ရွမ္းအိုုးစည္သံ မေ၀ႏုုိင္တဲ့ ေျမာက္ပိုုင္း ရွမ္းျပည္
DVB
·
February 24, 2019
"ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၿငိမ္းခ်မ္းေနခဲ့တဲ့ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း တေက်ာ့ျပန္တိုက္ပြဲေတြ၊ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈေတြ ရွိလာခဲ့ပံုကို အရင္က ဘယ္ေလာက္ၿငိမ္းခ်မ္းလဲဆိုရင္ ကြ်ဲႏြားေတြ ဒီအတုိင္းလႊတ္ထားတာ၊ စိုက္ခ်ိန္မွ လုိက္ခူးတာပဲ။ ခုေတာ့ လက္ဖက္ခူးတာေတြလည္း မရွိေတာ့ဘူး” လို႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း နမၼတူၿမိဳ႕နယ္က ရွမ္းအမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ စိုင္းေဖသန္းက ေျပာပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ကေန စၿပီး တုုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုုိင္အခ်င္းခ်င္း ထိေတြ႔မႈေတြလည္း ခပ္စိပ္စိပ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ရွမ္းျပည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ/ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (RCSS/SAA)နဲ႔ ရွမ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ/ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (SSPP/SSA)၊ တအာင္းအမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (TNLA) နဲ႔ တပ္မေတာ္တိုု႔ၾကား ထိေတြ႔တုုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္လာတာပါ။
ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုုင္း နမၼတူ ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ တအာင္း၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္ နဲ႔ လီဆူဆိုုၿပီး တုုိင္းရင္းသား စာေပအုုပ္စုု ၆ စုု ရွိၿပီး အမ်ားအားျဖင့့့္ ရွမ္း နဲ႔ တအာင္းတုိ႔ ေနထုိင္ပံု ေျပာင္းလဲလာပံုကုိ နမၼတူၿမိဳ႕ တအာင္းစာေပ ယဥ္ေက်းမႈ ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။
“အခမ္းအနားေတြဆုိ ရွမ္းနဲ႔ ပေလာင္ (တအာင္း) ပဲ တက္တာ မ်ားတယ္။ ပိုၿပီး ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမလုိ ေနထုိင္ၾကတယ္။ သူ႔အိမ္လည္း ကိုယ့္အိမ္လုိ သေဘာထားၿပီး သြားလာေနထုိင္ ဆက္ဆံေနၾကတယ္။ လက္ထပ္ေပါင္းသင္းၾကတာရွိတယ္။ ၂၀၁၅ RCSS ၀င္ လာၿပီးေနာက္မွာ ဘာပဲေျပာေျပာ စိတ္ထားသေဘာထားေလးေတြ ကြဲလဲြလာခဲ့ေတာ့ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ ေနထုိင္တာေလးေတြအေပၚ ခပ္စိမ္းစိမ္း ျဖစ္လာတယ္’’ လိုု႔ ဦးေအာင္ျမင့္က ဆိုုပါတယ္။
တုုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္ ေတာ့ဆန္နဲ႔ ေညာင္ေမာင္းရြာ၊ နမၼတူနယ္ ပန္လံုရြာ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသားေတြဟာ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ တုုိက္ပြဲေရွာင္ အေနနဲ႔ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သလိုု ၿမိဳ႕ေပၚ ေျပာင္းလာသူေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၈ ရက္ေန႔က ရွမ္းလက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႔ေတြျဖစ္တဲ့ RCSS/SAA နဲ႔ SSPP/SSA တပ္ေတြအၾကား ထိေတြ႔မႈေတြျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္ ပန္ေလာ့ နမ့္ပ်ဥ္ နားပံု နားၿပိန္း လြယ္ဆာ လြယ္ေမာ ရြာေတြက စစ္ေရွာင္ေတြဟာ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕ ဓမၼေမဒနီေရႊက်င္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ေအာင္ဆုပန္ ေက်ာင္းနဲ႔ နမ့္စစ္လင္း ဘုုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ တုိက္ပြဲေရွာင္ေပါင္း ၁၀၀၀ ၀န္းက်င္ထိ ရွိေနပါတယ္။
တုိက္ပြဲေတြအေပၚ အေျခခံတဲ့ ေဒသတြင္း လူမ်ိဳးေရး မုန္းတီးမႈေတြ အရွိန္ေကာင္းလာတာကို ရပ္တန္႔ဖုိ႔အတြက္လည္း ရွမ္းလူငယ္အဖြဲ႔ တအာင္းေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ လူငယ္အဖြဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ စာေပယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ေတြ ပူးေပါင္းၿပီး ရွမ္းနဲ႔ ပေလာင္အၾကား ပဋိပကၡမျဖစ္ေအာင္ ၀ုိင္း၀န္းထိန္းသိမ္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။
ရွမ္းလူငယ္ကြန္ရက္ ဦးေဆာင္သူ စိုင္းေနာ္ရွမ္းက “ရွမ္းလူငယ္ကြန္ရက္နဲ႔ တအာင္းလူငယ္ကြန္ရက္ေတြေပါင္းၿပီး ေဒသတြင္း ႐ုိက္ခတ္မႈတခုခု ရွိလာၿပီဆုိရင္ ျပႆနာ အရင္းျမစ္ကို ရွာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဒါကို ေဆြးေႏြးတယ္။ ေဒသတြင္းရွိ လုိအပ္တယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ဖြဲ႕ေပါင္းၿပီးေတာ့ နည္းလမ္းရွာ လူထုၾကားဆင္းၿပီးေတာ့ ပဋိပကၡ မျဖစ္ေအာင္ ကိုယ့္လူငယ္ေတြကို ထိန္းသိမ္းတဲ့အေနနဲ႔ သတင္းမွန္ အသိပညာေပးတယ္” လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။
တအာင္းဘက္မွာလည္း အလားတူပဲ လုပ္ေဆာင္မႈေတြရွိပါတယ္။ တအာင္း - ပေလာင္ အမ်ိဳးသားပါတီ ၿမိဳ႕နယ္ဥကၠ႒ ဦးအုိက္ထုိက္က “သူတုိ႔ႏွစ္ဖက္ လက္နက္ကိုင္ေတြ ဘယ္လုိ တုိက္တုိက္ ပေလာင္နဲ႔ ရွမ္းျပည္သူေတြအေနနဲ႔ေတာ့ ကြဲျပားမႈ အျမင္ေတြ မရွိေအာင္ေတာ့ သူ႔ဘက္ ကိုယ့္ဘက္ ထိန္းသိမ္းေနၾကပါတယ္။ ရွမ္းနဲ႔ ပေလာင္ျပႆနာ မႀကီးပြားေအာင္ ဆုိၿပီးမွ ရွမ္းနယ္အသီးသီးရွမ္းေတြ ပေလာင္ေတြ စုေပါင္းၿပီး ပဋိပကၡေလ်ာ့ခ်ေရးေကာ္မတီဆုိၿပီး က်ေနာ္တို႔ လားရိႈးၿမိဳ႕မွာ ဖြဲ႕စည္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ အဲ့လုိ ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္တာက တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ အျမင္ေစာင္းမႈ သံသယေတြ ေျပေလ်ာ့ေစတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
၂၀၁၉ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၉ ရက္ေနာက္ပိုင္း သီေပါနယ္ ေက်ာက္မဲနယ္အထိ ပ်ံ႔ႏွံ႔လာ တာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ ေထာင္ခ်ီၿပီး စစ္ေရွာင္ေနရပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ၂၀၁၈ ေဖေဖာ္၀ါရီလက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အထက္မန္ပိန္းမွာ ထိေတြ႔ခဲ့တဲ့ ရွမ္းလက္နက္ကိုင္အခ်င္းခ်င္း တုိက္ပြဲေၾကာင့္လုိ႔ေဒသခံ လူမႈကူညီေရးအဖြဲ႕ေတြက ေ၀ဖန္ေျပာဆုိတာေတြ ရွိေနပါတယ္။
အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ အထက္မန္ပိန္းရြာ ေဒသခံ အမ်ိဳးသမီးတဦးနဲ႔ ကေလးငယ္တဦးအပါ ျပည္သူ ၅ ဦးထိ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြအထိ ထိခုိက္ခံစားေနရမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီအတြင္း လက္နက္ကိုင္အခ်င္းခ်င္း ထိေတြ႔မႈေၾကာင့္ နမၼတူနယ္ ႀကဴေဆာ့၊ လီဆူ၊ KBC စစ္ေရွာင္စခန္းေတြမွာလည္း တုိက္ပြဲေရွာင္သူေတြ တုိးပြားလာပါတယ္။
ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္းမွာ တုုိက္ပြဲျဖစ္ပြားေနတဲ့ အခ်ိုဳ႕ရြာေတြဟာ ယခင္က တႀကိမ္တခါမွ တုုိက္ပြဲမျဖစ္ဘူးတဲ့ ေအးခ်မ္းတဲ့ရြာေတြ ျဖစ္တယ္လိုု႔လည္း အမ်ားစုုကေျပာပါတယ္။
ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕ ဓမၼေမဒနီေရႊက်င္ေက်ာင္းမွာ စစ္ေရွာင္ေနတဲ့ ပန္ေလာ့ရြာက အသက္ ၈၄ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ သီလရွင္ဆရာႀကီး ေဒၚစုနႏၵာသီရိကလည္း လက္နက္ကိုင္အဖြဲကေတြ ထိခတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး “စိတ္ထဲမွာ ေၾကာက္ေနတယ္။ ဒီလို မႀကံဳဖူးဘူး။ ကမန္းကတမ္းေျပးလာရေတာ့ ေၾကာက္တာေပါ့။ ဘာမွ မပါလာဘူး။ ေျပးဆိုလို႔ ေျပးလာခဲ့တာပဲ။ သူက ဘာလုိတယ္။ ဘယ္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္က ဘာႀကိဳက္တယ္ဆုိတာ ထိပ္တုိက္ေဆြးေႏြးၿပီး ျပည္သူေတြကို ဒုကၡမေရာက္ေစပဲ ကူညီေပးတဲ့ တပ္မေတာ္ေတြပဲ ျဖစ္ခ်င္တယ္” လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။
တအာင္း (ပေလာင္) အမ်ိဳးသားပါတီ နမၼတူၿမိဳ႕နယ္ ဥကၠ႒ ဦးအုိက္ထုိက္က “ျဖစ္လုိက္ၿပီဆုိရင္ အမ်ားေသာအားျဖင့္ တအာင္းပေလာင္ေတြက သူ႔ရြာနဲ႔သူရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ပုဗၺာ႐ု့ေက်ာင္းမွာ စုလုိက္တယ္။ ရပ္ကြက္ (၈) မွာ စခန္းတစ္ခု ေဆာက္လုိက္တယ္။ အဲ့မွာ ထိန္းသိမ္းေရွာက္လုိက္တယ္။ ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြကို ပံ့ပိုးမႈေတြကိုေတာ့ ရွမ္းေတြလည္း ပါတယ္’’ လို႔ ေျပာပါတယ္။
ယခင္က ရွမ္းေတးသီခ်င္းေတြနဲ႔ ရွမ္းအုိစည္သံေတြ ေ၀ဆာခဲ့တဲ့ ရွမ္းရြာေလးေတြဟာ ယေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ေသနတ္သံေတြနဲ႔ အနိ႒ာ႐ုံေတြက လႊမ္းမုိးေနတာေၾကာင့္ ရွမ္းေျမဟာ အက်ဥ္းတန္႐ုပ္ဆုိးေနပါတယ္။
“စစ္တုိက္တာက အေလွ်ာ္အစားရွိတယ္။ ၿပီးခ်င္ရင္လည္း ခဏနဲ႔ၿပီးတယ္။ အဲ့ဒီတူညီတဲ့ လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းေၾကာင့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေနမႈဟာ သံသယေတြနဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ေရရွည္မေကာင္းေတာ့ဘူး။ ဖ်က္လုိ႔လည္း မလြယ္ကူေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒါကို ေဒသခံျပည္သူေတြ နားလည္ေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လူငယ္ေတြမွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ ဒါကို စနစ္တက် က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္” လုိ႔ လားရိႈးၿမိဳ႕ခံ သွ်မ္းလူငယ္အဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ကိုစုိင္းဟန္ ေျပာပါတယ္။
လက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ ထိေတြ႔မႈေၾကာင့္ ေဒသခံ ရွမ္းပေလာင္ စတဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္း အတူတကြ ေနထုိင္ၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ႐ုိးရာလုပ္ငန္းေတြပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရးေတြပါ ေနာက္က်ေနၿပီး တုိင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕ ေဒသစြန္႔ခြာၿပီး တဖက္ႏုိင္ငံ တ႐ုတ္အထိ အလုပ္သြားလုပ္ေနၾကရတဲ့ ႏုိင္ငံလူသားအရင္းအျမစ္ ယိုစိမ့္မႈေတြကိုပါ ခံစားေနရပါတယ္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေစခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒုကၡခံေနရတဲ့ ေဒသက အေတာင္းတဆံုးပဲ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရိွလို႔ လူေတြရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးမေျပာနဲ႔ အသက္ေတာင္ အႏိုင္ႏိုင္လုေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုေျပးလာတာ။ အခုလို အိုးပစ္ အိမ္ပစ္ ထြက္ေျပးေနၾကတာ။ အားလံုး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ အဆင္ေျပေျပေနႏိုင္ဖို႔ အတြက္ပါ” လို႔ လတ္တေလာ စစ္ေရွာင္ေနရတဲ့ အမက နမ့္ပ်ဥ္း မူလတန္းေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ေဒၚခင္မာေဆြက ေျပာပါတယ္။
ရွမ္းျပည္ဟာ ေရႊဖီခ်ိန္ လက္ဖက္ခူးတဲ့ ပေလာင္အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သီခ်င္းသီက်ဴးသံေတြ ရွမ္းလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အလႉအတန္းပြဲေတြမွာ တီးခတ္တတ္တဲ့ ရွမ္းအုိးစည္သံေတြဟာ ေရွးယခင္ကလုိ သာသာယာယာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း မၾကားရေတာ့ပဲ မတူညီမႈေတြအၾကားက ႐ုန္းမထြက္ႏုိင္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ ယေန႔ခ်ိန္ခါ ကာလမွာေတာ့ တိတ္ဆိတ္သုဥ္းလုိ႔ ေနပါေတာ့တယ္။
မင္းရဲစစ္ႏုိင္
