သပိတ္၊ သပိတ္ ေမွာက္ ေမွာက္… စေလာ့ စေလာ့ ထြက္ထြက္…… ကိုေအာင္ဆန္း ေက်ာင္းမထုတ္နဲ႔… ကိုႏု ေက်ာင္းမထုတ္နဲ႔… ဆိုတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြက သမဂၢအေဆာက္အဦကေန လွ်ံထြက္ပ်ံ႔လြင့္ေနခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီပ်ံ႔လြင္သံေတြနဲ႔အတူ ယူနီဗာစီတီေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မစၥတာစေလာ့အေပၚ ေက်ာင္းသားတို႔ရဲ႕ အျငင္းစိတ္ဟာလည္း ပိုလို႔ ေလာင္ၿမိဳက္လာခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ၁၉၃၆ ေက်ာင္းသားသပိတ္ဟာ ပုဂၢိဳလ္ေရးအေျခခံနဲ႔ စတင္ခဲ့တယ္ဆိုေပမယ့္ မ်က္ႏွာျဖဴအမုန္းစိတ္က ပိုႀကီးမားဟန္ပါပဲ။ ဒုတိယေက်ာင္းသားသပိတ္အေၾကာင္း အမ်ားသိၿပီးမို႔ ေျပာစရာမရွိေပမယ့္ စေလာ့ဟာ ဘယ္လိုပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးမို႔ ဒါေလာက္ ပဋိပကၡ ႀကီးမားရသလဲဆိုတာကေတာ့ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာပါ။ တကယ္ေတာ့ ၁၉၃၆ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မစၥတာစေလာ့တေယာက္ ရန္ကုန္ယူနီဗာစီတီ (ထိုကာလအေခၚ) ကေန လုပ္သက္ျပည့္ အၿငိမ္းစားသြားဖို႔ ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္ကာလ။ အခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသားေရးသမားမ်ား ေျပာသလို ေက်ာင္းသားသပိတ္ေၾကာင့္ ထြက္ခြာသြားရျခင္းမဟုတ္။ ရန္ကုန္မွာ တာဝန္ၿပီးလို႔ ၾသစေၾတးလ်တကၠသိုလ္ ေျပာင္းေရႊ႕ တာဝန္ထမ္းရမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကို သူေရာက္လာတာကလည္း ရန္ကုန္ယူနီဗာစီတီေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မက္သ႐ူးဟန္းတား အၿငိမ္းစားယူတဲ့ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္မွာ အိႏၵိယျပည္ မဒရပ္တကၠသိုလ္ အဂၤလိပ္စာ ပါေမာကၡရာထူးကေန ရန္ကုန္ယူနီဗာစီတီ ေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ ေျပာင္းလာတာ။ စေလာ့ အနားယူသြားရင္ စေလာ့ေနရာမွာ သမိုင္းပါေမာကၡ ဘရြတ္ကို ယာယီေက်ာင္းအုပ္ထားဖို႔ အစီအစဥ္ရွိခဲ့ပုံရပါတယ္။ အၿငိမ္းစားယူ ထြက္ခြာသြားမယ့္ ဆရာႀကီး စေလာ့အတြက္ ႏႈတ္ဆက္ပြဲကို အက်အန ျပင္ဆင္ထားပုံနဲ႔ သပိတ္ေၾကာင့္ အစီအစဥ္ပ်က္ျပားသြားပုံကို ဒုတိယေက်ာင္းသားသပိတ္အဖြဲ႔ဝင္တဦး ေရးသားထားတာက… “ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးရာထူးျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အမႈထမ္းခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးတဦး အလုပ္မွ အနားယူ အၿငိမ္းစားသြားေသာအခါ၊ ေက်ဇူးတင္ဂုဏ္ျပဳရမည့္ ဝတၱရားျဖစ္သည္။ အတန္းေပါင္းစုံ ညႇိႏိႈင္းစည္းေဝး သေဘာတူၾက၍ ဂုဏ္ျပဳပြဲက်င္းပရန္ အစီအစဥ္မ်ား စၾကသည္။ ဂုဏ္ျပဳႏႈတ္ဆက္ပြဲကို စာေမးပြဲမ်ားအၿပီး ေက်ာင္းပိတ္ရက္မစမီ တရက္တြင္ က်င္းပရန္ သတ္မွတ္၍ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးအား ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳစာတမ္း ဖတ္ၾကားျခင္း၊ လက္ေဆာင္မ်ားေပးအပ္ျခင္း၊ ဂါရဝျပဳျခင္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္ စီစဥ္လ်ာထားၿပီး ျဖစ္ၾကေလသည္။ ကိုႏုနဲ႔ ကိုေအာင္ဆန္းတို႔ကို ေက်ာင္းထုတ္ရာကစၿပီး ဒုတိယသပိတ္ျဖစ္လာေတ့ာ ထိုႏွစ္က ဆရာႀကီးကို ႏႈတ္မဆက္ျဖစ္ၾကေတာ့” လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ မွန္တာေပါ့။ ဒီေဂ်စေလာ့က တကသဥကၠ႒ ကိုႏုနဲ႔ အိုးေဝမဂၢဇင္းအယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းတို႔ကို ေက်ာင္းထုတ္တာကစလို႔ သပိတ္ျဖစ္ခဲ့တာပဲ။ ေက်ာင္းအုပ္အေနနဲ႔ အၿငိမ္းစားယူကာနီးမွာ လက္ေရွာင္လို႔ မရႏိုင္ဘူးလား။ သူဟာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးျဖစ္မလဲဆိုတာ သိဖို႔ ယူနီဗာစီတီေက်ာင္းအုပ္ဘဝမွာ သူထိေတြ႔ခဲ့သူေတြရဲ႕ သူ႔အေပၚ သေဘာထားကို ေလ့လာဖို႔လိုပါမယ္။ ပထမသပိတ္မွာ ပါဝင္ခဲ့ဖူးသူ ဦးေဝဠဳကေတာ့… “ဆရာႀကီး ေဒါက္တာဟန္းတား ျပန္သြားၿပီးေနာက္ အိႏၵိယျပည္ မဒရပ္တကၠသိုလ္မွ အဂၤလိပ္စာပါေမာကၡဆရာႀကီး ဒီေဂ်စေလာ့ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးအျဖစ္ ေရာက္လာသည္။ ဆရာႀကီးမွာ အိေႁႏၵ (မာနဟုဆိုရမလား မေျပာတတ္ပါ) အလြန္ႀကီးလွသည္။ အိႏၵိယကလာ၍လား မေျပာတတ္ပါ၊ ျမန္မာေက်ာင္းသားမ်ားကို အေရာမဝင္၊ မ်က္ႏွာသာမေပး။ ကုလားေက်ာင္းသားမ်ားကိုေတာ့ အခြင့္အေရးရပါသည္။ ပုံစံျပရလွ်င္ အဂၤလိပ္စာ ဂုဏ္ထူးတန္းယူသူ အိႏၵိယသားတို႔ကို အမ္ေအ၊ ဘီေအေရာ (ပထမတန္း) ေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာေက်ာင္းသားမ်ား ပထမတန္းရသူ မရွိသေလာက္ပင္” လို႔ ဆရာႀကီးေရာက္စ အေျခအေနနဲ႔ သူ႔ခံစားခ်က္ကို ေဖာ္ျပ မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့ပါတယ္။ ဆရာမင္းသုဝဏ္ကေတာ့ သူ႔မွတ္တမ္းမွာ ၁၉၃၅ ေအာက္တိုဘာလထဲမွာ စေလာ့ရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ေၾကညာခ်က္ ထြက္လာတယ္။ အရင္က ေက်ာင္းသားေတြဟာ အစမ္းစာေမးပြဲ ေျဖကာနီးရင္ မေျဖေတာ့ဘဲ အိမ္ကို ေစာျပန္သြားေလ့ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစမ္းစာေမးပြဲမွ မေအာင္ရင္ အစစ္ႀကီးမွာ ေျဖခြင့္မရွိဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႔ ေၾကညာခဲ့တာ။ သူ႔ေၾကညာခ်က္မွာ အတန္းတခုမွာ လူေလးငါးေယာက္ေလာက္ ေၾကးနန္းစာျပၿပီး အဘြား၊ အေဒၚ စတဲ့ ေဆြမ်ိဳးတေယာက္ေယာက္ ေနမေကာင္းလို႔ အေၾကာင္းျပၿပီး ေစာျပန္သြားေလ့ရွိေၾကာင္း။ ဒါေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ကစၿပီး အစမ္းစာေမးပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပင္ဆင္သတ္မွတ္လိုက္ေၾကာင္း ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ အစမ္းစာေမးပြဲမွာ က်ရင္ အစစ္ႀကီး ေျဖဆိုခြင့္မရွိဆိုတဲ့ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ေပးလိုက္တာ။ ဒါကို ေက်ာင္းသားေတြ အျမင္မၾကည္ ျဖစ္ေနခ်ိန္နဲ႔ ကိုႏု၊ ကိုေအာင္ဆန္းတို႔ ေက်ာင္းထုတ္ခ်ိန္ တုိက္ဆိုင္ရာက ဒုတိယသပိတ္ ျဖစ္လာခ့ဲတာပါ။ ဒီမွာ ေပၚထြက္လာခဲ့တာက ဆရာႀကီးဟာ သူ႔ႏႈတ္ဆက္အထိမ္းအမွတ္ပြဲကို ေသာင္းေသာင္းျဖျဖ ခံယူၿပီး ျပန္သြားရင္ ရပါလ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားတို႔ရဲ႕ အျငင္းကို ခံယူခဲ့သလဲဆိုတာပါ။ ေသခ်ာတြက္ၾကည့္ေတာ့ စေလာ့ ျမန္မာျပည္ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္တာက ၁၉၂၃ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၃၆ အထိဆိုရင္ ၁၃ ႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီ။ သူဟာ ေက်ာင္းအုပ္ဆိုေပမယ့္ အဂၤလိပ္စာကို ေက်ာင္းသားေတြ သင္ေပးေသးတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအျပင္ သင္ၾကားေရးပါ တာဝန္ယူေပးခဲ့ေတာ့ ေက်ာင္းသားမ်ားဟာ သူ႔တပည့္ေတြက မ်ားပါတယ္။ စည္းကမ္းႀကီးသူတေယာက္လည္း ျဖစ္ပုံရပါတယ္။ သိမီခဲ့သူ စာေရးဆရာႀကီး ေမာင္ထင္ကေတာ့.. “က်ေနာ္ ေကာလိပ္ေရာက္ၿပီး ေနာက္တႏွစ္တြင္ ယူနီဗာစီတီ ေက်ာင္းအေဆာက္အဦ ရန္ပုံေငြကို တိုင္းသူျပည္သားမ်ားထံက အလႉခံသည္။ တေန႔ေသာအခါ ေက်ာင္းနံရံတြင္ အဂၤလိပ္လိုေရးထားေသာ ပိုစတာတခု ကပ္ထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ပိုစတာမွာ Sums Large Or Small Should be Sent to the University buildings. ဆိုၿပီး ရန္ပုံေငြေကာ္မတီ ေၾကာ္ျငာကို ေတြ႔ရသည္။ ေရွ႕စာလုံးမ်ားကို ေပါင္းၾကည့္ေတာ့ Sloss ဟူေသာအမည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ဆရာႀကီးသည္ သူ႔ကိုယ္သူ ေၾကာ္ညာသည္ဟု ေဝဖန္ၾကသည္” လို႔ ေရးခဲ့တယ္။ ဒါဟာ စေလာ့ရဲ႕ စိတ္ကူးဉာဏ္ကြန္႔ပုံကို ေတြ႔ႏိုင္သလို မျပည့္စုံေသးတဲ့ တကၠသုိလ္အေဆာက္အဦအတြက္ ေစတနာထား အလႉေငြေကာက္ခံေပးခဲ့တာကိုေတာ့ အသိအမွတ္ ျပဳၾကရမွာပါ။ ဒါေတြသာမက စေလာ့ဟာ ပညာေရးအတြက္ လိုအပ္မယ္ဆိုရင္ အသင္းအဖြဲ႔ လုပ္ကိုင္ခြင့္ကို အထူးအေရးေပးတတ္တာကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္ပန္းခ်ီအသင္း ဆိုတာလည္း စေလာ့လက္ထက္မွာ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့တာ။ ပန္းခ်ီဆရာႀကီး ဦးစံဝင္းက “ေနာက္တေန႔တြင္ ဦးဘဉာဏ္သည္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဒီေဂ်စေလာ့ထံ သြား၍ အက်ိဳးအေၾကာင္းေျပာျပရာ ဘီအိုစီေကာလိပ္ အေဆာက္အဦရွိ အခန္းတခန္းတြင္ တနဂၤေႏြေန႔တိုင္း နံနက္ ၈ နာရီမွ ၁၁ နာရီအထိ ပန္းခ်ီသင္တန္းဖြင့္လွစ္ရန္ သေဘာတူ ခြင့္ျပဳလိုက္သည္။ ဤကား ၁၉၃ဝ ျပည့္ႏွစ္၌ တကၠသိုလ္တြင္ ပထမဦးဆုံး ေပါက္ဖြားလာသည့္ ပန္းခ်ီအႏုပညာအသင္းေပတည္း” လို႔ မွတ္တမ္းျပဳခဲ့ပါတယ္။ စေလာ့ဟာ အမွန္တကယ္ လုိအပ္ခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆရင္ ေက်ာင္းတရက္ ပိတ္ေပးသည္အထိ လိုက္ေလ်ာတတ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ ဦးခန္႔ (ဦးသန္႔ ညီ) က “၁၉၂၇ ေလာက္က သီေပါမင္း၏ မိဖုရားေခါင္ႀကီးသည္ ဗဟန္းရပ္ေနအိမ္တြင္ နတ္ရြာစံေတာ္မူသည္ကို သိသိခ်င္းပင္ ထိုေက်ာင္းသားႀကီး (တင့္ေဆြ) က တကၠသိုလ္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး စေလာ့ထံ သြားေရာက္တင္ျပရာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းတရက္ ပိတ္ေပးေၾကာင္း” ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တာကိုလည္း မွတ္သားရဖူးတယ္။ ဒါဟာ စေလာ့ရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရးဆိုင္ရာ ဆင္ျခင္တုံတရားကို ေဖာ္ျပေနတာပါ။ အဲ့ဒီကာလက ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာင္းသားမ်ားရဲ႕ အေျခအေနဟာ ေရခ်ိန္တန္႔ေနခ်ိန္ပါ။ ဒါေပမယ့္ စေလာ့ဟာ ေက်ာင္းတရက္ပိတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဆုံးမပဲ့ျပင္စရာရွိရင္လည္း စေလာ့ဟာ ပညာေပး ဆုံးမတတ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ ကာတြန္းဆရာႀကီး ဦးဟိန္စြန္းက ၁၉၂၈ ယူနီဗာစီတီေကာလိပ္မဂၢဇင္းမွာ ဦးဘေလးက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကာတြန္း ဆြဲေပးေတာ့ ေရႊတေလးကာတြန္းကို ဦးဟိန္စြန္းကလည္း သေဘာက်လို႔ ထည့္လိုက္တယ္။ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြလည္း သေဘာက်ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ စေလာ့က သေဘာမက်လို႔ ဦးဟိန္စြန္းကိုေခၚၿပီး “မင္းတို႔ အေရွ႕ႏိုင္ငံက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကာတြန္းကို သေဘာက်ေပမယ့္ ငါတို႔ အေနာက္ႏိုင္ငံသားေတြကေတာ့ သေဘာမက်ၾကဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို သနားရတယ္။ ၾကင္နာရတယ္။ ျပက္ရယ္မျပဳရဘူး။ ကာတြန္းမဆြဲရဘူး။ ေနာက္ေနာင္ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကို ေကာလိပ္မဂၢဇင္းမွာ မထည့္ဖို႔ ေျပာတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ေရႊတေလး (ဦးဘေလး) ကို ေျပာျပေတာ့ ဦးဘေလးက စေလာ့ေျပာတာ မွန္ေၾကာင္း၊ ေတြ႔ရင္ အခုလိုသတိေပးတာ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာျပလိုက္ပါလို႔ မွာေၾကာင္းကို ဦးဟိန္စြန္းက မွတ္တမ္းေရးခဲ့ပါတယ္။ ဆရာႀကီးျမေကတုကေတာ့ စေလာ့ဟာ ဗဴ်႐ုိကရက္ဆိုေပမယ့္ သူ႔ေက်ာင္းသားကို ဂုဏ္တင္ေၾကာင္း၊ သိကၡာတင္ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ သူ႔ေက်ာင္းသားကို အထိမခံေၾကာင္း၊ သူ႔ေက်ာင္းသားအတြက္ဆိုရင္ အေဆာင္ထမင္း ေကၽြးတာကိုလည္း ေစာင့္ၾကည့္သလို ဟင္းမေကာင္းရင္ နည္းရင္လည္း ဘတ္တလာကို ဆူေၾကာင္း။ ၿမိဳ႕ထဲသြားရင္လည္း ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေမာ္ၾကည့္ရေလာက္ေအာင္ အေလးစားခံရေၾကာင္း။ သူ႔ေက်ာင္းသားကို အထိမခံပုံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမေကတုေျပာျပတာက “တခါက ဆူးေလရင္ျပင္မွာ မူးယစ္ရမ္းကားေနတဲ့ ေက်ာင္းသားအေၾကာင္း ဖုန္းေရာက္တာနဲ႔ စေလာ့ဟာ ခ်က္ခ်င္းေရာက္သြားတယ္။ ေက်ာင္းသားေဘးမွာ ရဲေတြရွိတယ္။ မကပ္ရဲဘူး။ ဘယ္ပုလိပ္ ဘယ္အေရးပိုင္မွ အကပ္မခံဘူး။ စေလာ့က သူ႔လက္နဲ႔ကာျပၿပီး ေက်ာင္းသားေဘးရပ္ကာ ေက်ာင္းသားကို ၿပံဳးျပလိုက္ၿပီး ေက်ာင္းသားလက္ကိုတြဲကာ ေခၚထုတ္သြားတတ္သည္။ သူ႔ေက်ာင္းသားကို အထိမခံ” လို႔ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဦးထြန္းရင္ကေတာ့ “၁၉၂၇ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မစၥတာစေလာ့ စီမံေပးခ်က္အရ စာေပႏွင့္ စကားရည္လုပြဲအသင္းကို ေက်ာင္းသားသမဂၢ (Students Union) အျဖစ္သို႔ တိုးခ်ဲ႔လုပ္ေဆာင္ေစသည္။ သမဂၢေရြးေကာက္ပြဲကို ေက်ာင္းႀကီးတြင္ တေန႔ က်င္းပျပဳလုပ္ေပးသည္။ က်ေနာ္မွတ္မိသေရြ႕ ဦးစိုးညြန္႔ႏွင့္ မြန္ဖိုးခ်ိဳတို႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ အေရြးခံၾကပါသည္။ မဲပုံးမ်ားကို ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးအခန္းဝတြင္ ထားရွိၿပီး တေယာက္စီ ဝင္ေရာက္မဲထည့္ၾကသည္။ မြန္ဖိုးခ်ိဳႏိုင္၍ ပထမဆုံးဥကၠ႒ ျဖစ္ပါသည္။” လို႔ မွတ္တမ္းျပဳခဲ့ပါတယ္။ ေနာင္ေပၚထြက္လာမယ့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢအတြက္ အစမ္းေလ့က်င့္ လုပ္ေဆာင္ၾကည့္တာလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒါဟာ ေက်ာင္းသားအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ရသင့္ရထိုက္တာကို စေလာ့ ခြင့္ျပဳခ့ဲတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ေက်ာင္းသားအေပၚ သေဘာထားခဲ့တဲ့သူဟာ ဘာေၾကာင့္ ဒုတိယေက်ာင္းသားသပိတ္ကို ျဖစ္ေပၚသည္အထိ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရပါသလဲဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ။ စေလာ့ရဲ႕ ဆိုးျခင္းေကာင္ျခင္းကိုေတာ့ သူ႔ေခတ္နဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ားပဲ နားလည္ႏိုင္မွာပါ။ ၁၉၃၆ သပိတ္ရဲ႕ အဓိကဇာတ္လိုက္တဦးျဖစ္သူ ညိဳျမကေတာ့ “ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး စေလာ့ကို စစ္ၿပီးေခတ္က သူ႔တပည့္ေဟာင္း ဦးႏုက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္ကို အလည္ဖိတ္ခဲ့ပါတယ္။ သူမလာႏိုင္ေသာ္လည္း ခရီးဦးႀကံဳႀကိဳက္လို႔ ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ ဦးႏုက သူ႔ကို ဧည့္ခံျပဳစုေပးခဲ့တယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ဂ်ပန္မ်ားက ဖမ္းခ်ဳပ္ထားကာ စစ္ၿပီးမွ လြတ္ေျမာက္တယ္။ ရန္ကုန္ေခတၱဝင္ေရာက္ေတာ့ အင္မတန္ပိန္ခ်ဳံးေနသတဲ့။ ျမန္မာျပည္ကို ျမတ္ႏိုးစိတ္ေတာ့ အျပည့္အဝ ရွိေနပါတယ္လို႔ ေျပာသြားသတဲ့။” လို႔ ဦးညိဳျမက ဖြင့္ဟခဲ့ဖူးပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မစၥတာစေလာ့ဟာ ကိုလိုနီစနစ္၊ ဗဴ်႐ုိကေရစီယႏၱရားနဲ႔ အမ်ိးသားေတာ္လွန္ေရးကာလမွာ ေခတ္တခု စနစ္တခုရဲ႕ သားေကာင္ျဖစ္ခဲ့တာက အေသအခ်ာပါ။ ေက်ာင္းသားခ်စ္တဲ့၊ ဂုဏ္သိကၡာႀကီးျမင့္ေစလိုတဲ့၊ ေက်ာင္းသားအခြင့္အေရးနဲ႔ ပညာေရးကို ေစာင့္ထိန္းေပးခဲ့တဲ့ ဆရာႀကီးဟာ ေနာက္ဆုံး အမ်ိဳးသားေရးနဲ႔ ကိုလိုနီအစိုးရၾကားမွာ သူခ်စ္ေသာ ေက်ာင္းသားတို႔ရဲ႕ ျငင္းပယ္မႈကို ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတာေတြဟာ မွားခဲ့သလား မွန္ခဲ့သလား။ ဘဝဒဏ္လား ဆုံးျဖတ္ခ်က္ပဲလား ဆိုတာကိုေတာ့ စာဖတ္သူရဲ႕ ႏွလုံးသားနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ရွိပါေစေတာ့။ ဒါေပမယ့္ “ျမန္မာျပည္ကို ျမတ္ႏိုးေနဆဲပါပဲ” ဆိုတဲ့ သူ႔စကားကိုေတာ့ ဆို႔ဆို႔နစ္နစ္ခံစားရင္း ေခတ္တိုင္းရဲ႕ ဆရာတပည့္ဆက္ဆံေရး ၿပိဳကြဲမႈဟာ ေခတ္စနစ္တို႔သားေကာင္ ျဖစ္ေနေလသလားလို႔ ႏွလုံးသြင္းေနမိပါေတာ့တယ္။ ဆရာတပည့္ အဆင္ေျပေျပ ဆက္ဆံႏိုင္ၾကပါေစ…။       ။ ဆရာေ႒း