ကမာၻ႔သမိုင္းမွတ္တမ္းဝင္ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ံဳအန္းနဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္တို႔ ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန႔က စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ အေၾကာင္းဟာ ကမာၻ႔သတင္းမီဒီယာမွာ ျပည့္လၽွမ္းသြားေအာင္ တင္ျပခဲ့၊ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးက ႏုိင္ငံေရး စိတ္ဝင္စားၾကသူ ျပည္သူလူထုႀကီး တရပ္လံုး အာ႐ံုက် အေလးေပးၾကည့္႐ႈၾက၊ ဖတ္ၾကတဲ့ အေရးႀကီးသတင္းတပုဒ္ ျဖစ္ခဲ့တာကိုေတာ့ စာဖတ္သူေတြ မွတ္မိၾကဦးမွာပါ။ က်ေနာ္လည္း ဒီဗီြဘီဝက္ဘ္ဆိုက္အတြက္ အပတ္စဥ္ ေဆာင္းပါးတပုဒ္အေနနဲ႔ “ကမာၻတဝန္း ေမၽွာ္လင့္ေနတဲ့ ထရမ့္နဲ႔ ကင္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေရးသားတင္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒီေဆာင္းပါးကို က်ေနာ္ အဆံုးသတ္ ေရးသားခ်က္ကေလးကို ျပန္ၿပီးေဖာ္ျပမွ ျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆလို႔ အခုေဆာင္းပါးမွာ ျပန္ၿပီး ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္သမၼတ ထရမ့္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ံဳအန္း္တုိ႔ရဲ႕ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲဟာ ေယဘုယ် ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထိုးတာေလာက္ပဲ လုပ္ႏိုင္တဲ့ပြဲလို႔ ေျပာရင္ မမွားေလာက္ပါဘူး။ ႏွစ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘာကို ဘယ္လိုလုပ္မယ္ဆိုတဲ့ တိက်တဲ့ ကတိစကား သေဘာတူညီမႈမ်ိဳးလည္း ရရွိခဲ့တာ မရွိပါဘူး။ ေလ့လာသူတခ်ိဳ႕ကေတာ့ သမၼတထရမ့္က ေျမာက္ကိုရီးယားကို ႏိုင္ငံေရး ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ဓားစာခံေတြ လႊတ္ေပးေရးနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ကို ဆိုင္င့ံထားဖို႔ဆိုတဲ့ လိုက္ေလ်ာမႈကို ရရွိခဲ့ေပမယ့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ဆိုတာက ဝါဒျဖန္႔စစ္ပြဲတရပ္သာျဖစ္ၿပီး ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ကင္က သူ႔ရဲ႕ အေတြးအျမင္ကို ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ရာမွာ အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ပညာသားပါမႈကို ေကာင္းေကာင္း သက္ေသျပသြားႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္က အႏိုင္ရရွိသြားတယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီလို အဆံုးသတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အခု ဇူလိုင္လဝက္ေလာက္ ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ရဲ႕ အဓိကက်တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလည္းျဖစ္၊  ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကရန္သူအျဖစ္ ပစ္မွတ္ထားခံရတဲ့ ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္သလို ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ံဳအန္းနဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္တို႔ ၂ ေယာက္ တကယ္တမ္း ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ဖို႔ အဓိက ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္တဲ့ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတႏိုင္ငံရဲ႕ သမၼတက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု သမၼတနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ၂ ေယာက္စလံုးကို သတိေပးစကား ေျပာလာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ မြန္းဂ်ဲအင္းက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္အေရး ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈကို သေဘာတူညီခ်က္အတိုင္း ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဆက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ သတိေပး တိုက္တြန္းလိုက္တာကို ကမာၻ႔သတင္းမီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပ ေရးသားခဲ့ၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ ေခါင္းေဆာင္ ၂ ေယာက္ရဲ႕ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ သေဘာတူညီမႈေတြနဲ႔ ေပးခဲ့ၾကတဲ့ ကတိစကားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခုခ်ိန္ထိ ဘာမွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လာတာ၊ လႈပ္ရွား လုပ္ေဆာင္လာတာကို မေတြ႔ရလို႔လား။ တကယ္ပဲ ၿပီးၿပီးေရာ သေဘာထား၊ ဘာမွ တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္တာမ်ဳိး မေတြ႔ရေသးလို႔ပဲလားလို႔ ေတြးေတာစရာ ရွိလာပါတယ္။ အဲဒီလိုေရာ တကယ္တမ္း ျဖစ္ေနပါသလား။ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ မြန္းဂ်ဲအင္းကေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔ဟာ သူတို႔ ညိႇႏိႈင္းသေဘာတူထားခဲ့တာကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မႈ တကယ္တမ္း မလုပ္ခဲ့ရင္ ကမာၻတဝန္းလံုးရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ စီရင္ဆံုးျဖတ္မႈကို ခံၾကရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလာခဲ့ပါတယ္။ သူက စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔က က်င္းပခဲ့တဲ့ အစည္းအေဝးတခုမွာ အဲဒီလို ေျပာၾကားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ေယာက္စလံုးကို သေဘာတူညီထားတဲ့ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈ ရပ္ဆိုင္းေရးကိစၥကို တကယ္တမ္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းရင္း ေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ မြန္းဂ်ဲအင္းက “ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးဖို႔အဆင့္ကို ေရာက္ဖို႔ေတာင္ အခက္အခဲ အမ်ားႀကီးရွိခဲ့တဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမွာ သေဘာတူ လက္ခံခဲ့တာေတြကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတြက ေလးစားတန္ဖိုးထားၾကမယ္လို႔ က်ေနာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လိ႔ုလဲဆိုေတာ့ သူတို႔ ေခါင္းေဆာင္ ၂ ေယာက္ ႏိုင္ငံတကာ ျပည္သူအမ်ားရဲ႕ေရွ႕မွာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ဒီလို ကတိေပး ေျပာဆိုခဲ့လို႔ပါပဲ” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ သတင္းမီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဇြန္လ ေတြ႔ဆံုပြဲအၿပီးမွာ ၂ ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈရပ္ဆိုင္းေရး လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္ ဆိုေပမယ့္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ ေဖာ္ျပတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ေျပာရရင္ ေတြ႔ဆံုၾကတယ္၊ ဒါေတြ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ေယဘုယ် သေဘာတူညီၾကတယ္ ဆုိတာမ်ိဳးေလာက္ပဲ ရွိခဲ့တယ္လို႔ေတာင္ တခ်ိဳ႕ေလ့လာသူေတြက ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မိုက္ပြန္ပီယိုနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား အႀကီးတန္းအရာရွိေတြ ဆက္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါမွာေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္က အေမရိကန္ကို တဖက္သတ္ လူမိုက္ဂိုဏ္းဆန္ဆန္ ေတာင္းဆိုမႈေတြ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စဲြေျပာဆိုခဲ့တဲ့အတြက္ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းရာမွာ ေျပေျပေလၽွာ့ေလၽွာ့ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ မြန္းဂ်ဲအင္းက “တကယ္လို႔ သူတို႔က သူတို႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ  ႏိုင္ငံတကာ ျပည္သူေတြေရွ႕မွာ ေပးခဲ့တဲ့ ကတိစကားေတြကို မထိန္းသိမ္းဘူးဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ဟာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စီရင္ဆံုးျဖတ္မႈကို ခံၾကရမွာပဲ” လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ေျပာဆိုခဲ့တာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီႏွစ္ထဲမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္နဲ႔ ၂ ႀကိမ္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ မြန္းဂ်ဲအင္းက ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔မွာ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ဟာ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္မွာ အေတြးအေခၚ အယူအဆအရ ထိိပ္တိုက္ေတြ႔မႈမ်ိဳးကို ေရွာင္ရွားခ်င္တဲ့ဆႏၵ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနခဲ့ပါတယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီိလို သူ တကယ္ပဲ ယံုၾကည္ခဲ့ပံုရပါတယ္။ သူက “တကယ္လို႔သာ ဥကၠ႒ ကင္ အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈ ရပ္ဆိုင္းဖို႔ ကတိစကားကို ထိန္းသိမ္းမယ္ဆိုရင္ သူဟာ သူ႔ႏိုင္ငံကို ဖြံ႔ၿဖိဳးပြားစည္းေအာင္ ဦးေဆာင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္” လို႔လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တကယ္လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ဇြန္လ စင္ကာပူ ထရမ့္-ကင္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ မြန္းဂ်ဲအင္းတေယာက္ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအန္းနဲ႔ ဧၿပီလမွာ တႀကိမ္၊ ေမလမွာ တႀကိမ္ ေတြ႔ဆံုဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ကို ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈ ရပ္ဆိုင္းေရးအတြက္ အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈ လုပ္ဖို႔ကိုလည္း ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သမၼတ မြန္းကို သတင္းေထာက္ေတြက သမၼတ ထရမ့္နဲ႔ ကင္တို႔ ႏွစ္ေယာက္ သေဘာတူညီခ်က္ကို တကယ္တမ္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကမွာလားလို႔ ေမးတဲ့အခ်ိန္မွာ မြန္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ကလြဲလို႔ တျခားေရြးခ်ယ္စရာ မရွိပါဘူးလို႔ ေျဖၾကားခဲ့တယ္လို႔ ေတာင္ကိုရီးယား ယြန္ဟပ္ သတင္းေအဂ်င္စီက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ သူက သတင္းေထာက္ေတြကို “ဒီတႀကိမ္မွာ လံုးဝ မတူကြဲျပားတာက အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္တို႔ တိုက္႐ိုက္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး သေဘာတူညီမႈ ရရွိခဲ့တာပါ” လို႔လည္း ျဖည့္စြက္ေျပာဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အဖုအထစ္ အခက္အခဲ ႐ႈပ္ေထြးမႈေတြ ေတြ႔ရမွာျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ သေဘာတူညီမႈ ရရွိႏိုင္တယ္လို႔ သူက ယံုၾကည္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္းလည္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။ တကယ္ေတာ့လည္း ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံဟာ အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ၂ ႏိုင္ငံ ႏ်ဴကလီးယား အေရးကိစၥနဲ႔ သေဘာထားတင္းမာ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ၾကရင္ အနီးကပ္ဆံုး အႏၲရာယ္က်ေရာက္မယ့္ ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့အတြက္ သမၼတ မြန္းအေနနဲ႔ ထရမ့္-ကင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ညိႇႏိႈင္းမႈကို တကယ္တမ္း ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ျမင္ေစခ်င္မွာကေတာ့ အသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္က ကိုရီးယားစစ္အတြင္း ေျမာက္ကိုရီးယားမွာ က်ဆံုးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ စစ္သားေတြရဲ႕ အႂကြင္းအက်န္ေတြကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို အျမန္ဆံုး ျပန္ပို႔ေပးေတာ့မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈေတြ တန္႔ေနခဲ့ၿပီး ခုခ်ိန္ထိ အဲဒီစစ္သားေတြရဲ႕ အႂကြင္းအက်န္ေတြကို ျပန္ၿပီး မေပးပို႔ႏိုင္ေသးတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ သေဘာတူညီမႈေတြကို တကယ္ပဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကပါ့မလား။ ႏ်ဴကလီးယား ေျခာက္အိပ္မက္ကေရာ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္က ကြယ္ေပ်ာက္ႏိုင္ပါ့မလား။        ။