ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ပဋိပကၡ​ေတြျဖစ္တုန္း​က ပိတ္ထား​တဲ့​ ​ေက်ာင္း​ေတြဟာ ခုထက္ထိ ျပန္မဖြင့္​နိုင္​ေသး​သလို ဖြင့္​တဲ့​ေက်ာင္း​ေတြကိုလည္း​ လံုျခံု​ေရး​ေၾကာင့္​ ​ေက်ာင္း​သား​ လာ​ေရာက္မႈ နည္း​ေနပါတယ္။ အစိုး​ရက စစ္​ေတြ၊​ ရ​ေသ့​ေတာင္၊​ ဘူး​သီး​ေတာင္၊​ ​ေမာင္​ေတာ၊​ ​ေက်ာက္​ေတာ္နဲ့​ သံတြဲျမို့​နယ္​ေတြမွာ ​ေက်ာင္း​ပိတ္ခဲ့​သလို အ​ေရး​ေပၚအ​ေျခအ​ေန ​ေၾကညာထား​ပါတယ္။ ​ေက်ာင္း​ေတြအကုန္မပိတ္​ေပမယ့္​ လံုျခံု​ေရး​ေၾကာင့္​ မတက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္​ေတြမွာ နာဇီ​ေက်း​႐ြာဘက္က ​ေက်ာင္း​တ​ေက်ာင္း​သာ ပိတ္​ေပမယ့္​ လံုျခံု​ေရး​ေၾကာင့္​ ​ေက်ာင္း​သား​မိဘ​ေတြက က​ေလး​ေတြကို ​ေက်ာင္း​မလြွႊတ္ၾကဘူး​လို့​ ျမို့​ခံတဦး​က ​ေျပာပါတယ္။ “ပိတ္ထား​တာ​ေတာ့​ မဟုတ္ဘူး​။ ဖြင့္​ထား​ပါတယ္။ ဘယ္လို​ေျပာရမလဲ။ ဆရာ ဆရာမ​ေတြ​ေတာ့​ ​ေရာက္တယ္။ ​ေက်ာင္း​သား​ေတြက ဒီမွာ ၁၄၄ လည္း​ ထုတ္ထား​တယ္။ တည္ျငိမ္မႈကလည္း​ မိဘ​ေတြက စိတ္မခ်​ေသး​တဲ့​အတြက္ သား​သမီး​ေတြကို မလြွႊတ္တာ​ေတြ႐ွိတယ္။” ပိတ္ထား​တဲ့​ သံတြဲနည္း​ပညာတကၠသိုလ္ကိုလည္း​ ျပန္လည္ဖြင့္​လွစ္ဖို့​လည္း​ ျပင္ဆင္​ေနပါတယ္။ အဲဒီနည္း​ပညာတကၠသိုလ္​ေက်ာင္း​မွာ အ​ေဆာင္​ေန ​ေက်ာင္းသား​ေတြ လံုျခံု​ေရး​အတြက္ ၾကိတင္ျပင္ဆင္တဲ့​အ​ေနနဲ့​ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္​ေတြနဲ့​ လတ္တ​ေလာမွာ အတူမ​ေနၾကဖို့​ စီစဥ္​ေနပါတယ္။ “သံတြဲက လူ​ေတြက​ေတာ့​ ဘာမွ မလုပ္ပါဘူး​။ သူတို့​က ​ေတာင္ကုတ္ဘက္က မ်ား​တယ္။ အမ္း​ဘက္က႐ွိတယ္။ အဲ​ေတာ့​ သူတို့​သား​သမီး​အတြက္ စိုး​ရိမ္ျပီး​ ျပန္​ေခၚတဲ့​သ​ေဘာပါ။ ​ေက်ာင္းသား​ေတြက အရင္တုန္း​က မြတ္စလင္ရပ္ကြက္​ေတြမွာ မ်ား​တယ္ဗ်။ ​ေဘာ္ဒါသ​ေဘာမ်ိုး​နဲ့​ ​ေနၾကတာ​ေလ။ အခု​ေတာ့​ သူတို့​ကို ျပဿနာကို ​ေ႐ွာင္႐ွား​တဲ့​အ​ေနနဲ့​ သူတို့​ကို မြတ္ဆလင္ရပ္ကြက္​ေတြမွာ မထား​ဘဲနဲ့​ ရပ္ကြက္​ေတြမွာ ​ေနရာ​ေတြ စီမံ​ေပး​တယ္လို့​ က်​ေနာ္ၾကား​တယ္။” ရ​ေသ့​ေတာင္ျမို့​နယ္ကို ​ေမး​ၾကည့္​ရာမွာ တနလၤာ​ေန့​ကစလို့​ ျမို့​ေပၚ​ေက်ာင္း​ေတြ ဖြင့္​တယ္လို့​ ​ေျဖပါတယ္။ ဘဂၤလား​ေဒ့​႐ွ္နယ္စပ္ျမို့​ ​ေမာင္​ေတာမွာလည္း​ ​ေက်ာင္း​မဖြင့္​နိုင္​ေသး​သလို တ႐ြာနဲ့​ တ႐ြာ ကူး​လူဆက္ဆံျခင္း​ေတာင္ မ႐ွိ​ေသး​ဘူး​လို့​ ျမို့​ခံလူငယ္တဦး​က ခုလို ​ေျပာပါတယ္။ “အဲဒီ​ေန့​က​ေန ဒီ​ေန့​အထိကို ကိုယ့္​႐ြာက​ေန တျခား​႐ြာကို သြား​လို့​မရဘူး​။ ​ေဈး​ေတြ၊​ ​ေက်ာင္း​ေတြ ဘာမွလည္း​ မဖြင့္​ရ​ေသး​ဘူး​။ ကိုယ့္​႐ြာမွာပဲ ႐ွိတာနဲ့​စား​ေပါ့​။ မ႐ွိတဲ့​လူ​ေတြလည္း​ စား​လို့​မရဘူး​ေပါ့​။”