နိုင္ငံျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးနွင့္ မူ၀ါဒေရးရာစဥ္းစားစရာမ်ား (၅)
DVB
·
August 8, 2012
ျမန္မာနိုင္ငံဟာ EITI (Extractive Industries Transparency Initiatives) ရဲ့ အဖြဲ့၀င္နိုင္ငံအျဖစ္ ပါ၀င္ဖို့ စဥ္းစားေနျပီး ျမန္မာနိုင္ငံ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈေကာ္မ႐ွင္ဥကၠ႒လည္းျဖစ္ စက္မႈ၀န္ၾကီးလည္းျဖစ္တဲ့ ဦးစိုးသိန္းရဲ့ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ EITI ရဲ့ ဒါရိုက္တာ Jonas Moberg ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံကို ဇူလိုင္ ၁၆ နဲ့ ၁၇ ရက္ေတြမွာ လာေရာက္ခဲ့ျပီး အဖြဲ့ရဲ့အေၾကာင္းကို အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေရာ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ့ပါ ေတြ့ဆံု ႐ွင္းလင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
EITI ဟာ ဘယ္လိုအဖြဲ့မ်ိုးလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ EITI အဖြဲ့၀င္နိုင္ငံျဖစ္ဖို့ ေျခလွမ္းျပင္ဆင္ေနတာလဲ၊ EITI အဖြဲ့၀င္ျဖစ္လာရင္ေရာ ဘယ္လိုေျပာင္းအလဲေတြ ရိွလာနိုင္ျပီး ရရိွလာနိုင္တဲ့ အက်ိုးေက်းဇူးေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲ။ ဒါေတြကို သိရိွနိုင္ဖို့ EITI အဖြဲ့ၾကီး ဖြဲ့စည္းျဖစ္ေပၚလာပံု ေနာက္ခံအက်ဥ္းကို ေလ့လာၾကည့္မိပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ EITI အဖြဲ့ၾကီးေပၚေပါက္လာတာဟာ ဆယ္စုနွစ္တခုသာ ရိွပါေသးတယ္။ တိတိက်က်ေျပာရရင္ ၂၀၀၂ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ၊ ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံ ဂ်ိုဟန္နက္စဘတ္ျမို့မွာ က်င္းပတဲ့ “ေရ႐ွည္တည္တံ့တဲ့ ဖြံ့ျဖိုးမႈဆိုင္ရာ ကမာၻ့ထိပ္သီးညီလာခံၾကီး (World Summit on Sustainable Development) အတြင္း ထိုအခ်ိန္က ျဗိတိသွ်၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ တိုနီဘလဲ (Tony Blair) ရဲ့ဦးေဆာင္မႈနဲ့ EITI အဖြဲ့ကို စတင္ဖြဲ့စည္းခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္း ၂၀၀၃ ခုနွစ္မွာ ျဗိတိသွ်အစိုးရကပဲ လန္ဒန္ျမို့မွာ Lancaster House Conference ကို က်င္းပခဲ့ျပီး EITI အဖြဲ့ၾကီးရဲ့ အဓိကေက်ာရိုးျဖစ္လာမယ့္ အေျခခံစည္းမ်ဥ္း ၁၂ ခ်က္ကို ခ်မွတ္နိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ထိုနွစ္မွာပဲ ျပင္သစ္နိုင္ငံ Evian မွာ က်င္းပတဲ့ ကမာၻ့စီးပြားေရးထိပ္သီး ၈ နိုင္ငံအစည္းအေ၀းက ေရ႐ွည္တည္တံ့ခိုင္မာတဲ့ လူမႈစီးပြားဖြံ့ျဖိုးမႈအတြက္ အဓိကအတားအဆီးျဖစ္ေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈနဲ့ ျပည္သူ့ဘ႑ာေငြေတြကို တလြဲစီမံခန့္ခြဲမႈေတြကို တိုက္ဖ်က္ဖို့အတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီလိုအက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈေတြကို တိုက္ဖ်က္နိုင္ဖို့အတြက္ နိုင္ငံအစိုးရေတြအေနနဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ က်င့္သံုးဖို့ လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ျပည္သူ့ဘ႑ာေငြေတြကို တလြဲစီမံခန့္ခြဲတာနဲ့ အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈေတြ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ပြားေလ့ရိွတဲ့ နိုင္ငံေတြဟာ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြ (အဓိကအားျဖင့္ ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြနဲ့ သတၱုတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ) ထုတ္ယူသံုးစြဲတဲ့ စီးပြားေရးအေပၚ အဓိကမွီခိုေနရတဲ့ နိုင္ငံေတြ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ EITI အဖြဲ့ၾကီးရဲ့ အဓိကရည္႐ြယ္ခ်က္က အဆိုပါအရင္းအျမစ္ေတြအေပၚ အဓိကမွီခိုေနတဲ့ အစိုးရေတြအေနနဲ့ အဲ့ဒီအရင္းအျမစ္ေတြ ထုတ္ယူမႈကေန တိုင္းျပည္ဘ႑ာေငြ ဘယ္ေလာက္ရရိွျပီး ဘယ္လိုသံုးစြဲသလဲဆိုတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွဖို့နဲ့ အဲ့ဒီနိုင္ငံေတြက အရင္းအျမစ္ေတြကို ထုတ္ယူစီးပြား႐ွာေနၾကတဲ့ နိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီေတြဘက္ကလည္း အစိုးရေတြကို ေငြေပးေခ်ရာမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွေစဖို့ ျဖစ္ပါတယ္။
EITI အဖြဲ့ၾကီးကို ထူေထာင္တာဟာ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြ ေပၚၾကြယ္၀ေပမယ့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈနႈန္း ျမင့္မားၾကတဲ့ ဖြံ့ျဖိုးဆဲ နိုင္ငံေတြရဲ့ စီးပြားေရးဖြံ့ျဖိုးမႈအတြက္ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြဟာ အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑က ရိွေနတယ္လို့ ယံုၾကည္လက္ခံထားတဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီနိုင္ငံေတြဟာ ၾကြယ္၀တဲ့ သဘာ၀ရင္းျမစ္ေတြေၾကာင့္ ေရရည္တည္တံ့ခိုင္ျမဲတဲ့ ဖြံ့ျဖိုးေရးနဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးကို အေထာက္အကူျပုနိုင္မွာျဖစ္ေပမယ့္ အစိုးရေတြက အကန့္အသတ္ရိွေနတဲ့ ထိုအရင္းအျမစ္ေတြကို ေကာင္းမြန္စြာ စီမံခန့္ခြဲမႈ မလုပ္နိုင္ဘူးဆိုရင္ လူမႈေရးနဲ့ စီးပြားေရးဆိုးက်ိုးေတြ ခံစားရလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုလည္း ယံုၾကည္တဲ့အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။
ေလ့လာသုေတသနျပုခ်က္ေတြအရ ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြနဲ့ သတၱုအမ်ိုးမ်ိုး စတဲ့ သဘာ၀ရင္းျမစ္ၾကြယ္၀တဲ့ တတိယ ကမာၻ့နိုင္ငံေတြက အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားေတြသာ ထိုအရင္းအျမစ္ေတြေၾကာင့္ အလြန္အမင္းခ်မ္း သာၾကြယ္၀သြားၾကျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခံ ျပည္သူေတြကေတာ့ ဆင္းရဲမြဲေတလ်က္ ရိွေနတာကို ေတြ့ၾကရပါတယ္။ ဒီလို မညီမွ်တဲ့ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈကို အားေပးတဲ့ အဓိကအခ်က္က အဲ့ဒီနိုင္ငံေတြရဲ့ အစိုးရေတြဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရိွတဲ့ အာဏာပိုင္အစိုးရေတြ ျဖစ္ေနတတ္ျပီး ၎တို့နဲ့ေပါင္းဖက္ျပီး သဘာ၀ရင္းျမစ္ေတြ ထုတ္ယူစီးပြားျဖစ္ေနသူေတြထဲမွာ ဖြံ့ျဖိုးျပီး နိုင္ငံေတြက ကမာၻေက်ာ္ကုမၸဏီ ၾကီးေတြ ပါ၀င္ေနတာကိုလည္း ေတြ့ရျပန္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ား ထုတ္ယူစီးပြား႐ွာတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွဖို့ ဦးေဆာင္ဦး႐ြက္ျပုလာတဲ့ EITI အဖြဲ့ၾကီးရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေအာင္ျမင္ဖို့ဆိုရင္ နိုင္ငံအစိုးရေတြတင္မကဘဲ ပုဂၢလိကစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက ပူးေပါင္းပါ၀င္မွျဖစ္မွာပါ။ အဲ့ဒါအျပင္ နိုင္ငံေတြမွာ ျပည္သူ့ကိုယ္စား ျပည္သူေတြရဲ့ အက်ိုးစီးပြားအတြက္ အျမဲတမ္းေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ေပးေလ့ရိွတဲ့ လူထုအေျချပု လူမႈအဖြဲ့အစည္းေတြကိုလည္း EITI အဖြဲ့ၾကီးက ၎ရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေအာင္ျမင္ဖို့အတြက္ အဓိကသက္ဆိုင္သူ (stakeholder) အျဖစ္ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။
ဒီလိုအေျခအေနမ်ိုးကို ကမာၻ့ဖြံ့ျဖိုးမႈအနိမ့္ဆံုး နိုင္ငံမ်ားစာရင္း၀င္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေတြ့ေနရပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြနဲ့ ဓာတ္သတၱုအမ်ိုးမ်ိုး ၾကြယ္၀တဲ့နိုင္ငံ ျဖစ္ေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုနွစ္အတြင္း ျပည္သူေတြရဲ့ လူမႈဘ၀ဟာ တနွစ္ထက္တနွစ္ တိုးတက္မလားပဲ ပိုလို့ဆင္းရဲလာေနျပီး အာဏာရိွသူေတြနဲ့ ၎တို့နဲ့နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရးသမား လက္တဆုပ္စာ လူတန္းစားသာ မ်က္စိေ႐ွ့မွာ အလြန္အမင္း ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာလာၾကပါတယ္။
၁၉၉၀ ျပည္နွစ္မ်ားအတြင္း စတင္ေတြ့ရိွခဲ့တဲ့ ျမန္မာကမ္းလြန္က အလြန္ၾကီးမားတဲ့ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့သိုက္မ်ားကို ထိုစဥ္က စစ္အစိုးရက ၎တို့မွာ နည္းပညာ၊ ကၽြမ္းက်င္ပညာ႐ွင္နဲ့ အရင္းနွီးမရိွလို့ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီၾကီးေတြကို ဖိတ္ေခၚရင္းနွီးျမႈပ္နွံ လုပ္ကိုင္ေစခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ကာလကစလို့ နိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီၾကီးေတြျဖစ္ၾကတဲ့ TOTAL ၊ UNOCAL ၊ DAEWOO ၊ PETRONAS နဲ့ PTTEP တို့ဟာ ျမန္မာ့ကမ္းလြန္က သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့သိုက္ေတြကို လြွႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ စီးပြားျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈမ်ားသလို အျမတ္အစြန္းလည္းမ်ားတဲ့အတြက္ အခုဆိုရင္ ရတနာနဲ့ ရဲတံခြန္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့ေျမမွာ ရင္းနွီးျမႈပ္ထားၾကတဲ့ TOTAL၊ PETRONAS နဲ့ PTTEP တို့ဟာ နွစ္အနည္းငယ္အတြင္း အျမတ္အစြန္း ရေနၾကပါျပီ။ ျမန္မာအစိုးရဘက္ကလည္း ၁ နွစ္ကို ေဒၚလာ ၂ ဘီလီယံေက်ာ္ ၀င္ေငြရရိွေနပါျပီ။ အဲ့ဒီ၀င္ေငြေတြေၾကာင့္ ျပည္သူေတြရဲ့ လူမႈဘ၀ ဘယ္ ေလာက္ျမင့္မားခဲ့သလဲလို့ ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္ရင္ ေက်းလက္ေန ျပည္သူေတြမေျပာနဲ့ ရန္ကုန္ျမို့ေတာ္ၾကီးေန ျပည္သူေတြေတာင္ လွ်ပ္စစ္မီးမလံုေလာက္တဲ့ဘ၀နဲ့ ေနထိုင္ေနရဆဲဆိုတာ ထင္သာျမင္သာအရိွဆံုး အေထာက္အထားတခုပါ။ ဒါဟာ EITI အဖြဲ့ၾကီးရဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္တခုျဖစ္တဲ့ သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ားကရရိွတဲ့ ျပည္သူ့ဘ႑ာအခြန္ေတြကို ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွရိွ စီမံခန့္ခြဲသံုးစြဲေနမႈ ရိွ မရိွနဲ့ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။
အခုေတာ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ့ EITI Candidate ျဖစ္ဖို့ ေျခလွမ္းျပင္တာဟာ ၾကိုဆိုရမယ့္ အခ်က္ပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံက EITI Candidate ျဖစ္လာရင္ အဖြဲ့ၾကီးက ၂၀၀၅ ခုနွစ္မွာ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ စံနႈန္း ၅ ခ်က္ကို လိုက္နာအေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ပထမဆံုးေတြ့ရိွရမယ့္ အေျပာင္းအလဲက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့ စီးပြားေရးကေန တိုင္းျပည္အတြက္ ဘ႑ာခြန္ ဘယ္ေလာက္ရျပီး ဘယ္လုိသံုးစြဲသလဲ (ယင္းအခ်က္ကို EITI က သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာေဘာင္အတြင္းမွာသာရိွေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပုထားပါတယ္) ဆိုတဲ့ ကာလၾကာ႐ွည္စြာ ျမန္မာျပည္သူေတြသိခ်င္ေနတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို အစိုးရေရာ သက္ဆိုင္ရာကုမၸဏီေတြကပါ ပံုမွန္ထုတ္ျပန္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲ့ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာ့သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့အရင္းအျမစ္ေတြကို ထုတ္ယူစီးပြား႐ွာေနၾကတဲ့ နိုင္ငံတကာကုမၸဏီၾကီးေတြ ျဖစ္တဲ့ TOTAL ၊ UNOCAL၊ DAEWOO ၊ PETRONAS နဲ့ PTTEP ကုမၸဏီၾကီးေတြဟာ ျမန္မာအစိုးရကို အခြန္ ဘယ္ေလာက္ေပးေဆာင္ရတယ္ ဆိုတာကို ကိန္းဂဏန္းအတိအက် နွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္ေပးရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ TOTAL ဟာ EITI အဖြဲ့ၾကီးရဲ့ ကုမၸဏီမ်ားအစုအဖြဲ့မွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္႐ွားသူေတြက ျမန္မာ့ကမ္းလြန္သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ့လုပ္ငန္းနဲ့ ဆိုင္တဲ့ ကုမၸဏီရဲ့ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြကို ျမန္မာျပည္သူေတြ သိရိွေလ့လာနိုင္ဖို့ ထုတ္ျပန္ေပးဖို့ ေတာင္းဆိုမႈေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ ကုမၸဏီဘက္က ထုတ္ျပန္ေပးခဲ့ျခင္းမရိွတဲ့အတြက္ TOTAL ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးအက်ိုးအျမတ္ကို ေ႐ွ့တန္းတင္တဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆိုင္ရာ EITI စံနႈန္းေတြကို မလိုက္နာတဲ့ ကုမၸဏီတခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအေျခအေနကို မေ၀းေတာ့တဲ့အနာဂတ္မွာ အဆံုးသတ္ျပီး ျမန္မာျပည္သူေတြၾကားမွာ ကုမၸဏီရဲ့ဂုဏ္သိကၡာကို ျပန္လည္ျမွင့္တင္နိုင္လိမ့္မယ္လို့ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။
ထိုင္းနိုင္ငံဟာ ျမန္မာ့သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့ကို ေလာေလာဆယ္ အဓိက၀ယ္ယူေနတဲ့ တခုတည္းေသာ နိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ထိုင္းနိုင္ငံရဲ့ အမ်ားပိုင္ အဓိက ေရနံနဲ့ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့ တူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ေရး ကုမၸဏီၾကီးျဖစ္တဲ့ PTTEP လည္း TOTAL နည္းတူ ျမန္မာ့သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့ ၀ယ္ယူရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈတန္ဖိုးကို နွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္ေလ့မရိွပါ။ ဒါေပမယ့္ ထိုင္းအစိုးရ အေကာက္ခြန္ဌာနက ကြန္ပ်ဴတာစနစ္နဲ့ထားသိုတဲ့ သြင္းကုန္ ပို့ကုန္ ကိန္းဂဏန္းေတြကို အမ်ားျပည္သူ ေလ့လာနိုင္ေအာင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွရိွ ဌာနရဲ့ အင္တာနက္စာမ်က္နွာေပၚမွာ တင္ေပးထားတဲ့အတြက္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့ ၀ယ္ယူမႈတန္ဖိုး လစဥ္နဲ့ နွစ္စဥ္ကိန္းဂဏန္းေတြကို ေဖာ္ျပေပးထားလို့ ဒီေဆာင္းပါးရဲ့ အပိုင္း (၂) မွာ ေဖာ္ျပေပးနိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရဟာ စီးပြားေရးျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အဓိကထားေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ အခုလိုအခ်ိန္အခါမွာ ထိေရာက္တဲ့ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈရဖို့ဆိုရင္ တိုင္းျပည္ရဲ့ ေရ႐ွည္အက်ိုးစီးပြားကို ေဖာ္ေဆာင္နိုင္မယ့္ နွစ္႐ွည္ေခ်းေငြေတြကို နိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးအဖြဲ့အစည္းေတြက တဆင့္ ေခ်းယူရရိွနိုင္ဖို့ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလို နွစ္႐ွည္ေခ်းေငြေတြ ရရိွဖို့ဆုိရင္ နိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ့ (International Monetary Fund) နဲ့ ကမာၻ့ဘဏ္ (World Bank) တို့ရဲ့ေထာက္ခံမႈနဲ့ ပံ့ပိုးမႈေတြ လိုအပ္ပါတယ္။
IMF နဲ့ WB တို့ရဲ့ေထာက္ခံမႈဟာလည္း အစိုးရရဲ့ ေငြေၾကးဆိုင္ရာမူ၀ါဒေတြ ဘယ္ေလာက္ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွသလဲအေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဆြစ္ဇာလန္နိုင္ငံ ဂ်နီဗာျမို့ နိုင္ငံတကာအလုပ္သမားအဖြဲ့ခ်ဳပ္ညီလာခံမွာ ေျပာၾကားတဲ့ မိန့္ခြန္းမွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ့ IMF’s Code of Good Practices on Fiscal Transparency လို နိုင္ငံတကာက လက္ခံတဲ့စံနႈန္းေတြကို က်င့္သံုးဖို့ တိုက္တြန္းခဲ့တာ ေတြ့ရတယ္။
အခုလည္း အဖြဲ့ၾကီးကို အဓိကေငြေၾကးပံ့ပိုးကူညီတဲ့ ဖြံ့ျဖိုးျပီးနိုင္ငံေတြက အလႉ႐ွင္အစိုးရေတြရဲ့ ေထာက္ခံပံ့ပိုးမႈနဲ့ ၂၀၀၄ ခုနွစ္ကစလို့ EITI အဖြဲ့ရဲ့လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ ကမာၻ့ဘဏ္အုပ္စုဟာ EITI အဖြဲ့၀င္ နိုင္ငံေတြအတြက္ နည္းပညာနဲ့ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ အေထာက္အပံ့ေပးတဲ့ အဓိကအဖြဲ့အစည္း ျဖစ္လာပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံကို EITI Candidate အျဖစ္ လက္ခံမယ္ဆိုရင္ ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ့နဲ့ ဓာတ္သတၱုတူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ေရး က႑ေတြမွာ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွရိွ ေဆာင္႐ြက္လာနိုင္ေအာင္ ကမာၻ့ဘဏ္ရဲ့ နည္းပညာပံ့ပိုးကူညီမႈေတြ ရရိွမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရိွမွာ EITI အဖြဲ့ၾကီးရဲ့ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရံုးကို ေနာ္ေ၀နိုင္ငံ ေအာ္စလိုျမို့ေတာ္မွာ အေျခစိုက္ျပီး အဖြဲ့ၾကီးရဲ့ နိုင္ငံတကာအလႉ႐ွင္မ်ားရဲ့ ရန္ပံုေငြ (Multidonar Trust Fund) ကို ကမာၻ့ဘဏ္က စီမံခန့္ခြဲပါတယ္။ EITI အဖြဲ့ၾကီးရဲ့ မူ၀ါဒစည္းမ်ဥ္းေတြအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို့ ၾကိုးစားေနဆဲ နိုင္ငံ ၃၈ နိုင္ငံရိွေနပါျပီ။ အဲ့ဒီနိုင္ငံေတြထဲမွာ အာဖရိကနိုင္ငံေတြက အမ်ားစု ျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံနိုင္ငံေတြထဲက EITI အဖြဲ့ရဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနဆဲနိုင္ငံ (အျပည့္အ၀ မဟုတ္ေသး) တနိုင္ငံပဲ ရိွပါတယ္။ အဲ့ဒါက အင္ဒိုနီး႐ွား နိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာင္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ EITI စည္းမ်ဥ္းေတြကို လိုက္နာအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို့ ၾကိုးစားတဲ့ ဒုတိယေျမာက္ အာဆီယံ နိုင္ငံ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာျပည္သူတရပ္လံုး ေရ႐ွည္ဖံြ့ျဖိုးတိုးတက္မႈရရိွဖို့နဲ့ အနာဂတ္မ်ိုးဆက္မ်ားပါ ခံစားနိုင္မယ့္ သဘာ၀ရင္းျမစ္မ်ားကို အေျမာ္ျမင္ရိွရိွ ထုတ္ယူသံုးစြဲျပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ့ တာ၀န္ခံမႈရိွတဲ့ အစိုးရတရပ္ အျမန္ဆံုးေပၚ ေပါက္လာမွာကို ျပည္သူေတြက ၀မ္းသာအားရၾကိုဆိုၾကမွာပါ။
ဒါေပမယ့္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဘယ္အစိုးရပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ပါေစ၊ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြ ထုတ္ယူေရာင္းခ်ရေငြကို ေဖာ္ျပေပးရံု သက္သက္လုပ္ေဆာင္ျပျပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွေၾကာင္း ဒဂၤါးျပားရဲ့ “ေခါင္း” ဘက္ကို ျပသရံုနဲ့ မလံုေလာက္ဘဲ ဒီေငြေတြကို တိုင္းျပည္ရဲ့ ဘယ္က႑ေတြမွာ အေျမာ္အျမင္ရိွရိွ ျပန္လည္ရင္းနွီးျမႈပ္နွံတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကိုလည္း ေဖာ္ျပပါမွ အစိုးရတရပ္ရဲ့ တာ၀န္ခံမႈဆိုတဲ့ ဒဂၤါးျပားရဲ့ “ပန္း” ဘက္ကိုပါ ျပည္သူေတြ ေတြ့ျမင္သိရိွဖို့ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။