ျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြ အေမရိကန္အတြက္ က်န္ေသးရဲ့လား
နေသွင်
·
September 28, 2012
ျမန္မာျပည္ဟာ တခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ဆန္၊ အ၀တ္အထည္ကေန ကမၻာေက်ာ္ ပတၱျမားေတြအထိ ကုန္ပစၥည္းေတြ အေျမာက္အျမား နိုင္ငံျခားကို တင္ပို့တဲ့ နုိင္ငံျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆုိ့မႈေတြေၾကာင့္ ေလာင္စာနဲ့ စားေသာက္ကုန္ေတြကို အဓိက လိုအပ္တဲ့ တ႐ုတ္နဲ့ အိနၵိယက လြဲလုိ့ ျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြကို ၀ယ္ခ်င္သူေတြ နည္းပါးခဲ့ပါတယ္။
အခုေတာ့ အေမရိကန္က ျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြကို ျပန္ဖြင့္ေပးေတာ့မယ္ဆုိေလေတာ့ အေျခအေနေတြ အရင္နဲ့ မတူဘဲ ေျပာင္းလဲသြားေတာ့မယ္ ပံုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြထဲက အေမရိကန္ စားသံုးသူေတြအတြက္ ဘာေတြက်န္ေသးလဲလို့ ေမးစရာ႐ွိပါတယ္။
အရင္ဆံုး လက္႐ွိ ျမန္မာပို့ကုန္ေတြကို ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
ျမန္မာ့ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးကို အဓိက တင္ပို့ေနတဲ့ နုိင္ငံက အိနၵိယျဖစ္ျပီး၊ ေက်ာက္မ်က္နဲ့ သစ္မာေတြကို တ႐ုတ္ျပည္ကို အဓိက တင္ပို့ေနပါတယ္။ ျမန္မာ့အထည္အလိပ္ပို့ကုန္ေတြကို အဓိက လက္ခံတဲ့ နုိင္ငံက ဂ်ပန္နုိင္ငံပါ။ ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြကို စာရင္းခ်ၾကည့္လိုက္ရင္ ဓာတ္ေငြ့က ပို့ကုန္တန္ဖုိးရဲ့ ၅၇ ရာခုိင္နႈန္း၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးက ၁၈ ရာခုိင္နႈန္း၊ ကြ်န္းနွင့္ သစ္မာက ၁၀ ရာခုိင္နႈန္း၊ အထည္အလိပ္က ၆ ရာခုိင္နႈန္း၊ ဆန္က ၅ ရာခုိင္နႈန္း၊ ငါးနွင့္ ပင္လယ္ထုတ္ကုန္ပစၥည္းက ၄ ရာခုိင္နႈန္းအသီးသီး႐ွိပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ဒီပို့ကုန္ေတြထဲမွာ ဘယ္လို ကုန္ပစၥည္းမ်ဳိးကို အေမရိကန္အတြက္ ျဖစ္လာမလဲဲ စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။
ျဖစ္နိုင္ေျခပို့ကုန္ကေတာ့ ဆန္ပါ။ ျမန္မာျပည္ဟာ အခုလို စီးပြားေရးခြ်တ္ျခံုက်ရတဲ့ အေျခအေနကို တ႐ွိန္ထိုးက်မသြားခင္တုန္းက ကမၻာမွာ ဆန္အမ်ားဆံုးတင္ပို့တဲ့ နိုင္ငံျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီေနရာကို ထုိင္းနဲ့ ဗီယက္နမ္တို့က ရယူလိုက္ပါျပီ။
ျမန္မာျပည္ရဲ့ ဆန္စပါးထုတ္လုပ္မႈ တုိးတက္လာဖို့နဲ့ ေဈးကြက္ေတြ ရဖို့ကေတာ့ အခ်ိန္ယူရပါဦးမယ္ ဆုိတာကေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္ဟာ အရင္တုန္းကလိုမ်ဳိး ဆန္စပါး အေျမာက္အျမားထုတ္လုပ္နိုင္တဲ့ နိုင္ငံတနိုင္ငံ မျဖစ္နုိင္လို့ မေျပာနိုင္ပါဘူး။ ဒါက ျမန္မာျပည္အပိုင္းပါ။ အေမရိကန္ဘက္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ အေမရိကန္က ထြက္တဲ့ဆန္က အေမရိကန္အတြက္ အလွ်ံပယ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္က ပို့လုိက္တဲ့ ဆန္နဲ့ ခ်က္ထားတဲ့ ထမင္းက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အုိင္အုိင္၀ါက ညစာစားပြဲေတြမွာ အခန့္သားေနရာယူဖို့ဆုိတာကေတာ့ အခုလည္း မျဖစ္နိုင္၊ ေနာင္မွာလည္း ျဖစ္နုိင္ဖို့ မ႐ွိပါဘူး။
ဒါျဖင့္ရင္ ေက်ာက္စိမ္းတို့လို ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြေရာလို့ ေမးစရာ႐ွိပါတယ္။ အခုနွစ္ပုိင္းေတြ အတြင္းမွာ ေက်ာက္စိမ္းကို တ႐ုတ္ေတြက အသည္းအသန္အ၀ယ္လိုက္တာေၾကာင့္ ေက်ာက္စိမ္းေဈးေတြ ေခါင္ခုိ္က္ေနပါတယ္။ ေက်ာက္ကုန္သည္ေတြ၊ ေက်ာက္တြင္းပိုင္႐ွင္ေတြအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းခ်ီျပီး ရၾက၊ ပြၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာက္စိမ္းဆုိတာမ်ဳိးကလည္း ၾကိုက္လက္စ႐ွိမွ ၾကိုက္တတ္ၾကတဲ့ ရတနာမ်ဳိး ျဖစ္ေနပါတယ္။ တ႐ုတ္ေတြရဲ့ သည္းေျခၾကိုက္ရတနာ အမ်ဳိးအစားပါ။ တျခား ပတၱျမားတို့လို တျခားေက်ာက္မ်က္ေတြကို ကမၻာ့ေဈးကြက္မွာ ထုိးေဖာက္နိုင္ေနတဲ့အခ်ိ္န္မွာ ေဈးကြက္ထဲကို အေမရိကန္ေတြ ၀င္လာလို့ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ေဈးကြက္က သိပ္ၾကီး ထူးျခား ေျပာင္းလဲသြားမယ့္ပံုေတာ့ မ႐ွိပါဘူး။
ေနာက္တခုက ျမန္မာျပည္မွာ ေရနံနဲ့ဓာတ္ေငြ့လို စြမ္းအင္အရင္းအျမစ္ေတြ ေပါၾကြယ္လွပါတယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဒါေတြကလည္း ျမန္မာျပည္ရဲ့ ေျမာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ျပည္နဲ့ အေ႐ွ့ဘက္က ထုိင္းနိုင္ငံတို့ဆီကိုပဲ ဦးတည္ ေနပံုရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ ကပၸလီပင္လယ္ကေန တ႐ုတ္ျပည္ယူနန္ကို သြယ္တန္းထားတဲ့ ေရနံနဲ့ ဓာတ္ေငြ့ပိုက္လုိင္းဆုိရင္ ေနာက္နွစ္မွာပဲ လုပ္ငန္းေတြစနိုင္ေတာ့မယ့္ အေျခအေနျဖစ္ေနပါျပီ။ တဖက္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုဘက္က ၾကည့္ရင္ ေလာေလာဆယ္မွာ ျပည္တြင္းမွာ အထြက္ၾကမ္းေနတဲ့ စြမ္းအင္ေတြနဲ့တင္ အဆင္ေျပလံုေလာက္ေနပါျပီ။ တျခားျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြျဖစ္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္၊ ေလာင္စာနဲ့ သစ္ေတြကို ၾကည့္လုိက္ရင္လည္း အာ႐ွေဈးကြက္ကို ေက်ာ္ဖို့ေတာင္ အကန့္အသတ္႐ွိေနပါတယ္။
ဒါျဖင့္ရင္ အေမရိကန္အတြက္ ဘာေတြက်န္ဦးမလဲ၊ ေရတုိမွာေတာ့ ေအးစက္ေနတဲ့ ပင္လယ္စာလုပ္ငန္းက ျမန္မာျပည္အတြက္ အလားအလာေကာင္းေတြ႐ွိပါတယ္။ ဗီယက္နမ္နဲ့ ထုိင္းတို့ဆုိရင္ ပင္လယ္စာထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းမွာ အလြန္ေအာင္ျမင္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္အတြက္ ဗီယက္နမ္နဲ့ ထုိင္းရဲ့လမ္းေၾကာင္းကို လိုက္မယ္ဆုိရင္ လုိက္နိုင္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ အလားအလာ႐ွိတဲ့ လုပ္ငန္းကေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္မွာတင္ ဂ်ပန္ေဈးကြက္မွာ ေဈးကြက္ၾကီးၾကီး ရထားျပီးသားျဖစ္တဲ့ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းပါ။ တ႐ုတ္ျပည္မွာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ေတြ တက္လာတာေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္သူေတြဟာ ကေမၻာဒီယား၊ ဗီယက္နမ္နဲ့ လာအုိတုိ့ကို ေျပာင္းေ႐ြွႊ့သြားၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္သားအင္အားေတြ အလွ်ံပယ္႐ွိေနသလုိပဲ အနည္းဆံုး လာအို၊ ကေမၻာဒီးယားတို့နဲ့ နိႈင္းယွဥ္လိုက္ရင္္ လုပ္အားခေတြလည္း နိမ့္ေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္က ေ၀ါလ္မတ္ (Walmart) တို့ ဂပ္စ္ (Gap) တို့လို ကုန္တုိက္ေတြထဲမွာ “Made in Myanmar” (ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္သည္) တံဆိပ္နဲ့ အ၀တ္အထည္ေတြ အလ်င္အျမန္ ေရာက္လာနုိင္ပါတယ္။
ေရ႐ွည္မွာေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ ထုိင္းတို့ မေလး႐ွားတို့လိုပဲ အာ႐ွရဲ့ ကုန္စည္ထုတ္လုပ္မႈနဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈကမၻာထဲမွာ အစိတ္အပိုင္းတရပ္အေနနဲ့ ပါ၀င္လာဖို့႐ွိပါတယ္။ အခုတင္ပဲ ဂ်ပန္က ကင္မရာထုတ္လုပ္သူေတြအတြက္ အေသးစားလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ကုိင္ေနတာ႐ွိသလို၊ ေနာက္ထပ္ အလားအလာေကာင္းေတြလည္း အေသအခ်ာ႐ွိေနပါတယ္။
တဖက္မွာလည္း ျမန္မာျပည္အတြက္ အခက္အခဲေတြက ႐ွိေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ လွ်ပ္စစ္မီး မမွန္တာေၾကာင့္ စက္ရံုေတြ လည္ပတ္ေရးမွာ အခက္အခဲ႐ွိေနပါတယ္။ ဒုတိယကေတာ့ ကမၻာ့ ကုန္သြယ္ေရးနဲ့ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဆက္ျပတ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္က အလုပ္သမား အင္အားစုေတြက အရည္အခ်င္းပိုင္းမွာ အားနည္းၾကပါတယ္။
ဒါအျပင္ ျမန္မာျပည္ရဲ့ အေျခခံအေဆာက္အဦ (infrastructure) ပိုင္းနဲ့ ပတ္သက္လုိ့လည္း ေမးစရာ ေမးခြန္းေတြ ႐ွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ရထားလမ္းေတြ၊ ကားလမ္းေတြနဲ့ ဆိပ္ကမ္းေတြက အေျခအေန အေတာ္ဆုိးပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ေတာင္ပိုင္းထား၀ယ္မွာ ဆိပ္ကမ္းသစ္ၾကီးေတြ ေဆာက္ေနေပမယ့္ အသံုးျပုနိုင္တဲ့ အေျခအေန ေရာက္ဖို့ကေတာ့ နွစ္နဲ့ခ်ီျပီး အခ်ိန္ယူရပါဦးမယ္။
ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္က ျမန္မာ့ပို့ကုန္ေတြကို ဖြင့္ေပးလိုက္တာဟာ ျမန္မာျပည္အတြက္ စိတ္အား တက္ၾကြစရာဆုိေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္မွာ ကုန္သြယ္ေရးေတြ ေန့ခ်င္းညခ်င္း တုိးတက္သြားမယ့္ အလားအလာေတာ့မ႐ွိပါဘူး။ အာ႐ွက်ားေတြ တုိးတက္သြားတဲ့လမ္္းေၾကာင္းအတုိင္း ပို့ကုန္ဦးစားေပး စီးပြားေရးပံုစံကို စဥ္းစားမယ္ဆုိရင္ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈေတြနဲ့ ဖြံ့ျဖိုးေရးလုပ္ငန္းေတြ အေျမာက္အျမားလုိအပ္ေနပါတယ္။ ဒါေတြကို ေဆာင္႐ြက္နိုင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေကာင္းျမင္နုိင္စရာ အေၾကာင္းေတြလည္း အေျမာက္အျမား႐ွိပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ငါးဖမ္းသမားေတြနဲ့ ကေမၻာဒီးယားက အထည္ခ်ဳပ္အလုပ္သမေတြေတာ့ ရင္တမမနဲ့ ေစာင့္ၾကည့့္္ေနရမယ့္ ပံု႐ွိပါတယ္။
(ရည္ညြန္း။ ။ What might the US buy from Myanmar? by Josh Noble )