ရန္ကုန္ကို ေရာက္ေနတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ့အခြင့္အေရး စံုစမ္းေရးမႉး မစၥတာ ကင္တာနားဟာ ရန္ကုန္မွာ ဒီမုိကေရစီလႈပ္႐ွားသူေတြနဲ့ ဒီေန့ ေတြ့ဆံုပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ႐ွိတဲ့ ကုလသမဂၢ ဖြံ့ျဖိုးမႈ အစီအစဥ္ ရံုးခန္းမွာ ကိုမင္းကိုနိုင္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ့၊ ဗမာနုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားအဖြဲ့ခ်ဳပ္ (ဗကသ)နဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားအစည္းအရံုး အဖြဲ့ေတြနဲ့ ေတြ့ဆံုျပီး လူ့အခြင့္အေရးအေျခအေန၊ နိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြနဲ့ ပတ္သက္လို့ အျမင္ေတြကို ေမးျမန္းမွတ္တမ္းယူသြားပါတယ္။ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေတြဘက္က တင္ျပခဲ့တဲ့အေၾကာင္းအရာကို ကိုကိုၾကီးက “က်ေနာ္တုိ့ကေတာ့ လက္႐ွိ ႐ွိေနတဲ့ အေျခအေနနဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြ ေျပာျပျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တုိ့နုိင္ငံက နုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးနဲ့ပတ္သက္တဲ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိလည္း အသိအမွတ္ျပုတယ္။ ၾကိုဆိုတယ္။ က်န္႐ွိေနတဲ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ့ ပတ္သက္တာေတြကုိလည္း က်ေနာ္တုိ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ့ ၾကိုးစားၾကမယ္ဆုိတာ ေျပာျဖစ္တယ္။ နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား က်န္႐ွိေနတဲ့ကိစၥကေတာ့ က်ေနာ္တုိ့ျပုစုထားတဲ့ စာရင္းေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္႐ွိ လူၾကီးေတြကို ေပးထားတယ္။ ေနာက္ဆံုးအသုတ္လြွႊတ္တဲ့ထဲမွာေတာ့ ၂၄ ေယာက္ ပါလာတယ္။ အားလံုးကေတာ့ ၃၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ က်န္ေသးတဲ့ဆုိတာလည္း ေျပာျပျဖစ္တယ္။ ကခ်င္ကိစၥနဲ့ပတ္သက္ျပီးေတာ့လည္း  လက္႐ွိ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ၾကိုးပမ္းေနတဲ့အေျခအေန၊ ေနာက္ တနုိင္ငံလံုး တုိ္င္းရင္းသားတန္းတူညီမွ်ေရးျဖစ္ဖုိ့ ဆက္လက္ျပီးေတာ့ နုိင္ငံေရးအရ ေတြ့ဆံု ေဆြးေနြးပြဲေတြ ျဖစ္ဖို့ ဆက္ျပီးေတာ့ ၾကိုးစားရဦးမယ့္အေျခအေနေတြေပါ့ ဒါေတြလည္း ေျပာျဖစ္ပါတယ္။” ဒီမတုိင္ခင္မွာ ကင္တာနားနဲ့ သီးျခားေတြ့ဆံုခဲ့တဲ့ ဗကသ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုလင္းထက္နုိင္ကလည္း နယ္ေတြမွာ ဗကသအဖြဲ့အ၀င္ေတြကို အတင္းနုတ္ထြက္ခုိင္းတာမ်ဳိးေတြ၊ အခမ္းအနားေတြ က်င္းပခြင့္မေပးဘဲ ပိတ္ပင္တာေတြ႐ွိေနေသးတဲ့ ကိစၥေတြကို ေဆြးေနြးခဲ့တယ္လုိ့ ေျပာျပပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ခုိင္မာတဲ့ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေပၚဖို့ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း ေဆြးေနြးခဲ့တာနဲ့ပတ္သက္လုိ့ ကိုလင္းထက္နိုင္က အခုလိိုေျပာပါတယ္။ “က်ေနာ္တုိ့မွာ အခက္အခဲေတြက ၾကံုေနရတယ္။ အခက္အခဲေတြၾကံုေနရတာကို သိဖို့ နုိင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းကေရာ၊ ကုလသမဂၢလိုအဖြဲ့အစည္းေတြ၊ နုိင္ငံတကာအဖြဲ့အစည္းေတြသိဖုိ့ လုိအပ္တယ္။ တျခား အဖြဲ့အစည္းေတြနဲ့ ေတြ့တဲ့အခါမွာလည္း သူတို့ကေျပာတယ္၊ နုိင္ငံတကာအျမင္မွာ ျမန္မာနုိင္ငံအစုိးရက ေျပာင္းလဲေနျပီ၊ နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြလည္း လြွႊတ္ေပးတယ္။ တျခားေသာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနတယ္။ ပြဲေတြက်င္းပခြင့္ေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ့အျမင္က ဘာလဲဆိုေတာ့ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ခုိင္ခုိင္မာမာ ေျပာင္းလဲတာ ဥပမာ ဒီပြဲေတာ့လုပ္ ဟုိပြဲေတာ့ မလုပ္ဆုိတာမ်ိုး မလိုခ်င္ပါဘူး။ ပြဲဆုိရင္ ဘယ္စည္းကမ္းခ်က္နဲ့အညီ လုပ္ဆုိတာမ်ိုးပဲ လုိခ်င္ပါတယ္။ မလုပ္နဲ့ဆုိလည္း ဘာပဲြမွမလုပ္နဲ့ ဥပေဒေၾကာင္းထဲမွာပဲ ေျပာင္းလဲတာမ်ိုးလုိခ်င္ပါတယ္။ အဲအေၾကာင္း မစၥတာကင္တာနားကို ေျပာျပခဲ့တယ္။ ဒီနုိင္ငံရဲ့အေျပာင္းအလဲက ခုိင္မာဖို့အတြက္ ဥပေဒစိုးမုိးေရး အေရးၾကီးတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ က်ေနာ္တုိ့အတြက္ အက်ိုး႐ွိတာေပါ့။” ဇူလုိင္ ၂၉ ရက္က ျမန္မာနုိင္ငံ ေရာက္ေနတဲ့ မစၥတာ ကင္တာနားဟာ မျငိမ္သက္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ဒီေန့သြားေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုကိုၾကီးက ရခုိင္ကိစၥဟာ ကိုင္တြယ္ဖို့ ခက္ခဲတဲ့အေၾကာင္း တင္ျပခဲ့တယ္လို့ ေျပာပါတယ္။ “ရခုိင္ေဒသအေျခအေနဆိုရင္လည္း ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းရတာ အင္မတန္႐ႉပ္ေထြးတယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္း၊ တရားမ၀င္နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ ဘဂါၤလီေတြကိစၥနဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရဲ့ အေျခအေနေတြ၊ ဒါေတြ အဓိကေျပာျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကက ဒီမွာ႐ွိတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ အေျခအေနေတြကို သူက႐ွာေဖြတ့ဲသေဘာပါ။ က်ေနာ္တို့နဲ့ မေတြ့ခင္မွာလည္း နုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဌာနက သတင္းစာ႐ွင္းလင္းပြဲကိုလည္း သူသြားခဲ့တယ္ေလ။ ရခုိင္ေဒသနဲ့ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို သူေလ့လာခဲ့ရပါတယ္။” ကင္တာနားရဲ့ အခုခရီးစဥ္မတုိင္ေလးမွာပဲ ကုလသမဂၢလူ့အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အၾကီးအကဲ နာဗီ ပီလ္ေလး (Navi Pillay) က ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရတာ၊ အာဏာပုိင္ေတြရဲ့ တရားလက္လြွႊတ္အနိုင္က်င့္တာေတြကို ခံေနရတယ္ဆုိတဲ့ အစီရင္ခံစာေတြကို လက္ခံရ႐ွိထားတဲ့အေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ကင္တာနားဟာ ဩဂုတ္ ၃ ရက္ေန့ အစိုးရအရာ႐ွိေတြနဲ့ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ့ဖုိ့ ႐ွိတယ္လို့ သိရပါတယ္။ ကင္တာနားဟာ ဩဂုတ္ ၄ ရက္ေန့အထိ ျမန္မာျပည္မွာ ႐ွိမွာျဖစ္ျပီး ျမန္မာျပည္က လူ့အခြင့္အေရးးဆုိင္ရာ ေလ့လာေတြ့႐ွိခ်က္ေတြကို ကုလသမဂၢ လူ့အခြင့္အေရးေကာင္စီကို အစီရင္ခံမွာျဖစ္ပါတယ္။