ဖားကန့္တြင္ အေရာင္းအ၀ယ္မ်ား ရပ္ဆုိင္း
နော်နိုရင်း
·
September 10, 2012
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန့္ေဒသအတြင္း စစ္ျဖစ္ေနတာ ၁ လခန့္အၾကာမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ရပ္ဆိုင္းေနသလို ဖားကန့္ျမို့ေပၚကိုေ႐ွာင္လာတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ကေလးေတြအၾကား ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလ်ာ ျဖစ္ပြားေနပါတယ္။
ဖားကန့္ေဒသဘက္မွာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (ေကအုိ္င္ေအ) နဲ့ ျမန္မာအစိုးရ တပ္ေတြအၾကား ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ အေရာင္းအ၀ယ္မ႐ွိျဖစ္ေနရ သလုိ ေအာက္ဘက္ေဒသက တက္လာတဲ့ ကားေတြလည္း မ႐ွိေတာ့သေလာက္ ျဖစ္ေနတယ္လုိ့ ဖားကန့္ျမို့ခံ မနန္းဂ်ာ ခင္က ေျပာပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ မုိးေကာင္း၊ ျမစ္ၾကီီးနားဘက္က အမ်ဳိးသားေတြ ဖားကန့္ဘက္ကုိ တက္ရင္ ေကအိုင္္ေအ က ခြင့္မေပးတဲ့အတြက္ အသြားအလာ ေအးစက္ေနတယ္လုိ့ ေျပာပါ တယ္။
“တျမို့လံုး ဘာမွမလုပ္နုိင္ဘူး။ ဖားကန့္တျမို့လံုးေတာင္မွပဲ ေ႐ြွႊ့ရမလို သတင္းထြက္ေနတာ။ ဘာလို့လဲဆုိေတာ့ တုိက္ပြဲအေျခအေနေတြက ျဖစ္လာမလို သတင္းေတြထြက္ေနတာေပါ့။ အတိအက်ေတာ့ မသိရေသးဘူး။ ေရာင္းတာ၀ယ္တာက အစ ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ ဖားကန့္တျမို့လံုး ဒီလုိပဲ ေစာင့္ေနရတာ။ ဘယ္ေတာ့ ေအးခ်မ္းမလဲ ေအးခ်မ္းမလဲနဲ့ေပါ့။ အသြားအလာေတြကအစ ကသိကေအာင့္နုိင္တယ္ ဒုကၡျဖစ္တယ္။ အတက္ကုိလည္း ေယာက်္ားေလးေတြ သြားမရဘူး။ ေကအို္င္ေအကလက္မခံတာ၊ အဆင္းဆုိရင္ေတာ့ ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ အနၱရာယ္မ်ားတာေပါ့။ ဆင္းရင္လည္းခက္တယ္၊ ေနရရင္လည္း ခက္တယ္။ အဲလုိ ပိတ္မိသလုိျဖစ္ေနၾကတာ။”
ဖားကန့္ျမို့ခံေတြအေနနဲ့လည္း ျမို့နဲ့ မနီးမေ၀းက တိုက္ပြဲေတြက ေသနတ္သံ လက္နက္ၾကီးသံ ေတြကို ၾကားေနရလို့ ထြက္ေျပးနိုင္ဖို့ အျမဲတမ္း အဆင္သင့္ ျပင္ထားရတယ္လို့ ဆုိပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၾသဂုတ္ ၁၉ ရက္ေန့ေလာက္ကတည္းက ႐ြာေတြဘက္ကေန ဖားကန့္ျမို့ေပၚ ထြက္ေျပးလာတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြထဲက တခ်ဳိ့ကေလးငယ္ေတြ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလ်ာ ျဖစ္ေနတယ္လုိ့ မနန္းဂ်ာခင္က ေျပာပါတယ္။
“က်န္းမာေရးလည္း လူအမ်ားနဲ့ေနလာေတာ့ ခ်ို့တဲ့လာၾကတာေပါ့။ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလ်ာေတြ၊ တုိက္ဖြိုက္ေတြ၊ ျဖစ္ၾကတယ္။ ေဆးသြင္းရတာေတြလည္း ႐ွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူမ်ားတဲ့ေနရာေတြမွာ ပိုျဖစ္ၾကတယ္။ ကေလးေတြ ပိုျဖစ္ၾကတာမ်ားတယ္။ ဆရာမေတြ၊ သူနာျပုေတြ႐ွိေတာ့ နည္းနည္း ဒီလုိေလးပဲ ထိန္းေနၾကတာေပါ့။ တခ်ို့ ေငြေၾကးအခက္အခဲျဖစ္တဲ့အခါ ေဆး႐ုံမသြားနုိင္ၾကဘူးေလ။ ဒုကၡသည္ေတြထဲမွာ သူနာျပုဆရာမေတြလည္း ႐ွိတဲ့အခါ တတ္သေလာက္ မွတ္သေလာက္ေလးေတြနဲ့ လုပ္ေနၾကတာ႐ွိတယ္။”
လြန္ခဲ့တဲ့ရက္ပုိင္းတုန္းက အဲဒီမွာ မိုးဆက္တိုက္႐ြာလို့ ေရၾကီးတဲ့အတြက္ ဒုကၡသည္တခ်ဳိ့ ကုန္းျမင့္ပိုင္းေတြကို ထပ္ေ႐ြွႊ့ခဲ့ၾကရပါတယ္။ လက္႐ွိ ဖားကန္ျမို့ေပၚမွာ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ၁ ေသာင္း ၀န္းက်င္ေလာက္႐ွိပါတယ္။
ဖာကန့္ေဒသ ေကအိုင္ေအစစ္ေၾကာင္းမႉးတဦးကေတာ့ အစုိးရဘက္က သူတုိ့ေဒသကုိ အင္အားတုိးခ်ဲ့လာလုိ့ တုိက္ပြဲျဖစ္ေနရတာလို့ ေျပာပါတယ္။ အခုလည္း တဖက္နဲ့ တဖက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတုန္းပဲလုိ့ ဆုိပါတယ္။
ေကအုိင္ေအစစ္ေၾကာင္းမႉး ဦးလာတြဲက “စစ္တပ္အင္အား၊ စစ္အင္အား၊ လက္နက္အင္အားျဖည့္မွ က်ေနာ္တုိ့နယ္ေျမကုိ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ျပီး လာခဲ့တယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ့လည္း ကာကြယ္တဲ့သေဘာမ်ိုးနဲ့ ၂၄ ရက္ကတည္းက စျဖစ္ခဲ့ၾကတာ။ အခုလတ္တေလာ ျဖစ္ပ်က္တာက တ႐ြာနဲ့တ႐ြာ၊ တေမွာ္နဲ့ တေမွာ္ၾကားထဲမွာ ျဖစ္ၾကလို့ ျဖစ္တဲ့ေနရာကုိ သူတို့လည္းေစာင့္၊ က်ေနာ္တုိ့လည္းေစာင့္ လုပ္ေနၾကျပီး သူတို့လည္း စစ္အင္အားေတြ ထပ္ျဖည့္ၾက၊ က်ေနာ္တုိ့လည္း ေစာင့္ေနၾကတာပဲ။”
ေကအိုင္အိုနဲ့ ျမန္မာအစိုးရအၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဟာ ၁၇ နွစ္အၾကာ ၂၀၁၁ ခု ဇြန္လလယ္မွာ ပ်က္သြားခဲ့တာျဖစ္ျပီး အဲ့ဒီအခ်ိန္ကစလို့ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္ဦးေရဟာ ၁ သိန္းေလာက္႐ွိသြားျပီလို့ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။ နွစ္ဘက္ကုိယ္စားလွယ္ေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေဆြးေနြးခဲ့ၾကေပမယ့္ ေျပလည္မႈ မရေသးပါဘူး။
အထူးသျဖင့္ မုိးေကာင္း၊ ျမစ္ၾကီီးနားဘက္က အမ်ဳိးသားေတြ ဖားကန့္ဘက္ကုိ တက္ရင္ ေကအိုင္္ေအ က ခြင့္မေပးတဲ့အတြက္ အသြားအလာ ေအးစက္ေနတယ္လုိ့ ေျပာပါ တယ္။
“တျမို့လံုး ဘာမွမလုပ္နုိင္ဘူး။ ဖားကန့္တျမို့လံုးေတာင္မွပဲ ေ႐ြွႊ့ရမလို သတင္းထြက္ေနတာ။ ဘာလို့လဲဆုိေတာ့ တုိက္ပြဲအေျခအေနေတြက ျဖစ္လာမလို သတင္းေတြထြက္ေနတာေပါ့။ အတိအက်ေတာ့ မသိရေသးဘူး။ ေရာင္းတာ၀ယ္တာက အစ ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ ဖားကန့္တျမို့လံုး ဒီလုိပဲ ေစာင့္ေနရတာ။ ဘယ္ေတာ့ ေအးခ်မ္းမလဲ ေအးခ်မ္းမလဲနဲ့ေပါ့။ အသြားအလာေတြကအစ ကသိကေအာင့္နုိင္တယ္ ဒုကၡျဖစ္တယ္။ အတက္ကုိလည္း ေယာက်္ားေလးေတြ သြားမရဘူး။ ေကအို္င္ေအကလက္မခံတာ၊ အဆင္းဆုိရင္ေတာ့ ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ အနၱရာယ္မ်ားတာေပါ့။ ဆင္းရင္လည္းခက္တယ္၊ ေနရရင္လည္း ခက္တယ္။ အဲလုိ ပိတ္မိသလုိျဖစ္ေနၾကတာ။”
ဖားကန့္ျမို့ခံေတြအေနနဲ့လည္း ျမို့နဲ့ မနီးမေ၀းက တိုက္ပြဲေတြက ေသနတ္သံ လက္နက္ၾကီးသံ ေတြကို ၾကားေနရလို့ ထြက္ေျပးနိုင္ဖို့ အျမဲတမ္း အဆင္သင့္ ျပင္ထားရတယ္လို့ ဆုိပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၾသဂုတ္ ၁၉ ရက္ေန့ေလာက္ကတည္းက ႐ြာေတြဘက္ကေန ဖားကန့္ျမို့ေပၚ ထြက္ေျပးလာတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြထဲက တခ်ဳိ့ကေလးငယ္ေတြ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလ်ာ ျဖစ္ေနတယ္လုိ့ မနန္းဂ်ာခင္က ေျပာပါတယ္။
“က်န္းမာေရးလည္း လူအမ်ားနဲ့ေနလာေတာ့ ခ်ို့တဲ့လာၾကတာေပါ့။ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလ်ာေတြ၊ တုိက္ဖြိုက္ေတြ၊ ျဖစ္ၾကတယ္။ ေဆးသြင္းရတာေတြလည္း ႐ွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူမ်ားတဲ့ေနရာေတြမွာ ပိုျဖစ္ၾကတယ္။ ကေလးေတြ ပိုျဖစ္ၾကတာမ်ားတယ္။ ဆရာမေတြ၊ သူနာျပုေတြ႐ွိေတာ့ နည္းနည္း ဒီလုိေလးပဲ ထိန္းေနၾကတာေပါ့။ တခ်ို့ ေငြေၾကးအခက္အခဲျဖစ္တဲ့အခါ ေဆး႐ုံမသြားနုိင္ၾကဘူးေလ။ ဒုကၡသည္ေတြထဲမွာ သူနာျပုဆရာမေတြလည္း ႐ွိတဲ့အခါ တတ္သေလာက္ မွတ္သေလာက္ေလးေတြနဲ့ လုပ္ေနၾကတာ႐ွိတယ္။”
လြန္ခဲ့တဲ့ရက္ပုိင္းတုန္းက အဲဒီမွာ မိုးဆက္တိုက္႐ြာလို့ ေရၾကီးတဲ့အတြက္ ဒုကၡသည္တခ်ဳိ့ ကုန္းျမင့္ပိုင္းေတြကို ထပ္ေ႐ြွႊ့ခဲ့ၾကရပါတယ္။ လက္႐ွိ ဖားကန္ျမို့ေပၚမွာ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ၁ ေသာင္း ၀န္းက်င္ေလာက္႐ွိပါတယ္။
ဖာကန့္ေဒသ ေကအိုင္ေအစစ္ေၾကာင္းမႉးတဦးကေတာ့ အစုိးရဘက္က သူတုိ့ေဒသကုိ အင္အားတုိးခ်ဲ့လာလုိ့ တုိက္ပြဲျဖစ္ေနရတာလို့ ေျပာပါတယ္။ အခုလည္း တဖက္နဲ့ တဖက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတုန္းပဲလုိ့ ဆုိပါတယ္။
ေကအုိင္ေအစစ္ေၾကာင္းမႉး ဦးလာတြဲက “စစ္တပ္အင္အား၊ စစ္အင္အား၊ လက္နက္အင္အားျဖည့္မွ က်ေနာ္တုိ့နယ္ေျမကုိ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ျပီး လာခဲ့တယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ့လည္း ကာကြယ္တဲ့သေဘာမ်ိုးနဲ့ ၂၄ ရက္ကတည္းက စျဖစ္ခဲ့ၾကတာ။ အခုလတ္တေလာ ျဖစ္ပ်က္တာက တ႐ြာနဲ့တ႐ြာ၊ တေမွာ္နဲ့ တေမွာ္ၾကားထဲမွာ ျဖစ္ၾကလို့ ျဖစ္တဲ့ေနရာကုိ သူတို့လည္းေစာင့္၊ က်ေနာ္တုိ့လည္းေစာင့္ လုပ္ေနၾကျပီး သူတို့လည္း စစ္အင္အားေတြ ထပ္ျဖည့္ၾက၊ က်ေနာ္တုိ့လည္း ေစာင့္ေနၾကတာပဲ။”
ေကအိုင္အိုနဲ့ ျမန္မာအစိုးရအၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဟာ ၁၇ နွစ္အၾကာ ၂၀၁၁ ခု ဇြန္လလယ္မွာ ပ်က္သြားခဲ့တာျဖစ္ျပီး အဲ့ဒီအခ်ိန္ကစလို့ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္ဦးေရဟာ ၁ သိန္းေလာက္႐ွိသြားျပီလို့ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။ နွစ္ဘက္ကုိယ္စားလွယ္ေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေဆြးေနြးခဲ့ၾကေပမယ့္ ေျပလည္မႈ မရေသးပါဘူး။
