လူမႈကြန္ရက္ေတြနဲ႔ မီဒီယာေတြေပၚမွာေတာ့ “သမၼတႀကီးထံေပးစာ” ဆိုတဲ့ ႐ုပ္ရွင္ကားအေၾကာင္းေျပာဆိုသံေတြ ၾကားေနရတယ္။ ႐ုပ္ရွင္အေၾကာင္းေတာ့ မသိပါ။ ၾကည့္လည္းမၾကည့္ျဖစ္။ ႐ုပ္ရွင္မၾကည့္တာလည္းၾကာၿပီ။ “မေလ့လာရင္စကားေျပာခြင့္မရွိ” ဆို႐ုိးစကားေၾကာင့္ ႐ုပ္ရွင္အေၾကာင္းေျပာဖို႔မရွိပါ။ ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္ရွင္အေၾကာင္း ေျပာဖို႔မရည္ရြယ္၊ ေျပာဖို႔လည္း အေၾကာင္းမရွိ။ ဒါေပမယ့္ မီဒီယာေတြမွာပါတဲ့ “သမၼတႀကီးထံေပးစာ” ထဲက မင္း သမီးေျပာစကားကိုေတာ့ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ ေရွ႕ေနအျဖစ္ သ႐ုပ္ေဆာင္သူ ေဖြးေဖြးက “တရားဥပေဒေစာင့္နတ္သမီးလည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မ်က္လုံးကို ပုဝါစည္းခံထားရေတာ့ အမွန္ကို မျမင္ႏိုင္ေတာ့ဘူးနဲ႔တူတယ္” လို႔ ေျပာတဲ့စကားကို ဖတ္လိုက္ရတယ္။ ေဖြးေဖြးကေတာ့ ဇာတ္ညႊန္းပါ စာသားအတိုင္းေျပာရ၊ သ႐ုပ္ေဆာင္ရတာပါ။ ဇာတ္ညႊန္းေျပာစကားဆိုလိုရင္းကလည္း “တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ေပ်ာက္ဆုံးေနျခင္းနဲ႔ တရားမွ်တမႈကင္းမဲ့ေနျခင္း” ကိုအဓိကထားေျပာလိုဟန္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ မ်က္လုံးကို စည္းေႏွာင္ထားတဲ့ ပုဝါကို ပမာျပဳ ေျပာလိုက္တဲ့အခါ အစြန္းမလြတ္ေတာ့ပဲ ေဝဖန္ေျပာဆိုစရာ ျဖစ္လာခဲ့ေတာ့တာပါပဲ။ ဒါဟာ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာ သုံးသပ္ဖို႔ ျဖစ္လာေတာ့တာပါပဲ။ ဇာတ္ညႊန္းစာသား ေရးသူအေပၚမွာ အေျချပဳေျပာၾကရမွာပါ။ ဇတ္ညႊန္းစာသား ေရးသူဟာ မ်က္လုံးကိုပိတ္ၿပီး စည္းေႏွာင္ထားတဲ့ပုဝါရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းရင္းကို သတိမျပဳမိတာလား ဒါမွမဟုတ္ နားလည္မႈလြဲေနသလား မသိ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ မူလေျပာလိုတဲ့ တရားမွ်တမႈ နတ္သမီးရဲ႕ ပုဝါစည္းေႏွာင္ထားျခင္းရဲ႕ အဓိပၸာယ္၊ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ေဖြးေဖြးေျပာစကားနဲ႔ကေတာ့ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္သြားခဲ့တာပါပဲ။ အနည္းငယ္ရွင္းျပပါေရေစ။ တကယ္ေတာ့ တရားမွ်တမႈေစာင့္တဲ့ နတ္သမီးဆိုတာ ဂရိဒ႑ာရီလာ နတ္ပုံျပင္ေတြထဲက နတ္သမီးတပါး။ ဂရိတို႔က “သီးမစ္” (Themis) လို႔ေခၚတယ္။ သီးမစ္နတ္သမီးေပ့ါ။ သီးမစ္ဆုိတဲ့ စကားအဓိပၸာယ္က ထုံးတမ္းအစဥ္အလာ သို႔မဟုတ္ ဥပေဒလို႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ဂရိတို႔က သီးမစ္နတ္သမီးကို တရားဥပေဒနဲ႔ တရားမွ်တမႈကိုစိုးမိုးတဲ့ နတ္ေဒဝီလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နတ္သမီးဟာ မွ်တျခင္းသေဘာအျဖစ္ ခ်ိန္ခြင္ကို ကိုင္ထားဟန္သ႐ုပ္ေဖာ္ထားတာပါ။ ခ်ိန္ခြင္က တရားမွ်တမႈကို ညႊန္းဆိုတာပါ။ ခ်ိန္ခြင္ရွာလို ညီမွ်ေနဖို႔ ဘက္လိုက္မႈကင္းဖို႔ မွ်တဖို႔ဆီသြား ရာလမ္းမွာ အယုတ္အလတ္ အျမတ္မေရြး တေျပးတည္းေသာဥပေဒနဲ႔ ဆင္ျခင္ႏိုင္ေအာင္ မ်က္ႏွာပုဝါစည္းေႏွာင္ျခင္းနဲ႔ သေကၤတျပဳခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီပုဝါကို ဥပေဒဒႆနပညာရွင္ John Raw က “Veil of Ignorance” လို႔ အမည္ေပးခဲ့တယ္။ ျမန္မာလိုေတာ့ “အေဟတုက ပုဝါ”လို႔ ေခၚရင္ သင့္မလားပဲ။ (Igonrance ကိုျမန္မာလိုေတာ့ လ်စ္လ်ဴျပဳတာ။ မသိက်ိဳးကၽြံျပဳတဲ့သေဘာနဲ႔ ယူပါတယ္။ ပ႒ာန္အလိုအရ ေျပာရရင္ နိႆရည္းဆရာေတြက ေဟတုဆိုတာ အျမစ္၊ အေၾကာင္းခံလို႔ ဆိုတယ္။ ဟိတ္ ၆ ပါးကင္းၿပီး အေၾကာင္းခံတရားမရွိေတာ့တဲ့ ႀကိယာစိတ္မ်ိဳးနဲ႔ ျပဳကာမတ္တပ္စိတ္နဲ႔ ၾကည့္ဖို႔ဆိုရင္ အေၾကာင္းခံဟိတ္ (၆) ပါးမရွိေစျခင္းပဲ။ အဲဒါ အေဟတုက သေဘာပဲျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာလို အေဟတုကလို႔ ယာယီသတ္မွတ္လိုက္တာပါ။ စာေရးသူမွတ္ခ်က္) အဲဒီ အေဟတုက ပုဝါေလးကို မ်က္ႏွာမွာစည္းေႏွာင္ထားလိုက္ရင္ ပုဝါစည္းထားခံရတဲ့သူ ဟာ သူ႔ရဲ႕ Identity ျဖစ္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္လကၡဏာရပ္ေတြ ေပ်ာက္သြားေစတယ္။ အသားအေရာင္၊ လူမ်ိဳး၊ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာ၊ ေဆြမ်ိဳးမိတ္ေဆြ၊ က်ား/မ ကအစ အရပ္ဘက္စစ္ဘက္အဆုံး အားလုံးကို ေမ့သြားေစတယ္။ ဘာပဲက်န္ေတာ့လည္းဆိုေတာ့ မီးတပ္လို႔ေခၚတဲ့ လူ႔ရဲ႕ပင္ကိုယ္အရည္အေသြးျဖစ္တဲ့ ဆင္ျခင္တုံတရားပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ အဲဒီ ဆင္ျခင္တုံတရားနဲ႔ပဲ တရာမွ်တမႈ ခ်ိန္ခြင္မတိမ္းေစာင္းရေအာင္ ထိန္းညိႇေပးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားဥပေဒေစာင့္နတ္သမီးရဲ႕ မ်က္လုံးကို ပုဝါစည္းေႏွာင္ထားဟန္ သ႐ုပ္ေဖာ္ခဲ့တာလို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဆင္ျခင္တုံတရားပဲ က်န္ခဲ့တာကလည္း မီးတပ္စ္နတ္သမီးနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ မီးတပ္စ္ကုိ အဂၤလိပ္လို Counsel လိို႔ ျပန္တယ္။ ပညာ၊ အႀကံဥာဏ္၊ ဆင္ျခင္တုံတရားရွိမႈလို႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ အဲ့ ဒီမီးတပ္စ္လုိ႔ေခၚတဲ့ ပညာဉာဏ္ ဆင္ျခင္တုံတရားနတ္သမီးကို ခ်စ္လြန္းလို႔ ဇုဆိုတဲ့နတ္က ၿမိဳခ်လိုက္ေတာ့ ဇုနတ္မင္းႀကီးမွာ ဆင္ျခင္တုံတရားဟာ အျမဳေတအျဖစ္နဲ႔ ရွိသြားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီကစလို႔ ဆင္ျခင္တုံတရားကို လူ႔အရည္အေသြးအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ဟန္ပါပဲ။ အဲဒီ အေဟတုကပုဝါဟာ တရာစီရင္ေရးသာမက ဥပေဒျပဳေရးမွာပါ သက္ေရာက္ေစခဲ့တာပါ။ ဥပေဒျပဳ ေရးကိုလည္း အေဟတုကပုဝါ စည္းၿပီးျပဳတဲ့ဥပေဒမွသာ တရားမွ်တတဲ့ ဥပေဒတရပ္ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဂၽြန္ေရာက သူ႔ရဲ႕ Theory of Justic စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ အႏွစ္ခ်ဳပ္ေျပာခ်င္တာက အဲဒီ Veil of Ignorance (အေဟတုကပုဝါ)ေၾကာင့္ ဥပေဒအထက္မွာ ဘယ္သူမွ မရွိေတာ့သလို တရားစီရင္ရာမွာလည္း အဲဒီတရားသူႀကီးဟာ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္နဲ႔ ဆင္ျခင္တုံတရားအရသာ အမႈ တခုကိုၾကည့္႐ႈ စီရင္ရမွာပါ။ ဒီလိုၾကည့္႐ႈသုံးသပ္ရာမွာ အေဟတုကပုဝါကို စည္းေႏွာင္ထားသလို အမႈနဲ႔မပတ္သက္တဲ့ ကိုးကြယ္ရာဘာသာတရား၊ အသားအေရာင္၊ လူမ်ိဳး၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ အစရွိတဲ့ Identity (ကိုယ္ပိုင္ လကၡဏာရပ္) ေတြကို ေမ့ေလ်ာ့ထားၿပီး ဆင္ျခင္တုံတရားနဲ႔သာဆုံးျဖတ္ၾကရတာပါ။ သူ႔ရဲ႕အဆုံးအျဖတ္ဟာ သူ႔ဆင္ ျခင္တုံတရားအျဖစ္ ထင္ရွားက်န္ရစ္ခဲ့မွာပါ။ ဒါဟာ သူ႔တန္ဖုိးပါပဲ။ ဒီလို ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေပးတဲ့ တရားသူႀကီးေတြဟာ အဂတိလိုက္စားတဲ့အခါ တျဖည္းျဖည္း အေဟတုကပုဝါရဲ႕ အခန္းက႑နဲ႔ ရည္ရြယ္ရင္းဟာ ေပ်ာက္ဆုံးသြားၿပီး တရာမွ်တမႈ ကင္းမဲ့လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ေရွးအခါေတြကေတာ့ တရားခြင္မွာ Mace လို႔ေခၚတဲ့ “က်ိဳင္း”ကို ထားေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒါကလည္း တရားသူႀကီးေတြ တရားေရးဝန္ေတြဟာ “ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခြင့္အာဏာ” ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ သေကၤတအျဖစ္ ထားရွိရတာပါ။ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ အခြင့္အာဏာနဲ႔ စီရင္တာမဟုတ္ဘူး ဆိုတဲ့ အသိကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ေပးလိုက္ရာ ေရာက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတာ့ ေနာက္မွေျပာၾကတာေပါ့။ အခုေျပာခ်င္တာက တကယ္ေတာ့ ဇတ္ညႊန္းစာသား ေရးသူဟာ “တရားေစာင့္နတ္သမီးရဲ႕ မ်က္ေစ့ကို စညး္ေႏွာင္ထားတဲ့ပုဝါဟာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာေညာင္းလို႔ ေဆြးေျမ့သြားၿပီလား၊ အာဏာရွင္ေတြကပဲ ဒီပုဝါကို ၿဖဲဆုတ္ၾကၿပီးလား” လို႔ ေမးလိုက္ရင္ေတာ့ မူလရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီၿပီး ပုဝါရဲ႕  အနက္အဓိပၸာယ္နဲ႔လည္း ကိုက္ညီမွာျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။