Home
ဆောင်းပါး
ေတာင္ကိုရီးယား၏ အဂတိလိိုက္စားမႈ ဓေလ့
DVB
·
June 19, 2018
ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ အစဥ္အဆက္မွာ သစၥာခံေတြကို မ်က္ႏွာသာေပးမႈဟာ လာဘ္စားမႈေတြ ျဖစ္ေပၚျခင္းရဲ႕ ေနာက္ခံအေၾကာင္းတရား ျဖစ္တယ္။ အာရွတိုက္ရဲ႕ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး က်ားေလးေကာင္ (Four Asian Tigers) ထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ ေတာင္ကိုရီးယားမွာ အဂတိလိုက္စားမႈ အ႐ႈပ္ေတာ္ပံုေတြ ထြက္ေပၚလာလို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းၾကားမွာ အရွက္ရစရာ ျဖစ္လာေနတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းမွာတင္ ကိုရီးယားေလေၾကာင္းလိုင္း၊ ဟြန္ဒိုင္းကုမၸဏီနဲ႔ ဆမ္ေဆာင္း၊ ဟန္ဂ်င္းကုမၸဏီနဲ႔ လိုေတးကုမၸဏီတို႔မွာ လာဘ္စားမႈ ဇာတ္လမ္းေတြ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္။ အခုေနာက္ဆံုး သမၼတ ပက္ဂြမ္ေဟး ကိုယ္တိုင္သည္ပင္။ ႏိုင္ငံတကာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြအေနနဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ အဂတိလိုက္စားမႈ ျဖစ္ပြားရျခင္း အေၾကာင္းတရားေတြကို နားလည္ဖို႔ဟာ တခါတေလ ခက္ခဲတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ အဂတိလိုက္စားမႈေတြ ႐ုတ္တရက္ ထြက္ေပၚလာတာလဲ။ ဒါေတြအားလံုးကို ၿခံဳငံုနားလည္ေအာင္ ရွင္းျပႏိုင္တဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သစၥာခံမႈကို သေဘာေခြ႔တဲ့ ေတာင္ကိုရီးယား လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အက်င့္စ႐ိုက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအက်င့္စ႐ိုက္ ယဥ္ေက်းမႈဟာ ေတာင္ကိုရီးယားေတြရဲ႕ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ အေဆာက္အအံုကို ေအာက္ေျခက လိႈက္စားေနခဲ့တာ။ အေနာက္တိုင္းက လူေတြအတြက္ အလုပ္နဲ႔ မိသားစုဆက္ႏႊယ္မႈကို သီးျခားခြဲထားတာဟာ နားလည္ၿပီးသားကိစၥ ျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္ေတြနဲ႔ ဥေရာပတိုက္လူေတြဟာ သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြတေယာက္ အလုပ္ရဖို႔ ၾကားထဲက အာမခံခ်က္ေပးမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဥပမာအားျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္တေယာက္ဟာ သူ႔႐ံုးမွာ အရင္ရွိၿပီးသား ဝန္ထမ္းေတြ၊ အရာရွိေတြကို သူ႔ရဲ႕ေဆြမ်ိဳးေတြ ေဘာ္ဒါေတြနဲ႔ ႐ုတ္တရက္ အစားထိုးလိမ့္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ေတာင္ကိုရီးယားမွာေတာ့ ဒါဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာထဲက ျဖစ္ေပၚေနခဲ့တာပါ။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းကိုယ္တိုင္ သူ႔ရဲ႕ရာထူး သက္တမ္းအတြင္းမွာ ဝန္ထမ္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို သူ႔စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ကိုရီးယားလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ အစားထိုးခဲ့လို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ခံခဲ့ရတယ္။ သူခန္႔လိုက္္တဲ့ လူေတြထဲမွာ သူ႔ရဲ႕ သူေဌးေဟာင္းတေယာက္ေတာင္ ပါခဲ့ေသးတယ္။ အဂတိလိုက္စားမႈ အ႐ႈပ္အေထြးေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတဲ့ ဟန္ဂ်င္း၊ လိုေတးနဲ႔ ကိုရီးယားေလေၾကာင္းလိုင္း ကုမၸဏီေတြဟာ ပတ္သက္ရာ ပတ္သက္ေၾကာင္းေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ကုမၸဏီေတြ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတဲ့ ရာထူးေနရာ အားလံုးနီးပါးကို ေဆြမ်ိဳးေတြ တမိသားစုတည္းကလာတဲ့ ေက်ာင္းေနဘက္ေတြက ေနရာယူထားၾကတယ္။ ကိုရီးယားမွာေတာ့ ဒါဟာ လူတိုင္းသိေနတဲ့ လၽွဳိ႕ဝွက္ခ်က္ျဖစ္ေပမယ့္ ဘယ္သူမွေတာ့ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုျခင္း မရွိပါဘူး။ အေမရိကကုမၸဏီေတြမွာ အဲဒီလိုသြားလုပ္လို႔ မရဘူး။ ဘယ္ေဆြမ်ိဳး ဘယ္သူငယ္ခ်င္းကိုမွ ကုမၸဏီထဲ ဆြဲေခၚမလာဘူး။ ကိုရီးယားကုမၸဏီတခုကို သြားၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ပတ္သက္ရာ ပတ္သက္ေၾကာင္းေတြကို ေနရာတိုင္းမွာ ခင္ဗ်ား ေတြ႔ရမယ္။ ဒါဟာ ႁခြင္းခ်က္တခု မဟုတ္ဘူး။ အစဥ္အလာ သတ္မွတ္ခ်က္တခုလို ျဖစ္ေနတာ။ တခါ ထပ္ၿပီးေတာ့ ကုမၸဏီရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာေတြက သူတို႔ရဲ႕ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေက်ာင္းေနဘက္ေတြကို သူတို႔လက္ေအာက္ မန္ေနဂ်ာလို ရာထူးေတြမွာ ေနရာေပးထားျပန္တယ္။ ဒီမန္ေနဂ်ာေတြကပဲ သူငယ္ခ်င္းေတြ အသိအကြၽမ္းေတြကို အလုပ္ထဲ ေခၚလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ကုမၸဏီတခုလံုးဟာ အခ်င္းခ်င္း ေထာက္ထားငဲ့ညႇာ မသိက်ိဳးကြၽံျပဳရတဲ့ သစၥာခံ အသိုင္းအဝိုင္းႀကီးတခုလို ျဖစ္သြားေတာ့တယ္။ ကုမၸဏီေတြမွာ ဒီလိုေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာလည္း ဒီလိုပဲ ျဖစ္ေနတာပါ။ ကိုရီးယားေတြက ဒီလို ဆက္ႏႊယ္ပတ္သက္မႈေတြကို “ႀကိဳး” ေတြလို႔ ေခၚတယ္။ အေမရိကမွာေတာ့ “သူတပါးကို တြယ္ကပ္၍ တက္လမ္းရွာသူ” လို႔ ေခၚၾကတယ္။ ႏိုင္ငံျခားပညာရွင္ေတြက အဲဒီ ကိုရီးယားသစၥာခံ အသိုက္အဝန္းေတြကို အပိုင္စားရသူေတြ သို႔မဟုတ္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မင္းဆက္ေတြလို႔ အမည္ေပးထားၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီအသိုက္အဝန္းေတြဟာ ပံုသြင္းထားတဲ့ အစဥ္အလာတခုလို အသားက်ေနၿပီ။ သစၥာခံမႈဆိုတာလည္း လက္ေအာက္ခံေတြဆီကပဲ ရႏိုင္တဲ့ အရာမ်ိဳးပါ။ သူေဌးျဖစ္သူရဲ႕ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ဖံုးကြယ္ေပးတဲ့အေနနဲ႔ ကိုယ့္ကုိယ္ကိုယ္ သတ္ေသသြားတဲ့ လိုေတးကုမၸဏီ ဒုဥကၠ႒ဟာ အေကာင္းဆံုးဥပမာတခု ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရပ္မ်ိဳးဟာ ေတာင္ကိုရီးယားမွာ သာမန္ကိစၥရပ္တခုလို ျဖစ္ေနၿပီး သစၥာခံတဲ့အတြက္ ခင္ဗ်ားဟာ ခ်ီးေျမႇာက္ခံရမယ္။ ရလာတဲ့အခြင့္အေရး ေငြေၾကးအက်ိဳးအျမတ္ေတြကို အထက္လူႀကီးေတြနဲ႔အတူ ေဝစားမၽွစားၾကေပါ့။ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ေအာင္ျမင္တဲ့ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္တေယာက္ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ ေက်ာ္ၾကားမႈ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေတြကို သူငယ္ခ်င္း ေဆြမ်ိဳးအသိုင္းအဝိုင္းေတြကို ျပန္ခြဲေပးဖို႔ လိုတယ္။ လက္ေဆာင္ေပးတာ၊ အက်ိဳးအျမတ္ရွာေပးတာ ဒါမွမဟုတ္ အလုပ္ေနရာ ခန္႔ထားေပးတာမ်ိဳး။ ဒီအစဥ္အလာအတိုင္း မလိုက္နာဘူးဆိုရင္ တခ်ိန္က ရွိထားတဲ့ ဆက္ႏႊယ္ပတ္သက္မႈေတြကို ခင္ဗ်ား ဆံုး႐ံႈးသြားလိမ့္မယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ခင္ဗ်ားအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိတယ္။ ကိုရီးယားေတြ အတြက္ကေတာ့ မိသားစုေဆြမ်ိဳး သစၥာခံအသိုင္းအဝိုင္းေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ဟာ အစဥ္အလာအရကို ထိပ္တန္းဦးစားေပးရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီမလုပ္ဘူးဆိုရင္ ခင္ဗ်ားဟာ ကိုယ္က်င့္တရား ပ်က္ယြင္းသူ၊ အစဥ္အလာကို ဖ်က္ဆီးသူပဲ။ သစၥာခံမႈကို ဦးစားေပးတာရဲ႕ အဓိကျပႆနာက ကြၽမ္းက်င္မႈလိုအပ္တဲ့ ရာထူး ေနရာေတြမွာ အရည္အခ်င္းရွိသူေတြ ရွိမေနျခင္းပါပဲ။ ဟန္ဂ်င္းကုမၸဏီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွားေတြထဲမွာ ထိပ္ပိုင္းဒါ႐ိုက္တာေတြက စလို႔ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ့ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အရည္အခ်င္း မရွိသူေတြကို ခန္႔ထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ခဲ့ရၿပီးၿပီ။ ဒီလူေတြဟာ သူေဌးနဲ႔ ပတ္သက္ရာ ပတ္သက္ေၾကာင္း ေဆြမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လို႔သာ ဒီေနရာေတြကို ရၾကတာ။ အရည္အခ်င္းရွိလို႔ မဟုတ္ဘူး။ ကုမၸဏီထဲမွာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ဘာလုပ္လို႔ လုပ္ေနမွန္းေတာင္ သိၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းတာက အခုေျပာသြားတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ဟန္ဂ်င္းကုမၸဏီတခုတည္း သီးသန္႔ျဖစ္ေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ ကုမၸဏီအားလံုးနီးပါးမွာ ဒီလိုအေၾကာင္းအရာေတြ ရွိၾကတယ္။ အေတြ႔အႀကံဳရွိသူေတြ ေပးတဲ့ အႀကံေကာင္းေတြကို ထိပ္ပိုင္းနဲ႔ နီးစပ္သူတေယာက္က သူတို႔စိတ္ကူးထားတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ပ်က္သြားမွာစိုးလို႔ ပယ္ခ်လိုက္တာမ်ိဳး။ ပတ္သက္ရာအခ်င္းခ်င္း အမွားလုပ္ရပ္ေတြကို ဖံုးကြယ္ေပးၾကတယ္။ အတြင္းစကားအရဆိုရင္ ဆမ္ေဆာင္းကုမၸဏီရဲ႕ ဘက္ထရီေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္စဥ္ဟာ ကုမၸဏီထဲမွာ ဒီလိုေတြ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္လို႔ ယူဆလို႔ရတယ္။ မၾကာမီေသးက ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ ပက္ဂြမ္ေဟးရဲ႕ လာဘ္စားမႈ အ႐ႈပ္ေတာ္ပံုမွာ ဆိုရင္လညး္ သမၼတဟာ သူနဲ႔နီးစပ္သူေတြကို မ်က္ႏွာသာေပးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႔ထဲက ဝန္ထမ္း အေျမာက္အျမားကို ဖယ္ရွားလိုက္ၿပီး သစၥာခံေတြနဲ႔ အစားထိုးလိုက္တာဟာ ခြၽဳိင္ဆြန္ေဆးလို႔ ေခၚတဲ့ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ အစားထိုးခန္႔လိုက္တဲ့ သစၥာခံေတြထဲက ခြၽဳိင္ဆြန္ေဆးရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္သူ တေယာက္ဟာ သမၼတအိမ္ေတာ္ထဲမွာ တပ္ဆင္မယ့္ လံုၿခံဳေရးကင္မရာေတြကို ေမွာင္ခိုသြင္းမႈေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတယ္။ ပတ္ဂြမ္ေဟးရဲ႕ အဂတိလိုက္စားမႈ အ႐ႈပ္ေတာ္ပံုက ဘာကို ျပသလဲဆိုေတာ့ ပုဂၢိဳလ္ေရး ဆက္ႏႊယ္ပတ္သက္သူေတြကို ဦးစားေပးတယ္ဆိုတာဟာ ေတာင္ကိုရီးယားမွာ အ႐ိုးစြဲေနတဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းတခုလို ျဖစ္ေနၿပီဆိုတာကို ျပသတယ္။ ပိုၿပီးဆိုးတာက သူ႔သူငယ္ခ်င္းဟာ အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္တေယာက္လို ျဖစ္လာၿပီး သမၼတရဲ႕ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြ အားလံုးနီးပါးကို လႊမ္းမိုးျခယ္လွယ္ခြင့္ ရလိုက္တာပဲ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလို အဂတိလုိက္စားမႈ အ႐ႈပ္ေတာ္ပံုေတြ ထြက္ေပၚလာတာလဲဆိုတဲ့ အေျဖကေတာ့ ေခတ္ေရစီးေတြ ေျပာင္းသြားလို႔ပါ။ အရင္လို မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔အတြင္းမွာ သစၥာခံေတြ ေနရာမယူႏိုင္ေအာင္ အထူးသျဖင့္ ေအာက္ေျခပိုင္းမွာ ျခစားမႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္း ဥပေဒအသစ္ေတြ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ ျပ႒ာန္းခဲ့တယ္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈနဲ႔ မ်က္ႏွာသာေပးမႈေတြကို အရင္လို ဖုံးဖိထားလို႔ မရေတာ့ဘူး။ အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ ဘယ္သူေတြ အဂတိလိုက္စားသလဲ၊ ဘယ္ကုမၸဏီေတြ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ျပဳသလဲ၊ ျပည္သူေတြ သိခ်င္ေနၿပီ။ မီဒီယာနဲ႔ လူငယ္ေတြ ခ်ိတ္ဆက္သြားၾကၿပီး နစ္နာမႈေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုေနၾကၿပီ။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ကင္ေယာင္ယမ္းရဲ႕ တံစိုးလက္ေဆာင္ တိုက္ဖ်က္မႈဥပေဒလို ျပင္းထန္တဲ့ ဥပေဒပိုင္း အေရးယူမႈေတြဟာ တတိုင္းျပည္လံုး သက္ဝင္လႈပ္ရွားလာေနၿပီ။ ေရွ႕ဆက္ၿပီးေတာ့လည္း ကုမၸဏီေတြနဲ႔ အစိုုးရအဖြဲ႔ထဲက သစၥာခံအသိုင္းအဝိုင္းေတြရဲ႕ မသမာမႈအေၾကာင္း အျမစ္လွန္ဖြင့္ခ်တဲ့ သတင္းေတြကို သတင္းစာ ေခါင္းစီးပိုင္းေတြမွာ ေသခ်ာေပါက္ ျမင္ရဖို႔ရွိတယ္။ ကိုရီးယားမွာ အဂတိလိုက္စားမႈ ေလ်ာ့နည္း ပေပ်ာက္သြားဖို႔ကေတာ့ ကိုရီးယားေတြအေနနဲ႔ သစၥာခံ ပတ္သက္ရာ ပတ္သက္ေၾကာင္းေတြအေပၚ မွီခိုအားထားမႈကို စြန္႔လႊတ္္ၿပီး တကယ့္အရည္အခ်င္း ရွိသူေတြကို ေပြ႔ဖက္ႀကိဳဆိုမွသာလၽွင္... ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအဖြဲ႔ Transparency International ရဲ႕ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ အဂတိလိုက္စားမႈအဆင့္ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ နယူးဇီလန္က အဂတိအကင္းဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္ ထိပ္ဆံုးမွာ ရပ္တည္ေနၿပီး ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကေတာ့ အဆင့္ ၅၁ မွာ ရွိေနပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ အဆင့္တေနရာ ျမင့္တက္သြားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ The Diplomat မဂၢဇင္းမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ Justin Fendos ရဲ႕ South Korea’s Corruption Culture ေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္သည္။ ေက်ာ္ေ်က်ာ္ (archive)

About DVB

The Democratic Voice of Burma (DVB) publishes daily independent news and information across Myanmar and around the world by satellite TV and the internet. DVB was founded in 1992 and is registered as a non-profit association in Thailand.

Follow Us

© Democratic Voice of Burma 2024