က်ေနာ္တို့ဘဏ္ေတြက လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ့ ဘဏ္ေတြကေန က်ေနာ္တုိ့ရဲ့ ေငြသားေတြကုိ ဒါေတြက နုိင္ငံတကာ ျပန္၀ယ္တဲ့ ဘဏ္ေတြ႐ွိတယ္။ ေငြေရးေၾကးေရးအဖြဲ့အစည္းေတြ႐ွိတယ္။ အေမရိကန္ကလည္း ျပန္ယူတာပဲ။ ဘယ္ေလာက္ေဟာင္းေဟာင္း စစ္ရင္ျပီးေရာဆုိတဲ့ စံနႈန္းေတြ႐ွိပါတယ္။ ဒါကလည္း ပိတ္ဆို့မႈေတြ လြတ္သြားတဲ့အခါ ဒီအခက္အခဲေတြ ေျပလည္မွာပါ။ အဲအခ်ိန္က် ဘယ္ေလာက္ေဟာင္းေဟာင္းလက္ခံတယ္။ စစ္ရင္ျပီးေရာဆုိတဲ့ စံနႈန္းေတြ ဘဏ္ေတြကုိ အဲက်ရင္ ညြွႊန္ၾကားေပးပါလိမ့္မယ္။ ”
အန္ကယ္ေျပာသလုိျဖစ္ဖုိ့က ဘာေတြလုိအပ္ေနလဲ၊ အေမရိကန္လည္း ဟုိတေလာက တခ်ဳိ့အပုိင္းေတြ ေျဖေလ်ာ့ေပးလုိက္ျပီ။
“တကယ့္တကယ္ ေငြေရးေၾကးေရးအပုိင္းမွာ လုပ္လုိ့ကုိင္လုိ့ မရေသးတာေတြက ႐ွိေနေသးတယ္။”
ေဒၚလာအနြမ္းျပဿနာက ဘယ္ေတာ့ေလာက္မွ ေျပလည္နုိင္မလဲ။
“အခုေတာ့ ၾကိုးစားျပီးလုပ္ေနတယ္။ အျမန္ဆုံး ေျပလည္ေအာင္ေတာ့ လုပ္ေနတယ္။ ဗဟုိဘဏ္အေနနဲ့ ဘဏ္ေတြကုိ လက္ခံနုိင္တယ္ဆုိတာမ်ဳိး ညြွႊန္ၾကားနုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အေျခအေနမွာ ႐ွိပါတယ္။”
အခ်ိန္ကာလေလးမ်ား ေျပာနုိင္မလား။
“က်ေနာ္ေျပာတဲ့အတုိင္း ျဖစ္မလာရင္ မေကာင္းဘူး။ အျမန္ဆုံးေတာ့ ျဖစ္ေအာင္ ၾကိုးစားျပီး လုပ္ေနတယ္။”
က်ေနာ္တုိ့ ၾကားေနတာက ဗဟုိဘဏ္ကုိ လြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းတရပ္အေနနဲ့ ထူေထာင္နုိင္ေအာင္ ၾကိုးစားေနတယ္ဆုိ္တာ ဘယ္ေတာ့ေလာက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရပ္တည္နုိင္မယ့္ အေျခအေန ႐ွိပါသလဲ။
“အဲဒါလည္း အတိအက်ေျပာဖုိ့က မလြယ္ဘူး။ ဒါေတြက ဗဟုိဘဏ္ဥပေဒတုိ့ ျပန္ဆြဲျပီး လြွႊတ္ေတာ္မွာ တင္ထားတာ႐ွိတယ္။ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ဆုိတာကေတာ့ ေျပာဖုိ့ခက္ပါတယ္။”
ဘဏ္ေတြဆုိတာ တခ်ဳိ့ေတြ တင္စားေျပာသလုိ လူနဲ့တင္စားမယ္ဆုိရင္ နွလုံးနဲ့တူတယ္၊ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ေငြေတြက ေသြးေၾကာနဲ့ တူတယ္ဆုိေတာ့ ဘဏ္စနစ္ၾကီး ခုိင္မာဖုိ့ က်ေနာ္တုိ့တုိင္းျပည္ အခုလက္႐ွိအေနအထားနဲ့ ခန့္မွန္းေျခ ဘယ္အေျခအေနေလာက္မွာ ခုိင္မာမလဲ။
“ခုိင္မာတယ္၊ မခုိင္မာဘူးဆုိတာက ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲတဲ့အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ့ရဲ့ ဘဏ္ေတြအေပၚမွာ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈက နဂုိကတည္းက အားေကာင္းတယ္လုိ့ ေျပာလုိ့ရတယ္။ ေကာင္းခဲ့တဲ့ အေနအထား႐ွိလုိ့လည္း အာ႐ွေဒသတုိ့၊ ကမာၻတခုလုံးျဖစ္တဲ့ ေငြေရးေၾကးေရး အက်ပ္အတည္းတုိ့ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ့က သိပ္ျပီး ခက္ခက္ခဲခဲ မဟုတ္ဘဲနဲ့ ေက်ာ္လြွႊားနုိင္ခဲ့တယ္။ အဲေတာ့ ခုိင္မာတယ္၊ မခုိင္မာဘူးဆုိတာက က်ေနာ္တုိ့အေနနဲ့က ခုိင္မာျပီးသားပါ။ ခုိင္မာျပီးသားစနစ္အေပၚမွာ ေလွ်ာက္ေနတာပါ။ ေခတ္မီျပီးေတာ့ ဖြံ့ျဖိုးတုိးတက္ဖုိ့ဆုိတာကေတာ့ အခုလည္းပဲ နုိင္ငံျခားအကူအညီေတြ၊ ကမာၻ့ေငြေရးေၾကးေရးအဖြဲ့အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ IMF တုိ့၊ World Bank တုိ့၊ ADB တုိ့ စတဲ့ အကူအညီေတြကလည္း ဆက္တုိက္လာေနေတာ့ သပ္ျပီး မၾကာေတာ့တဲ့ ကာလအတြင္း ေခတ္မီဖြံ့ျဖိုးတုိးတက္တဲ့ ဘဏ္စနစ္ေတြ ျဖစ္လာမယ္လုိ့ က်ေနာ့္အေနနဲ့ သုံးသပ္ပါတယ္။”
ဦးေမာင္ေမာင္၀င္းဟာ ဘ႑ာေရးနဲ့ အခြန္၀န္ၾကီးဌာန၊ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ့ အတြင္းေရးမႉးလဲ ျဖစ္ပါတယ္။